Suy Nieäm Lôøi Chuùa
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät Naêm C
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät Leã Laù Naêm C
Ngöôøi toâi tôù khoå ñau cuûa Giaveâ
(Luca 19,28-40; Luca 22,14-23,56)
Kieäu Laù: Baøi Phuùc AÂm: Lc 19, 28-4
"Chuùc tuïng Ñaáng nhaân danh Chuùa maø ñeán".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu ñi tröôùc leân Gieârusalem. Vaø xaûy ra laø khi Ngöôøi ñeán gaàn Beátphagheâ vaø Beâtania, giaùp nuùi goïi laø nuùi Caây Daàu, Ngöôøi sai hai moân ñeä ñi vaø baûo raèng: "Caùc con haõy ñeán laøng tröôùc maët kia, vöøa vaøo laøng, caùc con seõ gaëp con löøa con coät saün ñoù chöa ai côõi bao giôø; caùc con haõy môû daây maø daãn veà. Vaø neáu coù ai hoûi caùc con "Taïi sao caùc oâng môû daây?", thì haõy noùi theá naøy: "Vì Chuùa caàn duøng ñeán noù". Hai ngöôøi ñöôïc sai ra ñi, vaø gaëp löøa con ñöùng ñoù nhö Chuùa ñaõ baûo. Hai oâng ñang môû daây löøa con, thì chuû noù hoûi r?ng: "Sao caùc oâng môû daây löøa con?" Hai oâng ñaùp: "Vì Chuùa caàn ñeán noù". Hai oâng daét löøa veà cho Chuùa Gieâsu, traûi aùo leân mình löøa vaø ñaët Chuùa leân treân. Doïc ñaøng, ngöôøi ta traûi aùo treân loái ñi. Khi Ngöôøi ñeán gaàn trieàn nuùi Caây Daàu, taát caû ñoaøn moân ñeä haân hoan lôùn tieáng ca ngôïi Chuùa veà moïi pheùp laï hoï ñaõ thaáy maø raèng: "Chuùc tuïng Ñaáng nhaân danh Chuùa maø ñeán! Bình an treân trôøi vaø vinh quang treân caùc taàng trôøi". Moät vaøi ngöôøi bieät phaùi trong ñaùm ñoâng noùi cuøng Ngöôøi raèng: "Thöa Thaày, xin haõy maéng caùc moân ñeä Ngaøi ñi". Chuùa Gieâsu noùi: "Toâi baûo cho caùc oâng bieát: neáu hoï laøm thinh, thì nhöõng vieân ñaù seõ la leân".
Baøi Thöông Khoù: Lc 22, 14 - 23. 56 (baøi daøi)
Suy Nieäm:
Trong moät ngoâi nhaø thôø beân Taây Ban Nha, coù moät thaäp giaù coå ñöôïc giaùo höõu raát toân suøng. Ñoù laø töôïng thaäp giaù tha toäi, töôïng Chuùa Gieâsu bò ñoùng ñinh coù caùnh tay phaûi rôøi khoûi thaäp giaù vaø haï thaáp xuoáng. Ngöôøi ta coù keå raèng döôùi chaân caây thaùnh giaù naøy, coù moät ngöôøi toäi loãi ñeán vôùi cha xöù. Tuy oâng xöng thuù moïi toäi loãi vôùi loøng thoáng hoái aên naên, cha giaûi toäi löôõng löï khoâng bieát coù neân tha cho oâng khoâng, vì thaáy oâng phaïm quaù nhieàu toäi. Sau cuøng, cha nghieâm nghò baûo oâng: "Toâi ban pheùp giaûi toäi cho oâng nhöng maø trong töông lai thì phaûi ñeå yù". OÂng ta höùa vôùi cha xöù laø seõ coá gaéng söûa mình vaø traùnh moïi toäi loãi. Nhöng vì yeáu ñuoái quaù, sau moät thôøi gian oâng laïi tìm ñeán xöng toäi, Laàn naøy thì cha xöù noùi vôùi oâng gioïng quaû quyeát: "Toâi ban pheùp giaûi toäi cho oâng laàn naøy nöõa laø laàn cuoái cuøng ñoù nghe". Vaøi thaùng troâi qua, oâng laïi tìm ñeán cha xöù vaø quyø xuoáng chaân cha naên næ: "Thöa cha, con thoáng hoái ñeán taän ñaùy taâm loøng. Laàn naøo con caõng nhaát quyeát giöõ lôøi höùa, nhöng con yeáu ñuoái quaù, xin cha tha toäi cho con moät laàn nöõa". Cha xöù ñaùp: "Ñaâu coù theå ñuøa giôõn vôùi Chuùa ñöôïc. Toâi khoâng ban pheùp giaûi toäi cho oâng nöõa". Khi ñoù cha nghe coù tieáng naác ngheïn ngaøo. Töø treân thaùnh giaù, baøn tay phaûi cuûa Chuùa Gieâsu haï xuoáng laøm pheùp tha toäi treân ñaàu ngöôøi tín höõu thoáng hoái. Roài Chuùa Gieâsu noùi vôùi vò linh muïc: "Chính Cha ñaõ ñoå maùu ra ñeå cöùu chuoäc oâng aáy chöù khoâng phaûi con". Vaø cuõng töø ngaøy aáy, baøn tay cuûa Chuùa Gieâsu chòu ñoùng ñinh ôû trong tö theá ban pheùp xaù giaûi.
"Chính Cha ñaõ ñoå maùu ra ñeå cöùu chuoäc con". Lôøi aáy chính Chuùa Gieâsu ñaõ noùi vôùi moãi ngöôøi trong chuùng ta trong Tuaàn Thaùnh, vôùi bieán coá Chuùa Gieâsu khaûi hoaøn vaøo thaønh Gieârusalem, ñeå sau ñoù vaøi ngaøy chòu ñoùng ñinh vaø cheát treân thaäp giaù, haàu trao ban söï soáng môùi cho chuùng ta.
Chöông 50,4-7, saùch ngoân söù Isaia laø moät trong boán baøi ca mieâu taû ngöôøi toâi tôù cuûa Giaveâ Thieân Chuùa. Trong tuyeàn thoáng Kitoâ, ngöôøi toâi tôù Giaveâ laø danh hieäu aùm chæ ngöôøi hieán hoaøn toaøn cuoäc soáng mình ñeå phuïng söï Thieân Chuùa vaø Lôøi Ngaøi, luoân kieám tìm thi haønh yù cuûa Thieân Chuùa cho duø coù phaûi chòu ñau khoå vaø baét bôù ñi nöõa. Do ñoù trong lòch söû chuù giaûi Kinh Thaùnh, khi thì ngöôøi toâi tôù ñoù ñöôïc ñoàng hoùa vôùi ngoân söù Isaia, khi thì laø Gieâreâmia, khi khaùc nöõa laïi laø Ñaáng Cöùu Theá toaøn daân Israel. Tuy nhieân, caùc chöông saùch Isaia II, töùc caùc chöông töø 40-55, ñeà caäp ñeán caûnh soáng löu ñaøy beân Babylon cuûa daân Israel, do ñoù coù theå baøi ca naøy aùm chæ caùch soáng ñaøy aûi khoå ñau cuûa daân Do Thaùi. Ñeå mieâu taû caûnh khoå ñau naøy, baøi ca treân ñaây duøng kieåu noùi dieãn taû noãi khoå nhuïc theâ thaûm cuûa kieáp soáng löu ñaøy: Ñöa löng cho ngöôøi ta ñaùnh ñoøn, aùm chæ hình phaït daønh cho ngöôøi ngu daïi bò coi nhö ñoàng haïng vôùi thuù vaät; giô maù cho ngöôøi ta vaët raâu, aùm chæ ñeán danh döï vaø loät maát phaåm giaù cuûa moät ngöôøi; chöôøng maët cho ngöôøi ta phæ nhoå, aùm chæ moïi haønh ñoäng xuùc phaïm vaø khinh reû phaåm giaù cuûa moät ngöôøi cuõng nhö söï soáng cuûa moät ngöôøi. Taát caû caûnh soáng treân ñaây dieãn taû caûnh soáng nhuïc nhaõ, bò khinh mieät vaø khoå ñau daân Do Thaùi phaûi chòu trong thôøi löu ñaøy.
Tuy nhieân trong tình traïng soáng buoàn thöông aáy, daân Do Thaùi vaãn yù thöùc ñöôïc söï can thieäp cuûa Thieân Chuùa. Bôûi vì thöïc ra, chæ coù Thieân Chuùa laø coù theå bieán ñoåi ñöôïc tình traïng soáng khoå ñau aáy trôû thaønh suoái nguoàn trao ban ôn cöùu ñoä cho hoï. Qua ñau khoå, Thieân Chuùa giaùo duïc cho con ngöôøi bieát soáng thaùi ñoä saün saøng ñoùn nhaän thaùnh yù Ngaøi. Khi chaáp nhaän soáng löu ñaøy, daân Israel chaáp nhaän töï thanh taåy chính mình khoûi moïi baát trung vaø toäi loãi ñaõ sai phaïm. Hoï caûm nghieäm ñöôïc saâu xa hôn Thieân Chuùa laø Ñaáng höôùng daãn vaø duøng moïi bieán coá lòch söû ñeå laøm ích lôïi cho con ngöôøi.
Trong thôøi Taân Öôùc, ngöôøi toâi tôù khoå ñau aáy laø hình aûnh cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ñaáng Cöùu Theá chòu khoå naïn vaø ñoùng ñinh. Thaùnh Giaù xem ra laø daáu chæ cuûa ôn cöùu ñoä vaø ôn thaùnh Ngaøi ban cho con ngöôøi. Khi tuyeät ñoái trung thaønh vôùi thaùnh gia, chöông trình cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa Cha, ñeán saün saøng chaáp nhaän khoå ñau vaø caùi cheát khoå nhuïc treân thaùnh giaù. Chuùa Gieâsu daïy cho chuùng ta bieát yù nghóa vaø giaù trò cöùu ñoä cuûa khoå ñau.
Trong chöông 2,6-11 thö gôûi tín höõu Philippheâ, thaùnh Phaoloâ duøng töôùc hieäu ngöôøi toâi tôù aáy ñeå noùi veà Chuùa Kitoâ. Khi nhaäp theå laøm ngöôøi, Chuùa Kitoâ ñaõ ñi ngöôïc laïi loä trình maø Añam ñaõ ñi xöa kia. Neáu Añam laø hình aûnh dieãn taû toaøn nhaân loaïi ñaõ töø choái ñòa vò thuï taïo cuûa mình vaø muoán trôû thaønh Thieân Chuùa, neân phaù huûy chöông trình Thieân Chuùa coù ñoái vôùi loaøi ngöôøi trong thôøi taïo döïng. Thì giôø ñaây, töø ñòa vò Thieân Chuùa, Ñöùc Gieâsu haï mình laøm ngöôøi, chaáp nhaän khoå nhuïc y nhö moät teân noâ leä, moät ngöôøi toâi tôù ñeå trao ban cho loaøi ngöôøi cuoäc soáng haïnh phuùc thaàn thieâng. Con ñöôøng Thieân Chuùa ñi laø ñaïi loä kinh hoaøng, laø con ñöôøng cuûa khoå ñau vaø thaäp giaù, laø con ñöôøng cuûa khieâm haï vaø thaát baïi. Nhöng noù laø con loä duy nhaát daãn ñeán ôn cöùu ñoä.
Thaät vaäy, thaùnh giaù khoå nhuïc vaø khieâm haï ñaùnh ñoå ñöôïc kieâu caêng toäi loãi ñaõ khieán con ngöôøi xa rôøi Thieân Chuùa vaø ñaùnh maát ñi cuoäc soáng haïnh phuùc cuûa mình. Nhöng con ñöôøng khieâm haï ñöôïc Thieân Chuùa can thieäp vaø ñaûm baûo vôùi bieán coá Phuïc sinh. Thieân Chuùa ñaõ ñaët ñeå Chuùa Kitoâ, Añam môùi trong choán vinh quang, trong nôi danh döï maø Añam loaøi ngöôøi xöa kia ñaõ khoâng ñaït tôùi ñöôïc. Noäi dung con ñöôøng trao ban ôn cöùu ñoä aáy ñöôïc ghi laïi trong trình thuaät cuûa boán Phuùc AÂm, noù laø phaàn noøng coát ñöôïc bieân soaïn ra tröôùc tieân vaø sau naøy ñöôïc caùc thaùnh söû khai trieån theo höôùng thaàn hoïc rieâng cuûa mình.
Trong chöông 22,14-23,56 thaùnh Luca trình baøy cuoäc khoå naïn nhö moät traän chieán quyeát lieät cuoái cuøng cuûa Satan, nhö laø phaàn keát thuùc caùc caùm doã noù ñaõ khôûi söï tröôùc khi Chuùa Gieâsu coâng khai loan baùo Tin Möøng Nöôùc Trôøi. Keát thuùc trình thuaät ma quyû caùm doã Chuùa Gieâsu trong sa maïc, thaùnh Luca vieát trong chöông 4,13: "ma quyû rôøi boû Ngaøi ñeå trôû laïi vaøo thôøi ñieåm ñaõ ñònh". Cuoäc khoå naïn laø thôøi ñieåm Satan trôû laïi ñeå laïi vaøo giao ñaáu vôùi Chuùa Gieâsu laàn cuoái cuøng. Ngoaøi ra, trong nhaõn quan thaàn hoïc cuûa thaùnh söû Luca, cuoäc khoå naïn cuõng ghi laïi chaëng cuoái cuøng, ñoàng thôøi laø ñaït ñænh con ñöôøng loan baùo Tin Möøng cuûa Chuùa Gieâsu khôûi ñaàu töø Galileâ vaø keát thuùc taïi Gieârusalem.
Cuoäc khoå naïn cuõng laø luùc dieãn taû roõ reät nhaát caùc neùt ñaëc thuø trong göông maët cuûa Chuùa Gieâsu. Theo thaùnh söû Luca, tröôùc heát laø tinh thaàn caàu nguyeän. Chuùa Gieâsu ñaõ gia taêng lôøi caàu nguyeän trong nhöõng ngaøy vaø nhöõng giaây phuùt cuoái ñôøi cuûa Ngaøi. Lôøi caàu haáp hoái keùo daøi trong vöôøn caây Daàu tröôùc khi Chuùa Gieâsu bò baét laø chöùng tích roõ raøng nhaát. Caøng phaûi ñöông ñaàu vôùi thöû thaùch baét bôù vaø khoå ñau, Chuùa Gieâsu caøng tín thaùc tha thieát keát hôïp vôùi Thieân Chuùa Cha cho duø Ngaøi coù caûm töôûng Thieân Chuùa laøm thinh vaø cuõng ñaõ boû rôi Ngaøi.
Tieáp ñeán laø loøng nhaân töø thöông xoùt cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ ñoái vôùi nhöõng ngöôøi toäi loãi. Chuùa Gieâsu thöông chöõa teân ñaày tôù thaày thöôïng phaåm bò cheùm ñöùt tai. Nhaân töø thöông xoùt vôùi thaùnh Pheâroâ ñaõ choái Ngaøi ba laàn, Chuùa Gieâsu quay laïi nhìn Pheâroâ nhaân töø, thöông xoùt. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ ñoùng ñinh Ngaøi: "Laïy Cha xin tha cho hoï, vì hoï khoâng bieát vieäc hoï laøm". Nhaân töø thöông xoùt vôùi ngöôøi aên troäm bò xöû cuøng luùc vôùi Ngaøi: "Hoâm nay ngöôi seõ ôû cuøng Ta treân Thieân Ñaøng".
Sau cuøng thaùnh söû Luca neâu baät thaùi ñoä vaâng lôøi trieät ñeå cuûa Chuùa Gieâsu ñoái vôùi thaùnh yù cuûa Thieân Chuùa Cha. Theo thaùnh söû, cuoäc töû naïn cuûa Chuùa Gieâsu khoâng do con ngöôøi muoán, maø naèm trong chöông trình cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa Cha. Thaùnh Luca chæ qui toäi cho giôùi laõnh ñaïo Do Thaùi maø thoâi, ngay caû quan toång traán Philatoâ cuõng ñöôïc thaùnh söû chaâm chöôùc. Nghóa laø theo quan ñieåm thaàn hoïc, Chuùa Gieâsu hoaøn toaøn vaâng phuïc chöông trình cöùu ñoä do Thieân Chuùa Cha hoaïch ñònh, do ñoù cuoäc khoå naïn vaø caùi cheát treân thaäp giaù laø ñieåm tôùi thaønh toaøn. Chuùa Gieâsu phaûi cheát khoâng phaûi do moät ñònh meänh daõ man vaø khaét khe, cuõng khoâng phaûi do quyeát ñònh cuûa moät ngöôøi traàn gian naøo khaùc, vì Ngaøi muoán tuaân haønh thaùnh yù vaø chöông trình cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa Cha. Chöông trình cöùu ñoä aáy ñöôïc thaønh toaøn treân thaäp giaù vaø qua caùi cheát hieán daâng ñeàn toäi cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, ngöôøi toâi tôù khoå ñau cuûa Giaveâ Thieân Chuùa.