Quy Cheá Toång Quaùt
Saùch Leã Roâma
Canh taân theo nghò quyeát cuûa Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II
coâng boá theo leänh Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI
hieäu ñính döôùi söï chæ ñaïo cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II
Phieân dòch töø aán baûn maãu thöù ba Nhaø in Vaticanoâ - naêm 2002
UÛy Ban Phuïng Töï tröïc thuoäc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam 18/06/2009
Chöông VIII
Thaùnh Leã Vaø Lôøi Nguyeän
Trong Nhöõng Hoaøn Caûnh Khaùc Nhau
Vaø Thaùnh Leã Caàu Cho
Nhöõng Ngöôøi Ñaõ Qua Ñôøi
I. Caùc Thaùnh Leã Vaø Lôøi Nguyeän Trong Nhöõng Hoaøn Caûnh Khaùc Nhau
368. Vì phuïng vuï caùc bí tích vaø caùc aù bí tích nhaèm thaùnh hoùa haàu nhö moïi bieán coá cuûa ñôøi soáng ñoái vôùi caùc tín höõu ñaõ ñöôïc chuaån bò, nhôø ôn thaùnh phaùt xuaát töø maàu nhieäm vöôït qua, vaø vì Thaùnh Theå laø bí tích cao troïng nhaát, Saùch leã ñaõ truø lieäu nhieàu baøi leã vaø nhieàu lôøi nguyeän, coù theå duøng vaøo nhöõng hoaøn caûnh khaùc nhau thuoäc ñôøi soáng Kitoâ höõu, ñeå ñaùp öùng nhöõng nhu caàu cuûa toaøn theá giôùi, cuûa Hoäi Thaùnh phoå quaùt hay Hoäi Thaùnh ñòa phöông.
369. Vì ñaõ ñöôïc quyeàn choïn löïa caùch roäng raõi caùc baøi ñoïc vaø caùc lôøi nguyeän, neân chæ duøng nhöõng Thaùnh leã tuøy theo nhu caàu caùch chöøng möïc, nghóa laø khi hoaøn caûnh ñoøi phaûi söû duïng maø thoâi.
370. Tröø khi ñaõ döï lieäu roõ raøng caùch khaùc, coøn trong moïi leã thuoäc nhöõng hoaøn caûnh khaùc nhau, ñöôïc pheùp duøng caùc baøi ñoïc trong tuaàn vaø caùc baøi ca xen giöõa caùc baøi ñoïc, neáu chuùng thích hôïp vôùi Thaùnh leã cöû haønh.
371. Thuoäc loaïi leã naøy laø caùc leã coù nghi thöùc rieâng, caùc leã caàu cho nhöõng nhu caàu khaùc nhau, caùc leã trong nhöõng hoaøn caûnh khaùc nhau vaø caùc leã ngoaïi lòch.
372. Caùc leã coù nghi thöùc rieâng ñöôïc lieân keát vôùi vieäc cöû haønh moät soá bí tích hay aù bí tích. Caùc leã naøy khoâng ñöôïc cöû haønh trong caùc Chuùa nhaät muøa Voïng, muøa Chay vaø muøa Phuïc sinh, trong caùc leã troïng, caùc ngaøy trong tuaàn baùt nhaät Phuïc sinh, trong ngaøy leã caàu cho moïi tín höõu ñaõ qua ñôøi (2-11), Thöù Tö leã Tro vaø tuaàn Thaùnh, ngoaøi ra, coøn phaûi giöõ caùc quy luaät ñöôïc trình baøy trong caùc saùch nghi thöùc, hoaëc trong chính caùc baøi leã ñoù.
373. Leã caàu cho nhöõng nhu caàu khaùc nhau hay trong nhöõng hoaøn caûnh khaùc nhau laø nhöõng leã ñöôïc cöû haønh trong moät soá hoaøn caûnh hoaëc ñoâi luùc xaûy ra hoaëc vaøo nhöõng thôøi kyø nhaát ñònh. Caùc vò coù thaåm quyeàn coù theå choïn trong caùc leã cho caùc nhu caàu khaùc nhau laøm leã Khaån caàu (Suppicationibus), maø Hoäi ñoàng Giaùm muïc aán ñònh phaûi cöû haønh vaøo nhöõng dòp nhaát ñònh trong naêm.
Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam ñaõ chæ ñònh nhöõng ngaøy khaån caàu vaø saùm hoái trong naêm nhö sau:
a) Nhöõng ngaøy Caàu muøa
1. Moàng Moät Teát: Caàu cho Naêm Môùi
2. Moàng Hai Teát: Caàu cho OÂng baø Toå tieân
3. Moàng Ba Teát: Caàu cho coâng vieäc laøm aên
4. Teát Trung Thu: Caàu cho Thieáu nhi
b) Nhöõng ngaøy saùm hoái
1. Thöù Saùu quanh naêm vaø muøa Chay (GL ñieàu 1250).
2. Thöù Tö leã Tro. Vì Thöù Tö leã Tro thöôøng hay truøng vaøo dòp Teát Nguyeân ñaùn, neân Hoäi Ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam ñaõ quyeát ñònh vaø ñaõ xin Toøa Thaùnh pheâ chuaån ñeå ñöôïc dôøi vieäc xöùc tro vaø aên chay vaøo ngaøy Thöù Saùu hay Thöù Baûy tieáp theo. Khi phaûi dôøi, Hoäi ñoàng Giaùm muïc seõ coù thoâng baùo cuï theå (x. Notitiae soá 35 naêm 2000, tr. 32).
374. Khi gaëp moät nhu caàu hay moät lôïi ích muïc vuï quan troïng, Giaùm muïc giaùo phaän coù theå ra leänh hoaëc cho pheùp cöû haønh moät Thaùnh leã thích hôïp vaøo baát cöù ngaøy naøo, tröø caùc leã troïng, caùc Chuùa nhaät muøa Voïng, muøa Chay vaø muøa Phuïc sinh, caùc ngaøy trong Tuaàn Baùt nhaät Phuïc sinh, ngaøy leã moïi tín höõu ñaõ qua ñôøi (2-11), thöù Tö leã Tro vaø Tuaàn Thaùnh.
375. Leã ngoaïi lòch kính caùc maàu nhieäm cuûa Chuùa, hoaëc kính Ñöùc Trinh Nöõ Maria, caùc Thieân thaàn, moät vò Thaùnh hoaëc taát caû caùc Thaùnh, theo loøng ñaïo ñöùc cuûa caùc tín höõu, thì ñöôïc pheùp cöû haønh vaøo caùc ngaøy trong tuaàn thuoäc muøa Thöôøng nieân, duø coù leã nhôù khoâng baét buoäc. Tuy nhieân, khoâng ñöôïc cöû haønh nhö leã ngoaïi lòch, caùc leã kính caùc maàu nhieäm thuoäc ñôøi soáng cuûa Chuùa hoaëc cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria, tröø leã Ñöùc Maria Voâ Nhieãm nguyeân toäi, vì vieäc cöû haønh caùc leã naøy gaén lieàn vôùi dieãn tieán cuûa naêm phuïng vuï.
376. Trong nhöõng ngaøy coù leã nhôù baét buoäc, nhöõng ngaøy muøa Voïng töø ñaàu tôùi 16 thaùng 12, vaø trong muøa Giaùng sinh töø ngaøy 2 thaùng gieâng trôû ñi, caùc ngaøy trong muøa Phuïc sinh sau tuaàn baùt nhaät Phuïc sinh, thì thoâng thöôøng caám cöû haønh leã caàu cho nhöõng nhu caàu khaùc nhau hay trong nhöõng hoaøn caûnh khaùc nhau vaø leã ngoaïi lòch. Tuy nhieân, neáu thöïc söï coù moät nhu caàu hay moät lôïi ích muïc vuï naøo ñoù, thì khi cöû haønh vôùi daân chuùng, tuøy theo phaùn quyeát cuûa linh muïc quaûn thuû thaùnh ñöôøng hay cuûa chính linh muïc chuû teá, coù theå cöû haønh leã thích hôïp ñeå ñaùp öùng nhu caàu hoaëc lôïi ích muïc vuï ñoù.
377. Nhöõng ngaøy trong tuaàn muøa Thöôøng nieân, khi gaëp leã nhôù töï do, hoaëc leã veà ngaøy trong tuaàn, thì ñöôïc pheùp cöû haønh baát cöù baøi leã naøo, hay ñoïc baát cöù lôøi nguyeän naøo thuoäc nhöõng leã ñöôïc cöû haønh trong nhöõng hoaøn caûnh khaùc nhau, ngoaïi tröø caùc baøi leã coù nghi thöùc rieâng.
378. Raát khuyeán khích vieäc cöû haønh Thaùnh leã kính Ñöùc Meï ngaøy Thöù Baûy, bôûi vì trong phuïng vuï, Hoäi Thaùnh daønh cho Meï Ñaáng Cöùu Chuoäc söï toân kính ñaëc bieät treân caùc vò thaùnh khaùc.
II. Thaùnh Leã Caàu Cho Caùc Tín Höõu Ñaõ Qua Ñôøi
379. Hoäi Thaùnh daâng hy leã Thaùnh Theå töôûng nieäm cuoäc Vöôït Qua cuûa Chuùa Kitoâ, caàu cho nhöõng ngöôøi ñaõ qua ñôøi, ñeå nhôø söï hieäp thoâng giöõa caùc chi theå trong nhieäm theå Chuùa Kitoâ, thì ñieàu mang laïi ôn trôï giuùp thieâng lieâng cho caùc chi theå naøy cuõng ñem laïi nieàm an uûi caäy troâng cho caùc chi theå khaùc.
380. Trong nhöõng Thaùnh leã caàu cho caùc tín höõu ñaõ qua ñôøi, thì ñöùng ñaàu laø leã an taùng. Coù theå cöû haønh leã naøy moïi ngaøy tröø nhöõng leã troïng buoäc, thöù Naêm Tuaàn Thaùnh, Tam Nhaät Vöôït Qua, vaø caùc Chuùa nhaät muøa Voïng, muøa Chay vaø muøa Phuïc sinh. Ngoaøi ra phaûi giöõ moïi ñieàu luaät ñaõ quy ñònh.
381. Khi ñöôïc tin ngöôøi cheát, ngaøy cuoái cuûa tang leã, ngaøy gioã ñaàu, coù theå cöû haønh Thaùnh leã caàu cho ngöôøi ñaõ qua ñôøi caû trong nhöõng ngaøy thuoäc tuaàn baùt nhaät Giaùng sinh, nhöõng ngaøy coù leã nhôù buoäc, nhöõng ngaøy trong tuaàn muøa Chay vaø muøa Phuïc sinh maø khoâng phaûi laø thöù Tö leã Tro hay Tuaàn Thaùnh.
Caùc Thaùnh leã khaùc caàu cho nhöõng ngöôøi ñaõ qua ñôøi, goïi laø "leã haèng ngaøy", ñöôïc cöû haønh vaøo caùc ngaøy trong tuaàn thuoäc muøa Thöôøng Nieân, trong ñoù, khi coù leã nhôù khoâng baét buoäc hoaëc leã theo ngaøy trong tuaàn, mieãn laø thöïc söï chæ leã cho nhöõng ngöôøi ñaõ qua ñôøi.
382. Trong Thaùnh leã an taùng, thöôøng neân coù moät baøi giaûng ngaén, nhöng phaûi traùnh taát caû nhöõng loái ñieáu vaên ca tuïng ngöôøi cheát.
383. Haõy thuùc ñaåy giaùo daân, nhaát laø nhöõng ngöôøi thuoäc gia ñình ngöôøi quaù coá tham döï hy leã Thaùnh Theå, keå caû röôùc leã, ñeå caàu cho ngöôøi quaù coá.
384. Neáu nghi thöùc tieãn bieät ñöôïc cöû haønh tieáp lieàn sau Thaùnh leã an taùng, thì sau lôøi nguyeän hieäp leã, boû nghi thöùc keát thuùc, tieáp ngay nghi thöùc phoù daâng laàn cuoái hay tieãn bieät, nghi thöùc naøy chæ cöû haønh khi coù thi haøi.
385. Khi saép xeáp vaø choïn löïa caùc phaàn trong Thaùnh leã caàu cho caùc tín höõu ñaõ qua ñôøi, nhaát laø trong Thaùnh leã an taùng, laø Thaùnh leã coù theå thay ñoåi (ví duï nhö caùc lôøi nguyeän, baøi ñoïc, lôøi nguyeän chung), thì phaûi löu taâm ñeán nhöõng ñieåm muïc vuï lieân quan ñeán ngöôøi quaù coá, ñeán nhaø hieáu vaø nhöõng ngöôøi coù maët.
Ngoaøi ra, caùc vò muïc töû cuõng caàn ñaëc bieät löu yù ñeán nhöõng ngöôøi, nhaân dòp leã an taùng coù maët trong nghi thöùc phuïng vuï hoaëc nghe baøi ñoïc Tin Möøng: nhöõng ngöôøi naøy hoaëc laø khoâng Coâng giaùo hoaëc laø ngöôøi Coâng giaùo, nhöng khoâng heà hoaëc ít khi tham döï Thaùnh leã, hoaëc laø nhöõng ngöôøi coi nhö ñaõ maát ñöùc tin, vì, caùc linh muïc laø thöøa taùc vieân Tin Möøng cuûa Chuùa Kitoâ cho heát moïi ngöôøi.