Tinh thaàn ñoaøn keát hieäp nhaát
Nhaø tö töôûng Pierre Teilhard de Chardin coù noùi raèng: "ñaêng giaû hoäi". Caùi gì vöôn leân thì seõ gaëp nhau. Chæ khi naâng taâm hoàn leân, vaát boû ñi ñaèng sau nhöõng coá chaáp, töï maõn, tò hieàm nhoû nhoi, thì maét môùi coù khaû naêng nhìn veà moät höôùng, tay coù khaû naêng naém chaët vôùi nhau ñeå cuøng ñi.
Cuoái theá kyû 20, chuùng ta nhìn lui laïi lòch söû nhaân loaïi, vaø lòch söû cuûa daân toäc ta ñeå thaáy raèng, khoâng phaûi ngöôøi ta ñaõ khoâng hoâ haøo tình huynh ñeä ñoaøn keát..., nhöng nhöõng ñau thöông, ñoã vôõ cho con ngöôøi do ngay nhöõng chuû thuyeát, phong traøo naày ñem laïi ñeàu phaùt xuaát töø moät ñieåm: Caùc chuû thuyeát ñoù, chöa thaáy ñöôïc taàm cao caû cuûa con ngöôøi vaø caùc ngöôøi daán thaân chöa naâng taâm hoàn mình leân ñuû.
Ñöùc Kitoâ ñaõ
cho Kitoâ höõu chuùng ta moät bí quyeát
veà tình lieân ñôùi vaø
ñoaøn keát:
Ta hình dung Chuùa Gieâsu nhö maët trôøi
ôû giöõa phaùt ra caùc tia saùng
quanh caû voøng troøn, caøng ra xa trung taâm,
caùc tia aáy, coù khoaûng caùch xa nhau
hôn nöõa. Nhöng neáu ta ñi ngöôïc
laïi caøng trôû veà trung taâm, caøng
xích laïi gaàn nhau, cho ñeán luùc
gaëp nhau ôû moät trung taâm ñieåm
laø Thaùnh taâm Chuùa Gieâsu.
Taát caû ñoaøn keát, lieân ñôùi... ñeàu ôû xa xa caû, vì coøn giöõ keõ, coøn baûo veä lôïi ích cuûa caùi toâi, coøn coù chieán löôïc...
Caùc thaùnh phaân bieät Tình thöông tieáng Hy-laïp duøng Eros hoaëc Philia, vôùi Agapeù ñöùc AÙi, laø tình thöông cuûa Ba Ngoâi Thieân Chuùa. Thaùnh Gioan vaø Phaoloâ chæ duøng danh töø Agapeù khi noùi ñeán Thieân Chuùa: "Nhö Ñöùc Chuùa Cha ñaõ yeâu thöông Thaày, Thaày yeâu thöông anh em" (Gioan 15, 9).
"Thaày ban cho anh em moät ñieàu raên môùi, laø anh em haõy yeâu thöông nhau; anh em haõy yeâu thöông nhau nhö thaày ñaõ yeâu thöông anh em" (Gioan 13, 34).
Tình thöông aáy khieán cho ta hieäp nhaát nhö lôøi Chuùa Gieâsu caàu nguyeän: "Xin Cha cho chuùng con neân moät nhö Cha ôû trong con vaø con ôû trong Cha" (Gioan 17, 21-22). Phaûi coù caùi nhìn cuûa Chuùa Gieâsu ñoái vôùi moïi ngöôøi.
Caên tính cuûa ngöôøi coâng giaùo laø Ñöùc AÙi.
- Chuùa chæ baét caùc
toâng ñoà mang moät ñoàng phuïc
reû tieàn maø khoù kieám:
"Ngöôøi ta seõ laáy daáu naày
maø bieát caùc con laø moân ñeä
Thaày: Caùc con thöông yeâu nhau (ÑHV.
748).
Nhöng yeâu thöông theá naøo ñaây?
- Coù loaïi baùc aùi
oàn aøo : Baùc aùi phong thaùnh.
- Coù loaïi baùc aùi keå coâng :
Baùc aùi ngaân haøng.
- Coù loaïi baùc aùi nuoâi ngöôøi
: Baùc aùi sôû thuù.
- Coù loaïi baùc aùi khinh ngöôøi
: Baùc aùi chuû nhaân.
- Coù loaïi baùc aùi theo yù mình
: Baùc aùi ñoäc taøi.
Baùc aùi nhaõn hieäu, baùc aùi giaû hieäu (ÑHV.756).
- Baùc aùi khoâng coù bieân giôùi; neáu coù bieân giôùi, khoâng coøn laø baùc aùi nöõa (ÑHV. 787).
- Haõy yeâu thöông nhau khoâng baèng lôøi noùi maø baèng vieäc laøm. Haõy yeâu thöông nhau baèng tay maët laøm maø tay traùi khoâng bieát.
"Haõy yeâu thöông nhau nhö Thaày yeâu thöông chuùng con" (ÑHV. 755)
Ñöùc Kitoâ naâng taâm hoàn leân vôùi Cha Ngaøi, ñeå chæ bieát coù yeâu thöông: Yeâu taát caû, yeâu töøng ngöôøi, yeâu ngöôøi thaân, yeâu keû thuø, yeâu ngöôøi laønh thaùnh, yeâu keû toäi loãi. Yeâu baèng hy sinh maïng soáng mình cho keû mình yeâu.
Pascal ñaõ töøng noùi: "Traùi tim coù nhöõng lyù leõ maø trí khoân bình thöôøng khoâng bieát ñöôïc".
Lyù cuûa traùi tim xem ra ñieân roà: yeâu ñeán hy sinh mình, yeâu keû thuø mình...; nhöng naâng traùi tim naày leân, baáy giôø lieân ñôùi, ñoaøn keát môùi coù söùc maïnh vaø yù nghóa.
Naâng taâm hoàn leân, ñeå caûm nghieäm ñöôïc raèng lyù thuyeát coù theå khaùc nhau, nhöng con ngöôøi luoân coù cô may ñeán gaàn vaø hieåu nhau trong cuoäc soáng.
Naâng taâm hoàn leân, môùi thaáy coù nhöõng söùc maïnh beân trong, beân treân coù theå hoaøn caûi neáp suy tö, thay ñoåi nhöõng cô cheá maø ngöôøi ta nghó raèng khoâng coøn cô may cöùu vaõn.
- Baùc aùi laø noái daøi tình yeâu Thieân Chuùa ñoái vôùi nhaân loaïi (ÑHV. 792)
- Con phaûi noùi ñöôïc
caùch thaønh thöïc raèng:
"Toâi khoâng xem ai laø keû nghòch
cuûa toâi, keå caû nhöõng ngöôøi
caêm thuø toâi nhaát, nhöõng ngöôøi
baét bôù toâi, theà khoâng ñoäi
trôøi chung vôùi toâi" (ÑHV.
793).
Hieäp nhaát, lieân ñôùi muoán thaønh hieän thöïc phaûi muùc laáy söùc maïnh cao sieâu ñoù cuûa baùc aùi.
"Neáu noát nhaïc baûo:
Chæ moät noát laøm sao thaønh nhaïc
ñöôïc
Thì laøm sao coù baûn hoaø taáu.
Neáu lôøi noùi baûo:
Chæ moät lôøi laøm sao thaønh trang
saùch
thì bao giôø coù nhöõng pho saùch.
Neáu vieân ñaù baûo:
Chæ moät vieân ñaù laøm sao thaønh
vaùch töôøng
thì bao giôø coù nhaø ôû.
Neáu moät gioït nöôùc baûo:
Chæ moät gioït nöôùc laøm sao
thaønh soâng hoà
thì bao giôø coù ñaïi döông.
Neáu haït luùa baûo:
Chæ moät haït thoùc laøm sao thaønh
ñoàng luùa
thì bao giôø coù côm gaïo.
Neáu con ngöôøi baûo:
Chæ moät cöû chæ yeâu thöông
thì laøm sao cöùu vôùt taát
caû nhaân loaïi
bao giôø coù coâng lyù vaø hoaø
bình
haïnh phuùc vaø vui töôi treân quaû
ñaát.
Nhö baûn hoaø taáu caàn ñeán
moãi noát nhaïc
Nhö pho saùch caàn ñeán moãi lôøi
noùi
Nhö ngoâi nhaø caàn ñeán moãi
vieân ñaù
Nhö ñaïi döông caàn ñeán
moãi gioït nöôùc
Nhö côm baùnh caàn ñeán moãi
haït thoùc
Nhö theá giôùi caàn ñeán
moãi con ngöôøi
Thieân Chuùa vaø anh chò em caàn ñeán
baïn,
baát cöù ôû ñaâu, baát
cöù giôø naøo,
baïn laø ngöôøi duy nhaát, Chuùa
caàn trong giaây phuùt aáy
vaø vì theá khoâng ai thay theá ñöôïc