Suy Nieäm Lôøi Chuùa
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät Naêm C
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 4 Muøa Chay Naêm C
Soáng tình traïng ôn thaùnh
(Gioâsua 5,9a.10-12; 2Coârintoâ 5,17-21; Luca 15,1-3.11-32)
Phuùc AÂm: Lc 15, 1-3. 11-32
"Em con ñaõ cheát nay soáng laïi".
Khi aáy, nhöõng ngöôøi thu thueá vaø nhöõng keû toäi loãi ñeán gaàn Chuùa Gieâsu ñeå nghe Ngöôøi giaûng; thaáy vaäy, nhöõng ngöôøi bieät phaùi vaø luaät só laåm baåm raèng: "OÂng naøy ñoùn tieáp nhöõng keû toäi loãi vaø cuøng ngoài aên uoáng vôùi chuùng". Baáy giôø Ngöôøi phaùn baûo hoï duï ngoân naøy: "Ngöôøi kia coù hai con trai. Ñöùa em thöa vôùi cha raèng: "Thöa cha, xin cha cho con phaàn gia taøi thuoäc veà con". Ngöôøi cha lieàn chia gia taøi cho caùc con. Ít ngaøy sau, ngöôøi em thu nhaët taát caû cuûa mình, traåy ñi mieàn xa vaø ôû ñoù aên chôi xa xæ phung phí heát tieàn cuûa. Khi noù tieâu heát tieàn cuûa thì vöøa gaëp naïn ñoùi lôùn trong mieàn ñoù, vaø noù baét ñaàu caûm thaáy tuùng thieáu. Noù vaøo giuùp vieäc cho moät ngöôøi trong mieàn, ngöôøi naøy sai noù ra ñoàng chaên heo. Noù muoán aên nhöõng ñoà caën baõ heo aên cho ñaày buïng, nhöng cuõng khoâng ai cho. Baáy giôø noù hoài taâm laïi vaø töï nhuû: "Bieát bao ngöôøi laøm coâng ôû nhaø cha toâi ñöôïc aên uoáng dö daät, coøn toâi, toâi ôû ñaây phaûi cheát ñoùi. Toâi muoán ra ñi trôû veà vôùi cha toâi vaø thöa ngöôøi raèng: "Thöa cha, con ñaõ loãi phaïm ñeán trôøi vaø ñeán cha, con khoâng ñaùng ñöôïc goïi laø con cha nöõa, xin cha ñoái xöû vôùi con nhö moät ngöôøi laøm coâng cuûa cha". Vaäy noù ra ñi vaø trôû veà vôùi cha noù. Khi noù coøn ôû ñaøng xa, cha noù chôït troâng thaáy, lieàn ñoäng loøng thöông; oâng chaïy ra oâm choaøng laáy coå noù vaø hoân noù hoài laâu... Ngöôøi con trai luùc ñoù thöa raèng: "Thöa cha, con ñaõ loãi phaïm ñeán trôøi vaø ñeán cha, con khoâng ñaùng ñöôïc goïi laø con cha nöõa". Nhöng ngöôøi cha baûo ñaày tôù: "Mau mang aùo ñeïp nhaát ra ñaây vaø maëc cho caäu, haõy ñeo nhaãn vaøo ngoùn tay caäu, vaø xoû giaày vaøo chaân caäu. Haõy baét con beâ beùo laøm thòt ñeå chuùng ta aên möøng: vì con ta ñaây ñaõ cheát, nay soáng laïi, ñaõ maát, nay laïi tìm thaáy". Vaø ngöôøi ta baét ñaàu aên uoáng linh ñình.
"Ngöôøi con caû ñang ôû ngoaøi ñoàng. Khi veà gaàn ñeán nhaø, nghe tieáng ñaøn haùt vaø nhaûy muùa, anh goïi moät teân ñaày tôù ñeå hoûi xem coù chuyeän gì. Teân ñaày tôù noùi: "Ñoù laø em caäu ñaõ trôû veà, vaø cha caäu ñaõ gieát beâ beùo, vì thaáy caäu aáy veà maïnh khoeû". Anh lieàn noåi giaän vaø quyeát ñònh khoâng vaøo nhaø. Cha anh ra xin anh vaøo. Nhöng anh traû lôøi: "Cha coi, ñaõ bao naêm con haàu haï cha, khoâng heà traùi leänh cha moät ñieàu naøo, maø khoâng bao giôø cha cho rieâng con moät con beâ nhoû ñeå aên möøng vôùi chuùng baïn. Coøn thaèng con cuûa cha kia, sau khi phung phí heát taøi saûn cuûa cha vôùi boïn ñaøng ñieám, nay trôû veà thì cha laïi sai laøm thòt beâ beùo aên möøng noù". Nhöng ngöôøi cha baûo: "Hôõi con, con luoân ôû vôùi cha, vaø moïi söï cuûa cha ñeàu laø cuûa con. Nhöng phaûi aên tieäc vaø vui möøng, vì em con ñaõ cheát nay soáng laïi, ñaõ maát nay laïi tìm thaáy".
Suy Nieäm:
Leonard da Vinci laø moät hoïa só taøi ba, nhöng khi veõ böùc tranh Böûa Tieäc Ly trong nhaø côm cuûa tu vieän Ñöùc Meï Ban Ôn taïi thaønh phoá Baéc Italia, oâng phaûi maát nhieàu naêm môùi hoaøn thaønh böùc tranh vì khoâng tìm ra nhöõng ngöôøi maãu thích hôïp. Moät hoâm noï, oâng gaëp trong coâng vieân Castelloâ moät thanh nieân teân laø Francisco, göông maët baàu duïc tuyeät ñeïp vôùi phaàn traùn an hoøa vaø quyù phaùi, ñoâi maét suoâng vaø trong suoát, toùc vaøng hoe coù dôïn soùng. Leonard lieàn môøi chaøng trai tuaán tuù aáy ñeán ngoài laøm maãu ñeå oâng veõ Chuùa Gieâsu.
Vaøi naêm sau böùc hoïa vaãn chöa xong. OÂng ngaøy ñeâm gaõi ñaàu böùt tai vì khoâng sao tìm ra ñöôïc moät ngöôøi coù göông maët döõ daèn laøm maãu, ñeå oâng veõ hình Giuña, keû ñaõ phaûn boäi baùn noäp Chuùa Gieâsu. Tình côø moät buoåi chieàu, oâng thaáy moät ngöôøi ñaøn oâng coù göông maët xaáu xa döõ daèn ñang nhìn caùc ngöôøi khaùc ñaùnh caù ngöïa, haén chöûi theà luoân mieäng. Leonard vui möøng vì ñaõ tìm thaáy maãu ngöôøi oâng ñang caàn. OÂng goïi haén ra moät goùc vaø ñeà nghò vôùi haén nhaän laøm ngöôøi maãu cho oâng veõ thì seõ ñöôïc thöôûng nhieàu tieàn. Gaõ ñaøn oâng nhaän lôøi vaø cuøng hoïa só vaøo tu vieän Ñöùc Baø Ban Ôn. Trong luùc hoïa só ñang chaêm chuù nhìn göông maët gaõ vôùi vaàng traùn buoàn, ñoâi maét döõ tôïn, tai döïng ñöùng vaø döôøng nhö ñang nhôù ñeán moät kyû nieäm naøo ñoù, thì oâng nghe moät tieáng ngheïn ngaøo. OÂng hoûi haén: Coù chuyeän gì vaäy? Baùc caûm thaáy ngöôøi khoâng khoûe hay sao? Gaõ ñaøn oâng traû lôøi: Thöa thaày, chaéc thaày coøn nhôù caùch ñaây ba naêm, toâi cuõng ngoài treân chieác gheá naøy laøm maãu cho thaày veõ hình Chuùa Gieâsu. Gaõ ñaøn oâng nhìn böùc tranh gaàn hoaøn thaønh treân töôøng vaø thôû daøi noùi: Toâi thaät laø moät teân khoán naïn, ñam meâ vaø toäi loãi ñaõ bieán toâi ra thaân taøn ma daïi nhö theá naøy.
Maåu chuyeän lieân quan tôùi cuoäc ñôøi Francisco keå treân, giuùp chuùng ta caûm nhaän thaám thía yù nghóa duï ngoân ngöôøi con hoang ñaøng cuûa Chuùa nhaät hoâm nay. Duï ngoân ngöôøi con hoang ñaøng trong Phuùc AÂm thaùnh Luca laø moät trong caùc duï ngoân hay vaø caûm ñoäng nhaát, chöùng minh cho thaáy taøi giaûng daïy cuûa Chuùa Gieâsu. Coù ba nhaân toá giuùp chuùng ta hieåu duï ngoân moät caùch saâu ñaäm hôn:
Thöù nhaát laø ñoäng töø "laåm baåm". Trong ngoân ngöõ cuûa Kinh Thaùnh, noù laø ñoäng töø dieãn taû thaùi ñoä cuûa daân Do Thaùi phaûn ñoái ôn Chuùa vaø khöôùc töø kieåu caùch cöùu ñoä cuûa Ngaøi. Noù laø ñoäng töø maø chuùng ta thöôøng gaëp trong caùc saùch Xuaát Haønh, Daân Soá, vaø Ñeä Nhò luaät ñeà caäp ñeán 40 naêm daân Israel lang thang trong sa maïc, vaø thöôøng xuyeân noåi loaïn choáng laïi Thieân Chuùa vaø phaûn ñoái caùc ôn cuûa Ngaøi. "Laåm baåm" cuõng laø ñoäng töø dieãn taû thaùi ñoä ngöôøi toäi loãi beù nhoû, toái taêm ngu muoäi, nhöng laïi yeâu saùch muoán chæ veõ cho Thieân Chuùa bieát phaûi haønh xöû nhö theá naøo ñeå cöùu roãi nhaân loaïi. Ñaây cuõng laø thaùi ñoä maø ngöôøi Bieät phaùi vaø luaät só coù ñoái vôùi Chuùa Gieâsu. Cuõng gioáng nhö cha oâng hoï ngaøy xöa, hoï laåm baåm chæ trích Chuùa Gieâsu giao du noùi chuyeän vaø aên uoáng vôùi ngöôøi toäi loãi, boïn thu thueá, ñó ñieám. Khi keå cho hoï nghe duï ngoân ngöôøi con hoang ñaøng, Chuùa Gieâsu muoán daïy cho hoï bieát raèng Thieân Chuùa khoâng suy tö vaø haønh ñoäng nhö vaäy. Tröôùc lôøi phaûn khaùng cuûa ngöôøi con caû, muoán cho cha mình ñaäp thaèng em hö ñoán moät traän nhöø töû neân thaân, roài toáng coå noù ra khoûi nhaø, nhöng ngöôøi cha hieàn töø traû lôøi: "Em con hö maát vaø nay laïi tìm thaáy".
Ñoäng töø "hö maát" laø nhaân toá thöù hai giuùp chuùng ta hieåu roõ söù ñieäp cuûa duï ngoân trong Phuùc AÂm. Töø "hö maát" khoâng coù nghóa luaân lyù nhö chuùng ta thöôøng hieåu trong ngoân ngöõ ngaøy nay. "Hö maát" ôû ñaây coù nghóa laø hoaøn toaøn thaát baïi trong ôn nghóa laøm ngöôøi vaø laøm con caùi Chuùa cuûa mình. Noù aùm chæ thaùi ñoä khöôùc töø trôû veà trong voøng tay yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa taïo hoùa, trôû veà trong loøng baøn tay ñaõ nhaøo naën neân con ngöôøi nhö Thieân Chuùa. Ñaáng ñaõ saùng taïo neân con ngöôøi, cho con ngöôøi ñöôïc soáng traøn ñaày haïnh phuùc, ñaõ coù theå ngoài yeân ñeå nhìn söï thaát baïi hoaøn toaøn ñoù cuûa con ngöôøi, vaø ñaây laø moät lyù do khaùc khieán cho Chuùa Gieâsu keå cho moïi ngöôøi nghe duï ngoân ngöôøi con hoang ñaøng. Noùi caùch khaùc Chuùa Gieâsu muoán khaúng ñònh raèng, ôn cöùu ñoä maø Thieân Chuùa ban cho con ngöôøi laø moät söï kieän, laø moät thöïc taïi cuï theå, con ngöôøi tieáp nhaän ôn cöùu ñoä khi trôû veà trong voøng tay yeâu thöông aáp uû, nhaân töø cuûa Thieân Chuùa.
Vaø nhaân toá thöù ba giuùp chuùng ta hieåu duï ngoân moät caùch saâu xa, ñoù laø söï hieän dieän cuûa ngöôøi anh caû trong caâu chuyeän. Kieåu caùch suy tö vaø haønh xöû cuûa ngöôøi anh caû dieãn taû kieåu soáng cuûa taát caû moïi ngöôøi khoâng hieåu vaø khoâng chaáp nhaän thaùi ñoä haønh xöû cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi con ngöôøi. Ngöôøi anh caû nghó raèng Thieân Chuùa chæ coù nhieäm vuï thöôûng ngöôøi coù coâng vaø phaït keû coù toäi theá thoâi, maø khoâng hieåu raèng Thieân Chuùa khoâng theå ñöùng yeân nhìn caûnh con ngöôøi do chính Ngaøi taïo döïng neân, vaø giöõ gìn yeâu thöông quyù meán, naâng niu trong loøng baøn tay voâ hình cuûa Ngaøi phaûi hö maát, phaûi thaát baïi trong ôn goïi laøm ngöôøi vaø laøm con caùi Chuùa cuûa mình. Vaø chính ñeå cöùu roãi loaøi ngöôøi khoûi hö maát, khoûi thaát baïi trong ôn goïi cao caû aáy maø Thieân Chuùa ñaõ nhaäp theå laøm ngöôøi, laøm anh, laøm cha, laøm meï ñeå ñem con ngöôøi trôû veà vôùi voøng tay yeâu thöông cuûa Ngaøi. Khi roäng môû voøng tay oâm ñöùa con hoang ñaøng vaøo loøng, laø Thieân Chuùa canh taân nieàm vui taïo döïng, khi naâng niu con ngöôøi trong loøng baøn tay thaùnh thieän, quyeàn naêng cuûa Ngaøi trong thôøi saùng taïo. Con ngöôøi xinh ñeïp veïn toaøn aáy ñaõ hö maát maø nay laïi trôû veà vôùi Chuùa. Chính vì theá neân phaûi môû tieäc möøng.
Chuùng ta khoâng bieát caâu chuyeän keát thuùc ra sao. Khoâng hieåu sau khi tha thöù vaø phuïc hoài phaåm giaù cho ngöôøi con ñaõ hö maát aáy, ngöôøi cha giaø coù thaønh coâng trong vieäc thuyeát phuïc ngöôøi con caû ñeå vui veû vaøo nhaø döï tieäc möøng em soáng laïi hay khoâng? Nhöng chuùng ta bieát moät ñieàu chaéc chaén, ñoù laø ña soá trong chuùng ta ñeàu coù cuøng moät taâm thöùc vaø cung caùch haønh xöû nhö ngöôøi con caû. Chuùng ta khoâng boû Chuùa ñi hoang, nhöng chuùng ta khoâng ôû trong nhaø Chuùa, khoâng soáng vôùi Chuùa, khoâng coù taâm tình vaø kieåu caùch haønh xöû phaûn aùnh Tin Möøng cuûa Chuùa. Nghóa laø chuùng ta cuõng raát xa Chuùa vaø nhö theá coù khaùc naøo chuùng ta cuõng hö maát, cuõng gioáng nhö ngöôøi con caû trong duï ngoân. Cho ñeán nay, chuùng ta chöa quyeát ñònh boû Chuùa nhöng chuùng ta cuõng chöa bao giôø nhaát quyeát böôùc vaøo nhaø soáng vôùi Chuùa thaät söï. "Con ôi, moïi söï cuûa Cha laø cuûa con". Chính lôøi noùi ñoù cuûa ngöôøi cha giaø khieán anh caû sôï haõi. Anh sôï haõi vì coù moät con tim, nhö con tim dòu hieàn quaûng ñaïi voâ bôø cuûa cha. Anh sôï haõi phaûi coù caùi nhìn yeâu thöông ñaïi ñoàng, taâm tình bao dung cuûa cha. Anh sôï haõi phaûi soáng maø khoâng heà nuoâi caùc taâm tình thuø gheùt, baùo oaùn, gian aùc trong loøng.
Cuõng nhö anh con caû cuûa duï ngoân, chuùng ta sôï haõi phaûi trôû neân gioáng Chuùa, hoaøn toaøn phaûi chia seû moïi söï vôùi Chuùa vaø neân thaùnh nhö Chuùa. Do ñoù chuùng ta giöõ ñaïo nhöng khoâng soáng ñaïo. Coù theå chuùng ta thöôøng xuyeân ñi xem leã moãi ngaøy Chuùa nhaät hay caû ngaøy thöôøng nöõa, thöôøng xuyeân laõnh nhaän caùc bí tích nhöng ñaïo khoâng thaám vaøo loøng chuùng ta. Ra khoûi nhaø thôø, chuùng ta aên noùi chua ngoa vaø haønh xöû gian doái nhö nhöõng ngöôøi khoâng heà bieát Tin Möøng cuûa Chuùa. Vaø ñaïo ñoù, quaû thaät laø ñaïo nhaø thôø, nhö ngöôøi ta thöôøng goïi. Neáu soáng nhö theá laø chuùng ta khöôùc töø chaáp nhaän maàu nhieäm nhaäp theå cuûa Chuùa vaø nhö theá cuõng laø ñi hoang roài.
Trong thö thöù hai gôûi tín höõu Coârintoâ 5,17-21, thaùnh Phaoloâ keâu goïi moïi ngöôøi soáng tình traïng ôn thaùnh maø Chuùa Kitoâ ñaõ trao ban cho moïi ngöôøi qua caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ngaøi. Nghóa laø soáng nhö moät thuï taïo môùi, vôùi moät con tim môùi vaø moät tinh thaàn môùi, nhö tieân tri Gieâreâmia ñaõ khaúng ñònh trong chöông 31 vaø tieân tri EÂdeâkiel loan baùo trong chöông 36. Ôn hoøa giaûi maø Thieân Chuùa trao ban cho con ngöôøi qua caùi cheát cuûa Chuùa Gieâsu, cuõng coù nghóa laø ôn tha thöù vaø ôn cöùu ñoä. Cuoäc soáng môùi aáy trao ban traû laïi cho con ngöôøi caùc lieân heä quaân bình vôùi Thieân Chuùa, vôùi tha nhaân vaø vôùi chính mình. Chöông 5 saùch Giosueâ nhaéc cho daân Do Thaùi bieát lôøi höùa cöùu ñoä hieän thöïc qua bieán coá Thieân Chuùa giaûi phoùng hoï khoûi kieáp soáng noâ leä beân Ai Caäp, ñaõ daãn ñöa hoï trôû veà Ñaát Höùa. Cuoäc soáng khoå nhuïc buoàn thöông khoâng töï do, khoâng phaåm giaù xöa kia khoâng coøn nöõa, giôø ñaây daân Do Thaùi böôùc vaøo ñaát Höùa vaø baét ñaàu cuoäc soáng môùi vôùi caùc buoåi leã vui, vôùi coâng vieäc phuïng töï, vaø caùc cô caáu ñaùnh daáu moät khuùc reõ môùi trong lòch söû cuûa hoï. Lòch söû cuûa moät daân toäc luoân ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông che chôû vaø môøi goïi böôùc theo Ngaøi.