Nieàm Vui Soáng Ñaïo

Ñöùc Toång Giaùm Muïc Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

I. Thaäp Ñaïi Thaønh Coâng:

8. AÙnh saùng ñònh höôùng
cuoäc ñôøi chuùng ta laø gì?

AÙnh saùng ñònh höôùng ñôøi toâi laø Hy voïng. Lôøi kinh phuïng vuï haùt: Kính chaøo Thaùnh giaù laø Hy voïng "ñoäc nhaát cuûa chuùng toâi" (o crux ave spes unica). Thaùnh giaù ñem laïi Hy voïng vì Chuùa Gieâsu chòu ñoùng ñinh vaøo ñoù ñeå cöùu roãi nhaân loaïi, ngöôøi laïi Phuïc sinh ñeå ñöa nhaân loaïi vaøo thieân ñaøng.

Giöõa theá gian ñaày toäi aùc, baát coâng, ñoùi khoå hoâm nay, Chuùa Gieâsu baûo chuùng ta laøm gì?

Vaø Chuùa Gieâsu daïy chuùng ta phaûi traùnh:
Thaùnh Phaoloâ haèng khuyeân nhuû giaùo daân ñöøng soáng nhö nhöõng ngöôøi khoâng hy voïng (ÑHV. 951).
Ngaøi cuõng phaân tích cho chuùng ta thaáy nhöõng haïng ngöôøi coâng giaùo khaùc nhau, vaø choïn cho mình höôùng ñi ñuùng:

Coù haïng "coâng giaùo ñôïi chôø", khoanh tay mong ñôïi nieàm hy voïng ñeán.

Coù haïng ngöôøi "coâng giaùo thuï ñoäng", "troán traùnh, voâ traùch nhieäm".

Hoï chæ bieát "nhìn leân" ñi keâu cöùu, maø khoâng bieát "nhìn tôùi" ñeå tieán, "nhìn quanh" ñeå chia seõ, gaùnh vaùc.

Nieàm hy voïng ñang ôû giöõa hoï, maø hoï khoâng hay! (ÑHV. 966)

Laøm moät cuoäc caùch maïng: Ñöøng ñem ñôøi ngöôøi coâng giaùo xa lìa moâi tröôøng, ñeå quaây quaàn quanh caùi vieäc thieâng lieâng. Ñaåy ngöôøi coâng giaùo mang nieàm hy voïng cuûa mình xaâm nhaäp moâi tröôøng (ÑHV. 966).

- Khoâng theå quan nieäm ñöôïc moät Kitoâ höõu khoâng meâ say ñem hy voïng ngaäp traøn theá giôùi (ÑHV. 972).

AÙnh saùng aáy seõ chieáu soi giuùp ta vöôït nhöõng thöû thaùch,
- Con hy voïng luoân luoân, ñöøng chaùn naûn vì nhöõng söï khoù khaên noâi boä, ngay trong vieäc toâng ñoà.

Nhö Thaùnh Phaoloâ: "Keû thì rao giaûng Ñöùc Kitoâ vì loøng meán, bôûi bieát raèng toâi ñaõ ñöôïc chæ ñònh lo beânh ñôõ Tin möøng. Keû thì laïi giaûng truyeàn Ñöùc Kitoâ vì ganh tò, yù ñònh khoâng tinh truyeàn, töôûng laøm vaäy seõ gaây theâm khoå cöïc cho caûnh lao tuø cuûa toâì. Caàn chi! Duø sao ñi nöõa, bôûi yù laønh hay yù xaáu, mieãn laø Ñöùc Kitoâ ñöôïc rao truyeàn thì toâi vui möøng vaø toâi cöù vui möøng luoân!" (ÑHV. 976).

Vaø ñôøi ta seõ laø moät ñôøi hy voïng
- Chaám naày noái tieáp chaám kia, ngaøn vaïn chaám thaønh moät ñöôøng daøi.
Phuùt naày noái tieáp phuùt kia, muoân trieäu phuùt thaønh moät ñôøi soáng.
Chaám moãi chaám cho ñuùng, ñöôøng seõ ñeïp,
Soáng moãi phuùt cho toát, ñôøi seõ thaùnh.
Ñöôøng hy voïng do moãi chaám hy voïng
Ñôøi hy voïng do moãi phuùt hy voïng (ÑHV. 978)

Höôùng ñeán naêm 2000, Ñöùc Thaùnh cha Gioan Phaoloâ II göûi cho giôùi treû theá giôùi söù ñieäp: Tuoåi treû laø chöùng nhaân cuûa hy voïng.

Toâi xin toùm löôïc noäi dung cuûa cuoäc soáng chöùng nhaân, nieàm hy voïng ñoù qua sô ñoà toùm löôïc sau ñaây, döïa vaøo maáy chöõ ñaàu cuûa tieáng La tinh SPES (= hy voïng); vaø toâi chuyeån dòch qua tieáng Vieät baèng boán coâng taùc daán thaân baét ñaàu baèng chöõ P.

Khi choïn danh töø Hy voïng, toâi ñaõ nghó ñeán 4 P naày, vì noù laø chöông trình haønh ñoäng, cho chuùng ta hoâm nay; thöïc hieän ñuùng, noù seõ thaønh hy voïng.

Muoán roõ theâm chi tieát tö töôûng vaø haønh ñoäng ñuùng moät chieán só, môøi caùc baïn nghieân cöùu thaät kyõ hieán cheá Muïc vuï cuûa Coâng ñoàng Vatican II, coù teân laø Vui-möøng vaø Hy-voïng, maø toâi ñaõ choïn laøm khaåu hieäu vaø chöông trình luùc toâi ñöôïc choïn laøm giaùm muïc (1967).

Sau ñaây toâi giaûi thích 4 P aáy:

* Phuïc vuï

Coâng ñoàng Vatican II ñaõ cho chuùng ta thaáy Hoäi thaùnh hoâm nay phaûi laø "moät Hoäi thaùnh phuïc vuï" - Khieâm toán vaø laøm ích cho traàn gian nhö "Men trong boät" nhö "Muoái döôùi bieån" nhö "AÙnh saùng", raát thinh laëng, ngöôøi ta cuõng chaúng ñeå yù ñeán nhöng khoâng theå thieáu cho söï soáng ñöôïc.

Chuùa Gieâsu noùi: "Toâi khoâng ñeán ñeå ñöôïc ngöôøi ta haàu haï, nhöng ñeå phuïc vuï". Vaø Ngaøi noùi tieáp ñeå giaûi thích söï phuïc vuï cuûa Ngaøi: "Cha hieán maïng soáng vì ngöôøi khaùc".

"Neáu Thaày laø Chuùa, laø Thaày, maø coøn röûa chaân cho anh em, thì anh em cuõng phaûi röûa chaân cho nhau" (Gioan 13, 14).

Hy voïng hoaøn thaønh nhaân caùch, hy voïng trôû thaønh ngöôøi Kitoâ höõu theo göông Chuùa Kitoâ, hy voïng ñeå kieán taïo moät nöôùc Vieät Nam hoaø bình, haïnh phuùc, moät giaùo hoäi qui tuï nhöõng ngöôøi con Thieân Chuùa... seõ khoâng döïa treân öôùc mô ñeà cao, töï phuï veà mình, ñoaøn theå mình; khoâng söû duïng cöôøng löïc, baét eùp; khoâng ñoøi hoûi mình ñöôïc toân vinh vaø ñaëc quyeàn naùo ñoù cho mình; cho coäng ñoàng mình...; nhöng "röûa chaân cho nhau", laøm keû phuïc vuï toân troïng, yeâu thöông: ñoù laø con ñöôøng hy voïng, haèng ngaøy canh taân cuoäc soáng caù nhaân, taïo baàu khí laønh thaùnh cho xaõ hoäi vaø giaùo hoäi.

* Phaùt trieån

Ñöùc Gieâsu baûo: "Hoï khoâng caàn phaûi ñi ñaâu caû, chính anh em haõy lo cho hoï aên" (Mt 14, 16).

Chuùa Gieâsu Kitoâ, con Thieân Chuùa mang thaân xaùc laøm ngöôøi, thöùc tænh chuùng ta bieát giaù trò cao caû cuûa thaân xaùc con ngöôøi chuùng ta. Laøm sao coù theå thöïc hieän tình yeâu thöông ngöôøi beân caïnh, khi coù keû thöøa thaûi côm aùo, tieàn cuûa dö ñaày, naém heát tieän nghi cuûa caûi vaø quyeàn löïc, beân caïnh ña soá ngöôøi anh em laâm caûnh ñoùi raùch, bò ñoái xöû baát coâng, bò töôùc boû quyeàn soáng, quyeàn ñöôïc töï do...

"Haõy cho hoï aên", cuûa aên thaân xaùc vaø tinh thaàn, baèng noå löïc ñoùng goùp vaøo cuoäc soáng kinh teá, phaùt trieån khoa hoïc ñeå phuïc vuï con ngöôøi, ñaøo saâu caùc giaù trò vaên hoaù; baèng vieäc daán thaân tranh ñaáu cho coâng lyù, hoaø bình ñeå nöôùc Thieân Chuùa laø tình huynh ñeä nhaân loaïi moãi ngaøy moät theå hieän roõ neùt hôn treân traàn theá.

Hoäi thaùnh phuïc vuï baèng caùch phaùt trieån toaøn dieän con ngöôøi. Trong nhöõng naêm 60 theá giôùi baét ñaàu noùi raát nhieàu ñeán "Phaùt trieån", Ñöùc Thaùnh cha Phaoloâ VI ñaõ coâng boá Thoâng ñieäp "Phaùt trieån caùc daân toäc" - trong ñoù Ngaøi coâng boá thaønh laäp UÛy ban Giaùo hoaøng sau naày trôû thaønh Hoäi ñoàng Toaø thaùnh Coâng lyù vaø Hoaø bình. Hoäi thaùnh nhaèm lo cho con ngöôøi soáng xöùng ñaùng ñòa vò laøm con Chuùa.

Phaùt trieån ñaây khoâng coù nghóa kinh teá maø thoâi - nhöng laø phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän, theå lyù, trí thöùc, taâm linh...

Moät ñieàu quan troïng ôû ñaây laø ñaùnh tan loái suy nghó sai laïc: Hoäi thaùnh chæ lo phaàn linh hoàn thoâi, khoâng lo phaàn xaùc. Loái suy nghó ñoù ñi xa söï thaät lòch söû: trôû laïi ngaøn naêm nay, ñaâu ñoù Hoäi thaùnh toå chöùc tröôøng hoïc, vieän coâ nhi, döôõng laõo, traïi baøi phung, beänh vieän töø vöôøn treû ñeán ñaïi hoïc.v.v...

- "Phaùt trieån laø danh hieäu môùi cuûa hoaø bình" (Ñöùc Phaoloâ VI).

Maëc duø giuùp ñôõ anh em sung söôùng bao nhieâu ñi nöõa, neáu con ñeå hoï thaønh" boä maùy töï ñoäng", con chöa laøm cho hoï phaùt trieån thöïc söï (ÑHV. 586).

- Chaáp nhaän nhöõng ngöôøi chæ bieát naèm, bieát ngoài, chæ muoán leûo ñeõo ñi theo, muoán ñöôïc giuùp, ñöôïc cöùu, ñöôïc cho, ñeå con ñöôïc laøm aûnh töôïng, ñöôïc luoân luoân caàn thieát, thöïc deã voâ cuøng! Nhöng con haõy luyeän nhöõng con ngöôøi traùch nhieäm, nhöõng con ngöôøi muoán ñöùng, nhöõng con ngöôøi ñaùng laøm ngöôøi (ÑHV. 592).

Thöïc laø khoù! Nhöng con phaûi quyeát taâm giuùp cho ngöôøi khaùc:

Noùi toùm laïi, Hy voïng laø söùc maïnh thuùc ñaåy chuùng ta laøm chöùng veà noå löïc daán thaân phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän.

* Phuùc aâm

"Vaäy anh em haõy ñi vaø laøm cho muoân daân trôû thaønh moân ñeä" (Mt 28, 18).

- Hoäi thaùnh phuïc vuï baèng caùch Phuùc aâm hoaù chính mình ñeå roài Phuùc aâm hoaù xaõ hoäi. Khoâng phaûi ñeå loâi keùo ngöôøi ta vaøo ñaïo, nhöng ñeå giaù trò cuûa Phuùc aâm soi roïi cho chuùng ta soáng toát ñeïp hôn.

Vaên haøo B. Pascal ñaõ noùi : "Khi toâi hieåu bieát Thieân Chuùa thì toâi cuõng ñaõ hieåu bieát chính mình toâi". Vì sao? Vì yù Thieân Chuùa döïng neân toâi laøm con Ngaøi, cao sang toát ñeïp hôn muoân phaàn, vaø nhöõng con ngöôøi khaùc quanh toâi cuõng cao caû nhö vaäy.

Phuùc aâm laø Lôøi ñem ñeán ôn phuùc, lôøi töø Thieân Chuùa laø Chuùa Gieâsu Kitoâ. Lôøi ñoù, vaâng theo yù Chuùa Cha, ñeå laøm moät vieäc laø yeâu thöông con ngöôøi, vaø yeâu thöông ñeán ñoä hy sinh maïng soáng mình.

Kitoâ höõu chuùng ta khoâng coù con ñöôøng naøo ñeå choïn, nguoàn sinh löïc naøo ñeå muùc laáy, maãu möïc naøo ñeå baét chöôùc, muïc tieâu naøo ñeå ñaït ñöôïc ngoaøi Ñöùc Gieâsu Kitoâ, ñöôïc trao laïi cho chuùng ta qua caùc noäi dung cuûa Phuùc aâm.

Ñöùc Gieâsu Kitoâ laø lôøi laøm thaân xaùc, ôû giöõa chuùng ta, khoâng phaûi laø lôøi noùi suoâng nhöng laø moät con ngöôøi, moät cuoäc soáng.

Ra ñi rao truyeàn Phuùc aâm laø nghóa vuï thieát yeáu cuûa Kitoâ höõu vaø Giaùo hoäi, tröôùc heát laø toaû lan aùnh saùng yeâu thöông, tinh thaàn hy sinh, phuïc vuï ngöôøi anh em, keå caû keû thuø mình, nhö Chuùa Kitoâ ñaõ thöïc hieän.

- Con chæ coù moät Noäi qui: Phuùc aâm. Ñoù laø hieán phaùp treân taát caû moïi hieán phaùp. Laø Hieán phaùp Chuùa Gieâsu ñaõ ñeå laïi cho caùc toâng ñoà; khoâng khoù khaên, phöùc taïp, goø boù nhö caùc hieán phaùp. Ngöôïc laïi linh ñoäng, nhaân haäu, laøm phaán khôûi linh hoàn con.

Moät vò thaùnh ngoaøi Phuùc aâm laø "thaùnh giaû" (ÑHV. 986).

- Quaû tim con phaûi roäng ñuû ñeå chöùc ñöïng vaø rung nhòp vôùi taát caû chöông trình Phuùc aâm hoaù cuûa Hoäi thaùnh (ÑHV. 331).

Khi chieáu saùng Phuùc aâm chung quanh ta laø ta laøm toâng ñoà.

- "Toâng ñoà baèng hy sinh vaø thinh laëng" nhö haït luùa choân vuøi, naùt thoái ñeå sinh muoân ngaøn haït khaùc nuoâi nhaân loaïi.

"Toâng ñoà baèng chöùng tích". Lôøi quaû quyeát suoâng khoâng ñaùng ngöôøi ta tin töôûng maáy, duø ngoït ngaøo trau chuoát ñeán ñaâu.

Tang vaät ñaùng tin hôn.

Hình aûnh chuïp ñöôïc, tieáng noùi ghi aâm ñöôïc, caøng deã ñaùnh ñoäng ngöôøi ta hôn.

Nhöng chính con ngöôøi soáng ñoäng baèng xöông thòt, neáu caû cuoäc sinh hoaït, neáu caû moät lôùp ngöôøi, moät lôùp gia ñình cuøng soáng moät lyù töôûng, thì chöùng tích aáy coù moät söùc maïnh thuyeát phuïc lôùn lao bieát chöøng naøo! (ÑHV. 332).

- Bí quyeát coâng cuoäc toâng ñoà trong thôøi ñaïi ta:
Toâng ñoà giaùo daân! (ÑHV. 335).

Thaät theá, taïi ngay Roâma naày, trong ba naêm qua, töøng ngaøn giaùo daân tình nguyeän laøm "thöøa sai ñoâ thò", thaêm vieáng, mang taëng Phuùc aâm ñeán töøng gia ñình trong giaùo phaän.

- Ñöôøng loái cuûa toâng ñoà thôøi ñaïi ta:

* Phaän söï

Moãi ngöôøi laø moät ngöôøi con yeâu quyù cuûa Thieân Chuùa trong Ñöùc Kitoâ. Phaåm giaù cao quí vaø ñoäc ñaùo ñoù ñi keøm vôùi nghóa vuï phaûi hoaøn thaønh phaän söï rieâng, ôn goïi rieâng cuûa mình. Thay vì daønh taát caû taøi naêng, söùc löïc ñeå rình moø vaø chæ trích vieäc laøm cuûa ngöôøi beân caïnh, laø moät ngöôøi anh em coù nhöõng hoaøn caûnh, khaû naêng, phaän vuï rieâng cuûa ngöôøi aáy, thì tröôùc heát chuùng ta moãi ngöôøi thaønh taâm, tích cöïc chu toaøn traùch nhieäm vaø phaän vuï rieâng cuûa mình. Phaän vuï ñoù muoán ñöôïc thaùnh hoaù ñeå baéc nhòp caàu ñeán vôùi ngöôøi beân caïnh, thì caàn thaám nhaäp tinh thaàn Ñaáng Thaùnh cuûa Thieân Chuùa laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ. Phaän vuï cuûa Ngaøi laø yeâu thöông, phuïc vuï cho ñeán cheát vaø cheát treân Thaùnh giaù.

Hoäi thaùnh phuïc vuï baèng caùc phaän söï traàn theá. Ñaây laø moät linh Ñaïo môùi. Thöôøng ta coù quan nieäm ngöôøi thaùnh laø ngöôøi laøm caùc vieäc ñaïo ñöùc, tham gia caùc hoäi ñoaøn... nhöng queân raèng "neân thaùnh laø chu toaøn phaän söï cuûa mình"; oâng Thaùnh Giuse neân thaùnh nhôø laøm thôï moäc toát, Ñöùc Meï neân thaùnh nhôø laøm noäi trôï toát: laøm taát caû vì Chuùa Gieâsu. Nguyeân taéc roõ raøng hôn caû

- Thaùnh hoaù boån phaän cuûa con. Thaùnh hoaù ngöôøi khaùc nhôø boån phaän cuûa con. Thaùnh hoaù chính mình con trong boån phaän (ÑHV. 19)

Thaùnh hoaù boån phaän cuûa con: toâi laø nhaø baùo, daân bieåu, hoïc sinh, laøm beáp, toâi thaùnh hoaù coâng vieäc cuûa toâi, thay vì chæ laøm ngheà laáy tieàn, toâi laøm thaät toát vì yeâu meán Chuùa - khaùc nhau laém.

Thaùnh hoaù ngöôøi khaùc nhôø boån phaän con: qua tôø baùo toâi vieát toát, baûo veä söï thaät, ñem nguoàn vui ñeán cho nhieàu ngöôøi; toâi laøm daân bieåu, phaùt bieåu can ñaûm theo löông taâm, toâi thaùnh hoaù ngöôøi khaùc - Theá giôùi naày khoâng khaù ñöôïc, ñaát nöôùc khoâng ñoåi môùi ñöôïc - Vaäy thì bao nhieâu nhaø baùo, bao nhieâu daân bieåu, trí thöùc coâng giaùo, tin laønh,... ôû ñaâu? Chuùng ta soáng nhö ngöôøi voâ toân giaùo. Vaø ta ñaõ khoâng thaùnh hoaù ngöôøi khaùc nhôø boån phaän.

Thaùnh hoaù chính mình trong boån phaän: Dó nhieân khi laøm nhö vaäy ta phaûi hy sinh, can ñaûm, saùng suoát vaø beàn chí, vaø ta neân thaùnh, ñaâu caàn phaûi aên chay, ñaùnh toäi... maø nhöõng ngöôøi ôû xung quanh khoâng ai chòu noåi.

- Neáu ai cuõng thaùnh hoaù boån phaän, thì taâm hoàn môùi, gia ñình môùi, theá giôùi môùi (ÑHV. 20)

- Moät vò thaùnh ngoaøi boån phaän laø thaùnh ôû xa xa thöôøng hay "laøm pheùp laï" saùi nôi, saùi giôø. Ñeán gaàn thì gaây loän xoän, vaø hoang mang khoù soáng (ÑHV. 21).

- Giaùo daân nghó: Thaùnh laø soát saéng kinh nguyeän, giaûng giaûi, xa laùnh theá gian: hoï hoaù ra giaùo só, tu só thôøi xöa. Tu só nghó: Thaùnh laø daán thaân giuùp vieäc xaõ hoäi, hoaït ñoäng chính trò, tranh ñua vôùi giaùo daân maø nhaäp theá. Loaïn xaø ngaàu (ÑHV. 22).

- Caùc thaùnh khoâng neân thaùnh vì noùi tieân tri hay laøm pheùp laï. Caùc ngaøi ñaâu laøm gì laï! Hoï chæ chu toaøn boån phaän (ÑHV. 25).

Trong tinh thaàn hy voïng vaø söùc maïnh Phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ, thi só Joseph Folliet (1903-1972) ñaõ vieát:

Vui möøng vaø Hy voïng

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page