Nh
Nhaø Taïm
(= Tabernacle)
Trong tieáng La tinh, tabernaculum nghóa laø leàu. Chuùng ta bieát raèng sau khi kyù keát giao öôùc Sinai, Leàu Hoäi Ngoä hay Tröôùng Tao Phuøng (kieåu noùi thöôøng thaáy trong saùch Xuaát Haønh, Leâvi vaø Daân Soá) laø nôi linh thaùnh maø Giaveâ vaø Daân Ngöôøi gaëp nhau qua trung gian laø oâng Moâseâ. Trong Taân Öôùc, Leàu ñích thöïc, khoâng do tay ngöôøi phaøm laøm ra (xc. Dt 9,11.24), laø nhaân tính maø Con Thieân Chuùa ñaõ maëc laáy; baûn vaên Ga 1,14 baèng tieáng Hy laïp ñaõ chaúng vieát: "Vaø Ngoâi Lôøi ñaõ laøm ngöôøi, vaø caém leàu ôû giöõa chuùng ta" ñoù sao?
Trong caùc nhaø thôø, nhaø taïm laø moät caùi hoäp ñöôïc trang trí, hoaëc nhöõng tuû nhoû coù khoùa, duøng ñeå löu giöõ Mình Thaùnh Chuùa. Ñoù laø nôi "caém leàu" cuûa Chuùa Kitoâ Thaùnh Theå giöõa chuùng ta; khaên phuû nhaø taïm hay aùo nhaø taïm cuõng laøm noåi baät yù nghóa cuûa caùi leàu.
Trong caùc nhaø thôø töông ñoái roäng, khoâng neân ñaët nhaø taïm ôû giöõa cung thaùnh, nhöng ñaët trong moät nhaø nguyeän rieâng ñeå toân kính Chuùa hieän dieän trong Thaùnh Theå. Ñoái vôùi caùc nhaø thôø nhoû, nhaø taïm coù theå ñöôïc ñaët treân baøn thôø hoaëc gaén vaøo töôøng. Phaûi coù moät ngoïn ñeøn chaàu ñeå noùi leân söï hieän dieän cuûa Chuùa. Caùc tín höõu ñöôïc môøi goïi ñeán vieáng Thaùnh Theå, ñeå caûm nhaän ñöôïc nieàm haân hoan cuûa oâng Moâseâ trong "Leàu Hoäi Ngoä", nôi ñaây "Ñöùc Giaveâ ñaõ troø chuyeän vôùi oâng Moâseâ dieän ñoái dieän, nhö baïn vôùi baïn" (Xh 33,11).
Nhaø Thôø Chaùnh Toøa
(= Catheùdrale)
Catheùdrale laø tính töø duøng nhö danh töø ñeå chæ nhaø thôø chaùnh toøa. Nhaø thôø chaùnh toøa laø nhaø thôø coù ñaët ngai cuûa ñöùc giaùm muïc, nghóa laø ngai toøa ñeå thöïc hieän quyeàn bính vaø quyeàn giaùo huaán cuûa giaùm muïc, vaø töôïng tröng quyeàn chuû toïa cuûa giaùm muïc trong caùc cöû haønh phuïng vuï. Nhaø thôø chaùnh toøa thöôøng toïa laïc ôû khu vöïc tænh lî.
Nhaãn
(= Anneau)
Töø raát xa xöa ñaõ coù tuïc leä ñeo nhaãn ñeå töôïng tröng moät giao keát töï nguyeän. Phuïng vuï Kitoâ giaùo ñaõ thaùnh hoùa tuïc leä naøy trong nhieàu tröôøng hôïp. Coù leõ yù nghóa neàn taûng cuûa vieäc ñeo nhaãn laø söï trung tín ñoái vôùi moái daây hieäp nhaát hoân nhaân: nhöõng "chieác nhaãn cöôùi" laø bieåu töôïng cuûa giao öôùc hoân nhaân; trong bí tích hoân phoái, giao öôùc naøy ñaït ñeán yù nghóa troïn veïn trong töông quan vôùi maàu nhieäm giao öôùc giöõa Thieân Chuùa vaø Daân Ngöôøi trong Ñöùc Kitoâ. Linh muïc laøm pheùp nhaãn cöôùi theo coâng thöùc sau ñaây: "Laïy Chuùa laø Thieân Chuùa chuùng con, chính Ngaøi ñaõ giao öôùc vôùi chuùng con qua Ñöùc Gieâsu Kitoâ, giôø ñaây xin Chuùa chuùc phuùc cho nhöõng chieác nhaãn naøy vaø ban cho nhöõng ai ñeo nhaãn naøy luoân giöõ ñöôïc loøng trung tín toaøn veïn".
Trong nghi leã taán phong giaùm muïc, vò taân giaùm muïc nhaän moät chieác nhaãn töôïng tröng cho daây raøng buoäc maø Ngöôøi kyù keát vôùi Hoäi Thaùnh; ñoái vôùi Hoäi Thaùnh, vò giaùm muïc laø daáu chæ sung maõn vaø coù tính bí tích noùi leân söï hieän dieän cuûa Ñöùc Kitoâ, hoân phu cuûa Hoäi Thaùnh. Khi ñeo nhaãn cho taân giaùm muïc, vò chuû phong ñoïc: "Hieàn huynh haõy laõnh nhaän chieác nhaãn, aán tín ñöùc tin. Vôùi ñöùc tin nguyeân tuyeàn laøm trang söùc, hieàn huynh haõy giöõ Hieàn Theâ cuûa Chuùa, laø Hoäi Thaùnh, ñöôïc veïn toaøn". YÙ nghóa töôïng tröng ñoù cuõng ñöôïc aùp duïng cho caùc ñan vieän phuï, laø nhöõng vò, theo luaät thaùnh Bieån Ñöùc, "giöõ ñòa vò cuûa Ñöùc Kitoâ trong ñan vieän cuûa caùc ngaøi" (chöông 2).
Theo lôøi thaùnh AÂu Tinh, caùc trinh nöõ ñöôïc thaùnh hieán khoâng phaûi khoâng coù hoân leã; traùi laïi, hoï ñöôïc ñöa vaøo trung taâm cuûa maàu nhieäm giao öôùc. Bôûi vaäy, khi thaùnh hieán caùc trinh nöõ, ñöùc giaùm muïc trao nhaãn cho hoï vaø noùi: "Con haõy laõnh nhaän chieác nhaãn cuûa hoân leã thaùnh vôùi Chuùa Kitoâ; vaø haõy giöõ loøng trung tín vôùi vò Hoân Phu cuûa con, ñeå xöùng ñaùng ñöôïc ñoùn vaøo döï tieäc cöôùi hoan laïc vónh cöûu".
Nhaäp Leã
(= Introit)
Trong tieáng La tinh, introitus nghóa laø vieäc tieán vaøo. Nhaäp leã tröôùc heát gôïi leân moät cuoäc röôùc tieán vaøo thaùnh leã. Trong heä töø vöïng cuûa bình ca Gheâ-goâ-ri-oâ, töø naøy duøng ñeå chæ moät baøi haùt ngaén duøng trong cuoäc röôùc ñoù. Baøi haùt naøy chuû yeáu goàm moät ñieäp ca, vaø moät caâu thaùnh vònh; khi haùt caâu thaùnh vònh, ngöôøi ta laäp laïi ñieäp ca. Ñoâi khi coù nhieàu caâu thaùnh vònh, vaø duø trong tröôøng hôïp naøo, vaãn luoân luoân coù theå theâm Vinh Tuïng Ca (Gloria Patri).
Nhö Treû Sô Sinh (Baøi Ca)
(= Quasimodo)
Töø la tinh baét ñaàu baøi ca nhaäp leã Chuùa Nhaät II Phuïc Sinh: Quasimodo getini infantes..., nghóa laø Nhö treû sô sinh... Trong ngaøy Chuùa Nhaät keát thuùc tuaàn baùt nhaät Phuïc Sinh, nhöõng ngöôøi môùi laõnh nhaän bí tích Thaùnh Taåy trong ñeâm Voïng Phuïc Sinh khoâng coøn maëc nhöõng aùo daøi traéng maø hoï ñaõ maëc suoát tuaàn tröôùc ñoù. Vì vaäy, Chuùa Nhaät naøy ñöôïc goïi laø Chuùa Nhaät ñaõ boû aùo traéng (in albis: hieåu ngaàm depositis: Chuùa nhaät boû aùo traéng). Caùc ngöôøi taân toøng naøy ñaõ tham döï nghi thöùc côûi boû aùo traéng töø chieàu hoâm tröôùc, töùc thöù Baûy in albis (hieåu ngaàm deponendis: thöù baûy côûi boû aùo traéng) (xc. AÙo traéng daøi).