BÖÔÙC TIEÁN THIEÂNG LIEÂNG
VAØ NHÖÕNG GIAI ÑOAÏN

Linh Muïc Hoaønh Sôn, SJ, Vieät Nam

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Ñaâu laø höôùng ñi vaø nhöõng böôùc tieán

Sieâu nhieân laø chính töï nhieân ñöôïc bieán caûi vöôït mình, neân ñôøi soáng sieâu nhieân cuõng dòch bieán nhö ñôøi soáng töï nhieân. Ñaõ noùi ñeán dòch bieán, thì phaûi coù tieán coù thoaùi, coù cao coù haï. Maø tieán thoaùi vaø cao haï, thì phaûi coù tieâu chuaån ñeå ñaùnh giaù, ñænh cao ñeå höôùng veà. Maø heã tieán tôùi vaø ño löôøng ñöôïc, thì cuõng coù theå chia tieán trình thaønh nhöõng giai ñoaïn khaùc nhau. Vì nhöõng giai ñoaïn aáy ñöôïc saép xeáp tröôùc sau so vôùi ñieåm khôûi vaø ñích tôùi, neân chuùng cuõng laøm neân nhöõng thang baäc maø ñænh cao laø toaøn thieän.

Vaäy xeùt theo lyù, thì phaûi coù böôùc tieán khi ñaõ xaùc ñònh xong höôùng tieán. Xaùc ñònh ñöôïc höôùng tieán vaø böôùc tieán seõ bieát luùc naøy ta ñang ôû ñaâu, coøn bao xa ñeå tôùi ñích, roài lieäu caùch ñi theâm nöõa.

Con ngöôøi sinh ra trong buøn nhô toäi loãi (Tv. 50.7), neân caùi maø noù khao khaùt laø söï traéng trong. Coù leõ vì theá neân öôùc mong thaàm kín ñaõ ngaàm ñöôïc göûi gaám ôû nguyeân tieâu Ñaïi maãu ñoàng trinh, roài töø ñoù ôû loøng toân suøng ñöùc Maria voâ nhieãm thai vaø troïn ñôøi tinh taán.

Neáu Kytoâ-giaùo hoâm nay nhaán vaøo ñoàng trinh vaø voâ nhieãm, thì Phaät giaùo laïi ñeà cao Voâ duïc (a-kaâma). Ñoái vôùi söï traéng trong, neáu ñoàng trinh laø bieåu hieän theå lyù vaø voâ nhieãm noùi leân thöïc traïng baây giôø, thì voâ duïc laïi nhaán vaøo khaû naêng mieãn nhieãm cuûa loøng ta.

Thaät ra, söï voâ duïc hay sieâu thoaùt cuõng ñöôïc ñeà cao trong ñôøi tu Kytoâ-giaùo döôùi nhöõng caùi teân nhö Baát thuï caûm (a-patheia), töø boû (renoncement, abneùgation), khoâng vaán vöông (deùtachement). Vaø neáu Phaät giaùo cho raèng chaân lyù saün ñaây roài, chæ caàn gaït boû tham si, laø thaáy ngay, töùc giaùc ngoä, thì Kytoâ-giaùo cuõng coi thaùnh thieän ñaõ coù maàm nôi aân suûng, khieán chæ caàn laáy ñi nhöõng caûn trôû, thì Thaàn khí vaøo cuoäc seõ hoaøn thaønh taùc phaåm ngay. Nhö theá, phaûi chaêng neân thaùnh coát ôû Doïn saïch vaø Veùt roãng?

Vaû nöõa, Chuùa ñeán laø ñeå dieät toäi vaø dieät caùi cheát thieâng lieâng voán laø haäu quaû cuûa noù, neân xem ra ñöôïc giaûi thoaùt khoûi toäi, thaønh voâ nhieãm hay mieãn nhieãm ñoái vôùi toäi laø ñieàu Chuùa nhaém cho ta khi giaùng traàn vaø chòu cheát.

Coù ñieàu hình nhö Voâ nhieãm vaø Voâ duïc chæ laø ñieàu kieän hay haäu quaû cuûa moät aân hueä tích cöïc hôn. Vì khoâng nhöõng cheát, Chuùa coøn phuïc sinh trong moät söï soáng khaùc haún. Vaø theo thaùnh Phaoloâ, neáu Chuùa khoâng soáng laïi, thì tin cuõng thaønh voâ ích (1Cor. 15.17). Do ñoù, vieäc taùi sinh trong nöôùc vaø Thaàn khí môùi laø ñích thaät cuûa caùi cheát cöùu chuoäc.

* * *

Moät quan ñieåm khaùc veà thaùnh thieän, noù thöôøng ngöï trò trong ñaàu cuûa khaù nhieàu tín höõu ñaïo ñöùc: Neân thaùnh laø laäp coâng, laø tích goùp coâng ñöùc (meùrites) (Coâng Giaùo Vieät xöa dòch Meùrites laø Coâng nghieäp).

Vì coâng ñöùc, ngöôøi ta ñoïc heát traøng haït naøy ñeán traøng haït kia. Vì coâng ñöùc vaø ôn toaøn xaù, ngöôøi ta vieáng ñi vieáng laïi nhaø thôø, moãi laàn ñoïc saùu kinh Laïy Cha, Kính möøng, Saùng danh. Vì coâng ñöùc, ngöôøi ta naêng ñi leã, chòu leã, cuùng tieàn vaøo nhaø thôø... Moät thaùnh thieän soá löôïng, vaø neân thaùnh baèng tính coäng, tính nhaân! Y nhö caùc Phaät töû luoân mieäng "A di ñaø...", cuùng döôøng chö taêng, coâng ñöùc xaây baûo thaùp...! Vôùi Phaät giaùo, thöù ñaïo tích goùp aáy laø cuûa tuïc gia thoâi, chöù keû xuaát gia thì khoâng maøng tôùi bao giôø.

Tu syõ Kytoâ-giaùo, ngoaøi vieäc ñeám kinh vaø ñeám vieäc laønh ra, coøn coá soáng ñaïo haïnh nöõa. Nhöng döôøng nhö ñöùc haïnh cuõng ñöôïc xem nhö thaønh quaû cuûa vieäc tích goùp caùc vieäc thieän vaø thieâng lieâng. Thaät ra, khoâng thieáu keû cho raèng: Thaùnh laø do aân suûng. Coù ñieàu chính aân suûng cuõng ñöôïc coi laø sôû höõu, vôùi soá löôïng ít hay nhieàu, do ñoù ñöôïc tích goùp, baèng nhöõng laàn chòu leã, vieáng Thaùnh Theå chaúng haïn.

Noùi cho ñuùng, aân suûng laø voâ thöôøng, laïi thieâng lieâng nöõa, neân khoâng do tích luõy maø thaønh, khoâng do coâng toâi maø coù ñöôïc ñaâu. AÂn suûng hoaøn toaøn do söï quaûng ñaïi cuûa Chuùa. AÂn suûng laïi laø chính Chuùa ñang yeâu toâi, laø chính toâi ñöôïc caûi hoùa bôûi tình yeâu naøy. Neân vaán ñeà khoâng coøn laø soá löôïng vaø sôû höõu nöõa. Vaâng, thaùnh laø con ngöôøi toâi noù thaùnh. Thaùnh thieän laø giaù trò (valeur): giaù trò thieâng lieâng cuûa moät con ngöôøi. Laø "giaù trò", neân ñaây laø vaán ñeà phaåm caùch (digniteù), khoâng do tích goùp maø neân. Cuûa moät con ngöôøi, neân ñaây laø vaán ñeà hieän höõu, chöù khoâng phaûi sôû höõu. (Coi theâm K. Rahner, Eleùments de theùologie spirituelle, tr.10).

Do ñoù, thaùnh thieän khoâng naèm ôû choã toâi thaáy mình giaøu leân, duø giaøu baèng cuûa caûi thieâng lieâng, baèng ñöùc tính, baèng aân suûng (ôû choã ñöôïc coi nhö sôû höõu). Maø ôû choã toâi thaáy mình thaät ngheøo, chaúng coù gì heát. Ñaây laø "Hö kyø taâm", "Thanh baàn trong taâm hoàn", maø treân neàn taûng (roãng) aáy xaây döïng laâu ñaøi Chuùa vaø kho taøng khoâng moái moït cuûa ta.

* * *

Nhaø tu xöa quen ñaët thaùnh thieän ôû huyeàn nghieäm. Cuõng nhö Samaâdhi vaø Giaùc ngoä trong Phaät giaùo aáy maø. Thaät ra, ngay Phaoloâ cuõng ñeà cao con ñöôøng tri thöùc khi noùi ñeán söï lôùn leân trong Chuùa nhôø gia taêng trong hieåu ñaïo (Eph. 4.15; Col. 1,10; 2Cor. 10.15). Vaø Pheâroâ cuõng chung moät quan ñieåm (1Ph. 2.2; 2Ph. 3.18). Xem nhö ñænh cao cuûa hieåu ñaïo ñaõ thaønh moät vôùi ñích cuoái cuûa phaùt trieån: ñaït taàm voùc ñöùc Kytoâ ôû ñoä sung maõn cuûa Ngaøi.

— "... laøm sao ñeå cuoái cuøng roài taát caû cuõng ñaït tôùi söï hieäp nhaát trong ñöùc tin vaø trong söï hieåu bieát Con Thieân Chuùa, ñaït tôùi tình traïng hoaøn thieän, tôùi taàm voùc ñöùc Kytoâ trong söï sung maõn cuûa Ngaøi" (Eph. 4. 13).

Nhö theá, phaûi chaêng söï hieåu Chuùa laøm neân thaùnh thieän? Hay söï hieåu bieát aáy chæ tieán cuøng chieàu vôùi thaùnh thieän thoâi, nhö ñieàu kieän hay bieåu hieän taát yeáu cuûa noù?

Theá nhöng veà thaùnh thieän, Phaoloâ cuõng noùi nhieàu ñeán soáng toát, ñeán vieäc neân gioáng Chuùa vaø thaønh moät vôùi Ngaøi. Phaûi chaêng möùc thaùnh aáy tuøy vaøo ñoä ñoàng hoùa kia?

Theâm vaøo ñaáy, ñeå neân moät vôùi Chuùa vaø cuøng "gioáng" vôùi Ngaøi, Chuùa laïi ñöa ra moät ñieàu kieän, xöôùng leân moät nguyeân taéc:

— Meï Ta vaø anh chò em Ta, ñoù laø keû thi haønh yù Cha Ta!

Ñaáy laø Thuaän Thieân. Khoâng phaûi Thuaän Thieân ñeå neân gioáng Chuùa, vì Thuaän Thieân laø gioáng Chuùa, laø cuøng doøng gioáng vôùi Ngaøi. Thöôùc ño khoâng coøn laø Bieát nöõa, maø laø caùch soáng, caùch haønh ñoäng: Thi haønh yù Cha! Vaäy neân thaùnh thuoäc phaïm vi ñôøi soáng, vaø thaùnh laø chính con ngöôøi thaùnh, ñaõ thaønh "con ngöôøi thieâng lieâng", töùc theo daïng Thaàn khí (1Cor. 2,13-3.1; Gal. 6.1). Con ngöôøi daïng Thaàn khí laø keû soáng theo söï höôùng daãn cuûa Thaàn khí, ñöôïc ñaët hoaøn toaøn döôùi taùc ñoäng cuûa Ngaøi, do ñoù nhu thuaän toái ña, nghóa laø Thuaän Thieân heát möùc, nhôø ñoù thaønh baø con vôùi ñöùc Kytoâ. (Xem theâm Fr. Roustang, Une initiation aø la vie spirituelle, tr. 181-182).

Vaäy trong yù nghó thaàm kín cuûa Phaoloâ, thaùnh thieän bao truøm toaøn cuoäc soáng, töø tri ñeán haønh, chöù khoâng phaûi cuûa tri suoâng, duø do aûnh höôûng giaùo duïc, oâng hay nhaán vaøo tri thöùc. Nhöng thöû hoûi quan troïng nhaát laø yeáu toá naøo ñaây: tri thöùc hay haønh ñoäng, hoaëc chính con ngöôøi chuùng ta? Vaø ñaâu laø vò theá cuûa moãi yeáu toá trong töông quan vôùi nhau?

Tröôùc khi ñöa ra moät giaûi ñaùp, chuùng ta haõy tìm xem trong truyeàn thoáng, coäng ñoàng Daân Chuùa ñaõ nghó theá naøo.

Truyeàn thoáng vôùi tieán trình neân thaùnh

Duø ñaët ñöùc AÙi leân choã toái cao, duø noùi nhieàu ñeán söï soáng môùi, xem ra Phaoloâ vaãn maûi meâ vôùi tri nghieäm (sofia, gnoâsis). Chaéc vì oâng laø töû ñeä Platon, cuõng nhö moïi trí thöùc nhö oâng thôøi aáy, duø trong Do thaùi-giaùo hay Kytoâ-giaùo cuõng vaäy. Ngoaøi Platon-thuyeát, sau naøy coøn aûnh höôûng Maneøs-thuyeát nöõa. Duø choáng laïi nghieäm tri chuû nghóa (gnosticisme), caùc giaùo phuï vaãn chia seû vôùi hoï cuøng moät khuynh höôùng: höôùng trí thöùc, vaø moät soá quan ñieåm. Cuõng do ñoù, maø ngay khi baét ñaàu phaùc hoïa lyù thuyeát veà tieán trình neân thaùnh, hoï ñaõ ñaët nghieäm tri laøm ñích tôùi vaø ñænh cao.

Vôùi Cleùment thaønh phoá Alexandria, keû nghieäm tri thaáy ñieàu huyeàn aån, voâ saéc töôùng. Neân ñeå huyeàn tri, phaûi khöû boû ngoân töø. Coá nhieân laø phaûi luyeän ñöùc nöõa. Theá nhöng ñöùc haïnh thuoäc "con ñöôøng haønh ñoäng" (voie des oeuvres), maø con ñöôøng naøy chæ laø cöûa daãn vaøo "con ñöôøng nghieäm tri" (voie de la gnose) thoâi. "Con ñöôøng nghieäm tri" roài seõ ñöôïc goïi laø "ñôøi soáng chieâm" (vie contemplative), ñeå chæ keû chieâm hay nghieäm tri môùi laø keû toaøn thieän (perfectus), vöôït treân haún keû tin voán laø keû chöa thaáy. Thaät ra, keû nghieäm tri cuõng laø vaø luoân laø keû ñöùc haïnh nöõa, vì ñöùc haïnh laø haäu quaû vaø giaõi saùng cuûa nghieäm tri.

Roõ raøng hôn, Origeøne vaø Evagre mieàn Pont chia ñôøi soáng thieâng lieâng thaønh hai giai ñoaïn, vôùi giai ñoaïn tröôùc laø haønh (pratique), giai ñoaïn sau laø tri (gnose). Haønh laø ñôøi soáng ñöùc haïnh noù doïn ñöôøng cho huyeàn tri nhö ñích ñieåm. Söï doïn ñöôøng aáy ñöôïc coi nhö moät tu taäp taâm lyù noù ñaët neàn treân moät lyù thuyeát vöøa thaàn hoïc vöøa sieâu hình hoïc. Ñaây laø tröôøng hoïc Apatheia, Baát thuï caûm, maø muïc tieâu laø bieán taâm hoàn thaønh trô nhö ñaù tröôùc nhöõng taùc ñoäng töø ngoaøi. Coù leõ ñaây cuøng loaïi vôùi caùi maø Phaät, AÁn giaùo goïi laø Bình, chaúng coøn phaân bieät thaân sô, öa gheùt gì nöõa. Coù theá môùi taäp trung ñöôïc söùc maïnh cho chieâm ngöôõng, cho huyeàn tri Thieân Chuùa, nhaát laø ôû goác nguyeân thuûy cuûa Ngaøi: Moät theå voâ thanh voâ danh.

Haønh, hay Thöïc haønh (pratique) cuõng ñöôïc chia thaønh nhieàu giai ñoaïn, nhöng ñaây laø moät phaân chia theo lyù, theo thang caáp caùc ñöùc tính, maø ñænh laø ñöùc AÙi, coá nhieân. Vaâng, moät phaân chia theo lyù, töùc hình thöùc thoâi, khoâng ñeám xæa ñeán chuyeån bieán taâm lyù töï nhieân, duø laø cuûa con ngöôøi thieâng lieâng nôi chuùng ta. Laïi duø ñöùc AÙi cuõng chæ thuoäc Thöïc haønh, neân ôû ngöôõng cöûa daãn vaøo huyeàn thöùc. Chæ huyeàn thöùc môùi keát hieäp ta vôùi Lôøi, nhôø ñoù cho ta döï vaøo tri thöùc aån taøng trong Ñaïi trí ñaáng Toái cao.

Vôùi Greùgoire thaønh phoá Nysse, ta coù moät hoïc thuyeát veà thang baäc ñôøi soáng thieâng lieâng. Coù ñieàu ñaây cuõng chæ laø thang baäc huyeàn tri, maø huyeàn tri laø thaáy Chuùa tröïc tieáp nôi taám göông ñaõ thaønh trong saùng cuûa linh hoàn. Keá ñoù, Giaû- Denys thuoäc Aeùropage phaùt minh lyù thuyeát noåi tieáng sau naøy veà Tam ñaïo (noùi veà ba giai ñoaïn vaø ba caáp): thanh ñaïo (katharsis), minh ñaïo (fotismos), toaøn hieäp ñaïo (teleioâsis-henoâsis), vôùi cuøng moät höôùng ñi vaø ñích nhaém laø nghieäm tri.

Vôùi Augustin, ñeä töû Taân Phaton-phaùi cuûa trôøi Taây, thì böôùc tieán veà toaøn thieän cuõng laø böôùc leân trong tri nghieäm, töø caùi ña daïng hình cuûa theá giôùi ñeán söï trong suoát voâ saéc thanh cuûa Sieâu vieät theå. Cuõng coù luùc Augustin phaùc hoïa moät thang caáp khaùc, vôùi thöôùc ño laø Tình yeâu. Vaø ñaây laø tình yeâu khôûi söï (incipiens), tình yeâu ñang tieán (proficiens), tình yeâu lôùn, tình yeâu hoaøn thaønh (perfectus). Hay döôùi nhöõng danh hieäu khaùc: tình yeâu thoaùt thai, tình yeâu ñöôïc nuoâi döôõng, tình yeâu taêng cöôøng, tình yeâu hoaøn thaønh (accompli) (Veà hoïc thuyeát caùc giaùo phuï treân ñaây, chuùng toâi noùi theo Viller- Rahner: Ascese und Mystik in der Vaõterzeit - Khoå haïnh vaø huyeàn nhieäm thôøi giaùo phuï - ñöôïc toùm taét trong K. Rahner, eùlements de theùologie spirituelle, tr.13tt.). Löôïc ñoà naøy roài seõ ñöôïc khai thaùc vaøo thôøi trung coå, cuøng vôùi löôïc ñoà cuûa Giaû-Denys Aeùropage.

Ñuùng laø vaøo thôøi trung coå, ñaõ taùi xuaát giang hoà caû hai löôïc ñoà cuûa Giaû-Denys vaø cuûa Augustin, vôùi ít nhieàu ñoåi thay veà töø ngöõ, khaù nhieàu ñoåi thay veà noäi dung. Caùi thang boán caáp nay ruùt laïi coøn ba: Incipiens, Proficiens, Perfectus (Xx. Toâma, S. Th. IIa IIae, q. 24, a.9; q. 183, a.4). Hai löôïc ñoà daét nhau maø ñi, cuøng vôùi ba böôùc caû. Laém khi noäi dung coøn thaám sang nhau, ñeå cuøng bieán ñoåi vôùi nhau, ñeán noãi Perfectus thaønh keû huyeàn tri, vaø Hieäp ñaïo thaønh ñænh cao ñöùc AÙi.

Thaät ra, ba böôùc Khôûi-Tieán-Thaønh hoài tröôùc môùi chæ laø nhöõng caùi voû hình thöùc khoâng noäi dung. Noäi dung ñöôïc mang vaøo, nhaát laø töø theá kyû XIII, thôøi cöïc thònh cuûa kinh vieän, töùc tö töôûng "nhaø tröôøng" (Schola - eùcole - laø tröôøng hoïc. Neân Theùologie scholastique ñaùng leõ phaûi dòch laø Thaàn hoïc hoïc vieän. Maø thaät ra, noù coù moâi tröôøng hoaït ñoäng laø caùc ñaïi hoïc). Theo Bonaventura, thì ôû böôùc Khôûi, ngöôøi ta môùi chæ bieát Chuùa qua moâi giôùi söï vaät höõu hình voán laø hình aûnh Chuùa. ÔÛ böôùc Tieán, ngöôøi ta thaáy Chuùa trong linh hoàn noù laø hình aûnh thieâng lieâng vaø haèng cöûu cuûa Ngaøi. Coøn ôû böôùc Thaønh, Thieân Chuùa ñöôïc gaëp trong huyeàn tri, ôû ñoù con ngöôøi ñöôïc bieán caûi trong ñaáng ñaùng kính yeâu. Ñaây laø giai ñoaïn ñöôïc Bonaventura goïi laø "phuùt giaây huyeàn nhieäm... thaät bí aån", ñænh cao nhaát cuûa tieán trình thieâng lieâng, ñænh cao ñöôïc Yoan Thaùnh giaù goïi baèng caùi teân "Hoân phoái thieâng lieâng", maø ñöôøng tôùi laø Veùt roãng, Boùc traàn qua nhöõng ñeâm toái thöû thaùch: ñeâm toái giaùc caûm noù laáy ñi choã döïa caûm tính, ñeâm toái tinh thaàn noù baét ta phaûi nhaém maét ñöa chaân baèng moät ñöùc tin traàn truïi.

Caû Yoan Thaùnh giaù laãn Tieân sa Avila ñeàu laø baäc thaày veà chieâm nieäm trong ñôøi soáng ñan tu. Hoï noùi baèng kinh nghieäm nhöng trong ñöôøng höôùng cuõ. Caùi maø hoï quan taâm nhaát vaãn laø suy chieâm vaø huyeàn nghieäm. Hoï cuõng noùi ñeán tu thaân baèng töø boû vaø luyeän ñöùc, nhöng hoï chæ ñeà caäp ñeán ñaïo ñöùc trong lieân ñôùi vôùi nghieäm tri.

Moät vaøi nhaän xeùt

Raûo qua moät löôït nhöõng hoïc thuyeát treân, chuùng ta nhaän ra ai naáy ñeàu tin vaøo moät tieán trình neân thaùnh. Nghóa laø chæ coù theå neân thaùnh daàn daàn, töøng böôùc moät. Vaø nhö theá, xem ra coù theå phaùc hoïa nhöõng böôùc tieán ñoù.

Böôùc tieán deã ñöôïc ñoàng hoùa vôùi baäc thang tri nghieäm, nghóa laø huyeàn thöùc caøng saâu, thì thaùnh thieän caøng cao. Vaø nhö theá, coù gì gioáng quan ñieåm cuûa AÁn giaùo, Phaät giaùo. Vôùi AÁn giaùo, Phaät giaùo, giaûi thoaùt laø ôû moät huyeàn thöùc, Samaâdhi. Chính Samaâdhi cuõng tieán töøng naác moät.

Neáu toaøn thieän laø moät vôùi tri nghieäm ôû ñænh choùt, thì haún chæ keû chieâm chuyeân nghieäp môùi coù khaû naêng neân thaùnh, ít laø neân thaùnh cao. Vaø nhö theá, caùc söù giaû Tin möøng, duø vì Chuùa maø gian khoå ñeán ñaâu, thaäm chí lieàu thaân nöõa, sao coù ñöôïc may maén ñoù? Thaät "voâ lyù chi thaäm"!

Sau naøy, thaàn hoïc coù quan taâm ñeán ñaïo ñöùc thaät, chöù khoâng tri nghieäm suoâng. Coù ñieàu huyeàn thöùc vaãn ñöôïc ñeà cao, vaø ñaïo ñöùc ñöôïc thang baäc hoùa theo lyù, chöù chöa ñöôïc trình baøy theo chuyeån bieán taâm lyù thaät söï.

Moät khi sau naøy hai löôïc ñoà Tam ñaïo (Thanh-Minh-Hieäp) vaø Tam boä (Khôûi-Tieán-Thaønh) song haønh vôùi nhau trong suy tö, ngöôøi ta cuõng ñaët caän keà caû nghieäm tri laãn ñöùc haïnh. Coù ñieàu nhö trong Tieân sa Avila vaø Yoan Thaùnh giaù, nghieäm tri vaãn ôû vò theá soá moät, neáu khoâng noùi laø ñoäc toân, trong khi ñaïo ñöùc chæ ñöôïc trình baøy trong lieân ñôùi vôùi noù thoâi.

Veà ñaïo ñöùc, ngöôøi ta vaãn nhaán vaøo ñöùc AÙi nhö Phaoloâ. Neáu ñöùc AÙi laø quan troïng nhaát, thì neân thaùnh phaûi laø vì Chuùa hôn laø vì chính söï laønh thaùnh cuûa mình. Theo kinh nghieäm, caû thaùnh thieän baûn thaân vaø vinh quang cuûa Chuùa luoân ñi ñoâi vôùi nhau trong taâm yù. Theá nhöng ôû giai ñoaïn ñaàu, ngöôøi ta khaùt khao neân thaùnh nhieàu hôn, trong khi ôû giai ñoaïn cuoái, ngöôøi ta laïi tìm Chuùa, chöù neân thaùnh khoâng coøn laø baän taâm chính nöõa.

Neáu böôùc tieán laø töø neân thaùnh ñeán tìm Chuùa, thì böôùc tieán aáy cuõng laø töø ñaïo ñöùc ñaéc thuû (vertu acquise) sang ñaïo ñöùc thieân phuù (vertu infuse). Nghóa laø hoài ñaàu, ngöôøi ta töôûng nhö neân thaùnh laø nhôø coá gaéng vaø trong khaû naêng cuûa mình. Nhöng khi vaøo saâu roài, ngöôøi ta môùi caûm nhaän söï baát löïc ñeå chæ troâng vaøo Chuùa thoâi. Cuõng hoài ñaàu, ngöôøi ta moûi tay kín nöôùc gieáng ñeå töôùi taåm vöôøn caây thaùnh thieän, ñeå cuoái cuøng, khu vöôøn aáy ñöôïc töôùi quaù toát chæ baèng nhöõng côn möa (Tieân Sa Avila duøng hình aûnh Töôùi ñeå phaân bieät boán caáp suy chieâm, Xx. Töï Truyeän, ch.11).

Rieâng veà yù thöùc, duø trong ñôøi soáng haønh hay chieâm, böôùc tieán haún laø töø neân thaùnh laøm giaøu sang neân thaùnh laøm ngheøo. Baét ñaàu, ngöôøi ta lo öông troàng caùc ñöùc vaø thu nhaäp aân suûng. Nhöng roài ngöôøi ta seõ hieåu ra: vaán ñeà chính laø Veùt roãng, sao khoâng coøn töôûng mình Coù gì, Laø gì nöõa, maø CHAÚNG ÑAÙNG GÌ tröôùc Chuùa. Chæ khi toâi beù laïi tôùi soá KHOÂNG aáy, Thaàn khí heát vöôùng vít môùi coù theå vaøo cuoäc toaøn phaàn, haàu bieán toâi thaønh kieät taùc phaåm.

Noùi cho ñuùng ra, luùc khôûi ñaàu, khoâng neân ñi ngay vaøo con ñöôøng tin töôûng ñeán Buoâng maëc (abandon), vì neáu bò hieåu sai, phoù thaùc seõ thaønh yû laïi, khieán ta khoâng coá coâng neân thaùnh, coá reøn nhaân caùch, coá luyeän söï töï chuû vaø ñaïo ñöùc baûn thaân (vertu personnelle). Chôø khi coá gaéng ñaõ quen, caùc ñöùc ñaõ coù gì vöng vöõng, ta seõ bôùt daàn phaàn mình ñeå taêng daàn phaàn Chuùa. Ñaây laø yù thöùc veà söï baát löïc vaø thieáu thoán ñeå deã buoâng mình trong tay Chuùa. Coù theá, Chuùa môùi haønh ñoäng noåi. Chöù cöù yû vaøo mình, toâi seõ kieâu ngaïo leân, vaø caùi Toâi quaù lôùn laøm ngheõn loái cuûa Chuùa.

Cuõng neân nhôù, trong tieán trình neân thaùnh, quan troïng nhaát laø caùi trôùn ñaàu. Trôùn yeáu laø cuûa keû chæ muoán bôùt toäi vaø traùnh ñòa nguïc, khieán khoâng theå tieán xa. Rieâng keû, do söï thoâi thuùc cuûa aân suûng, muoán laøm thaùnh vaø hieán thaân hoaøn toaøn cho Chuùa, chính keû aáy môùi treân ñaø neân thaùnh thaät söï, vaø löôïc ñoà duø Ba ñöôøng hay Ba böôùc cuõng chæ aùp duïng ñöôïc cho hoï maø thoâi. Vaâng, mieãn laø quyeát ñònh ban ñaàu aáy nghieâm tuùc vaø do thuùc ñaåy cuûa Thaàn khí, mieãn laø hoï kieân trì, ñi ñuùng loái vaø ñuû thôøi gian, thì theá naøo roài hoï cuõng qua minh ñaïo vaøo hieäp ñaïo.

Sau ñaây, chuùng ta seõ laàn löôït baøn giaûi vaø baøn giaûi maïch laïc veà tieán trình neân thaùnh ôû nhöõng maët khaùc nhau cuûa noù. Theá naøo cuõng phaûi chia tieán trình aáy thaønh nhöõng giai ñoaïn, nhöng neân hieåu raèng söï phaân chia aáy chæ mang tính chæ daãn (indicatif) thoâi. Vì thaät ra, nhöõng gì noùi ñeán trong moãi giai ñoaïn cuõng gaëp phaàn naøo trong caùc giai ñoaïn kia nöõa. Nhö thanh luyeän chaúng haïn. Theâm vaøo ñaáy, söï "ñoát giai ñoaïn" coù theå xaûy ra: Moät keû ñang soáng buoâng thaû coù theå boãng nhieân ñöôïc mang tôùi cao ñænh cuûa chieâm, nhôø ñoù bieán ñoåi haún, nhö Tieân sa Avila cho bieát...

Böôùc tieán song song chieâm haønh

Con ngöôøi laø toaøn boä taâm thaân, vaø cuoäc soáng ñaày ñuû cuûa noù laø toaøn dieän Tri-Taâm-Haønh. Tình caûm töï noù thuùc haønh ñoäng. Caûm muoán maø khoâng ñoäng chaân tay thì xem nhö khoâng thaät maáy. Traùi laïi, neáu muùa maùy chaân tay maø khoâng nghó, khoâng caûm, thì coù hôn gì robot ñaâu.

Soáng cho ñuùng ngöôøi, thì phaûi coù ñöùc, coù suy, coù tình. Ba yeáu toá aáy laøm neân caùi hoàn cuûa cuoäc soáng, coøn haønh ñoäng laø xaùc thaân. Yeâu ö? Anh khoâng theå yeâu maø khoâng caûm nhaän mình yeâu, cuøng vôùi söôùng khoå ñi keøm, cuøng vôùi cöû chæ ñeå boäc loä. Roài coøn chieàu chuoäng vaø saên soùc, coøn hy sinh ñeå cöùu vôùt hay taïo haïnh phuùc cho ngöôøi. Caøng haønh ñoäng nhö theá, ta caøng caûm thaáy yeâu theâm, vaø tình yeâu saâu vöõng haún. Nghóa laø tri, haønh, caûm daét díu nhau trong cuoäc soáng, vôùi moãi luùc moät trong ba yeáu toá hieän noåi.

Soáng ñaïo cuõng laø soáng, neân tieán trình neân thaùnh cuõng dieãn ra vôùi söï keát hôïp cuûa tri, caûm, haønh. Ñeå heã moät beân tieán, thöôøng cuõng keùo theo hai yeáu toá kia. Vì theá, heã yeâu Chuùa saâu xa, toâi thöôøng caûm nhaän roõ söï coù maët vôùi toâi cuûa Chuùa. Vaø heã yeâu ñeán theá, khoâng theå toâi khoâng laøm moät caùi gì ñeå bieåu loä tình yeâu. Nhö hy sinh, nhö hieán thaân ñi môû Nöôùc Chuùa chaû haïn. Ñaáy laø kinh nghieäm, duø cuûa nhöõng thaùnh ñan tu nhö Tieân sa Avila, nhö Tieân sa haøi nhi Yeâsu, nhö Marie de l'Incarnation... Theo Tieân sa Avila, khi ñaït tôùi söï hieäp nhaát trong huyeàn thöùc, töï nhieân ta seõ heát vaán vöông vôùi söï ñôøi vaø mong moûi laøm gì ñoù cho haïnh phuùc thaät cuûa anh em (Xx. Töï truyeän, ch. 16-17; Laâu ñaøi noäi taâm, cung phoøng V, ch.2...). Nhö theá, tri nghieäm vöøa saùnh ñoâi vôùi ñaïo ñöùc, vöøa gia taêng tình yeâu vaø thuùc ñaåy haønh ñoäng. Ngöôïc laïi, thöù haønh ñoäng coù hoàn laø tri, caûm aáy cuõng ñöa tình yeâu ñaït tôùi taàng neàn vaø chieàu saâu, nhôø ñoù laøm noù lôùn leân vaø vöõng chaéc. Ñeå roài keû chæ tìm Chuùa trong heát thaûy nhöõng gian khoå cuûa mình, seõ caûm nhaän Chuùa coù maët chaúng nhöõng trong noãi vaát vaû aáy, maø caû khi ngöng vieäc laøm ñaõ trôû veà vôùi caàu nguyeän. Cöù theá, tri, caûm, haønh tieán thoaùi coù nhau, duø chieâm nhaân bay cao hôn veà tri nghieäm (gnoâsis), vaø haønh nhaân taùo baïo hôn trong vieäc môû Nöôùc Cha vaø ñi saâu hôn trong "ñöùc tin taùc ñoäng baèng ñöùc AÙi".

* * *

Huyeàn thöùc, do caûm nhaän veà moät hieän dieän thaân yeâu, trong khi thoåi hoàng ngoïn löûa AÙi, cuõng luyeän trong vaø ñaùnh boùng taám göông soi noäi taâm, khieán loä ra beà saâu cuûa ñaïi trí (sagesse), ñoä saéc saûo cuûa khoân ngoan (prudence), söï beùn nhaïy cuûa phaân ñònh (discernement). Nhôø ñaïi trí, toâi khoâng chæ nhìn ra söï thaät, maø coøn ngôõ ngaøng tröôùc chieàu cao cuûa Thieân Chuùa, beà daày cuûa thieân aân, beà saâu cuûa maàu nhieäm, töø ñoù sinh ra moät hoan laïc khoâng gì dieãn taû noåi, vaø baät leân nhöõng chuùc tuïng say söa, coù khi trong tieáng u-ô cuûa ôn dò ngöõ (don de langues). Coøn vôùi söï khoân ngoan noùi treân, toâi khoâng chæ tìm ra loái ñi vaø caùch öùng phoù linh hoaït cho töøng hoaøn caûnh, maø cuøng luùc coøn caûm thaáy trong coâng vieäc söï aám aùp cuûa baøn tay Chuùa "tay trong tay" ñang daãn daét toâi ñi.

Thaät ra, huyeàn nghieäm khoâng phaûi laø thaùnh thieän, nhöng noù thöôøng ñi ñoâi vôùi thaùnh thieän vaø laø keát quaû cuûa söï trao ñoåi giöõa Thaàn khí vieát hoa cuûa Chuùa vôùi thaàn khí con ñeû cuûa Ngaøi nôi toâi. Söï chaïm nhau giöõa hai thaàn khí laøm baät saùng ngoïn ñeøn thieâng lieâng cuûa taâm (nouõs), khieán toâi nhìn ra caû toâi laãn Chuùa cuøng vôùi tình thaân vaø yù ñònh cuûa Chuùa veà toâi. Chaúng nhöõng caûm nhaän Chuùa trong toâi vaø toâi trong Chuùa, maø nhôø tia saùng baät leân noái lieàn hai cöïc, toâi coøn nhìn ra döôùi boùng eâm aùi Chuùa caû loaøi ngöôøi vaø theá giôùi nöõa. Vaâng, nhôø aùnh saùng naøy, ñaâu ñaâu toâi cuõng thaáy Chuùa, khieán "soáng vôùi toâi laø Ñöùc Kytoâ" vaäy. Moät khi ñaõ thaáy Chuùa trong heát thaûy vaø heát thaûy trong Chuùa nhö theá, thì caàu nguyeän chaúng coøn phaân ly vôùi haønh ñoäng nöõa. Haønh vaø nghieäm tri ñaõ cuøng böôùc vôùi nhau, tay trong tay moät caùch raát maät thieát, vaø ñaây laø tröôøng hôïp cung phoøng baûy trong Laâu ñaøi noäi taâm cuûa Tieân sa Avila. Cung phoøng baûy laø choã gaëp (ôû voâ cöïc) cuûa hai ñöôøng thaúng song haønh, vaø ngöôøi ta coù theå ñaït tôùi cao ñieåm aáy duø baèng con ñöôøng haønh ñoäng, duø baèng con ñöôøng tri nghieäm.

Töø laäp coâng ñeán voâ coâng
Töø töï mình ñeán Do chuùa

Söï taêng daàn aùnh saùng trong toâi phaûi laøm saùng daàn söï thaät veà caû Thieân Chuùa laãn con ngöôøi toâi. Thieân Chuùa khoâng coøn laø phaûn aûnh cuûa nhöõng khaùt voïng thaàm kín nôi toâi. Vaø con ngöôøi toâi cuõng khoâng coøn laø caùi maø toâi töôûng veà mình. Taát caû ñöôïc phôi baøy daàn, ngaøy traàn truïi theâm. Vaø söï thaät veà toâi luoân tieán cuøng chieàu vôùi söï thaät veà Chuùa. Ñoù laø con ngöôøi toâi ñöùng tröôùc Chuùa, ñöôïc soi roïi bôûi aùnh saùng Chuùa. Maø ñöùng tröôùc Thieân Chuùa vôùi chieàu cao ñaùng sôï cuûa Ngaøi, toâi chæ coøn coù caùch beù haún ñi, coù caùch chui xuoáng ñaát thoâi. Vì moïi veát nhô duø nhoû nhaát cuõng hieän noåi vôùi söï xaáu, heøn cuûa chuùng. Traàn truoàng vaø yeáu keùm quaù, toâi khaùm phaù mình caàn Chuùa vaø chæ coù caùch troâng chôø heát ôû Ngaøi. Laïi cuõng chæ khi xuoáng tôùi caùi goác hö voâ cuûa mình, toâi môùi nhìn ra chieàu cao vaø veû ñaùng yeâu cuûa Chuùa, nhôø ñoù ñi vaøo söï thaân maät cuûa Chuùa (Xem theâm Fr. Roustang, Std, tr.185tt). Cuõng nhö khi nhìn roõ chieàu cao cuûa Ngaøi vaø ñi vaøo söï thaân maät aáy, toâi môùi thaáy mình beù boûng vaø muoán ôû laïi trong söï beù boûng aáy, nghóa laø khieâm nhu.

Thaät ra, luùc toâi baét ñaàu nhìn ra ñuùng Chuùa, thì toâi cuõng loùa maét chaúng thaáy gì nöõa. Vaø ñaây laø ñeâm toái noù thanh luyeän thuûy tinh theå, laáy ñi töø "caùi daèm" ñeán "caùi xaø", caû ñöùc lyù laãn taâm lyù, ñeå ñuû trong vaø ñuû ñoä thieâng lieâng roài, maét toâi coù theå tieáp nhaän thöù aùnh saùng môùi, khaùc laï hoaøn toaøn. Khi coøn trong boùng ñeâm, toâi seõ thaáy mình khoâ laém ñaáy, nhöng laïi khoå khoâng gì dieãn taû noåi. Noãi khoå vì khoâ aáy toá giaùc moät söùc caêng: toâi baét ñaàu mong muoán Chuùa, nhöng söï caêng muoán aáy khoâng do toâi maø do Chuùa, neân luùc ñaàu toâi khoâng caûm nhaän ñöôïc. Ñeâm ñaõ heát luùc maø maét ñaõ quen, vaø toâi hieåu ra raèng thaùnh thieän laø do Chuùa, chöù söï ñoùng goùp cuûa toâi chaúng ñaùng gì. Luùc thöïc söï coi toâi chaúng ñaùng gì, thöôøng toâi cuõng khoâng maáy quan taâm ñeán söï toaøn thieän cuûa toâi nöõa, maø chæ khaùt khao vinh quang cho Chuùa thoâi.

Quaû thaät, khi môùi böôùc vaøo ñöôøng neân thaùnh, toâi nghó ñeán neân thaùnh hôn laø nghó ñeán Chuùa. Vaø toâi töôûng nhö thaùnh thieän laø do mình duø mieäng luoân noùi: "Taát caû laø aân suûng", "Toâi laø ñaày tôù voâ ích", v.v... Tuy noùi ra nhö theá, nhöng ñaây môùi chæ laø nhöõng yù töôûng tröøu töôïng, ñieàu maø toâi coá tin, theá thoâi. Chæ sau nhieàu thöû thaùch do Chuùa tröïc tieáp baèng nhöõng ñeâm toái, toâi môùi khaùm phaù ra caùi maø toâi bieát raát khaùc vôùi caùi laø söï thaät, vaø söï caûm nhaän cuûa toâi phaân bieät vôùi söï coù maët cuûa Chuùa. Do ñoù, vieäc thaáy mình lung lay trong ñöùc tin coù theå ñi ñoâi vôùi nieàm tin vaãn vöõng; vieäc thaáy mình khoâ khan coù theå ñi ñoâi vôùi an ñònh ôû beà saâu.

Vaøo thôøi maø toâi nghó raèng taát caû tuøy thuoäc mình, toâi cuõng töôûng neân thaùnh laø laäp coâng, laø ñaït nhieàu thaønh tích, laø thuû ñaéc heát ñöùc naøy ñeán ñöùc kia, laø sôû höõu söï thaùnh thieän. Thaät ra, yù nghó naøy raát caàn ñeå thuùc toâi coá gaéng, vì neáu phoù thaùc bò hieåu sai ñi khi toâi chöa chuaån bò ñuû vaø Thaùnh Thaàn chöa tröïc tieáp vaøo cuoäc, thì toâi seõ thieáu nghò löïc vaø quyeát taâm luùc maø toâi chöa coù khaû naêng dung hoøa giöõa moät beân laø töï tin vaø beân kia laø tin Chuùa trong quaù trình neân thaùnh. Nhöng roài tôùi luùc toâi phaûi chuyeån daàn töø yû vaøo söùc mình sang nöông vaøo söùc Chuùa. Ñeå cuoái cuøng, khi ñaït tôùi yù thöùc "Voâ kyû, voâ coâng, voâ danh", thì toâi ñaõ tieán moät böôùc raát daøi treân ñöôøng toaøn thieän. Ñaây cuõng laø luùc toâi tôùi ngöôõng cöûa cuûa ñaïo ñöùc thieân phuù, maø chìa khoùa naèm trong tay Thaàn khí hoaøn toaøn.

Tieán Trình Ñöùc Lyù

Neân thaùnh vaø ñöùc haïnh, ñoù laø chính con ngöôøi toâi neân thaùnh vaø soáng ñöùc haïnh. Toâi chæ neân thaùnh vaø soáng ñöùc haïnh baèng haønh vi vaø khuynh höôùng cuûa mình. Noùi ñeán haønh vi, phaûi noùi ñeán yù thöùc vaø quyeát ñònh. Coøn khuynh höôùng ñaây laø taäp quaùn toát hay ñöùc tính chuùng laøm neân caên baûn ñöùc lyù cuûa con ngöôøi toâi.

Quaû thaät, moät haønh vi thöïc söï nhaân linh luoân dieãn ra vôùi yù thöùc ñaày ñuû veà lyù do, söï vieäc, vôùi quyeát ñònh döùt khoaùt treân caên baûn cuûa yù thöùc aáy. Do ñoù, quyeát ñònh bieät ñònh haønh vi thaønh toát hay xaáu, toát ít hay toát nhieàu. Vaø qua haønh vi, noù bieät ñònh con ngöôøi, bieán toâi thaønh xöùng hay baát xöùng ñaùng bôûi vieäc laøm cuûa toâi, do ñoù cuõng vaïch treân caên cöôùc vónh cöûu cuûa toâi moät daáu aán naøo ñoù.

Quyeát ñònh khoâng theå y heät nhau töø haønh vi tröôùc ñeán haønh vi sau, vaø daáu veát ñeå laïi treân nhaân caùch cuõng noâng saâu khaùc nhau theo thôøi gian. Bôûi lyù do coøn taùc ñoäng cuûa kinh nghieäm vaø taäp quaùn, Kinh nghieäm giuùp ta taäp döôït, ñeå beà roäng vaø beà daày caùc hoaøn caûnh khieán cho haønh vi ngaøy theâm tinh teá, deûo dai. Coøn taäp quaùn laïi gia taêng ñoä nghieâng khuynh höôùng vaø ñoä vöõng cuûa neàn, khieán quyeát ñònh theâm trôn, lanh, deã, maïnh, chaéc. Lyù do laø vì caùc khuynh höôùng ñoái nghòch suy yeáu daàn vaø caùc choã goà gheà taâm lyù ñöôïc maøi trôn, khieán boä maùy laøm vieäc toát haún sau giai ñoaïn chaïy raø (rodage).

Theá nhöng ngöôïc laïi, neáu do quen (vieäc) maø khoâng phaûi choáng choïi hay coá gaéng gian khoå nöõa, thì yù thöùc coù keùm ñi, quyeát ñònh coù môø nhaït, do ñoù haønh vi bôùt nhaân linh hay khoâng?

Ñeå traû lôøi caâu hoûi, tröôùc heát neân phaân bieät ôû haønh ñoäng caùi xaùc cuûa noù laø then maùy taâm - sinh lyù, vaø caùi hoàn laø yù höôùng, ñoäng cô, taâm tình. Khi haønh ñoäng nghieâng veà xaùc, thì caùi "quen" coù giaûm ñi yù thöùc vaø quyeát ñònh thaät. Coøn khi noù maïnh veà hoàn, thì taäp quaùn thaønh ñöùc tính chæ noùi leân ñoä trôn nhaïy cuûa tinh thaàn vaø ñoä thuaàn hoùa cuûa "xaùc thòt" noù khoâng coøn laø söùc trì, maø ñaõ thaønh löïc ñaåy cho tinh thaàn bay deã hôn, khieán haønh ñoäng nhö löôùt eâm treân ñeäm töø, khoâng moät rung chuyeån cuûa va chaïm, neân cuõng khoâng coøn caûm nhaän cuûa vöôït caûn, theá thoâi. Maø nhö theá laø hoaøn thieän, chöù ñaâu phaûi khuyeát ñieåm. Töï nguyeän khoâng coøn nghòch vôùi töï nhieân, vì töï nguyeän ñaõ neân töï phaùt (spontanieùteù) roài. Töï phaùt chính laø choã hoaøn taát cuûa ñaïo ñöùc vaäy (Xem theâm A. Louf, Std, tr.54).

Töï phaùt duø ñaõ ñaït, vaãn coøn tieán khoâng ngöng. Noù tieán veà caû ñoä beùn nhaïy, trôn lanh, caû veà noäi löïc vaø beà saâu nöõa. Vaø nhö theá, coù söï vöôït troäi cuûa tieán boä (proficiens) ñoái vôùi khôûi ñaàu, duø ngay luùc khôûi ñaàu, anh ñaõ coù moät tình yeâu boác löûa, moät quyeát ñònh nhö buùa giaùng treân ñe. Coù ñieàu söùc maïnh cuûa khôûi ñaàu seõ thaønh moät trôùn toát, ñeå do gia toác maø tieán ñoä ngaøy caøng lôùn theâm. Vaâng, söùc maïnh khôûi phaùt taùc ñoäng vaøo böôùc tieán daøi laâu, nhöng côn soùng beà maët maø chò thaáy thöôøng khaùc vôùi doøng chaûy beà saâu maø chò khoâng thaáy. Theá maø chính ñoä saâu baûn thaân (profondeur personnelle) môùi laø quan troïng (Xem theâm K. Rahner, Eleùments de theùologie spirituele, tr. 27-31). Ñoä saâu baûn thaân naøy vöøa laøm thaønh ñoä saâu ñöùc lyù, vöøa quyeát ñònh phaàn lôùn ñoä saâu cuûa quyeát ñònh trong haønh ñoäng cuûa anh.

Ñoù môùi chæ laø ñaïo ñöùc thuû ñaéc (vertu acquise), töï phaùt thuû ñaéc, ñoä saâu thuû ñaéc. Duø trôn lanh, beùn nhaïy vaø saâu xa tôùi ñaâu, haønh vi trong ñaïo ñöùc thuû ñaéc vaãn coøn nhieàu noâng caïn, vaø töï phaùt cuûa noù khoâng theå laø hoaøn toaøn. Bôûi leõ caùc ñöùc thieân phuù, con ñeû cuûa aân suûng, töø beà saâu voâ thöùc chöa baét tay chaët cheõ ñöôïc vôùi sinh hoaït ñaïo ñöùc maët ngoaøi. Thaàn khí roài phaûi vaøo cuoäc tröïc tieáp, vôùi nhöõng thöû thaùch "ñeâm toái", seõ trieät haï moïi raøo caûn vaø noái maïch giöõa trong vôùi ngoaøi, giöõa sieâu nhieân vôùi töï nhieân. Haäu quaû laø moät cuoäc soáng hoaøn toaøn môùi, vôùi moät thaùnh thieän hoaøn toaøn khaùc. Ñaïo ñöùc ñaõ thaønh thieân phuù caû ôû beà maët cuûa haønh ñoäng chuùng ta. Hay noùi cho ñuùng hôn, ñaïo ñöùc thieân phuù töø saâu thaúm voâ thöùc ñaõ traøn tôùi beà maët yù thöùc vaø hoaït ñoäng ôû ñoù. Gioáng nhö böôùc chuyeån töø chieâm töï mình sang chieâm do Chuùa (töùc thieân phuù) vaäy. Theo toâi nghó, vieäc chuyeån bieán aáy thöôøng dieãn ra cuøng luùc treân hai ñòa haït chieâm haønh. Vì söï soáng thieâng lieâng laø moät maø. Laø moät baèng caû hai maët aáy, khieán cho khi Thaùnh Thaàn vaøo cuoäc tröïc tieáp, thì Ngaøi vöøa khieán toâi saùng leân beân trong, vöøa dìu toâi ñi trong haønh ñoäng.

Hoäi nhaát trong ñöùc AÙi

Söï hoaøn thieän cuõng laø söï hoaøn taát nhaân caùch ñöùc lyù con ngöôøi, duø treân bình dieän thieâng lieâng cuõng theá. Nghóa laø toâi khoâng thaùnh vôùi töøng maûnh ñöùc tính rôøi raïc, nhöng vôùi nhöõng khuynh höôùng toát ñaõ thaønh cô caáu vôùi nhau ñeå laøm neân chæ Moät con ngöôøi ñöùc lyù thoâi. Söï hoäi nhaát ñöùc lyù aáy laø do Nhaân treân bình dieän töï nhieân, coøn treân bình dieän sieâu nhieân thì do AÙi (Xem laïi chöông 6).

Böôùc tieán thieâng lieâng quaû laø höôùng veà söï hoäi nhaát trong ñöùc AÙi. Caøng ñaøo tôùi beà saâu toâi, ñöùc AÙi caøng dung hôïp caùc ñöùc. Böôùc ñaàu cuûa noù laø xoi thuûng lôùp voû ñeå laøm hieän roõ veát nhô do neát xaáu vaø toäi. Ñöùc AÙi seõ thuùc toâi aên naên vaø hoaùn caûi, ñoàng thôøi saép ñaët noäi taâm vaø cuoäc soáng cho ngaên naép. Yoan Thaùnh giaù ví ñöùc AÙi vôùi maët trôøi chieáu qua cöûa kính (Leo nuùi Caùc men, q.2, ch.4). AÙnh saùng ñöùc AÙi vöøa giuùp nhìn ra veát baån treân kính, vöøa taåy röûa ñeå loït qua kính voâ phoøng, khieán toâi thaáy roõ noäi taâm, khieán keát hôïp ñöôïc trong ñoù nhöõng söùc löïc vaø khuynh höôùng ñeå taïo neân moät nhaân caùch vöõng vaøng.

Söï hoäi nhaát cöù theá tieán maõi vaøo chieàu saâu, veà phía nhöõng gì neàn taûng nhaát. Moãi taàng khi ñöôïc queùt doïn vaø saép ñaët roài, laïi giuùp aùnh saùng xuyeân voâ taàng trong ñeå ñöùc AÙi tieáp tuïc coâng vieäc. Tôùi moät ñoä saâu naøo ñoù, noù seõ chaïm phaûi nhöõng söùc caûn lôùn nhaát: veà ñöùc lyù, ñoù laø caùi Toâi vaø taàng ngaàm cuûa töï aùi; veà taâm lyù, ñoù laø phaûn xaï choáng ñôõ töï nhieân cuûa trí naêng vaø caûm naêng voán chöa quen vôùi moâi tröôøng phi troïng löïc, vôùi nhöõng laøn soùng sieâu ngaén cuûa Thaùnh Thaàn. Söùc caûn coøn coù theå laø nhöõng troùi buoäc voâ thöùc coù tính taâm beänh, khieán toâi khoù chaáp nhaän cho mình (assumer) moät soá hoaøn caûnh (situations) hay bieán coá (eùveùnements). Vôùi nhöõng trôû ngaïi tröôùc, thì ñeâm toái Chuùa göûi seõ san baèng daàn. Coøn vôùi trôû ngaïi taâm beänh, thöôøng phaûi nhôø ñeán phoøng maïch phaân taâm. Theo moät soá chuyeân gia tu ñöùc hoïc, thì nhöõng khoaûng toái taâm lyù naøy, khi chöa töôùc ñoaït heát töï do, seõ khoâng ngaên trôû vieäc löôùt soùng neân thaùnh, duø con taøu coù theå chaán ñoäng do va chaïm maïnh. Theo toâi nghó, vaø nhieàu thaàn hoïc gia hoâm nay cuõng vaäy, thì tuy vôùi ôn Chuùa, toâi vaãn coù theå vöôït qua, nhôø ñoù thaùnh sieâu nhieàu maët, nhöng söï hoäi nhaát khoâng theå toaøn veïn, cuõng nhö thöông tích khoâng sao traùnh khoûi.

* * *

Chaúng nhöõng hoäi nhaát caùc ñöùc laø do ñöùc AÙi, maø caùc haønh vi ñöùc AÙi cuõng caàn ñöôïc hoäi nhaát baèng moät thaùi ñoä caên baûn (attitude de fond).

Khi coøn noâng trong ñöùc AÙi, vôùi caàu nguyeän toâi nhieàu yù nhieàu lôøi, cuõng nhö ñeám soá laàn ñi leã, laàn haït, haønh höông. Rieâng haønh ñoäng thì vaãn taûn maùt vôùi nhöõng vieäc muïc vuï naøy, vieäc xaõ hoäi kia. Kòp khi ñöùc AÙi do laâu ngaøy taäp maø thaønh thaùi ñoä caên baûn, toâi chæ coøn thieát tha vôùi moät mình Chuùa duø trong coâng vieäc hay trong suy chieâm, ñoàng thôøi nhìn thaáy Chuùa nôi taát caû nhöõng ngöôøi maø toâi ñang phuïc vuï. Ñaây laø luùc maø ñöùc AÙi khoâng nhöõng hoäi nhaát baûn thaân toâi, maø coøn môû toâi sang theá giôùi, ñeå söï hoäi nhaát thaønh hoäi nhaát Thieân-Theá-Ngaõ. Luùc caàu nguyeän, toâi khoâng chæ nhìn Chuùa, maø coøn vôùi Chuùa nhìn sang hoaøn vuõ: "quan theá aâm", ñeå ñöùc AÙi ñöôïc suy chieâm nung naáu cuõng thuùc toâi taïm rôøi suy chieâm leân ñöôøng phuïc vuï. Rôøi suy chieâm, nhöng toâi ñaâu coù töø giaõ Chuùa, khi maø toâi vaøo cuoäc laø ñeå yeâu Chuùa hôn, ñeå vôùi Chuùa truaân chuyeân ñöôøng tröôøng cöùu ñoä. Ban ñaàu, toâi coøn phaûi töøng luùc ngöng tay ñeå haâm noùng tình yeâu. Ban ñaàu, toâi coøn vaát vaû tay choáng tay cheøo ñeå khoûi sa laày trong coâng vieäc baèng caùch luoân nhôù laïi muïc tieâu Vì Chuùa. Nhöng roài sau nhöõng ñeâm toái thanh taåy, toâi chæ coøn bieát soáng cho Chuùa duø trong haønh hay chieâm, vì khoâng coøn khoaûng caùch giöõa hai beân nöõa.

Söï hoäi nhaát khoâng nhöõng dieãn ra giöõa haønh vaø chieâm, maø coøn dieãn ra giöõa hai maët yeâu Chuùa vaø yeâu ngöôøi. Ban ñaàu, ngöôøi ta töôûng nhö yeâu Chuùa trong nguyeän caàu vaø yeâu ngöôøi trong phuïc vuï. Nhöng sao laïi khoâng theå yeâu Chuùa trong phuïc vuï khi maø vì Chuùa toâi ñang phuïc vuï anh em nhæ? Vaø sao laïi khoâng theå yeâu anh em khi nguyeän caàu neáu trong nguyeän caàu toâi ñang höôùng veà hoï trong Chuùa? Chính vì yeâu ngöôøi ñaõ thaønh moät vôùi yeâu Chuùa, maø thaùnh Yoan coù theå quaû quyeát: "Keû khoâng yeâu (anh chò em) thì khoâng bieát (hieåu) Chuùa" (1Yo. 4. 8), vaø: "Noùi mình yeâu Chuùa maø gheùt anh chò em laø noùi ngoa" (1Yo. 4. 20).

* * *

Rieâng veà yeâu Chuùa, ñöùc AÙi tieán töø Vì toâi sang Vì Chuùa hoaøn toaøn.

"Vì toâi" ôû ñaây nhaém söï neân thaùnh vaø haïnh phuùc thieâng lieâng cuûa toâi. Vaâng, ôû böôùc khôûi ñaàu, toâi quan taâm nhieàu ñeán söï neân thaùnh naøy hôn laø vinh quang cuûa Chuùa. Do ñoù, toâi maûi lo tìm vöôïng caûm, töôûng nhö caûm nhaän laøm neân gaëp gôõ (Chuùa), vaø ñaây laø do coá gaéng, do coâng phuùc cuûa toâi. Cuoái cuøng, toâi môùi hieåu ra: söï coù maët cuûa Chuùa (vôùi toâi) khoâng tuøy thuoäc vaøo caûm nhaän cuûa toâi ñaâu. Vieäc cuûa toâi chæ laø coá gaéng, coøn gaëp Chuùa laø aân suûng hoaøn toaøn. Hôn nöõa, toâi coù theå gaëp Chuùa maø khoâng caûm thaáy Chuùa, khoâng tí vöôïng caûm naøo.

Baét ñaàu, toâi cuõng töôûng nhö (moät caùch voâ thöùc, coá nhieân) Chuùa laø "phöông theá" cho toâi neân thaùnh, vaø söï gaëp gôõ Chuùa laø "phöông theá" cho haïnh phuùc cuûa toâi. Mieäng vaãn noùi laø Vì Chuùa ñaáy, maø loøng vaãn höôùng veà mình nhö vaäy. Nhöng roài khi hieåu ra: Caûm thaáy Chuùa chöa chaéc ñaõ laø Gaëp Ngaøi, toâi cuõng vôõ leõ raèng: Thaùnh thieän laø ôû choã toâi soáng vì Chuùa, chöù khoâng vì söï neân thaùnh cuûa mình nöõa. Toâi ñaõ thoaùt ra khoûi caùi Toâi vaø töï aùi ñeå chæ coøn quan taâm ñeán "Nöôùc Cha môû tôùi, yù Cha thöïc hieän" thoâi. Ñaây cuõng laø luùc maø loøng toâi thong dong vaø an ñònh nhaát, vì toâi khoâng coøn lo gì cho toâi, duø khoâ khan hay soát saéng, duø xöùng ñaùng hay khuyeát ñieåm. Toâi cuõng chaúng baän taâm vì coâng vieäc thaát baïi hay gaëp trôû ngaïi nöõa, bôûi leõ toâi döïa vaøo söùc Chuùa, chöù khoâng yû vaøo söùc toâi, cuõng chaúng sôï haõi tröôùc söï taán coâng cuûa boùng toái. Toâi cuõng chaúng baän taâm veà soá phaän mai sau, vì toâi khoâng tìm thieân ñöôøng cho mình, maø chæ tìm vinh quang cho Chuùa vaø haïnh phuùc cho anh em. Ñaây laø giai ñoaïn ba, laø caáp toaøn thieän theo ñaùnh giaù cuûa caùc baäc thaày tu ñöùc (Xem theâm Fr. Roustang, Std, tr.194tt).

Luùc maø toâi khoâng coøn yû vaøo söùc mình nöõa cuõng laø luùc Thaùnh Thaàn vaøo cuoäc tröïc tieáp, khieán toâi khoâng coøn phaûi neân thaùnh, vì chính Ngaøi thaùnh hoùa toâi. Toâi ñaõ chuyeån töø hoaøn thieän thuû ñaéc (moät hoaøn thieän raát thieáu soùt) sang hoaøn thieän thieân phuù (vôùi phong thaùi cuûa Trôøi).

ÔÛ toät ñieåm cuûa giai ñoaïn ba, caûm nhaän hieän dieän ñaõ thaønh moät vôùi hieän dieän, vaø caûm nhaän aáy khoâng chæ dieãn ra töøng luùc maø thöôøng haèng luoân. Ñaây laø Cung phoøng baûy theo töï vöïng Tieân sa Avila, laø "Hoân nhaân thieâng lieâng" theo tieáng goïi cuûa caû Tieân sa Avila laãn Yoan Thaùnh giaù. Theo Tieân sa Avila, vaøo giai ñoaïn choùt naøy, hoàn vaø Chuùa ñaõ "neân moät söï vôùi nhau" nhö nöôùc möa rôi hoøa trong nöôùc soâng, vaø neân moät vónh vieãn vì "Thieân Chuùa khoâng muoán xa hoàn nöõa", coøn hoàn thì "ôû hoaøi vôùi Chuùa trong trung taâm aáy". Ñaây laø noùi veà caû caûm nhaän laãn söï thöïc. Tröôùc Hoân nhaân, duø hôïp nhaát ñeán ñaâu, hoàn cuõng chæ caûm nhaän söï thöïc aáy töøng luùc, chöù töø ñaây thì hoàn thaáy Ngaøi hieän dieän thöôøng haèng (Xx. Laâu ñaøi noäi taâm, Cung phoøng baûy, ch.2).

Toâi khoâng theå noùi: ôû ñaây khoâng coøn sôï ngaõ (teù) (Yoan Thaùnh giaù cho raèng trong Hoân nhaân thieâng lieâng, hoàn ñöôïc caém vöõng trong aân suûng Chuùa, khoâng coøn phaûi sôï gì nöõa - Ca khuùc thieâng lieâng, ñoaïn 22. Coøn vôùi Tieân Sa Avila, thì söï an toaøn khoâng tuyeät ñoái - Laâu ñaøi noäi taâm, Cung phoøng baûy, ch.2). Nhöng thuyeàn toâi ñaõ ñöôïc thaû neo khaù chaéc ôû beán Chuùa roài. Toâi cuõng khoâng theå baûo: ÔÛ ñaây khoâng coù tieán theâm nöõa. Vì ñænh toaøn thieän tuy ñaõ tôùi maø vaãn ôû cao hôn, vaãn phía tröôùc, vaø toâi chæ ñaët chaân ñeán luùc maø toâi hoaøn taát cuoäc ñôøi. Cho neân, neân thaùnh laø tieán maõi khoâng ngöng, vaø khoâng tieán laø thoaùi ñaáy. Coù ñieàu toâi tin ñöôïc vaøo söï vöõng chaéc cuûa böôùc tieán, vì toâi ñaõ hoân keát vôùi Chuùa, vì Chuùa luoân ôû cuøng toâi. Chuùa luoân ôû cuøng toâi, duø vôùi thieáu soùt bao giôø chaû coù do tính yeáu ñuoái töï goác cuûa con ngöôøi. Neân duø ñaõ böôùc ñi treân ñoaïn ñöôøng toaøn thieän, toâi vaãn coøn chi ñoù ñeå aên naên, ñeå thanh loïc cho theâm tinh taán. Kính caøng trong, thì maét nhìn ra haït buïi caøng nhoû. Vì theá, böôùc tieán duø ôû giai ñoaïn naøo cuõng vaãn laø tieán trong caû Thanh, Minh vaø Hieäp ñaïo. Minh ngay trong luùc khôûi ñaàu, vì toâi chæ khôûi ñaàu böôùc tieán khi ñaõ ñöôïc Chuùa thuùc, ñaõ caûm thaáy Chuùa ngoït ngaøo vaø caûm thaáy muoán tieán xa. Cuõng ôû böôùc ñaàu vôùi höôùng nhaém tieán xa aáy. Chuùa ñaõ ôû cuøng toâi, nghóa laø coù keát hieäp roài. Vaø cöù theá Thanh, Minh, Hieäp daét díu nhau ñi, vôùi Thanh ngaøy caøng höôùng tôùi tinh vi, vôùi Minh (hay Tieán) ñoåi daàn höôùng vaø caùch coá gaéng, vôùi Hieäp ñi maõi vaøo chieàu saâu taâm hoàn.

Böôùc tieán caøng khoâng theå ngöng, khi maø yeâu caøng saâu thì khaùt khao Chuùa vaø khaùt khao vinh quang Ngaøi caøng maõnh lieät, nhö trong kinh nghieäm cuûa Tieân sa Avila chaû haïn. Ñöùc AÙi muoán cho ñi, nhöng caøng cho thì caøng muoán daâng nhieàu hôn nöõa. "Mas, mas" (Nöõa, nöõa) nhö Phan sinh Xavier khoâng thoâi gaøo leân. Vaø ñaây cuõng laø noäi dung caâu chaâm ngoân maø I-Nhaõ Loyola ñeà xöôùng cho mình vaø cho nhöõng keû ñoàng chí höôùng: AD MAJOREM DEI GRORIAM, cho Thieân Chuùa ñöôïc vinh quang hôn nöõa!

Sau khi ñaõ daâng heát, toâi vaãn coøn caùi cuoái ñeå daâng: caùi Toâi, hay söï gaén boù ngaàm, khoù döùt ra nhaát, vôùi mình. Theá nhöng caùi chính mình aáy môùi laø quaø taëng cuûa tình yeâu. Maø tình yeâu thì thuùc môû heát haàu bao, môû roäng voøng tay, môû tung loàng ngöïc. Tình yeâu khoâng tính toaùn, tình yeâu quaûng ñaïi hoaøn toaøn.

Ñi saâu vaøo ñöùc AÙi aáy, toâi cuõng caûm nhaän söï beù nhoû cuûa mình. Chæ coù ñöùc AÙi môùi deã ñöa tôùi khieâm nhu ñoä choùt, khoâng maáy khoù khaên. Cuõng chæ ñöùc AÙi môùi bieán thaùnh thieän thaønh hieän höõu cho toâi, luùc maø toâi khoâng coi noù nhö moät sôû höõu nöõa. Chöù duø ñaïo ñöùc tôùi ñaâu, thoaùt tuïc côõ naøo, maø khoâng höôùng duy veà Chuùa, thì taát caû nhöõng thöù aáy seõ gom thaønh cuûa caûi noù thoåi phoàng caùi Toâi leân.

* * *

Töø ñaïo ñöùc thuû ñaéc, tuy ñaõ sang ñaïo ñöùc thieân phuù, nghóa laø do Chuùa tröïc tieáp vaø hoaøn toaøn, nhöng khoâng phaûi vì theá maø toâi khoâng caàn coá gaéng nöõa. Khoâng coøn coá gaéng ñeå chuû ñoäng leo leân, nhöng vaãn coøn coá gaéng ñeå nhuõn mình ra, ñeå buoâng mình nöông theo ñaáng ñang boác ñöa toâi leân vaø ñeõo goït toâi döôùi baøn tay eâm dòu cuûa Ngaøi. Vaâng, khoâng coøn coá gaéng kín nöôùc gieáng hay ñaïp gaàu guoàng, nhöng coá gaéng vaãn coù ñeå ñoùn nhaän côn möa töø trôøi vaø ñeå nöôùc möa thaám saâu tôùi lôùp ñaát beân döôùi.

Caûm nhaän buoâng theo, thuï tieáp dieãn ra trong caû chieâm laãn haønh ôû giai ñoaïn thieân phuù. Trong haønh ñoäng, thì ñaây laø luùc toâi ñöôïc daãn daét hoaøn toaøn bôûi Thaàn khí, qua ñaëc hueä cuûa Ngaøi, khieán laøm maø khoâng phaûi toâi laøm nöõa, nhöng chính Chuùa laøm nôi toâi (= Gal. 2.20). Nghóa laø khi ñeán vieäc, chính Chuùa seõ soi cho toâi bieát ñieàu caàn bieát, nghieâng yù muoán toâi veà ñieàu neân choïn, v.v...

Tôùi ñoù, thì cuõng phaûi tôùi ñænh cuûa A-patheia (voâ thuï caûm) roài: chaúng coøn gì ñeå baän taâm nöõa. Coù ñieàu, ñaây cuõng laø luùc maø tim toâi ñöôïc ñoåi vôùi tim chuùa, nhö kinh nghieäm cuûa moät soá thaùnh, khieán tình caûm vöøa raát maïnh vöøa raát chìm, nhö moät doøng nöôùc ngaàm cuoán toâi veà phía yù Chuùa vaø nhöõng gì vui loøng Chuùa. Tuy vaãn coøn phaân bieät thaân sô töï nhieân ôû beà maët, vaø ôû beà maët vaãn coù ñau khoå. Nhöng taát caû thaønh eâm dòu khi ñöôïc noái vôùi maïch ngaàm cuûa ñöùc AÙi sieâu nhieân. Vaâng, duø may hay ruûi, duø thuaän hay nghòch, taát caû ñaõ bieán thaønh quaø taëng cuûa Chuùa, khieán ruûi cuõng thaønh may, chua chaùt cuõng trôû neân ngoït ngaøo (Xem theâm Fr. Roustang, Std. tr.197).

TOÙM LAÏI

Thaùnh thieän khoâng chæ laø trong saïch hay mieãn nhieãm, maø coù gì tích cöïc hôn nhieàu. Neân thaùnh cuõng khoâng do laäp coâng hay tích goùp aân suûng, vì vieäc chính cuûa toâi laø yù thöùc veà söï thaáp beù vaø yeáu ñuoái cuûa mình, ñeå Chuùa khoâng gaëp trôû ngaïi trong vieäc thaùnh hoùa toâi. Theá nhöng, haõy coi chöøng: Tin vaøo Chuùa khoâng phaûi laø yû laïi, heát coá gaéng ñaâu.

Thaùnh thieän thöôøng ñi ñoâi vôùi huyeàn nghieäm, nhöng huyeàn nghieäm chæ laø moät trong nhöõng bieåu hieän cuûa thaùnh thieän. Thaùnh thieän laø do ñöùc AÙi, neân thaùnh thieän laø cuûa con ngöôøi vaø haønh vi.

Keû thöïc thaùnh laø keû soáng vì Chuùa hoaøn toaøn, do ñoù cuõng khoâng coøn baän taâm vôùi caùi thaùnh cuûa mình nöõa. Toaøn thieän laø aân hueä cuûa Chuùa, neân phaûi bôùt daàn phaàn mình ñeå phaàn Chuùa taêng leân. Chæ khi toâi khoâng coøn töôûng mình ñaùng gì nöõa, maø chôø ôû Chuùa taát caû, chæ khi aáy Chuùa môùi coù theå vaøo cuoäc hoaøn toaøn, ñeå ñöùc haïnh chuyeån töø thuû ñaéc sang thieân phuù, neân cao saâu, huyeàn nhieäm.

Con ngöôøi thaùnh cuõng laø con ngöôøi hoäi nhaát. Caùc ñöùc khi aáy hôïp keát vôùi nhau trong ñöùc AÙi, caùc haønh vi ñi cuøng höôùng vôùi nhau do moät thaùi ñoä caên baûn, caùc töông quan hoäi tuï laïi khi yeâu Chuùa thaønh moät vôùi yeâu ngöôøi, yeâu toaøn theá giôùi...

Ñeå tieán töø bình dieän thuû ñaéc sang thieân phuù, duø trong ñöùc haïnh hay nghieäm tri, coù leõ khoâng theå khoâng traûi qua nhöõng ñeâm toái chuùng giaûi thoaùt ta khoûi nhöõng vöôùng maéc saâu xa cuoái cuøng veà maët ñöùc lyù vaø taâm lyù, ñoàng thôøi khieán ta quen daàn vôùi moät aùnh saùng vaø caùch soáng khaùc haún.

Thanh luyeän xong vaø soáng döôùi taùc ñoäng tröïc tieáp cuûa Thaàn khí quen roài, toâi coù theå ñöôïc ñöa tôùi Hoân nhaân thieâng lieâng, ôû ñoù caûm nhaän thaønh thöôøng haèng veà söï coù maët cuûa Chuùa caû trong suy chieâm laãn haønh ñoäng. Duø theá chaêng nöõa, böôùc tieán vaãn khoâng ngöøng, vì neáu khoâng thì caûm giaùc töï maõn seõ laøm ta tuoät doác.

Duø tieán trình ñöôïc chia thaønh Thanh-Minh-Hieäp hay Khôûi-Tieán-Thaønh, söï phaân ranh khoâng theå roõ neùt, vaø söï ñaûo ngöôïc luoân coù theå xaûy ra.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page