Dung Maïo Hoøa Bình
Söù Ñieäp Hoøa Bình ngaøy 1 thaùng gieâng haèng naêm
do Ñöùc OÂng Peter Nguyeãn Vaên Taøi bieân soaïn
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 12 -
Söù ñieäp Hoøa Bình
cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II naêm 1979:
"Ñeå Ñaït Ñeán Hoøa Bình, Caàn Phaûi Giaùo Duïc Cho Hoøa Bình"
Söù Ñieäp Hoøa Bình cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaolo II naêm 1979: "Ñeå Ñaït Ñeán Hoøa Bình, Caàn Phaûi Giaùo Duïc Cho Hoøa Bình"
Ñaëng Theá Duõng (Ñöùc OÂng Peter Nguyeãn Vaên Taøi)
(RVA News 28-06-1982)
Kính thöa quyù vò,
hoâm nay chuùng ta tìm hieåu söù ñieäp hoøa bình cho naêm 1979 vôùi ñeà taøi laø "Ñeå ñaït ñeán hoøa bình, caàn phaûi giaùo duïc cho hoøa bình". Ñeà taøi naøy laø ñeà taøi ñaõ ñöôïc Ñöùc coá Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI choïn tröôùc, nhöng caùi cheát cuûa ngaøi vaøo giöõa naêm 1978 ñaõ khoâng cho pheùp ngaøi quaûng dieãn ñeà taøi naøy trong moät söù ñieäp. Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ I trong 33 ngaøy laøm Giaùo Hoaøng cuõng khoâng coù dòp ñeà caäp ñeán ñeà taøi naøy. Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II ñöôïc choïn leân laøm Giaùo Hoaøng ngaøy 16 thaùng 10 naêm 1978. Chính ngaøi ñaõ tieáp tuïc quaûng dieãn tö töôûng "Ñeå ñaït ñeán hoøa bình, caàn phaûi giaùo duïc cho hoøa bình" cuûa Ñöùc coá Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI, trong söù ñieäp hoøa bình cho naêm 1979, ñöôïc kyù göûi ñi ngaøy 08 thaùng 12 naêm 1978. Do ñoù, ta coù theå keå söù ñieäp naøy laø Söù ñieäp Hoøa bình ñaàu tieân cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II.
Noäi dung cuûa ñeà taøi giaùo duïc cho hoøa bình naøy khoâng phaûi laø moät caùi gì môùi. Trong söù ñieäp hoøa bình thöù nhaát naêm 1968, roài söù ñieäp thöù ba naêm 1970, söù ñieäp thöù tö naêm 1971, Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ nhaéc ñeán coâng vieäc giaùo duïc nhö laø ñieàu caàn thieát ñeå ñaït ñeán hoøa bình. Ñieàu môùi meû ñöôïc ghi nhaän trong söù ñieäp hoøa bình naêm 1979 naøy, khi baøn veà ñeà taøi giaùo duïc cho hoøa bình, ñoù laø caùch thöùc khai trieån ñeà taøi. Thaät vaäy, trong nhöõng söù ñieäp cuûa ngaøi, Ñöùc Phaoloâ VI chæ nhaéc ñeán vieäc giaùo duïc nhö laø boån phaän chung cuûa moïi ngöôøi daán thaân xaây döïng hoøa bình. Trong söù ñieäp Hoøa Bình naêm 1979, thì Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II nhaéc ñeán boån phaän giaùo duïc cho hoøa bình cuûa töøng haïng ngöôøi coù traùch nhieäm trong vieäc xaây döïng hoøa bình. Vaø vôùi töøng haïng ngöôøi, Ñöùc Gioan Phaoloâ II daønh rieâng nhöõng lôøi ñaëc bieät cho hoï. Ñoù laø nhöõng haïng ngöôøi nhö sau:
1. Nhöõng nhaø coù traùch nhieäm.
2. Baäc laøm cha meï.
3. Caùc nhaø giaùo duïc.
4. Caùc baïn treû.
5. Nhöõng thaønh phaàn xaõ hoäi khaùc.
6. Nhöõng nhaø chính trò.
7. Nhöõng ngöôøi Kitoâ.
Toaøn vaên Söù ñieäp Hoøa Bình cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II naêm 1979: "Ñeå ñaït ñöôïc hoøa bình caàn phaûi giaùo duïc cho hoøa bình"
Kính göûi taát caû quyù vò, laø nhöõng keû ao öôùc hoøa bình. Coâng cuoäc cao caû xaây döïng hoøa bình giöõa moïi daân toäc caàn ñeán taát caû moïi nghò löïc hoøa bình hieän dieän trong con tim con ngöôøi. Chính vì ñeå giaûi thoaùt chuùng, ñeå vun troàng chuùng, nghóa laø ñeå giaùo duïc chuùng, maø vò Giaùo Hoaøng tieàn nhieäm Phaoloâ VI, moät thôøi gian ngaén tröôùc khi qua ñôøi, ñaõ muoán daønh ngaøy hoøa bình theá giôùi naêm 1979 cho chuû ñeà: "Ñeå ñaït ñöôïc hoøa bình caàn phaûi giaùo duïc cho hoøa bình".
Trong suoát trieàu ñaïi Giaùo Hoaøng cuûa ngaøi, Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ ñoàng haønh vôùi quyù vò treân nhöõng con ñöôøng khoù khaên cuûa hoøa bình. Ngaøi ñaõ chia seû nhöõng noãi lo aâu cuûa quyù vò, khi hoøa bình bò ñe doïa. Ngaøi ñaõ ñau khoå vôùi taát caû nhöõng ai phaûi chòu nhöõng baát haïnh cuûa chieán tranh. Ngaøi ñaõ khuyeán khích moïi coá gaéng ñeå thieát laäp laïi hoøa bình. Trong moïi hoaøn caûnh, ngaøi ñaõ giöõ vöõng nieàm hy voïng, vôùi moät nghò löïc voâ bieân.
Vì xaùc tín raèng hoøa bình laø coâng vieäc chung cuûa moïi ngöôøi, neân naêm 1967, ngaøi ñaõ ñeà xöôùng vieäc cöû haønh ngaøy hoøa bình quoác teá. Ngaøi muoán laø quyù vò chaáp nhaän ñieàu ñoù nhö laø saùng kieán rieâng cuûa quyù vò. Töø ñoù, moãi naêm, söù ñieäp veà hoøa bình cuûa ngaøi taïo cho caùc nhaø traùch nhieäm laõnh ñaïo caùc daân toäc, cho caùc toå chöùc quoác teá, dòp may ñeå canh taân vaø dieãn taû caùch coâng khai caùi ñieàu laøm cho uy quyeàn hoï trôû neân hôïp phaùp: ñoù laø laøm cho nhöõng con ngöôøi töï do, coâng chính vaø coù tinh thaàn huynh ñeä, ñöôïc tieán trieån vaø bieát soáng chung vôùi nhau trong hoøa bình. Nhöõng coäng ñoàng heát söùc dò bieät vôùi nhau laïi ñöôïc dòp gaëp nhau ñeå toå chöùc möøng hoøa bình nhö laø söï thieän haûo voâ giaù, vaø ñeå xaùc nhaän yù chí cuûa hoï muoán beânh vöïc vaø phuïc vuï cho hoøa bình.
Toâi ñaõ nhaän laõnh caây gaäy cuûa ngöôøi haønh höông hoøa bình töø chính ñoâi tay cuûa vò tieàn nhieäm ñaùng kính cuûa toâi. Toâi cuõng ñang tieán böôùc beân caïnh quyù vò, vôùi quyeån Phuùc AÂm hoøa bình treân tay: "Phuùc cho keû xaây döïng hoøa bình" (Mt 5:9). Vaøo ñaàu naêm môùi 1979, toâi xin môøi goïi quyù vò cöû haønh Ngaøy Quoác teá Hoøa bình, baèng caùch ñaët noù, theo öôùc muoán cuoái cuøng cuûa Ñöùc Phaoloâ VI, döôùi daáu hieäu: Söï giaùo duïc cho Hoøa bình.
Sau phaàn nhaäp ñeà nhö treân, söù ñieäp hoøa bình laïi ñöôïc chia ra laøm ba phaàn chính nhö sau:
1. Hoøa bình laø moät traùch vuï khoù khaên.
2. Söï giaùo duïc veà hoøa bình.
3. Söï ñoùng goùp ñaëc bieät cuûa ngöôøi Kitoâ.
Phaàn I: Hoøa bình laø moät traùch vuï khoù khaên.
Moät öôùc voïng khoâng theå cöôõng laïi ñöôïc
Ñaït ñeán hoøa bình: ñoù laø baûn toùm keát vaø laø söï thaønh ñaït cuûa taát caû moïi öôùc voïng cuûa chuùng ta. Chuùng ta caûm thaáy tröôùc ñöôïc ñieàu ñoù, hoøa bình laø söï troïn haûo, hoøa bình laø nguoàn vui töôi. Ñeå thöïc hieän noù giöõa moïi nöôùc, ngöôøi ta gia taêng nhöõng saùng kieán trong nhöõng trao ñoåi song phöông hoaëc ña phöông, trong nhöõng cuoäc hoäi hoïp coù tính caùch quoác teá, vaø moät vaøi ngöôøi töï chính hoï ñaõ quyeát ñònh nhöõng saùng kieán can ñaûm nhaèm thieát laäp hoøa bình hoaëc nhaèm ñöa ra nhöõng nguyeân nhaân haêm doïa moät cuoäc chieán môùi.
Moät nieàm tin töôûng bò lung lay
Nhöng ñoàng thôøi, ngöôøi ta quan saùt thaáy raèng coù nhöõng ngöôøi hay nhöõng nhoùm ngöôøi chöa giaûi quyeát xong nhöõng tranh chaáp ngaám ngaàm hay coâng khai giöõa hoï. Phaûi chaêng hoøa bình laø moät lyù töôûng ngoaøi taàm tay chuùng ta? Haèng ngaøy, nhöõng caûnh töôïng chieán tranh, nhöõng caêng thaúng, nhöõng chia reõ, ñang gieo vaøo loøng chuùng ta söï ngôø vöïc vaø naûn chí. Nhöõng trung taâm baát hoøa vaø haän thuø, döôøng nhö ñöôïc döïng neân caùch giaû taïo bôûi moät soá ngöôøi ñöùng ngoaøi khoâng phaûi traû giaù gì caû. Vaø thöôøng thì nhöõng cöû chæ hoøa bình taïm thôøi khoâng ñuû söùc ñeå thay ñoåi cuoäc dieän, ñoù laø chöa keå ñeán tröôøng hôïp nhöõng cöû chæ ñoù laïi bò nhöõng phöông thöùc ngöôøi khai thaùc ngöôøi vaø phöông thöùc baïo löïc, laán aùt vaø cuoái cuøng bò tan bieán.
ÔÛ ñaây, söï nhuùt nhaùt vaø khoù khaên thöïc hieän nhöõng canh taân caàn thieát, caû hai ñieàu naøy nhö taåm thuoác ñoäc cho nhöõng töông quan lieân laïc giöõa nhöõng nhoùm ngöôøi, cho duø nhöõng nhoùm ngöôøi ñoù ñaõ ñöôïc lieân keát chung vôùi nhau trong moät lòch söû chung laâu daøi vaø göông maãu. Nhöõng yù chí thích duøng söùc maïnh thì laïi muoán chaïy ñeán söû duïng con soá ñoâng ñeå ñaøn aùp hay chaïy ñeán söû duïng söùc maïnh taøn baïo ñeå keát thuùc vaán ñeà, döôùi caùi nhìn baát löïc, ñoâi khi coù tính caùch vuï lôïi vaø ñoàng loõa cuûa nhöõng quoác gia khaùc, xa hay gaàn, nhöõng quoác gia maïnh meõ nhaát cuõng nhö nhöõng quoác gia yeáu theá nhaát, khoâng ai coøn tin töôûng vaøo nhöõng dieãn tieán ñaày kieân nhaãn nhaèm taïo döïng hoøa bình nöõa.
Ñaèng khaùc, vì sôï cho neàn hoøa bình khoâng ñöôïc baûo ñaûm toát ñeïp, vì nhöõng ñoøi hoûi quaân söï vaø chính trò , vì nhöõng lôïi ích kinh teá vaø thöông maïi, ngöôøi ta ñaõ thieát laäp nhöõng xöôûng vuõ khí hoaëc buoân baùn nhöõng loaïi vuõ khí coù taàm phaù hoaïi khuûng khieáp: söï chaïy ñua voõ trang chieám choã öu tieân tröôùc nhöõng boån phaän cao caû xaây döïng hoøa bình, laø nhöõng boån phaän ñaùng lyù ra seõ phaûi lieân keát vôùi nhöõng daân toäc trong moät tình lieân ñôùi môùi, söï chaïy ñua voõ trang nuoâi soáng nhöõng cuoäc xung ñoät gieát ngöôøi vaø tích chöùa theâm ñaày nhöõng söï haêm doïa traàm troïng nhaát. Ñuùng vaäy, môùi nhìn qua, coâng cuoäc xaây döïng hoøa bình ñang ñau beänh taøn pheá, laøm ta maát hy voïng.
Nhöõng lôøi noùi hoøa bình
Duø vaäy, trong haàu heát moïi dieãn vaên coâng coäng, treân bình dieän quoác gia hay quoác teá, khoâng bao giôø ngöôøi ta noùi ñeán hoøa bình, ñeán söï giaûi chieán, ñeán söï hoøa hôïp, ñeán nhöõng giaûi phaùp hôïp lyù vaø ñuùng nguyeân taéc coâng bình cho nhöõng xung ñoät, khoâng bao giôø ngöôøi ta ñaõ nhaéc ñeán nhöõng danh töø ñoù nhieàu cho baèng trong luùc naøy. Hoøa bình ñaõ trôû thaønh caâu noùi hôïp thôøi ñeå traán an ngöôøi khaùc hoaëc ñeå duï doã. Theo moät nghóa naøo ñoù, thì ñoù cuõng laø moät söï kieän tích cöïc: ñoù laø dö luaän quaàn chuùng khoâng coøn chòu noåi vieäc ngöôøi ta ñöùng leân coå voõ cho chieán tranh, cuõng khoâng coøn chòu noåi vieäc ngöôøi ta lieàu lónh ñi ñeán môû maøn traän chieán taán coâng.
Tieán ñeán nhöõng xaùc tín veà hoøa bình:
Nhöng ñeå caát ñi lôøi thaùch ñoá ñöôïc ñaët ra cho nhaân loaïi tröôùc troïng traùch khoù khaên phaûi xaây döïng hoøa bình, thì caàn phaûi coù caùi gì hôn laø lôøi noùi duø thaønh thaät hay laø lôøi boâi nhoï nhau. Nhaát laø treân bình dieän nhöõng nhaø chính trò, nhöõng moâi tröôøng hay nhöõng trung taâm coù aûnh höôûng ít nhieàu tröïc tieáp, ít nhieàu caùch kín ñaùo, treân nhöõng böôùc quyeát ñònh tieán tôùi hoøa bình, hay ngöôïc laïi coù aûnh höôûng ñeå keùo daøi chieán tranh hay nhöõng tình traïng baïo ñoäng, thì tinh thaàn xaây döïng hoøa bình caàn phaûi xaâm nhaäp ñöôïc vaøo trong nhöõng bình dieän ñoù. Toái thieåu, ngöôøi ta caàn phaûi ñoàng yù vôùi nhau ñeå cuøng döïa treân moät vaøi nguyeân taéc sau ñaây: Moïi vieäc con ngöôøi thì caàn phaûi ñöôïc giaûi quyeát vôùi tình nhaân ñaïo chöù khoâng phaûi baèng vuõ löïc. Nhöõng caêng thaúng, nhöõng tranh chaáp vaø nhöõng xung ñoät caàn phaûi ñöôïc giaûi quyeát bôûi nhöõng thöông thuyeát hôïp lyù, chöù khoâng phaûi laø baèng söùc maïnh. Nhöõng choáng ñoái treân phöông dieän yù thöùc heä caàn phaûi ñöôïc ñoái chieáu vôùi nhau trong moät baàu khoâng khí ñoái thoaïi vaø töï do baøn caõi. Nhöõng lôïi ích hôïp lyù cuûa nhöõng coäng ñoaøn nhaát ñònh cuõng caàn phaûi löu yù ñeán nhöõng lôïi ích hôïp lyù cuûa nhöõng nhoùm lieân heä khaùc vaø löu yù ñeán nhöõng ñoøi hoûi cuûa ích chung cao hôn. Vieäc chaïy ñeán söû duïng vuõ khí khoâng theå xem nhö laø moät duïng cuï ñeå giaûi quyeát nhöõng tranh chaáp. Nhöõng nhaân quyeàn khoâng theå nhöôïng ñöôïc, phaûi ñöôïc baûo veä trong moïi tröôøng hôïp. Khoâng ñöôïc pheùp gieát nhau ñeå aùp ñaët moät giaûi phaùp naøo ñoù.
Nhöõng nguyeân taéc cuûa tình nhaân ñaïo naøy, moãi ngöôøi thieän chí coù theå gaëp chuùng trong chính löông taâm cuûa hoï. Nhöõng nguyeân taéc ñoù hoøa hôïp vôùi Thaùnh yù cuûa Thieân Chuùa treân con ngöôøi. Ñeå coù nhöõng nguyeân taéc ñoù trôû thaønh nhöõng xaùc tín cho nhöõng ngöôøi maïnh cuõng nhö cho nhöõng keû yeáu, vaø ñeå cho nhöõng nguyeân taéc ñoù thaám nhaäp vaøo moïi coâng vieäc, caàn phaûi traû laïi cho nhöõng nguyeân taéc ñoù taát caû söùc maïnh cuûa noù. Treân moïi bình dieän, caàn phaûi thöïc hieän moät coâng cuoäc giaùo duïc daøi laâu vaø kieân trì ñeå ñaït ñeán ñieàu ñoù.
Phaàn II. Giaùo Duïc Veà Hoøa Bình
Nhìn thaáy nhöõng vieãn töôïng hoøa bình
Ñeå chieán thaéng tình caûm töï phaùt caûm thaáy mình baát löïc, boån phaän vaø ñoàng thôøi cuõng laø lôïi ích ñaàu tieân cuûa söï giaùo duïc veà hoøa bình, moät söï giaùo duïc xöùng ñaùng vôùi danh hieäu giaùo duïc, ñoù laø bieát ñöa caùi nhìn chuùng ta vöôït qua khoûi nhöõng söï kieän ñau buoàn hieån nhieân tröôùc maét, hay noùi ñuùng hôn, ñoù laø phaûi hoïc laáy ngheä thuaät nhaän ra ñöôïc giöõa söï lan traøn cuûa baïo ñoäng ñang gaây cheát choùc, nhaän ra ñöôïc böôùc tieán thaàm kín cuûa hoøa bình, moät neàn hoøa bình khoâng bao giôø chòu luøi böôùc, moät neàn hoøa bình khoâng bao giôø ñöôïc meät moûi chöõa laønh nhöõng veát thöông, moät neàn hoøa bình bieát duy trì vaø laøm cho ñôøi soáng phaùt trieån. Böôùc tieán daàn ñeán hoøa bình xem ra laø moät ñieàu coù theå ñöôïc vaø ñaùng ao öôùc, moät böôùc tieán maïnh meõ vaø - chuùng ta coù theå noùi laø - ñaõ chieán thaéng.
Ñoïc laïi lòch söû
Tröôùc nhaát, chuùng ta haõy ñoïc laïi lòch söû caùc daân toäc vaø lòch söû nhaân loaïi theo nhöõng phaân ñònh ñuùng thöïc hôn laø nhöõng phaân ñònh theo tieâu chuaån chieán tranh vaø caùch maïng luoân noái tieáp nhau. Ñoàng yù laø tieáng vang cuûa nhöõng traän chieán noåi baät trong lòch söû. Nhöng ñoù laø nhöõng dö aâm coøn soùt laïi cuûa baïo löïc, duø sao nhöõng dö aâm coøn soùt laïi cuûa baïo löïc ñoù ñaõ cho pheùp thöïc hieän nhöõng coâng trình vaên hoùa coù giaù trò daøi laâu, laøm cho nhaân loaïi ñöôïc haõnh dieän. Coøn hôn nöõa, neáu ngöôøi ta ñaõ coù theå tìm gaëp, trong chieán tranh vaø caùch maïng, tìm gaëp nhöõng yeáu toá giuùp cho söï soáng vaø söï phaùt trieån, thì chuùng ta phaûi bieát raèng nhöõng yeáu toá noùi treân ñeán töø nhöõng khaùt voïng thuoäc traät töï khaùc, khaùc vôùi baïo löïc, ñoù laø nhöõng khaùt voïng thieâng lieâng, thí duï nhö yù chí muoán thaáy ñöôïc raèng phaåm giaù chung cuûa nhaân loaïi phaûi ñöôïc kính troïng, yù chí muoán giaûi cöùu linh hoàn vaø söï töï do cuûa moät daân toäc. ÔÛ ñaâu coù nhöõng öôùc voïng nhö vaäy, thì ôû ñoù, nhöõng öôùc voïng ñoù taùc ñoäng nhö laø moät maùy ñieàu hoøa giöõa loøng nhöõng cuoäc xung ñoät, chuùng giuùp cho ñöøng coù nhöõng cuoäc ñoå vôõ khoâng theå haøn gaén laïi ñöôïc, chuùng duy trì moät nieàm hy voïng vaø chuaån bò moät may maén môùi cho hoøa bình. ÔÛ ñaâu maø vaéng maët hay bò mai moät trong söï taùn döông baïo löïc, thì ôû ñoù, nhöõng öôùc voïng naøy phaûi chòu nhöôøng böôùc cho söï taøn phaù, moät söï taøn phaù ñöa tôùi söï thoaùi hoùa kinh teá vaø vaên hoùa vaø ñöa tôùi söï cheát ñi cuûa caû neàn vaên minh. Laø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo chòu traùch nhieäm veà caùc daân toäc, xin quyù vò haõy bieát töï giaùo duïc mình tröôùc veà tình yeâu chuoäng hoøa bình, baèng caùch vöøa phaân bieät vaø laøm noåi baät trong nhöõng trang lòch söû quoác gia cuûa quyù vò, taám göông cuûa nhöõng vò tieàn nhieäm maø vinh quang cuûa hoï laø ñaõ laøm naûy sinh ñöôïc nhöõng thaønh quaû hoøa bình. "Phuùc cho nhöõng ngöôøi xaây döïng hoøa bình...".
Quyù meán nhöõng vieäc boån phaän cao caû thöïc hieän vieäc xaây döïng hoøa bình cuûa ngaøy hoâm nay
Ngaøy hoâm nay, quyù vò haõy goùp phaàn vaøo coâng vieäc giaùo duïc veà hoøa bình, baèng caùch laøm noåi baät heát söùc coù theå nhöõng boån phaän cao caû, nhöõng boån phaän xaây döïng hoøa bình maø gia ñình nhaân loaïi ngaøy hoâm nay baét buoäc phaûi thöïc hieän. Trong nhöõng coá gaéng cuûa quyù vò ñeå ñaït ñeán söï ñieàu haønh hôïp lyù vaø coù tinh thaàn lieân ñôùi caùi moâi tröôøng sinh soáng vaø caùi gia taøi chung cuûa nhaân loaïi, trong nhöõng coá gaéng cuûa quyù vò ñeå ñaït ñöôïc söï taåy tröø naïn ngheøo ñoùi ñang ñeø naëng treân töøng trieäu ngöôøi, ñeå cuûng coá nhöõng cô cheá coù khaû naêng dieãn taû vaø laøm cho lôùn leân söï hieäp nhaát cuûa gia ñình nhaân loaïi treân bình dieän töøng vuøng cuõng nhö treân toaøn theá giôùi, quyù vò seõ khaùm phaù ra tieáng goïi haáp daãn cuûa hoøa bình, laø söï giaûi hoøa giöõa moïi ngöôøi vôùi nhau vaø laø söï giaûi hoøa giöõa con ngöôøi vôùi vuõ truï töï nhieân cuûa hoï. Ñeå choáng laïi nhöõng hình thöùc laøm dô moâi sinh nhôø vaøo vieäc quyù vò khuyeán khích söï tìm kieám nhöõng caùch thöùc soáng ñôn giaûn hôn, ít bò noâ leä vaøo nhöõng côn thuùc ñaåy maõnh lieät cuûa baûn naêng chieám höõu, baûn naêng tieâu thuï, vaø muoán thoáng trò, moät neáp soáng môû roäng hôn cho nhöõng nhòp ñieäu saùng taïo caù nhaân vaø môû roäng cho tình thaân höõu, quyù vò seõ môû ra cho chính quyù vò vaø cho taát caû moïi ngöôøi moät khoaûng roäng bao la coù nhieàu khaû theå xaây döïng hoøa bình maø quyù vò khoâng ngôø tröôùc ñöôïc.
Söï chieáu toûa cuûa nhieàu maãu göông hoøa bình:
Döôøng nhö coù caûm töôûng raèng nhöõng coá gaéng khieâm nhöôøng coù lôïi cho hoøa bình, trong phaïm vi nhoû heïp cuûa traùch nhieäm caù nhaân, ñaõ trôû thaønh voâ ích vì nhöõng tranh chaáp chính trò coù taàm möùc theá giôùi, vaø vì söï noâ leä cho ñöôøng loái töông quan löïc löôïng vaø chaïy ñua vuõ trang, neáu caûm töôûng ñoù laøm cho caù nhaân trôû neân chaùn naûn xuoáng doác bao nhieâu, thì ngöôïc laïi caûnh töôïng nhìn thaáy nhöõng thoâi thuùc quoác teá ñaày xaùc tín laø coù theå coù hoøa bình vaø heát söùc gaén boù vôùi coâng vieäc xaây döïng hoøa bình, caûnh töôïng ñoù giaûi thoaùt vaø naâng cao tinh thaàn con ngöôøi baáy nhieâu. Söï giaùo duïc veà hoøa bình luùc ñoù coù theå cuõng höôûng chuùt gì nhôø vaøo söï chuù yù ñöôïc khôi daäy laïi ñoái vôùi nhöõng göông saùng thöôøng nhaät cuûa nhöõng keû ñôn sô xaây döïng hoøa bình treân moãi bình dieän: ñoù laø nhöõng caù nhaân hay nhöõng gia ñình, nhôø vaøo söï laøm chuû ñöôïc nhöõng ñam meâ, nhôø vaøo söï chaáp nhaän vaø kính troïng laãn nhau, nhöõng caù nhaân vaø gia ñình ñoù ñaït ñöôïc söï bình an beân trong vaø chieáu toûa söï bình an ñoù ra xung quanh, ñoù laø nhöõng daân toäc, thöôøng thì laø nhöõng daân toäc ngheøo vaø ñaõ chòu nhieàu thöû thaùch, coù truyeàn thoáng khoân ngoan traûi daøi töøng ngaøn naêm ñöôïc toâi luyeän quanh lôïi ích toái cao laø söï hoøa bình, vaø bieát choáng laïi nhöõng quyeán ruõ muoán tieán nhanh baèng baïo löïc, vì hoï thöøa bieát raèng nhöõng lôïi loäc ñaït ñöôïc baèng baïo löïc thì seõ mang laïi nhieàu maàm moáng ñoäc haïi gaây ra nhöõng xung ñoät môùi.
Phaûi, duø chuùng ta bieát roõ thaûm traïng baïo löïc ñang tung hoaønh, chuùng ta haõy ñaët nhöõng vieãn töôïng hoøa bình tröôùc maét chuùng ta vaø tröôùc maét theá heä treû: nhöõng vieãn töôïng ñoù seõ coù nhöõng aûnh höôûng loâi keùo quyeát ñònh. Nhaát laø, nhöõng vieãn töôïng ñoù giaûi phoùng öôùc voïng hoøa bình, laø öôùc voïng caên baûn cuûa con ngöôøi. Nhöõng nguoàn löïc môùi naøy seõ giuùp chuùng ta phaùt minh ra moät ngoân ngöõ môùi veà hoøa bình cuõng nhö nhöõng haønh ñoäng xaây döïng hoøa bình.
Noùi ngoân ngöõ hoøa bình
Ngoân ngöõ ñöôïc caáu thaønh ñeå dieãn taû nhöõng tö töôûng cuûa con tim vaø ñeå hieäp nhaát. Nhöng khi ngoân ngöõ laøm noâ leä cho nhöõng "maãu phaùp" tieàn cheá, thì ngoân ngöõ seõ loâi keùo con tim ñi xuoáng doác. Vaäy caàn phaûi taùc ñoäng treân ngoân ngöõ, ñeå taùc ñoäng treân con tim vaø thaùo gôõ nhöõng caïm baãy cuûa ngoân ngöõ.
Raát deã nhaän ra raèng söï chaâm bieám chua cay vaø söï cöùng coûi trong phaùn ñoaùn, trong söï pheâ bình keû khaùc nhaát laø pheâ bình "ngöôøi ngoaïi quoác", söï choáng ñoái vaø söï ñoøi hoûi coù heä thoáng, thaät laø raát deã maø nhaän ra raèng taát caû nhöõng ñieàu treân xaâm chieám moái töông quan ñöôïc dieãn taû trong lôøi noùi vaø boùp ngheït chính söï coâng bình vaø loøng baùc aùi xaõ hoäi. Vì caøng muoán dieãn taû taát caû moïi söï trong ngoân ngöõ nhöõng töông quan söùc maïnh, trong ngoân ngöõ ñaáu tranh nhoùm vaø giai caáp, trong ngoân ngöõ baïn vaø thuø, ngöôøi ta taïo ra moät moâi tröôøng thuaän lôïi cho nhöõng ngaên caùch xaõ hoäi, cho söï khinh thò, vaø caû cho söï haän thuø, khuûng boá, vaø cho söï beânh vöï ngaám ngaàm hay coâng khai nhöõng haønh ñoäng ñoù. Ngöôïc laïi, töø moät taâm hoàn ñaõ ñöôïc nhöõng giaù trò cao hôn cuûa hoøa bình xaâm chieám, thì phaùt sinh söï chuû taâm laéng nghe vaø thoâng caûm, söï kính troïng nhöõng ngöôøi khaùc, söï dòu daøng vaø söï tin töôûng. Söï dòu daøng laø chính söùc maïnh thöïc söï. Moät ngoân ngöõ nhö theá giuùp chuùng ta ñi treân con ñöôøng khaùch quan, con ñöôøng chaân lyù vaø hoøa bình. Veà ñieåm naøy, traùch vuï giaùo duïc cuûa nhöõng phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi thì thaät laø bao la. Vaø caùch thöùc ngöôøi ta duøng ñeå dieãn taû, trao ñoåi vaø tranh luaän chính trò quoác gia vaø quoác teá cuõng seõ coù nhieàu aûnh höôûng. Laø nhöõng ngöôøi chòu traùch nhieäm veà moät nöôùc cuõng nhö traùch nhieäm veà nhöõng toå chöùc quoác teá, xin quyù vò haõy bieát tìm gaëp moät ngoân ngöõ môùi, moät ngoân ngöõ hoøa bình: töø chính noù, ngoân ngöõ ñoù khai môû moät khoaûng troáng môùi daønh cho hoøa bình.
Thöïc hieän nhöõng cöû chæ hoøa bình
Caùi maø nhöõng vieãn töôïng hoøa bình giaûi thoaùt, caùi maø ngoân ngöõ hoøa bình phuïc vuï cho, ñieàu ñoù phaûi ñöôïc dieãn taû trong nhöõng haønh ñoäng hoøa bình. Thieáu ñieàu naøy, nhöõng xaùc tín vöøa môùi trieån nôû seõ tieâu tan maát, vaø ngoân ngöõ hoøa bình seõ trôû thaønh nhö moät huøng bieän mau bò maát uy tín. Nhöõng ngöôøi xaây döïng hoøa bình coù theå laø raát ñoâng, neáu hoï yù thöùc ñöôïc nhöõng khaû theå vaø nhöõng traùch nhieäm cuûa hoï. Chính söï thöïc haønh hoøa bình seõ ñem laïi hoøa bình. Noù daïy cho nhöõng keå ñi tìm kho taøng hoøa bình raèng kho taøng ñoù töï trình dieãn vaø hieán daâng cho nhöõng ai ngaøy naøy qua ngaøy khaùc bieát thöïc hieän caùch khieâm nhöôïng, taát caû nhöõng hoøa bình maø hoï coù khaû naêng thöïc hieän.
Cha meï, caùc nhaø giaùo duïc vaø caùc baïn treû
Hôõi nhöõng baäc laøm cha meï vaø caùc nhaø giaùo duïc, haõy giuùp cho con caùi vaø caùc baïn treû caûm nghieäm ñöôïc hoøa bình trong muoân vaøn haønh ñoäng haèng ngaøy, naèm trong taàm tay cuûa hoï, trong gia ñình, hoïc ñöôøng, moâi tröôøng giaûi trí, baïn beø, laøm vieäc nhoùm, tranh ñua theå thao, vaø nhieàu hình thöùc giao teá vaø hoøa giaûi caàn thieát khaùc.
Naêm quoác teá veà tuoåi thô maø Lieân Hieäp Quoác ñaõ tuyeân boá naêm 1979, öôùc gì noù laøm cho moïi ngöôøi bieát chuù yù ñeán söï goùp phaàn ñaëc bieät caû cuûa treû em cho coâng cuoäc hoøa bình.
Hôõi caùc baïn treû, haõy trôû neân nhöõng ngöôøi xaây döïng hoøa bình. Caùc baïn laø nhöõng ngöôøi thôï thaät söï ñeå xaây döïng coâng cuoäc chung naøy. Xin caùc baïn choáng laïi nhöõng söï deã daõi, vì chuùng ru nguû caùc baïn trong söï taàm thöôøng ñaùng buoàn. Haõy choáng laïi söï baïo haønh khoâng sinh ích lôïi gì, ñoâi khi coù nhöõng ngöôøi vì hoï khoâng theå soáng hoøa bình vôùi nhau, neân hoï muoán lôïi duïng caùc baïn trong nhöõng baïo haønh ñoù. Caùc baïn haõy tieán treân con ñöôøng maø yù thöùc veà söï nhaän laõnh nhöng khoâng, veà söï vui soáng vaø chia seû ñang thuùc giuïc caùc baïn. Caùc baïn haõy thích ñaàu tö söùc soáng môùi cuûa caùc baïn vaøo nhöõng cuoäc gaëp gôõ huynh ñeä traûi roäng treân moïi ranh giôùi, vaøo vieäc hoïc hoûi caùc sinh ngöõ ngoaïi quoác giuùp ích cho söï hieäp thoâng vôùi nhau, vaøo vieäc phuïc vuï voâ vò lôïi cho nhöõng xöù ít may maén nhaát. Caùc baïn laø nhöõng vaät hy sinh ñaàu tieân cho chieán tranh, chieán tranh laøm gaõy vôõ ñaø tieán cuûa caùc baïn. Caùc baïn cuõng laø caùi may maén cho hoøa bình.
Nhöõng thaønh phaàn xaõ hoäi khaùc
Hôõi quyù vò, nhöõng thaønh phaàn thuoäc ñôøi soáng ngheà nghieäp vaø xaõ hoäi, ñoái vôùi quyù vò, hoøa bình caàn ñöôïc thöïc hieän caùch chuyeân caàn. Khoâng coù hoøa bình naøo maø khoâng coù coâng baèng vaø khoâng coù töï do, khoâng coù hoøa bình naøo maø khoâng coù söï daán thaân can ñaûm ñeå coå voõ phaùt trieån cho hai yeáu toá coâng baèng vaø töï do vöøa noùi treân. Baây giôø ngöôøi ta caàn ñeán söùc maïnh, nhöõng söùc maïnh ñoù phaûi coù ñaày kieân nhaãn, kieân nhaãn nhöng khoâng ñöôïc an phaän vaø thoaùi thaùc, söùc maïnh ñoù phaûi cöùng raén, nhöng khoâng coù chuùt gì laø khieâu khích, söùc maïnh ñoù phaûi laø khoân ngoan ñeå chuaån bò caùch tích cöïc nhöõng tieán trieån ñaùng mong öôùc maø khoâng phaân taùn nhöõng nghò löïc trong nhöõng laøn soùng baïo ñoäng giaän döõ choùng qua. Choáng laïi nhöõng baát coâng vaø nhöõng aùp böùc, hoøa bình bò baét buoäc phaûi vaïch môû moät con ñöôøng trong söï löïa choïn moät haønh ñoäng cöông quyeát. Nhöõng haønh ñoäng naøy laïi caàn phaûi mang laáy daáu chöùng cuûa muïc ñích maø noù nhaém ñeán, töùc laø söï chaáp nhaän laãn nhau caøng ngaøy caøng toát ñeïp hôn giöõa moïi ngöôøi vaø moïi nhoùm. Söï ñieàu höôùng haønh ñoäng ñoù caàn phaûi naèm trong caùi yù chí muoán thöïc hieän hoøa bình. YÙ chí ñoù phaùt xuaát töø coõi thaâm saâu cuûa taâm hoàn con ngöôøi, töø nhöõng öôùc voïng vaø töø quyeàn laäp phaùp cuûa caùc daân toäc. Chính caùi khaû naêng hoøa bình naøy, moät khi ñöôïc vun troàng, ñöôïc kyû luaät hoùa, seõ laøm cho con ngöôøi neân saùng suoát, haàu tìm gaëp cho nhöõng caêng thaúng vaø xung ñoät nhöõng gì caàn thieát ñeå phaùt trieån khaû naêng phong phuù vaø xaây döïng cuûa hoøa bình. Nhöõng gì xaûy ra trong ñôøi soáng xaõ hoäi noäi boä cuûa moät xöù luoân coù moät aûnh höôûng ñaùng keå - cho ñieàu toát cuõng nhö ñieàu xaáu - treân neàn hoøa bình giöõa moïi quoác gia.
Nhöõng nhaø chính trò
Nhöng, caàn phaûi nhaán maïnh laàn nöõa raèng, nhöõng cöû chæ hoøa bình treân coù theå lieàn bò naûn loøng, vaø moät phaàn bò tieâu huûy bôûi moät ñöôøng loái chính trò quoác teá khoâng coù ñöôïc trong phaïm vi cuûa noù chính cuøng moät ñoäng löïc hoøa bình. Hôõi nhöõng nhaø chính trò, nhöõng keû chòu traùch nhieäm veà caùc daân toäc vaø veà caùc toå chöùc quoác teá, toâi xin baøy toû cuøng quyù vò loøng kính troïng chaân thaønh vaø toâi xin hoaøn toaøn naâng ñôõ nhöõng coá gaéng duy trì hoaëc taùi laäp hoøa bình cuûa quyù vò. Coøn hôn nöõa, yù thöùc raèng ñaây laø vaán ñeà coù lieân quan ñeán haïnh phuùc vaø söï soáng cuûa nhaân loaïi, vaø bò thuyeát phuïc bôûi traùch nhieäm naëng neà phaûi gaây tieáng vang cho lôøi môøi goïi quan troïng cuûa Chuùa Kitoâ: "Phuùc cho keû xaây döïng hoøa bình". Toâi caû daùm khuyeán khích quyù vò haõy ñi xa hôn nöõa. Xin quyù vò haõy môû theâm nhöõng caùnh cöûa môùi cho hoøa bình. Haõy laøm taát caû nhöõng gì thuoäc quyeàn haïn cuûa quyù vò ñeå laøm cho con ñöôøng ñoái thoaïi vöôït thaéng treân con ñöôøng vuõ löïc. Öôùc gì tröôùc heát ñieàu ñoù gaëp ñöôïc moät söï aùp duïng vaøo bình dieän noäi taâm: laøm sao maø caùc daân toäc coù theå coå vuõ phaùt trieån hoøa bình quoác teá moät caùch thöïc söï. Neáu chính hoï laïi phaûi laøm noâ leä cho nhöõng yù thöùc heä, maø theo nhöõng yù thöùc heä ñoù thì coâng baèng vaø hoøa bình chæ ñaït ñöôïc baèng caùch ñaët vaøo tình traïng baát löïc, nhöõng keû maø tröôùc ñoù hoï ñaõ xöû nhö laø khoâng ñaùng ñöôïc quyeàn xaây döïng ñôøi rieâng hoï, hoaëc khoâng ñaùng laø nhöõng coäng taùc vieân coù giaù trò cho coâng ích? Trong nhöõng thöông thuyeát vôùi caùc thaønh phaàn thuø nghòch, xin quyù vò haõy xaùc tín raèng danh döï vaø hieäu naêng khoâng theå ñöôïc ño löôøng theo möùc ñoä cöùng raén cuûa söï beânh vöïc caùc lôïi ích, nhöng ñöôïc ño löôøng theo khaû naêng bieát kính troïng, chaáp nhaän chaân lyù, coù loøng thaân thieän vaø huynh ñeä vôùi moïi thaønh phaàn, taét moät lôøi, theo möùc ñoä moät caùi gì goïi laø "nhaân tính" coù trong hoï. Xin haõy thöïc hieän nhöõng cöû chæ hoøa bình, caû nhöõng cöû chæ coù theå noùi ñöôïc laø taùo baïo, ñoaïn tuyeät vôùi nhöõng chuoãi ñònh meänh vaø vôùi söùc maïnh cuûa nhöõng ñam meâ ñeán vôùi chuùng ta töø hoaøn caûnh lòch söû, roài sau ñoù, xin quyù vò haõy deät caùch nhaãn naïi maøn chính trò, kinh teá vaø vaên hoùa cuûa hoøa bình. Ñaây laø giôø thuaän tieän vaø thôøi gian thoâi thuùc, xin quyù vò haõy saùng laäp nhöõng vuøng giaûn löôïc vuõ khí caøng ngaøy caøng luoân roäng raõi hôn. Xin quyù vò haõy can ñaûm xeùt laïi cho thaät saâu vaán ñeà ñang gaây giao ñoäng laø vaán ñeà buoân baùn vuõ khí. Xin haõy bieát khaùm phaù ñuùng luùc vaø thieát ñònh vôùi heát söùc bình thaûn nhöõng xung ñoät ngaám ngaàm, tröôùc khi chuùng ñaùnh thöùc ñam meâ. Xin quyù vò haõy laøm sao cho tình lieân ñôùi vuøng vaø coù tính caùch theá giôùi, coù ñöôïc nhöõng khung ñònh cheá thích hôïp. Xin ñöøng söû duïng ñeå phuïc vuï cho nhöõng xung ñoät veà lôïi ích, nhöõng giaù trò hôïp lyù, caû nhöõng giaù trò thieâng lieâng nöõa, laø nhöõng giaù trò seõ bò mai moät trong nhöõng xung ñoät ñoù, bôûi vieäc ngöôøi ta seõ laøm cho chuùng trôû neân khoâ cöùng. Xin haõy ñeå yù laøm sao cho caùi ñam meâ hôïp lyù muoán thoâng truyeàn nhöõng tö töôûng mình cho keû khaùc ñöôïc thöïc hieän baèng con ñöôøng thuyeát phuïc, chöù khoâng phaûi döôùi aùp löïc cuûa nhöõng haêm doïa vaø vuõ khí.
Nhôø vaøo vieäc thöïc hieän nhöõng cöû chæ quyeát ñònh veà hoøa bình quyù vò seõ giaûi thoaùt ñöôïc nhöõng öôùc voïng chaân thaät cuûa caùc daân toäc, vaø nhö theá, quyù vò seõ gaëp ñöôïc trong nhöõng öôùc voïng ñoù ngöôøi baïn ñoàng minh maïnh meõ ñeå laøm vieäc cho vieäc phaùt trieån hoøa bình giöõa moïi ngöôøi. Xin quyù vò haõy töï giaùo duïc veà hoøa bình, xin haõy ñaùnh thöùc trong quyù vò nhöõng xaùc tín maïnh meõ vaø moät khaû naêng môùi, coù saùng kieán phuïc vuï cho coâng cuoäc cao caû cuûa hoøa bình.
Phaàn III: Söï Ñoùng Goùp Ñaëc Bieät Cuûa Nhöõng Ngöôøi Kitoâ
Söï quan troïng cuûa ñöùc tin
Troïn caû söï giaùo duïc veà hoøa bình giöõa caùc daân toäc, trong moät quoác gia, trong moâi tröôøng soáng cuûa con ngöôøi, vaø trong chính con ngöôøi, troïn caû söï giaùo duïc veà hoøa bình naøy ñöôïc ñeà ra cho taát caû moïi ngöôøi thieän chí, theo nhö thoâng ñieäp Pacem in Terris (Hoøa bình treân theá giôùi) cuûa Ñöùc Gioan 23 ñaõ nhaéc laïi cho chuùng ta. Vôùi nhieàu caáp baäc khaùc nhau, söï giaùo duïc ñoù naèm trong taàm tay cuûa moïi ngöôøi. Vaø theo nhö thoâng ñieäp "Hoøa bình treân theá giôùi" ñaõ vieát, vì "hoøa bình treân theá giôùi... chæ ñöôïc xaây döïng vaø kieân coá trong söï kính troïng tuyeät ñoái taïi traät töï ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa an baøi" (ASS 55, 1963, p.257), ngöôøi coù tín ngöôõng gaëp ñöôïc trong toân giaùo cuûa hoï, nhöõng tia saùng, nhöõng tieáng goïi, nhöõng söùc maïnh ñeå hoaït ñoäng cho coâng cuoäc giaùo duïc veà hoøa bình. Taâm tình toân giaùo chaân chính chæ coù theå coå voõ cho hoøa bình ñích thöïc. Nhôø vaøo vieäc nhìn nhaän söï töï do toân giaùo nhö noù ñaùng ñöôïc nhöõng quyeàn haønh coâng coäng giuùp cho tinh thaàn hoøa bình phaùt trieån, trong taän coõi loøng vaø trong nhöõng cô cheá giaùo duïc do ngöôøi coù tín ngöôõng saùng laäp. Coøn veà phaàn mình, ngöôøi Kitoâ ñaëc bieät ñöôïc Chuùa Kitoâ giaùo duïc vaø höôùng daãn ñeå trôû neân nhöõng ngöôøi thôï xaây döïng hoøa bình: "Phuùc cho nhöõng ai xaây döïng hoøa bình, vì hoï seõ ñöôïc goïi laø con Thieân Chuùa" (Mt 5:9; cf. Luca10:5). Vaøo cuoái söù ñieäp naøy, ngöôøi ta seõ hieåu raèng toâi chuù yù ñaëc bieät ñeán nhöõng ngöôøi con cuûa Giaùo Hoäi, ñeå khuyeán khích hoï goùp phaàn xaây döïng hoøa bình vaø ñaët hoøa bình vaøo trong yù ñònh cao caû veà hoøa bình ñöôc Thieân Chuùa maïc khaûi trong Ñöùc Kitoâ. Söï ñoùng goùp ñaëc bieät cuûa ngöôøi Kitoâ vaø cuûa Giaùo Hoäi vaøo coâng cuoäc chung seõ caøng ñöôïc baûo ñaûm neáu söï ñoùng goùp ñoù caøng ñöôïc nuoâi döôõng töø chính nguyeân nguoàn vaø töø nieàm hy voïng rieâng cuûa noù.
Caùi nhìn Kitoâ giaùo veà hoøa bình
Anh chò em thaân meán trong Ñöùc Kitoâ, öôùc voïng veà hoøa bình maø anh chò em cuøng chia seû vôùi taát caû moïi ngöôøi, öôùc voïng ñoù hoøa hôïp vôùi tieáng goïi ngay töø ñaàu cuûa Thieân Chuùa, laø Ñaáng ñaõ muoán gom moïi ngöôøi trong moät gia ñình anh em, vì cuõng ñöôïc taïo döïng gioáng hình aûnh cuûa moät Cha. Maïc khaûi nhaán maïnh ñeán töï do vaø tình lieân ñôùi. Nhöng khoù khaên maø chuùng ta gaëp phaûi, khi tieán böôùc ñeán hoøa bình, moät phaàn laø do söï yeáu ñuoái cuûa loaøi thuï taïo chuùng ta, maø nhöõng böôùc tieán chaéc chaén laø phaûi chaäm vaø töø töø. Nhöõng söï ích kyû con ngöôøi laïi laøm cho nhöõng khoù khaên ñoù trôû neân traàm troïng hôn, nhöõng toäi loãi ñuû loaïi, töø caùi toäi nguyeân toå ñaõ ñaõ ñaùnh daáu söï con ngöôøi taùch bieät ra khoûi Thieân Chuùa, ñöa ñeán vieäc taùch bieät giöõa con ngöôøi vôùi nhau. Hình aûnh thaùp Babel dieãn taû ñuùng tình traïng. Nhöng chuùng ta tin raèng Ñöùc Gieâsu Kitoâ, nhôø vaøo vieäc Ngaøi trao hieán maïng soáng mình treân thaäp giaù, ñaõ trôû neân laø söï hoøa bình cuûa chuùng ta: Ngaøi ñaõ laät ñoå böùc töôøng haèn thuø phaân chia chuùng ta vôùi ngöôøi anh em thuø ñòch (Eph 2:7-14). Soáng laïi vaø trôû veà vôùi vinh quang cuûa Chuùa Cha, Ngaøi ñaõ cho chuùng ta thoâng hieäp caùch maàu nhieäm vaøo chính söï soáng cuûa Ngaøi; Ngaøi giao hoøa chuùng ta laïi vôùi Thieân Chuùa Cha, Ngaøi söûa chöõa laïi nhöõng veát thöông toäi loãi vaø chia reõ vaø laøm cho chuùng ta coù ñuû khaû naêng gieo vaøo trong xaõ hoäi chuùng ta moät chuùt söï hieäp nhaát maø chính Ngaøi ñaõ thieát laäp laïi trong chuùng ta. Nhöõng ñoà ñeä trung thaønh nhaát cuûa Ñöùc Kitoâ ñaõ laø nhöõng thôï xaây döïng hoøa bình, cho ñeán ñoä tha thöù cho keû thuø cuûa mình, cho ñeán ñoä ñoâi khi hieán caû maïng soáng mình cho hoï. Göông saùng ñoù môû ñöôøng cho nhaân loaïi môùi tieán theo, moät nhaân loaïi khoâng coøn baèng loøng vôùi nhöõng giaûi phaùp dung hoøa taïm bôï nöõa, nhöng muoán thöïc hieän moät tình huynh ñeä saâu xa nhaát trong caùc tình huynh ñeä. Chuùng ta bieát raèng böôùc tieán cuûa chuùng ta höôùng veà hoøa bình treân maët ñaát, vôùi troïn caû ñaëc tính töï nhieân vaø vôùi nhöõng khoù khaên rieâng, böôùc tieán cuûa chuùng ta höôùng veà hoøa bình treân traàn gian ñoù, ñöôïc bao goàm trong moät böôùc tieán khaùc, ñoù laø böôùc tieán höôùng veà söï cöùu roãi, moät böôùc tieán seõ ñöôïc keát thuùc trong söï vieân maõn hoøa bình ñôøi ñôøi, trong söï hieäp thoâng hoaøn toaøn vôùi Thieân Chuùa. Nhö theá, nöôùc Thieân Chuùa, nöôùc hoøa bình, cuøng vôùi nguyeân nguoàn rieâng bieät cuûa noù, vôùi nhöõng phöông theá vaø muïc ñích rieâng, nöôùc Thieân Chuùa ñoù ñaõ xaâm nhaäp vaøo trong moãi hoaït ñoäng traàn gian maø khoâng bò tan bieán trong ñoù. Caùi nhìn ñöùc tin naøy coù moät aûnh höôûng saâu roäng treân hoaït ñoäng haøng ngaøy cuûa ngöôøi Kitoâ.
Ñoäng löïc cuûa hoøa bình
Chaéc chaén raèng chuùng ta ñang tieán treân nhöõng con ñöôøng daãn tôùi Hoøa Bình vôùi nhöõng yeáu ñuoái vaø nhöõng doø daãm tìm toøi cuûa taát caû moïi ngöôøi ñang ñoàng haønh vôùi chuùng ta. Chuùng ta cuõng ñau khoå vôùi hoï, vì söï troáng vaéng hoøa bình. Chuùng ta caûm thaáy bò thuùc baùch phaûi söûa laïi ñieàu ñoù, moät caùch cöông quyeát hôn nöõa, vì danh döï cuûa Thieân Chuùa vaø cuõng vì danh döï cuûa con ngöôøi. Chuùng ta khoâng daùm quaû quyeát raèng mình coù theå tìm ñöôïc trong Phuùc AÂm, nhöõng coâng thöùc saün saøng, ñeå thöïc hieän cho ngaøy hoâm nay, coâng vieäc tieán trieån nhö theá naøy hay nhö theá noï cho hoøa bình. Nhöng chuùng ta tìm gaëp, haàu nhö laø trong töøng trang saùch Phuùc AÂm vaø trong töøng trang lòch söû Giaùo Hoäi, moät tinh thaàn, ñoù laø tinh thaàn tình thöông huynh ñeä, coù ñuû söùc maïnh giaùo duïc con ngöôøi veà hoøa bình. Chuùng ta tìm gaëp trong nhöõng hoàng aân Chuùa Thaùnh Thaàn vaø trong caùc Bí tích, moät söùc maïnh ñöôïc nuoâi soáng töø nguyeân nguoàn Thieân Chuùa. Chuùng ta tìm gaëp ñöôïc trong Ñöùc Kitoâ, moät nieàm hy voïng. Nhöõng thaát baïi cuõng khoâng theå naøo laøm cho coâng cuoäc xaây döïng hoøa bình trôû neân voâ ích, cho duø nhöõng keát quaû töùc thôøi xem ra coù veû moûng doøn, cho duø chuùng ta bò baùch haïi vì ñaõ laøm chöùng cho hoøa bình. Ñöùc Kitoâ Cöùu Theá laøm cho taát caû nhöõng ai yeâu thöông hoaït ñoäng cho hoøa bình, ñöôïc hieäp thoâng vaøo vaän meänh cuûa Ngaøi.
Lôøi nguyeän caàu cho hoøa bình
Hoøa bình laø coâng cuoäc cuûa chuùng ta, noù ñoøi hoûi chuùng ta haønh ñoäng caùch can ñaûm vaø coù tinh thaàn lieân ñôùi. Nhöng tröôùc nhaát, noù laø moät hoàng aân cuûa Thieân Chuùa: noù caàn lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta. Ngöôøi Kitoâ phaûi ñöùng haøng ñaàu taát caû nhöõng ai haèng ngaøy caàu nguyeän cho hoøa bình; ngöôøi Kitoâ cuõng phaûi bieát huaán luyeän ngöôøi ta caàu nguyeän cho hoøa bình. Ngöôøi Kitoâ thích caàu nguyeän vôùi Ñöùc Maria, Hoaøng Haäu cuûa Hoøa Bình.
Vôùi taát caû moïi ngöôøi, ngöôøi Kitoâ, ngöôøi coù tín ngöôõng vaø nhöõng keû coù thieän chí, toâi xin ñöôïc noùi vôùi hoï nhö sau: "Xin ñöøng sôï seät nhaém tôùi ñích ñieåm hoøa bình, xin ñöøng sôï giaùo duïc veà hoøa bình. Öôùc voïng veà hoøa bình mình seõ khoâng bao giôø bò thaát voïng. Coâng vieäc thöïc hieän cho hoøa bình, moät khi ñöôïc ñöùc baùc aùi khoâng bao giôø qua ñi, soi saùng, seõ sinh ñöôïc nhieàu hoa traùi. Hoøa bình seõ laø tieáng noùi cuoái cuøng cuûa lòch söû.
Ñieän Vatican, ngaøy 8 thaùng 12 naêm 1978
Gioan Phaoloâ II, Giaùo Hoaøng.
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II trong Thaùnh Leã ngaøy Hoøa bình Theá giôùi muøng 1 thaùng gieâng naêm 1979
Ngaøy 01 thaùng gieâng naêm 1979, tröôùc söï tham döï ñaày ñuû cuûa ngoaïi giao ñoaøn beân caïnh toøa thaùnh, vaø ñoâng chaät tín höõu, Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II ñaõ cöû haønh Thaùnh leã taïi beân trong ñeàn thaùnh Pheâroâ. Hoâm nay cuõng laø ngaøy hoøa bình theá giôùi, Ñöùc Thaùnh Cha trong baøi giaûng, ñaõ nhaán maïnh ñeán chuû ñeà naøy. Ngaøi ñaõ xin Thieân Chuùa laø Cha cöùu loaøi ngöôøi khoûi hieåm hoïa chieán tranh nhö sau:
"Trong ngaøy ñaàu tieân cuûa naêm môùi naøy, toaøn theå Giaùo Hoäi caàu nguyeän cho hoøa bình. Chính Ñöùc coá Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ ñem vaán ñeà hoøa bình ra laøm ñeà taøi caàu nguyeän cuûa ngaøy ñaàu naêm döông lòch, cho toaøn theå Giaùo Hoäi. Ngaøy hoâm nay, böôùc theo saùng kieán cao caû cuûa ngaøi, chuùng toâi xin laëp laïi chuû ñeà naøy vôùi loøng xaùc tín, söï soát saéng vaø khieâm nhöôøng. Thaät vaäy, trong ngaøy khai maïc naêm môùi naøy, khoâng theå naøo caàu chuùc moät lôøi gì khaùc cao troïng hôn laø lôøi caàu chuùc hoøa bình. "Xin haõy cöùu chuùng toâi khoûi söï döõ". Khi chuùng ta caàu nguyeän baèng lôøi kinh cuûa Ñöùc Kitoâ nhö vöøa ñöôïc trích daãn ôû treân, chuùng ta khoù loøng maø gaùn cho noäi dung yù nghóa cuûa lôøi kinh ñoù moät yù gì nghòch laïi hoøa bình, moät yù gì huûy dieät hoøa bình, hay haêm doïa hoøa bình. Vaäy thì chuùng ta haõy caàu nguyeän: "Laïy Chuùa, xin haõy cöùu chuùng con khoûi caûnh giaëc giaõ, khoûi söï haän thuø, khoûi söï huûy dieät maïng soáng con ngöôøi. Xin ñöøng ñeå chuùng con gieát nhau. Xin ñöøng ñeå cho ngöôøi ta duøng ñeán nhöõng phöông tieän taøn phaù vaø gaây cheát choùc maø taàm taùc haïi cuûa chuùng hieän thôøi vöôït quaù möùc ñaõ ñöôïc bieát. Xin ñöøng ñeå ngöôøi ta söû duïng chuùng bao giôø caû. "Xin haõy cöùu chuùng con khoûi moïi söï döõ". Xin haõy cöùu chuùng con khoûi chieán tranh. Khoûi baát cöù laø hình thöùc chieán tranh naøo. Laïy Thieân Chuùa Cha, Cha ngöï treân trôøi, Cha cuûa söï soáng vaø laø Ñaáng Ban Hoøa Bình, vò Giaùo Hoaøng naøy, ngöôøi con cuûa moät quoác gia maø trong lòch söû, nhaát laø trong lòch söû thôøi ñaïi naøy, ñaõ töøng traûi qua nhöõng giôø phuùt ñau khoå, ñaõ töøng chòu nhöõng söï baïo tôïn, chòu caûnh taøn phaù cuûa chieán tranh, vò Giaùo Hoaøng naøy caàu khaån Cha nhö vaäy. Caàu khaån Cha nhaân danh moïi daân toäc, moïi xöù sôû, moïi luïc ñòa. Con caàu khaån Cha, nhaân danh Ñöùc kitoâ, vò Hoaøng Töû cuûa Hoøa Bình."
Vaø trong moät ñoaïn vaên khaùc, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhaán maïnh tôùi hoøa bình nhö sau:
"Hoøa bình laø ñieàu kieän ñaàu tieân ñeå coù söï phaùt trieån chaân chính. Hoøa bình laø caàn thieát, ñeå taát caû moïi ngöôøi, moïi daân toäc ñöôïc soáng trong töï do. Ñoàng thôøi hoøa bình cuõng tuøy thuoäc vaøo vieäc baûo ñaûm cho moïi ngöôøi, moïi daân toäc ñöôïc höôûng quyeàn töï do, quyeàn bieát söï thaät, quyeàn höôûng söï coâng bình vaø tình yeâu".
Vaø cuoái cuøng Ñöùc Thaùnh Cha caàu nguyeän vôùi Ñöùc Meï nhö sau:
"Laïy Meï, Meï ñaõ caûm nghieäm ñöôïc theá naøo laø oâm moät ñöùa con cheát trong tay mình, theá naøo laø oâm moät xaùc cheát cuûa ñöùa con maø chính mình ñaõ sinh ra. Xin Meï ñöøng ñeå cho nhöõng ngöôøi meï khaùc treân traàn gian naøy phaûi ñau khoå, Vì con hoï cheát, vì con hoï bò tra taán, bò laøm noâ leä, bò chieán tranh taøn phaù, bò baùch haïi, bò ñöa vaøo traïi taäp trung, bò ñöa vaøo nguïc tuø. Xin Meï haõy ban cho caùc ngöôøi meï traàn gian ñoù nieàm vui vì ñaõ sinh ra söï soáng, vì ñöôïc naâng ñôõ, vì ñöôïc giuùp ñeå phaùt trieån. Nhaân danh ñôøi soáng, vaø nhaân danh vieäc Chuùa sinh ra."