Coâ Ñôn Vaø Söï Töï Do
(Nhöõng Ñoaûn Khuùc Suy Nieäm vaø Caàu Nguyeän
cuûa Linh Muïc Nguyeãn Taàm Thöôøng, SJ.)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- Ñoaûn Khuùc 95 -
Chuùc Möøng
Coù nhieàu lôøi chuùc möøng.
Coù nhieàu dòp chuùc möøng.
Coù nhieàu ngöôøi ñöôïc chuùc möøng.
Ngöôøi ta chuùc möøng nhau. Baèng lôøi noùi. Baèng thö töø. Trong nhöõng lôøi chuùc möøng, lôøi chuùc möøng veà tình yeâu, veà nhöõng gì lieân quan ñeán haïnh phuùc, ñeán giaù trò thieâng lieâng laø lôøi chuùc möøng bi ñaùt nhaát.
Chaúng haïn:
Kyû nieäm 25 naêm thaønh hoân cuûa anh chò, chuùng toâi caàu chuùc tình yeâu cuûa anh chò noàng naøn nhö thuûa môùi yeâu nhau.
Hoaëc nhö:
Kyû nieäm 10 naêm linh muïc cuûa Cha. Chuùng con kính chuùc Cha nhöõng ngaøy traøn ñaày hoàng ôn Chuùa. Taâm tình Cha soát meán nhö ngaøy Cha daâng thaùnh leã môû tay.
Nhöõng lôøi chuùc raát chaân thaønh. Caøng chaân thaønh bao nhieâu, caøng thaám thía vaø bi ñaùt baáy nhieâu. Thöïc teá, nhöõng lôøi chuùc naøy xaûy ra haøng ngaøy, ôû choã naøy, choã kia. Noù ñeán töø traùi tim ngöôøi caàu chuùc laø mong öôùc. Vaø bieát ñaâu, töø traùi tim ngöôøi ñöôïc caàu chuùc cuõng tha thieát xin ñöôïc nhö theá. Söï bi thöông naèm ôû ñoù. Lôøi caàu chuùc naøy ñeán töø moät thöïc teá. Noù dieãn taû caùi thöïc traïng haøng ngaøy. Noù laø taám göông phaûn chieáu trung thöïc loøng khao khaùt cuûa ngöôøi caàu chuùc, noù laø öôùc voïng cuûa ngöôøi ñöôïc caàu chuùc.
Bi thöông hôn nöõa laø ñôøi cöù tieáp ñôøi, lôøi chuùc tieáp tuïc lôøi chuùc ñi theo thôøi gian.
* * *
Kyû nieäm 25 naêm thaønh hoân
Chuùng toâi caàu chuùc tình yeâu cuûa anh chò noàng naøn nhö thuûa môùi yeâu nhau. Chuùc nhö theá, nghóa laø, tình yeâu cuûa anh chò hoâm nay meät moûi laém roài. Noù xoùi moøn laém roài, neân toâi chuùc cho anh chò ñöôïc nhö ngaøy ñaàu. Noùi caùch khaùc, tình yeâu aáy cöù moãi ngaøy moät nhaït ñi, cöù moãi ngaøy moät heát nhö thuûa ban ñaàu. Chuùc nhö theá, khoâng laø thaønh thöïc xoùt xa sao. Neáu tình yeâu cuûa ngöôøi naøo ñoù, sau 25 naêm cöôùi nhau, baây giôø noàng naøn hôn, thì chuùc nhö theá mang yù nghóa gì? Noù voâ duyeân vaø vuïng veà bieát maáy. Nhöng hoâm nay, hoï cöù chuùc möøng nhau nhö vaäy. Hoï döïa vaøo kinh nghieäm thöïc teá maø laøm neân lôøi chuùc. Neáu vaäy, moãi lôøi chuùc khoâng laø moät lôøi ñau thöông sao?
* * *
Kyû nieäm 25 naêm linh muïc
Sau 25 laø linh muïc. Toâi röûa toäi bieát bao nhieâu ngöôøi. Toâi saên soùc bieát bao beänh nhaân, xöùc daàu Thaùnh cho bieát bao nhieâu ngöôøi trong giôø haáp hoái. Trong 25 naêm toâi daâng bieát bao thaùnh leã. Bieát bao laàn Mình Maùu Thaùnh Chuùa hoùa thaân treân tay toâi. Toâi cöû haønh bieát bao bí tích. Nhö theá, sau 25 naêm ñoâi tay toâi ñaõ xaây döïng bieát bao aân suûng. Moät phaàn tö theá kyû soáng soáng ñôøi linh muïc, toâi xaây döïng bieát bao nhaân ñöùc. Taïi sao ngöôøi ta laïi chuùc möøng trong ngaøy kyû nieäm ñeïp nhö theá baèng lôøi chuùc bi thöông?
Hoï mong cho toâi daâng thaùnh leã soát saéng nhö ngaøy ñaàu, nghóa laø thaùnh leã toâi daâng hoâm nay khoâng coøn chuaån bò nhö ngaøy môû tay. Nghóa laø hoâm nay toâi daâng thaùnh leã nhaøm chaùn nhö chuyeän phaûi laøm. Toâi heát naùo nöùc roài.
* * *
Vì sao coù nhöõng lôøi chuùc nhö theá. Cuõng laø do thöïc teá maø thoâi. Noù cuõng ñeán töø moät nhaän thöùc trong sinh hoaït bình thöôøng. Noù do kinh nghieäm, do quan saùt, do thaáy nhö vaäy. Toâi goïi ñoù laø nhöõng lôøi chuùc bi thöông. Vì noù thaät neân noù bi thöông. Nhöõng lôøi chuùc aáy ñeán töø caûm nghieäm.
Nhöõng lôøi chuùc nhö theá, laø linh muïc, hay tình yeâu hoân nhaân, noù laø tieáng chuoâng caàu thöông khoù. Tröôùc lôøi chuùc ñoù, tình yeâu phaûi nhìn laïi tình yeâu. Hoân nhaân phaûi hoûi laïi hoân nhaân. Linh muïc phaûi nhìn laïi linh muïc. Tu só khaán Doøng phaûi hoûi laïi lyù töôûng. Nhöõng lôøi chuùc aáy ñeán töø öôùc voïng. Noù vöøa laø tieáng loøng mong moûi, cuõng vöøa laø tieáng loøng ñôïi troâng.
Thuûa ban ñaàu coù nhau löu luyeán aáy, neáu baây giôø nhaït phai, noù phaûi coù nguyeân nhaân.
Neáu thaùnh leã môû tay laø naùo nöùc, baây giôø chæ coøn laø boån phaän, noù phaûi coù nguyeân do.
Nhöõng ngaøy ñaàu cuûa tình yeâu hoân nhaân, thaùng ngaøy aáy môùi laø ngöôõng cöûa böôùc vaøo vöôøn haïnh phuùc. Ñaøng sau ñoù laø moät chaân trôøi khaùm phaù. Thì caøng ñi caøng say chöù. Nhöng thöïc teá, cöù coù nhöõng tieáng thôû daøi. Nhieàu ñoâi hoân nhaân caøng ñi caøng moûi.
Nhöõng ngaøy ñaàu cuûa linh muïc cuõng theá. Môùi leân ñöôøng maø thaáy loøng roäng môû, thì caøng cao, ñöôøng phaûi caøng ñeïp, caøng ñi laâu taâm hoàn caøng say meâ ñi tôùi chöù. Nhöng thöïc teá, khoâng thieáu nhöõng cöû haønh phuïng vuï chæ laø caùnh cöûa soå cuõ kyõ muoán ñoùng saäp xuoáng cho choùng xong.
Töø nhöõng kinh nghieäm ñöôïc xaùc ñònh ñoù, lôøi caàu chuùc ra ñôøi. Ñi tìm nguyeân do, ñi hoûi nguyeân nhaân. Kinh Thaùnh baûo: "Khi moïi ngöôøi nguû thì keû thuø ñeán gieo coû luøng, roài boû ñi" (Mt.13: 25). Thôøi gian naøo maø khoâng coù phaán buïi bay. Khoaûnh khaéc naøo maø khoâng coù söông muø. Haïnh phuùc raát mong manh. Taám göông caàn phuûi buïi moãi ngaøy. Coû luøng caàn nhoå khi coøn laø maàm non. Chuùa muoán noùi vôùi toâi veà moät tænh thöùc.
* * *
Laø linh muïc, xin Chuùa cho con tröôùc lôøi chuùc ñoù laø tieáng loøng caûnh tænh.
Con muoán soáng laøm sao moãi ngaøy ñeïp hôn.
Con muoán soáng laøm sao vôùi aân suûng ñeå moãi ngaøy coù theâm thieát tha ñi tôùi chöù khoâng ao öôùc quay veà.
Tình yeâu maø cöù moãi thôøi gian ñi tôùi, laïi cöù caàu chuùc nhau tìm veà beán cuõ, thì con ñoø seõ laëng leõ bieát bao. Hoân nhaân maø moãi bình minh leân, laïi cöù phaûi mong cho nhau nhö ngaøy xa xöa cuõ thì coøn ñaâu chaân trôøi khaùm phaù. Chaû coù saùng taïo, hoân nhaân maø cöù phaûi nöông nhôø ngaøy xöa thì böôùc ñi tôùi naëng neà laøm sao.
Laïy Chuùa, con muoán noùi vôùi Chuùa veà moät lôøi chuùc.
Ñöøng ñeå ñôøi linh muïc con, coù nhöõng lôøi caàu chuùc nhö theá.
Xin cho con söûa laïi lôøi caàu chuùc bi thöông.
Ngaøy con daâng leã môû tay, chæ laø môû tay thoâi, moãi ngaøy baøn tay con phaûi vöôn cao hôn, nhieàu nhaân ñöùc hôn, chöùa ñöïng nhieàu ôn trôøi hôn.
Ngaøy ñaàu böôùc vaøo ñôøi linh muïc, coù ngôõ ngaøng, thì moãi ngaøy, moãi saùng saùng phaûi ngôõ ngaøng hôn vì khaùm phaù ra quaù nhieàu ôn suûng Cha ban.
Moãi thôøi ñieåm veà gaàn aùnh saùng, con phaûi thaáy haân hoan hôn, thaáy mình thaám nhuaàn aùnh saùng hôn.
Con phaûi queân ñi nhöõng ngaøy ñaàu chaäp chöõng.
Con phaûi soáng sao nhöõng ngaøy ñaàu chæ laø ôn suûng coøn non maøu maï, moãi thôøi gian ñi tôùi laø chöùa chan maøu vaøng cuûa luùa ñôm boâng.
Nhö caùnh böôùm, vì vöôøn hoa caøng röïc rôõ thì caøng buoâng caùnh vaøo caøng duyeân daùng hôn.
"Ôn suûng Cha ban thì haèng haø sa soá,
Lôùp lôùp thôøi gian Cha khoâng ngöøng ñoå roùt.
Ñeå laõnh xin, con chæ coù baøn tay beù nhoû,
Vaäy sao hoàn con cöù troáng vaø tim con coøn vôi?" (Tagore)
Laïy Cha, loãi ôû con maø thoâi.
Con öôùc muoán söûa laïi lôøi caàu chuùc treân kia.
Con muoán moãi ngaøy caùnh buoàm ñong gioù ra ñi laø caøng theânh thang, chöù ñöøng coù lôøi caàu chuùc taàm thöôøng mong sao ñöôïc nhö ngaøy xöa beân beán hoà nhoû beù.
Lôøi caàu chuùc ñôøi ban taëng con ñeán töø nhaän xeùt.
Con khoâng theå thay ñoåi caùi nhìn cuûa ñôøi ñöôïc, vì con theá naøo thì ñôøi nhaän xeùt nhö theá.
Lôøi caàu chuùc ñeán töø caûm nghieäm.
Con khoâng van xin ñôøi thay ñoåi caûm nghieäm ñöôïc, con chæ coù theå thay theá chanh chua baèng maät ong, vì ñôøi caûm nghieäm theá naøo, ñôøi mong moûi nhö vaäy.
Lôøi caàu chuùc ñeán töø öôùc mô.
Con khoâng cho ñôøi haïnh phuùc ñöôïc neáu mô öôùc kia khoâng laø söï thaät.
Lôøi caàu chuùc ñeán töø loøng thaønh thaät.
Con coù ñau thöông vì lôøi chuùc thì cuõng haõy thaønh thaät nhaän lôøi chuùc nhö caâu kinh.
Lôøi caàu chuùc ñeán nhö tieáng than thôû.
Con haõy quyù nhöõng thôû than ñoù vì noù laø tieáng loøng nhaéc nhôû con veà moät tieáng goïi.
Lôøi caàu chuùc ñeán töø thöïc teá.
Con khoâng theå laëng thinh maø khoâng hoûi loøng mình: Taïi sao theá?
Lôøi caàu chuùc coù theå coøn tieáp tuïc maõi.
Con khoâng theå laëng thinh maø khoâng hoûi Chuùa:
- Vaäy saùng mai con daâng thaùnh leã ra sao.
* * *
OÂi! Laïy Chuùa,
Moãi lôøi chuùc ñeàu noùi vôùi con veà moät yù nghóa.
Moãi lôøi chuùc ñeàu noùi vôùi con veà chính con.
Moãi lôøi chuùc ñeàu noùi vôùi con veà lieân heä giöõa con vaø Chuùa. Amen.
Lm Nguyeãn Taàm Thöôøng SJ
(Trích taäp suy nieäm Ñöôøng Ñi Moät Mình, xuaát baûn muøa Giaùng Sinh 2005)