Suy Nieäm Lôøi Chuùa
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät Naêm C
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät Leã Thaùnh Gia Thaát Naêm C
Ñeå ñaûm baûo haïnh phuùc cho gia ñình
(Huaán ca 3,2-14; Coâloâsseâ 3,12-21; Luca 2,41-52)
Phuùc AÂm: Lc 2, 41-52
"Hai OÂng Baø gaëp Chuùa Gieâsu ñang ngoài giöõa caùc thaày tieán só".
Haèng naêm cha meï Chuùa Gieâsu coù thoùi quen leân Gieârusalem ñeå möøng leã Vöôït Qua. Luùc baáy giôø Chuùa Gieâsu leân möôøi hai tuoåi, cha meï Ngöôøi ñaõ leân Gieârusalem, theo tuïc leä möøng ngaøy leã Vöôït Qua. Vaø khi nhöõng ngaøy leã ñaõ hoaøn taát, hai oâng baø ra veà, treû Gieâsu ñaõ ôû laïi Gieârusalem maø cha meï Ngöôøi khoâng hay bieát. Töôûng raèng Ngöôøi ôû trong nhoùm caùc khaùch ñoàng haønh, hai oâng baø ñi ñöôïc moät ngaøy ñaøng, môùi tìm kieám Ngöôøi trong nhoùm baø con vaø nhöõng keû quen bieát.
Nhöng khoâng gaëp thaáy Ngöôøi, neân hai oâng baø trôû laïi Gieârusalem ñeå tìm Ngöôøi. Sau ba ngaøy, hai oâng baø gaëp thaáy Ngöôøi trong ñeàn thôø ñang ngoài giöõa caùc thaày tieán só, nghe vaø hoûi caùc oâng. Taát caû nhöõng ai nghe Ngöôøi noùi ñeàu ngaïc nhieân tröôùc söï hieåu bieát vaø nhöõng caâu Ngöôøi ñaùp laïi.
Nhìn thaáy Ngöôøi, hai oâng baø ñaõ ngaïc nhieân, vaø meï Ngöôøi baûo Ngöôøi raèng: "Con ôi, sao Con laøm cho chuùng ta nhö theá? Kìa cha Con vaø meï ñaây ñaõ ñau khoå tìm Con". Ngöôøi thöa vôùi hai oâng baø raèng: "Maø taïi sao cha meï tìm Con? Cha meï khoâng bieát raèng Con phaûi lo coâng vieäc cuûa Cha Con ö?" Nhöng hai oâng baø khoâng hieåu lôøi Ngöôøi noùi.
Baáy giôø Ngöôøi theo hai oâng baø trôû veà Nadareùt, vaø Ngöôøi vaâng phuïc hai oâng baø. Maria meï Ngöôøi ghi nhôù nhöõng vieäc ñoù trong loøng. Coøn Chuùa Gieâsu thì tieán tôùi trong söï khoân ngoan, tuoåi taùc vaø aân suûng, tröôùc maët Thieân Chuùa vaø ngöôøi ta.
Suy Nieäm:
Coå tích vuøng Bretagne, maïn Taây Baéc nöôùc Phaùp, keå laïi caâu chuyeän sau ñaây: "Coù moät gia dình goàm cha meï vaø moät ngöôøi con soáng raát hieäp nhaát yeâu thöông nhau. Nhöng moät ñeâm kia, ñang luùc moïi ngöôøi say nguû thì moät traän gioâng baõo chöa töøng thaáy xaûy ra, chæ trong maáy giôø ñoàng hoà caû vuøng bò luït lôùn, nhaø cöûa saäp caû, thaây ngöôøi vaø vaät troâi leành beành. Ngöôøi cha cuûa gia ñình coõng vôï treân vai mình vaø baø vôï tay boàng ñöùa con. Nöôùc caøng luùc caøng leân cao, chaúng bao laâu ngaäp ñaàu cuûa hai vôï choàng. Daàn daàn ngaäp thôû vaø voâ cuøng meät moûi baø vôï coá giöõ laáy hai caùnh tay ñöa con leân cao quaù khoûi möïc nöôùc cho ñöùa beù khoûi cheát ngoäp. Hai vôï choàng saün saøng chôø cheát chæ mong coù ai cöùu ñöôïc ñöùa beù. Vöøa luùc ñoù coù moät thieân thaàn bay ngang qua troâng thaáy caùi ñaàu ñöùa beù noåi khoûi maët nöôùc, voäi caàm laáy keùo leân vaø dính chuøm nhau caû cha meï laãn ñöùa con. Theá laø nhôø yeâu thöông hieäp nhaát maø caû gia ñình ñöôïc cöùu soáng".
Coù leõ chöa bao giôø cuoäc soáng gia ñình laïi bò khuûng hoaûng traàm troïng nhö trong theá giôùi chuùng ta ñang soáng hieän nay. Raát nhieàu gia ñình trong xaõ hoäi chuùng ta laø nhöõng gia ñình queø quaët, nhöõng gia ñình tan naùt vì naïn ly thaân, ly dò vaø phaù thai; nhöõng gia ñình phaân taùn, chia ly vì chieán tranh, baïo löïc vaø aùp böùc; nhöõng gia ñình baát hoøa vì naïn thaát nghieäp, vôùi ñôøi soáng vaät chaát kinh teá khoù khaên eo heïp hay vì naïn côø baïc, röôïi cheø, ma tuùy thuoác phieän vaø ham meâ buoâng thaû tình duïc...
Vaø nhöõng ngöôøi phaûi traû giaù maéc nhaát do haäu quaû cuûa caùc khuûng hoaûng naëng neà laø treû em. Laø giôùi treû, laøm sao con ngöôøi coù theå haïnh phuùc töôi vui khi phaûi soáng trong gia ñình nhö theá? Laøm sao theá giôùi coù theå an bình thònh vöôïng khi caùc gia ñình, teá baøo noøng coát cuûa xaõ hoäi beänh hoaïn nhö theá?
Trong ngaøy leã Thaùnh Gia, Giaùo Hoäi keâu môøi chuùng ta suy tö nghieâm chænh, trôû laïi yù nghóa cuoäc soáng gia ñình vaø ñeà nghò vôùi chuùng ta moät maãu göông. Ñoù laø maãu göông toå aám yeâu thöông cuûa gia ñình Nagiareùt, gia ñình cuûa Chuùa Gieâsu vôùi Meï Maria vaø thaùnh Giuse.
Chöông 3 saùch Huaán Ca ñaõ nhaéc laïi ñieàu raên thöù tö cuûa Möôøi ñieàu raên, daïy con caùi phaûi tin yeâu vaø thaûo hieáu vôùi cha meï vaø nhöõng lyù do luaân lyù töï nhieân vôùi caâu ca dao Vieät Nam:
"Coâng cha nhö nuùi Thaùi Sôn,
Nghóa meï nhö nöôùc trong nguoàn chaûy ra.
Moät loøng thôø meï kính cha,
Cho troøn chöõ hieáu môùi laø ñaïo con".
Saùch Huaán Ca coøn nhaán maïnh ñeán lyù do toân giaùo cuûa thaùi ñoä hieáu kính cha meï, nhöõng ngöôøi ñaõ daøy coâng mang naëng ñeû ñau, sinh thaønh döôõng duïc chuùng ta, coù giaù trò ñeàn buø toäi loãi chuùng ta ñaõ vaáp phaïm. Thieân Chuùa seõ nghe lôøi nhöõng ngöôøi con hieáu thaûo khi hoï keâu khaån leân Ngaøi.
Suy tö treân ñaây laø moät ví duï ñieån hình cho thaáy ñeå soáng ñaïo, ngöôøi ñaïo ñöùc nhö taùc giaû saùch Huaán Ca ñaõ bieát nhìn ra yù nghóa saâu thaúm cuûa nhaân loaïi naèm trong chính caùi taàm thöôøng trong cuoäc soáng moãi ngaøy. Thieân Chuùa khoâng xa vôøi, Ngöôøi hieän dieän trong caùi taàm thöôøng moãi ngaøy cuûa cuoäc soáng chuùng ta, bôûi vì Ngöôøi ñaõ soáng giöõa con caùi loaøi ngöôøi, ñoàng haønh vôùi con ngöôøi vaø chia seû moïi nieàm vui, moïi aâu lo, khoù nhoïc cuûa cuoäc soáng con ngöôøi. Khi bieát nhìn thöïc taïi vôùi ñoâi maét cuûa loøng tin, thì moïi söï trong theá giôùi höõu hình ñeàu ñöôïc bieán ñoâi maét cuûa loøng tin, thì moïi söï trong theá giôùi höõu hình ñeàu ñöôïc bieán ñoåi laø ñieàu noùi leân söù ñieäp Thieân Chuùa muoán nhaén gôûi chuùng ta. Moät gia ñình trong ñoù moïi thaønh phaàn bieát kính sôï Thieân Chuùa, bieát yeâu thöông toân troïng nhau, hy sinh cho nhau, soáng cho nhau vaø soáng vì nhau seõ laø moät gia ñình ñöôïc traøn ñaày phuùc laønh vaø söùc soáng thieâng linh cuûa Thieân Chuùa.
Söï thaät naøy ñöôïc neâu baät trong thaùnh vònh 128. Ñaây laø bí quyeát taïo döïng haïnh phuùc cho gia ñình, nhöng raát tieác, cuõng laø ñieàu raát thieáu soùt trong caùc gia ñình cuûa xaõ hoäi chuùng ta ngaøy nay. Laøm sao gia ñình coù theå haøi hoøa haïnh phuùc neáu moãi thaønh phaàn chæ ích kyû soáng vaø tìm höôûng thuï cho rieâng mình maø khoâng muoán yeâu thöông, khoâng muoán chia seû, khoâng muoán daâng hieán, trao ban, quí troïng vaø lo laéng cho nhöõng ngöôøi khaùc.
Tình yeâu ñích thöïc bao giôø cuõng sinh hoa keát traùi vaø gia ñình chæ laø gia ñình khi coù cha, coù meï, coù con caùi. Moät tình yeâu khoâng sinh hoa traùi laø moät thöù tình yeâu caèn coãi, queø quaët vaø baát bình thöôøng. Moät gia ñình khoâng coù con caùi laø moät gia ñình buoàn baõ vaø khoâng troïn veïn. Dó nhieân, vì nhöõng lyù do ngoaøi yù muoán, gia ñình coù theå thieáu vaéng thaønh phaàn naøy hay thaønh phaàn kia, nhöng tình yeâu laø nhaân toá noøng coát khoâng theå thieáu ñöôïc. Moät cuoäc hoân nhaân khoâng tình yeâu laø moät cuoäc hoân nhaân laàm laãn, bôûi vì chæ coù tình yeâu chaân thaønh saâu ñaäm ñöôïc chaêm boùn, vun xôùi moãi ngaøy môùi khieán cho gia ñình trôû thaønh toå aám haïnh phuùc. Laáy nhau vì tieàn, vì lôïi loäc, vì chöùc töôùc vaø ñòa vò, seõ khoâng bao giôø taïo döïng haïnh phuùc cho con ngöôøi vaø hoân nhaân seõ ñi ñeán choã ñoå beå. Nhöng tình yeâu chaân thaønh khoâng thoâi cuõng chöa ñuû ñeå ñaûm baûo haïnh phuùc cho gia ñình, caàn phaûi coù caùc nhaân ñöùc Kitoâ vaø nhaân ñöùc xaõ hoäi töï nhieân nöõa.
Trong chöông 3 thô gôûi tín höõu Coâloâseâ, thaùnh Phaoloâ khuyeân caùc tín höõu chu toaøn caùc ñoøi buoäc cuûa loøng tin trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy, tröôùc khi ñeà caäp caùc boån phaän cuûa caùc thaønh phaàn khaùc trong gia ñình. Thaùnh Phaoloâ nhaéc cho moïi ngöôøi bieát moät soá boån phaän caên baûn phaùt xuaát töø loøng tin Kitoâ. Laø nhöõng ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa choïn laøm con caùi Ngaøi, thaønh phaàn soáng ñoäng cuûa Giaùo Hoäi vaø laø coâng daân cuûa Nöôùc Trôøi, hôn ai heát, Kitoâ höõu phaûi noi göông Chuùa Gieâsu Kitoâ soáng tình yeâu thöông baùc aùi, troïn veïn cao ñoä ñeán saün saøng hy sinh maïng soáng vì ngöôøi khaùc. Bôûi vì chính tình yeâu thöông laø thaùi ñoä soáng neàn taûng khieán cho ngöôøi Kitoâ höõu thaät söï gioáng Thieân Chuùa vaø laø neàn taûng cuûa moïi nhaân ñöùc khaùc, ñaëc bieät laø caùc nhaân ñöùc xaõ hoäi. Vaø do ñoù thaùnh Phaoloâ thoâi thuùc chuùng ta haèng ngaøy maëc laáy caùc taâm tình cuûa loøng thöông xoùt nhaân töø, khieâm toán, hieàn haäu vaø kieân nhaãn. Taát caû caùc nhaân ñöùc naøy ñeàu giuùp chuùng ta duy trì ñöôïc baàu khoâng khí haøi hoøa trong noäi taâm, trong gia ñình vaø giöõa coäng ñoaøn. Bôûi vì khi coù loøng xoùt thöông vaø nhaân töø, chuùng ta seõ deã caûm thoâng vôùi nhöõng loãi laàm thieáu soùt vaø yeáu ñuoái cuûa nhau, vaø deã tha thöù cho nhau hôn, baét ñaàu baèng chính caùc thaønh phaàn trong gia ñình mình, giöõa vôï choàng con caùi, hoï haøng baïn beø vôùi nhau.
Khi khieâm toán, chuùng ta cuõng bieát nhaän ra caùc toäi loãi, nhöõng khuyeát ñieåm, nhöõng yeáu heøn vaø thieáu soùt cuûa chuùng ta, chôù khoâng luoân luoân cho mình laø hay, laø gioûi, laø nhaát, hung haêng chæ trích leân aùn vaø keát toäi ngöôøi khaùc. Khi khieâm toán chuùng ta deã chaâm chöôùc cho ngöôøi khaùc, vì bieát raèng mình cuõng nhö hoï thoâi, coù khi coøn teä hôn hoï nhieàu. Chuùng ta saün saøng xin loãi, saün saøng laøm hoøa, saün saøng ñeàn boài söûa chöõa. Khi hieàn dòu vaø kieân nhaãn, chuùng ta khoâng noùng giaän, gay gaét vôùi ngöôøi khaùc, bieát chòu ñöïng moïi thieáu soùt sô suaát cuûa hoï, ñoàng thôøi yù thöùc ñöôïc raèng ngöôøi khaùc cuõng ñang phaûi kieân nhaãn chòu ñöïng moïi thieáu soùt vaø sai quaáy cuûa ta. Lôøi Chuùa maø chuùng ta taâm nieäm vaø ôn ban cho moãi ngaøy seõ giuùp chuùng ta taäp ñöôïc caùc nhaân ñöùc troïn laønh naøy.
Sau khi khuyeán khích moïi ngöôøi, moãi ngaøy haõy maëc laáy caùc taâm tình vaø tìm soáng caùc nhaân ñöùc treân ñaây, thaùnh Phaoloâ ñöa ra moät nguyeân taéc xem ra ñôn sô nhöng thöïc hieän cho ñuùng thaät laø khoâng deã. Ñoù laø moãi thaønh phaàn trong gia ñình haõy coá gaéng soáng boån phaän rieâng trong cöông vò cuûa mình moät caùch phuø hôïp vôùi yù Chuùa muoán. Vôï haõy phuïc tuøng choàng vaø choàng haõy yeâu thöông vôï, ñöøng gaét goûng vôùi naøng. Coøn con caùi phaûi thaûo kính cha meï vaø vaâng phuïc caùc ngaøi. Cha meï thì phaûi bieát khoa sö phaïm vaø tính taâm lyù trong vieäc daïy doã, ñoái xöû vôùi con caùi, ñöøng quaù khaét khe ñoøi hoûi ñeå chuùng chaùn naûn ngaõ loøng. Coù ngöôøi coi caùc toân ti traät töï trong caùc cuoäc soáng gia ñình nhö thaùnh Phaoloâ trình baøy laø baát coâng, tuøy tieän, loãi thôøi trong xaõ hoäi nam nöõ bình quyeàn ngaøy nay, ñaëc bieät laø trong lieân heä giöõa choàng vaø vôï. Nhöng neáu chuùng ta ñeå yù nguyeân taéc laáy tình yeâu thöông laøm neàn taûng cho cuoäc soáng haèng ngaøy nhö thaùnh Phaoloâ ñaõ neâu baät, thì seõ khoâng coù vaán ñeà nöõa. Bôûi vì trong yeâu thöông, thì taát caû moïi ngöôøi ñeàu yeâu thöông nhau khoâng coù phaân chia ngoâi vò. Noùi nhö theá khoâng coù nghóa laø trong cuoäc soáng gia ñình seõ khoâng bao giôø gaëp khoù khaên, khuûng hoaûng, nhöng coù nghóa laø cho daàu coù khuûng hoaûng vaø khoù khaên traàm troïng ñeán theá naøo ñi nöõa, neáu moãi thaønh phaàn gia ñình ñeàu coù tình yeâu thöông ñích thaät vaø bieát soáng tình yeâu thöông ñoù cuï theå, thì soùng gioù naøo roài cuõng seõ yeân vaø con thuyeàn toå aám gia ñình vaãn tieáp tuïc tieán tôùi.
Soáng yeâu thöông, chaân thaønh, quaûng ñaïi vaø voâ vò lôïi khoâng phaûi laø deã, nhöng laø ñieàu coù theå laøm ñöôïc vaø caàn phaûi laøm neáu chuùng ta muoán taïo döïng haïnh phuùc cho chính mình vaø cho ngöôøi khaùc. Söï thaät naøy ñöôïc minh chöùng trong baøi Phuùc AÂm thaùnh Luca. Söï thöôøng, 12 tuoåi vaãn coøn laø löùa tuoåi thieân thaàn deã thöông vaø deã meán nhaát. Nhaân dòp leã, gia ñình Thaùnh Gia haønh höông leân Gieârusalem. Naêm aáy ñaõ khieán cho thaùnh Giuse vaø Meï Maria moät laàn phaûi ruïng rôøi tay chaân, khi treû Gieâsu ôû laïi trong ñeàn thôø maø khoâng noùi gì vôùi hai ngöôøi. Sau ba ngaøy ñeâm hôùt haûi kieám tìm vaø hoûi han khaép nôi, thì hai oâng baø thaáy treû Gieâsu ñang ñoái chaát vôùi caùc tieán só luaät trong ñeàn thôø. Caùi im laëng cuûa thaùnh Giuse thaät voâ cuøng yù nghóa, noù vöøa dieãn taû noãi lo aâu thaàm kín, vöøa cho thaáy thaùi ñoä cuûa thaùnh nhaân toân troïng söï töï do cuûa Chuùa Gieâsu vaø chaáp nhaän söï kieän khoâng theå giaûi thích ñöôïc. Bôûi vì thaùnh nhaân bieát chaéc phaûi coù lyù do bí aån naøo ñoù, khieán cho ngöôøi con ngoan ngoaõn tuyeät dieäu nhö Chuùa Gieâsu coù thaùi ñoä haønh söû naøy. Caâu traû lôøi laï luøng cuûa Chuùa Gieâsu giaûi thích cho haønh ñoäng baát thöôøng aáy, ñoàng thôøi noù minh chöùng cho thaáy tuy coøn nhoû tuoåi, nhöng Chuùa Gieâsu ñaõ yù thöùc ñöôïc söù maïng vaø nguoàn goác cuûa mình. Chuùa Gieâsu thuoäc veà moät theá giôùi khaùc vaø qua söù maïng phaûi chu toaøn maø ít ngöôøi coù theå hieåu noåi keå caû Meï Maria vaø thaùnh Giuse. Tuy khoâng hieåu ñöôïc caâu traû lôøi cuûa con, nhöng Meï Maria ghi nhôù kyõ moïi söï vaø suy gaãm trong loøng. Cuoäc suy gaãm aáy phaûi laâu daøi vaø ñau ñôùn. Vaø Meï chæ tìm hieåu ñöôïc maàu nhieäm ñoù khi ñöùng döôùi chaân thaùnh giaù cuûa ngöôøi con yeâu, trong ngaøy Chuùa Gieâsu töû naïn vì yeâu thöông. Sau bieán coá keå treân, Chuùa Gieâsu laïi theo cha meï veà Nagiareùt, lôùn leân trong khoân ngoan traøn ñaày ôn thaùnh vaø soáng yeâu thöông vaâng phuïc caùc ngaøi cho tôùi ngaøy coâng khai rao giaûng Tin Möøng cöùu ñoä.