Coâ Ñôn Vaø Söï Töï Do
(Nhöõng Ñoaûn Khuùc Suy Nieäm vaø Caàu Nguyeän
cuûa Linh Muïc Nguyeãn Taàm Thöôøng, SJ.)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- Ñoaûn Khuùc 58 -
Chieác AÙo
Sau khi aên traùi taùo, Evaø thaáy mình traàn truoàng neân keát laù vaû che thaân (Stk. 3:1-7). Trong hình aûnh naøy, toäi lieân heä tôùi aùo che thaân.
* * *
Nhöõng chieác aùo
Nhieàu ngöôøi taïo giaù trò ñôøi mình baèng caùch saém söûa quaàn aùo ñaét tieàn. Nhieàu keû ñaùnh giaù sai moät ngöôøi cuõng chæ vì aùo quaàn ngöôøi ñoù che thaân.
Nhieàu laàn Chuùa khoù chòu vì caùc thaày tö teá thích trang phuïc cho mình nhöõng aùo tua roäng, ngoài choã nhaát trong hoäi ñöôøng. Coù "AÙo tua roäng", khuynh höôùng töï nhieân laø thích "ngoài choã nhaát trong hoäi ñöôøng" ñeå ñöôïc chuù yù. Baèng aáy naêm theo Chuùa, chaúng thaáy Chuùa may cho caùc moân ñeä laáy boä aùo ñoàng phuïc. Chuùa cöù baûo daáu hieäu ngöôøi ta nhaän ra caùc con laø moân ñeä Thaày, laø caùc con haõy yeâu thöông nhau. Baây giôø thì khaùc, giaùo phaùi naøo cuõng coù ñoàng phuïc. Ñoaøn theå naøo cuõng thích coù aùo ñoàng phuïc. Khoâng coù ñoàng phuïc, sôï raèng ngöôøi ta khoâng nhaän ra mình laø ai.
Baùc aùi voâ hình quaù, chöùng nhaân baèng baùc aùi khoù hôn laøm nhaân chöùng baèng manh aùo. Ñoái vôùi manh aùo, cöù coù tieàn laø saém ñöôïc. Cöù maëc leân laø xong, ngöôøi ta nhìn thaáy ngay. Coù khi caøng coù ñoàng phuïc ñeïp, caøng nghó mình laø chöùng nhaân trung thöïc. Coù khi caøng ngheøo nhaân ñöùc caøng caàn taám aùo thaät ñeïp. Chöùng nhaân baèng baùc aùi khoù laém.
Caû ñôøi Ñöùc Kitoâ, coù moät laàn Phuùc AÂm nhaéc ñeán aùo, laïi laø laàn maát aùo. "Chuùng ñem aùo Ngöôøi ra baét thaêm maø chia nhau" (Mt.27:35).
Chuùa laáy ngheøo khoù, laøm nhaân chöùng loøng thöông xoùt.
Laáy can ñaûm, caét nghóa söï quyù troïng chaân lyù.
Laáy ñau khoå, dieãn giaûi loøng trung thaønh.
Chuùa khoâng laáy taám aùo laøm bieåu hieäu chöùng nhaân. Bieát ñaâu nhöõng taám aùo toâi maëc hoâm nay chaúng laøm toâi thaønh nhaân chöùng maø chæ laø taám aùo aån naùu, che ñi nhöõng yeáu ñuoái vì toâi khoâng coù khaû naêng laøm chöùng nhaân.
* * *
Coù toäi, Añam - Evaø môùi tìm aùo che thaân. Nhö vaäy, aùo che thaân cuõng laø aùo che toäi. Theo caâu chuyeän thieáu aùo che thaân cuûa nguyeân toå trong ñòa ñaøng thuûa xöa, aùo vaø toäi lieân quan vôùi nhau. Bieát ñaâu, hoâm nay cuõng coù nhöõng taám aùo chæ ñeå laøm noåi baät söï quan troïng maø thöïc söï hoï chaúng coù. Hoaëc ñeå che ñi nhöõng gì hoï coù maø chaúng toát laønh.
* * *
Ngöôøi ngheøo thöôøng phaûi maëc aùo raùch. Keû ngheøo hôn nöõa thì khoâng coù aùo. Hình aûnh nhöõng noâ leä, khoâng thaáy hoï maëc aùo. Ngheøo laø söï traàn truïi cuûa con ngöôøi. Ai cuõng caàn taám aùo ñeå che ñi caùi traàn truïi aáy. Caùi aùo laøm ñeïp con ngöôøi. Thieáu aùo, khoå thaät. Noù laø daáu chæ cuûa thaáp heøn, cuûa tuùng thieáu. Chaû ai muoán ngheøo.
ÔÛ queâ höông toâi coù nhieàu ngöôøi thieáu aùo. Coù nhöõng baø meï lam luõ maø khoâng saém ñöôïc cho con taám aùo vaøo ngaøy ñaàu naêm. Dì toâi ngoài ôû hieân nhaø nhaët nhöõng haït ñaäu saâu. Baøn tay ñen saäm, caùu gheùt vì ñoàng aùng lam luõ. Naéng haàm haäp treân maùi toân thaáp. Nhöõng sôïi toùc muoáu tieâu vöông vaõi treân löng aùo im laëng. Toâi nhìn chieác aùo, aùo cuûa dì raùch quaù. Caùi aùo aáy khoâng baèng chieác gieû lau ôû ñaây. Cuõng laø con ngöôøi, nhöng hai mieàn ñaát, hai haïnh phuùc khaùc nhau. Toâi ôû moät nôi raát xa nôi dì toâi ôû. Söï giaøu coù ôû ñaây laøm toâi khoù nhôù tôùi nhöõng manh aùo raùch nôi ñoù.
Neáu Evaø vì toäi phaûi caàn taám aùo che thaân, thì moãi manh aùo toâi che treân mình ñeàu coù yù nghóa. Manh aùo aáy coù nhaéc toâi veà toäi toâi ñang giaáu gieám? Nhöõng töông quan cuûa manh aùo naøy vôùi manh aùo noï trong cuoäc ñôøi chaéc haún cuõng coù nhöõng yù nghóa. Ñaâu laø yù nghóa chieác aùo cuûa nhöõng ngöôøi ngheøo nhö dì toâi ñang maëc? Noù lieân heä theá naøo vôùi chieác aùo cuûa toâi nôi phöông trôøi naøy trong thaân theå Chuùa Kitoâ, nôi moïi ngöôøi ñeàu laø anh em?
* * *
Chieác aùo ñeïp nhaát
Caâu chuyeän ngöôøi con hoang ñaøng trong Phuùc AÂm Luca keå raèng: Anh ta coøn ôû ñaøng xa, ngöôøi cha ñaõ troâng thaáy. OÂng chaïnh loøng thöông, chaïy ra oâm coå anh, hoân laáy hoân ñeå. Baáy giôø ngöôøi con noùi raèng: "Thöa cha, con thaät ñaéc toäi vôùi trôøi vaø vôùi cha, chaúng coøn ñaùng goïi laø con cha nöõa..." Nhöng ngöôøi cha lieàn baûo caùc ñaày tôù: "Mau mau ñem aùo ñeïp nhaát ra ñaây maëc cho caäu..." (Lc. 15:20-22).
Boû nhaø, anh ta phaûi ñem nhöõng aùo toát nhaát ñi theo. Vaäy sao laïi coøn caùi "aùo ñeïp nhaát"? Döïa theo maïch vaên cuûa baøi töôøng thuaät, ta coù theå bieát ñöôïc nguoàn goác cuûa caùi aùo aáy.
Ngöôøi cha sai ñaày tôù veà baét con beâ ñaõ "voã beùo" aên möøng. Theo baûn vaên, khoâng phaûi baét con "beâ beùo" maø con beâ ñaõ "voã beùo". Beâ ñaõ "voã beùo" khaùc con "beâ beùo". Voã beùo laø con beâ ñaõ ñöôïc saên soùc caùch rieâng cho beùo. Noù laø con beâ ñöôïc nuoâi naáng töø laâu cho moät muïc ñích chôø saün.
Baét con beâ beùo laøm tieäc cuõng laø quyù roài, nhöng vieäc aáy chæ noùi leân phaàn ñaõi ngoä khi ngöôøi con trôû veà. Coøn con beâ "voã beùo" laø ñaõi ngoä ngay khi ngöôøi con chöa trôû veà. Coù nghóa laø khi coøn trong toäi loãi, ngöôøi cha ñaõ cöu mang moät loøng bao dung thöông nhôù con mình. Chöa trôû veà ñaõ ñaõi ngoä baèng söûa soaïn moät con beâ. Hai ñieàu ñoù khaùc nhau, dieãn taû hai yù nghóa raát khaùc bieät.
Neáu ngöôøi cha nuoâi con beâ caùch rieâng cho beùo, hy voïng laø coù ngaøy ngöôøi con veà, thì chieác aùo kia haún phaûi laø aùo oâng may saün.
Ra ñi, noù khoâng ñeå laïi nhöõng ñoâi giaày quyù, boû laïi nhöõng caùi aùo haûo haïng. Luùc oâng baûo ñaày tôù veà laáy aùo, ngöôøi ñaày tôù khoâng thaéc maéc chieác aùo naøo, aùo cuûa ai, khoâng thaéc maéc aùo cuûa ngöôøi anh hay aùo cuûa chính oâng chuû, ngöôøi ñaày tôù hieåu ñích xaùc chieác aùo naøo. Qua caùch truyeàn leänh aáy, döôøng nhö giöõa ngöôøi ñaày tôù vaø oâng cha giaø ñaõ coù nhöõng laàn noùi chuyeän veà caùi aùo vaø muïc ñích cuûa noù ñeå laøm gì. Bôûi theá, khi noùi laáy chieác aùo ñeïp nhaát, ngöôøi ñaày tôù khoâng caàn hoûi han chi, hoï bieát ngay aùo naøo roài.
* * *
Sau khi baûo ñaày tôù veà baét beâ ñaõ voã beùo aên möøng, Phuùc AÂm Luca keát luaän: "Vì con ta ñaây ñaõ cheát nay soáng laïi, ñaõ maát nay laïi tìm thaáy" (Lc. 15:24). Lôøi keát luaän treân ñaây noùi veà moät cuoäc soáng môùi, veà bình minh cuûa phuïc sinh. Söï phuïc sinh laø chieác aùo môùi. Khoâng phaûi ñôïi con veà môùi coù chieác aùo môùi. Chieác aùo aáy ñaõ may saün. Nhö theá, trong luùc toâi phaïm toäi, khi toâi trong boùng toái söï cheát, Chuùa ñaõ gieo maàm phuïc sinh cho toâi.
Laïy Chuùa, noùi chieác "aùo ñeïp nhaát", con muoán hieåu khoâng phaûi ñeïp trong yù nghóa tô luïa, maø laø ngaøy thaùng noái nhöõng ngaøy thaùng, ngöôøi cha cöù nghó ñeán ñöùa con. OÂng nhôù noù trong nhöõng ñöôøng may noái nhöõng ñöôøng may. Con muoán hieåu tình thöông cuûa Chuùa trong chieàu saâu ñoù.
Ngaøy xöa, tröa heø vaéng, meï ngoài vaù aùo cho con. Ngoùn tay meï ñöa nhöõng muõi chæ. Tuoåi thô chæ thích noâ ñuøa laøm raùch aùo. Nhìn laïi thaùng ngaøy thô beù aáy, baây giôø con bieát moãi muõi chæ laø moãi tình thöông. Vôùi caùi cheát khoå naïn, Chuùa may aùo môùi cho con. Bieát coâng ôn cuûa meï thì nay ñaõ xa, con muoán caàu nguyeän baùo hieáu cho nhöõng ngaøy tuoåi thô aáy.
* * *
Laïy Chuùa, con muoán gìn giöõ chieác aùo cöùu roãi Chuùa ban cho con. Tieác laøm sao neáu raùch chieác aùo linh hoàn.
Trong cuoäc soáng giöõa ñôøi thöôøng, xin cho con thoâng caûm giaù laïnh cuûa nhöõng ngöôøi thieáu aùo.
Con cuõng xin ôn ñöøng vì taám aùo maø laøm hoen oá Giaùo Hoäi, aùo tu só, aùo trí thöùc, aùo quan toøa, aùo ñoaøn theå, aùo chuû tòch. Nhöõng taám aùo chöùc vò aáy, nhöõng chieác aùo ñoàng phuïc kia coù caàn thieát ñeå bieán con thaønh nhaân chöùng? Hay nhieàu khi chæ laøm hoen oá nhöõng chöùng nhaân.