Nöôùc Maét vaø Haïnh Phuùc
(Nhöõng baøi Suy Nieäm Vaø Caàu Nguyeän
cuûa Linh Muïc Nguyeãn Taàm Thöôøng, SJ.)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 21 -
Tha Thöù
Coù hai thöù muøa xuaân, muøa xuaân cuûa ñaát trôøi vaø muøa xuaân cuûa taâm hoàn. Muøa xuaân naøo thì cuõng caàn ñoåi môùi. Môùi cuûa muøa xuaân ñaát trôøi laø maàm non naåy loäc. Môùi cuûa muøa xuaân taâm hoàn laø söï tha thöù. Tha thöù laøm cho moái giaây lieân heä ñaõ khoâ heùo hoài sinh, naåy maàm. Töø ñoù, cuoäc soáng thaønh töôi maùt.
Trong khi ñi tìm muøa xuaân, toâi nghe chung quanh toâi coù nhieàu tieáng than. Khoå cöïc cuûa ngheøo tuùng. Daèn vaët cuûa haän thuø. Coù nhieàu loaïi cay ñaéng. Ñaéng cay vì thaát baïi laøm aên, vì chuyeän gia ñình, vì chuyeän tình duyeân. Ai cuõng muoán traùnh neù nghòch caûnh. Muoán coù cuoäc soáng eâm ñeàm, muoán coù moät muøa xuaân.
Trong caùc thöù khoå haïnh, giöõa nhöõng thöù ñaéng cay, coù moät thöù raát cay ñaéng ñoù laø thieáu vaéng nieàm thoâng caûm, laø moät traùi tim phaûi mang haän thuø, haän thuø ngöôøi vaø lo aâu ngöôøi thuø haän laïi. Khi toâi gheùt ai, taâm hoàn toâi khoâng coøn phaúng laëng nöõa. Khi toâi bò ngöôøi khaùc gheùt, toâi soáng trong ñeà phoøng sôï haõi. Caû hai ñeàu laø nguïc toái. Caû hai ñeàu ñaùnh maát bình an. Ngöôøi ta ñaõ chaúng thöôøng noùi: Thaø ngheøo nhöng yeâu thöông nhau thì vaãn haïnh phuùc. Vì theá, yeâu thöông laø con ñöôøng duy nhaát taïo neân bình an vaø laøm cho cuoäc soáng töôi maùt. "Naøy ñaây Ta ban cho caùc con moät giôùi raên môùi: caùc con haõy thöông meán nhau" (Yn 13,33).
Coù nhieàu yeáu toá ñeå duy trì moät moái lieân heä nhöng yeáu toá caên baûn vaãn laø tha thöù. Ngöôøi ta chaúng theå yeâu neáu khoâng tha thöù, vì tha thöù laø ngöôõng cöûa môøi goïi vaø taùi sinh tình yeâu khi moái lieân heä giöõa hai ngöôøi bò söùt meû.
Ñaõ nhieàu laàn toâi ñoan höùa vôùi Chuùa, nhöng moãi laàn toâi ñoan höùa thì laïi nhö moät lôøi baùo tröôùc moät söï vaáp ngaõ. Toâi ñoan höùa hoaøi, toâi loãi lôøi theà maõi. Nhöng caùi laï luøng trong moái lieân heä giöõa toâi vaø Chuùa laø Chuùa chaúng bao giôø noùi raèng Ngaøi quaù meät moûi vì tha thöù cho toâi. Neáu Chuùa khoâng tha thöù cho toâi ñöôïc thì toâi cuõng chaúng theå yeâu Ngaøi ñöôïc, bôûi tha thöù laø lôøi môøi goïi daãn vaøo khung trôøi yeâu meán.
Nhìn vaøo caùch ñoái xöû cuûa Chuùa, toâi coù phaûi tha thöù cho ai xuùc phaïm ñeán toâi khoâng? Caâu traû lôøi coù theå laø khoâng. Toâi lyù luaän raèng bôûi Chuùa laø tình yeâu voâ bieân neân Ngaøi môùi tha thöù ñöôïc. Toâi laø con ngöôøi laøm sao coù theå tha thöù nhö Chuùa. Xem ra caâu noùi coù veû lyù luaän. Nhöng neáu laéng nghe coõi loøng thì caâu traû lôøi chaúng coù veû lyù luaän chuùt naøo caû.
Lyù do ñôn giaûn maø toâi phaûi tha thöù laø vì toâi caàn ñöôïc thöù tha.
Chính trong toâi cuõng coù hai con ngöôøi: moät con ngöôøi loãi phaïm vaø moät con ngöôøi coâng chính. Toâi laø moät ngöôøi coù nhieàu khuyeát ñieåm. Toâi khoâng theå choái töø ñöôïc ñieàu ñoù. Toâi ñöôïc cöu mang trong aûnh höôûng cuûa bao khieám khuyeát. Cuoäc ñôøi laø noái tieáp nhöõng nhöõng yù nghó baát chính, nhöõng haønh ñoäng sai laïc. Toâi phaûi chaáp nhaän thöïc taïi toâi laø theá. Choái töø thöïc taïi naøy laø töø choái chính toâi. Chaúng ai coù theå töø choái ñöôïc chính mình, vì soáng laø nhìn nhaän söï hieän höõu cuûa hoï. Söï hieän höõu cuûa toâi laø taát caû nhöõng gì toâi laø: söï yeáu ñuoái cuõng nhö con tim bieát yeâu meán ñieàu thieän haûo. Neáu toâi oaùn gheùt toâi töùc laø toâi huûy dieät mình. Vì theá, toâi phaûi tha thöù cho toâi, phaûi roäng löôïng vaø khoan nhaân vôùi mình. Toâi phaûi cho toâi coù cô hoäi ñeå laøm laïi cuoäc ñôøi sau khi ñaõ laàm loãi, chöù khoâng taïo neân trong toâi moät baõi chieán tröôøng.
Töø chính toâi, toâi ñaõ hieåu raèng toâi caàn ñöôïc tha thöù. Toâi thöông toâi maø toâi vaãn xöû duïng töï do caùch sai laïc ñeå xuùc phaïm ñeán chính toâi, ñeå laøm taøn uùa muøa xuaân bình an trong hoàn mình. Nhö vaäy, ñoái vôùi tha nhaân, keû maø toâi thöôøng khoâng thoâng caûm ñuû, khoâng hieåu roõ hoï thì laøm sao traùnh xuùc phaïm ñeán hoï ñöôïc?
Toâi xuùc phaïm ñeán hoï thì toâi caàn ñöôïc tha thöù. Coù khi toâi caàn ñöôïc tha thöù hôn laø hoï caàn söï tha thöù cuûa toâi.
Khi choái töø tha thöù cho ngöôøi khaùc laø baûo raèng toâi khoâng caàn söï thöù tha. Chæ coù keû naøo khoâng bao giôø laàm loãi thì môùi khoâng caàn ñöôïc tha thöù. Neáu toâi töï cho mình chaúng bao giôø laøm ñieàu sai, khi naøo cuõng coâng chính, toâi chaúng caàn ai tha thöù, thì toâi ñaõ kieâu ngaïo moät caùch ñaùng thöông haïi.
Tha thöù laø lôøi môøi goïi duy nhaát ñeå tình yeâu lôùn leân. Tha thöù laø cöûa ngoõ ñeå cho toâi, cho ngöôøi toâi gheùt coù cô hoäi laøm laïi moái giaây lieân heä ñaõ daäp gaãy.
Khoâng tha thöù laø toâi ñoùng chaët cöûa ngoõ ñoù ñeå keû toâi giaän khoâng coøn coù cô hoäi noùi raèng hoï cuõng cuøng thaân phaän yeáu ñuoái, hoï cuõng caàn söï naâng ñôõ cuûa toâi. Caùi gian nan cuûa con ngöôøi laø söï baát toaøn cuûa hoï. Toâi baát toaøn. Cha meï toâi coù khuyeát ñieåm. Ngöôøi yeâu toâi khoâng hoaøn haûo. Cha xöù baát toaøn. Ngöôøi trong hoï ñaïo baát toaøn. Thaày daïy cuûa toâi baát toaøn. Bôûi baát toaøn neân môùi coù laàm loãi. Neáu toâi khaúng ñònh choái töø tha thöù cho hoï. Toâi ñoùng chaët taâm hoàn mình thì toâi thieät thoøi bôûi vì toâi choái töø moät tình meán keû khaùc trao taëng, vaø toâi laïi gaây theâm moät söùt meû vì keû muoán laøm hoøa vôùi toâi phaûi ñau khoå vì bò toâi choái töø. Luùc ñoù, toâi choái töø söï kieân keát trong cuøng moät thaân theå Ñöùc Kitoâ. Khi toâi ñoùng chaët coõi loøng, khoâng chaáp nhaän tha nhaân ñeå hoï khoâng ñeán vôùi toâi ñöôïc, laø toâi töï xaây neân moät böùc töôøng cao. AÙnh naéng thoâng caûm chaúng theå loït qua. Toâi seõ chaúng bao giôø coù muøa xuaân aám vaø hoàn toâi seõ leân reâu aåm moác.
Tình thöông vaø moïi moái giaây lieân heä trong gia ñình, giöõa cha meï vaø con caùi, giöõa vôï choàng, giöõa cha xöù vaø giaùo daân, giöõa nhöõng phaàn töû trong moät nhoùm, ñöôïc phong phuù hoùa bôûi tha thöù. Nhöõng tình yeâu, nhöõng moái giaây lieân heä taùi sinh sau khi ñöôïc tha thöù thì thöôøng bao giôø cuõng raát khaùc bieät, cuõng röïc rôõ voâ cuøng. Neáu Chuùa Yeâsu khoâng tha thöù cho Pheâroâ thì hoï ñaõ chaúng gaén boù vôùi nhau vaø Pheâroâ chaéc cuõng chaúng soáng cheát vôùi söù maïng cuûa Chuùa. Sau khi loãi phaïm vaø ñöôïc tha thöù, tình yeâu cuûa Pheâroâ ñaõ böøng chaùy. Phaoloâ cuõng theá, bôûi vì haän thuø toân giaùo cuûa Ñöùc Kitoâ quaù nhieàu neân khi ñöôïc ôn goïi, ñöôïc tha thöù, Phaoloâ ñaõ trôû neân ñieân daïi trong söù vuï rao truyeàn danh Ñöùc Kitoâ cho theá giôùi. Mai Ñeä Lieân ñaõ laø ngöôøi tình muoân thuôû cuûa Yeâsu vì naøng ñaõ caûm nghieäm ñöôïc yeâu thöông trong khoan dung.
*
* *
Toâi gaëp X moät coâ beù 15 tuoåi hoïc lôùp 8 trong lôùp giaùo lyù cuûa toâi. X qua Myõ vôùi meï caùch ñaây maáy naêm veà tröôùc. Ba cuûa X keït laïi, nhöng baây giôø ñaõ tôùi traïi tî naïn Thailand, tuy nhieân oâng laïi soáng vôùi moät ngöôøi ñaøn ba khaùc. Ñieàu ñoù laøm X voâ cuøng ñau khoå. Em noùi vôùi toâi laø em thaáy xaáu hoå neáu baïn beø cuûa em bieát ñöôïc. Trong buoåi noùi chuyeän ñoù, X ñaõ khoùc. Khi noùi vôùi X raèng muøa naøy laø muøa Giaùng Sinh, muøa cuûa yeâu thöông, cuûa bieát ôn vaø tha thöù. Toâi tieáp tuïc taâm söï vôùi X. Toâi caøng noùi veà yeâu thöông thì X caøng khoùc. Chuû nhaät sau, X ñöa cho toâi moät laù thö nhôø toâi xem. Em hoûi toâi neân vieát nhö theá naøo. Toâi ñoïc laù thö vaø toâi khoâng caàm ñöôïc nöôùc maét. Vaø X cuõng khoùc theo. Ñaây laø moät ñoaïn trong laù thö cuûa em.
... con thöông Ba. Con mong muoán Ba veà vôùi con. Duø Ba ñi ñaâu, neáu Ba boû con, thì con cuõng vaãn thöông Ba. Xin Ba ñöøng nghó raèng con khoâng thích Ba. Neáu Ba chaúng bao giôø gaëp con nöõa thì con cuõng vaãn laø con cuûa Ba. Ba ñaõ vaát vaû ñeå nuoâi con töø khi con coøn beù. Neân con muoán bieát ôn Ba. Con ñau khoå vì con chöa bao giôø express cho ba bieát laø how much con care cho Ba...
Trong laù thö ñoù, X khoâng vieát, nhöng X noùi vôùi toâi laø coù theå Ba cuûa X cuõng khoâng haïnh phuùc gì ôû beân traïi, coù theå Ba cuûa X cuõng coù nhöõng ñau khoå daøy voø khaùc, neân nghó tôùi ñoù X laïi caøng thöông Ba chöù khoâng oaùn traùch Ba. Ñoïc thö, toâi buøi nguøi khoân taû. Toâi khoâng theå goùp yù kieán gì vôùi X ñöôïc nöõa, vì ñoù laø tình yeâu tuyeät vôøi roài.
Ban toái, khi ngoài trong nhaø nguyeän moät mình vôùi Chuùa, toâi thaáy Chuùa ñaõ cho toâi gaëp X, ñeå X chæ cho toâi con ñöôøng veà yeâu thöông. Tình loaøi ngöôøi baùt ngaùt quaù. Toâi thaáy mình gaàn guõi vôùi moïi ngöôøi chung quanh hôn sau khi toâi gaëp X. Beù X ñaõ gaëp gôõ Ba cuûa beù trong yeâu thöông tha thöù, trong nhaän thöùc ñöôïc söï yeáu ñuoái cuûa con ngöôøi.
Toâi nghó chính trong nhöõng yeáu ñuoái, nhöõng laàm loãi cuûa nhau maø toâi gaëp gôõ vaø gaàn tha nhaân hôn laø trong söùc maïnh, taøi naêng vaø ngay caû trong lyù töôûng.
Toái hoâm ñoù, trong buoåi caàu kinh, toâi nghe nhö Chuùa noùi vôùi toâi gioáng nhö lôøi cuûa X vieát cho Ba: Cha thöông con. Cha mong muoán con veà vôùi Cha. Cha khoâng caàn bieát laø bao nhieâu toäi con ñaõ phaïm. Cha khoâng caàn bieát con ñaõ laøm gì. Duø con boû Cha ñôn coâi moät mình treân thaäp giaù, Cha cuõng vaãn yeâu con. Duø con ñaåy Cha vaøo goùc töôøng vaø muoán gieát Cha thì Cha cuõng ñaønh ñeå con gieát, chöù Cha seõ khoâng chieán ñaáu choáng laïi con vì Cha thöông con.
Toâi thaáy mình haïnh phuùc quaù vì coù moät Thieân Chuùa nhaân töø, luoân tha thöù. Trong tha thöù, tình yeâu giöõa toâi vaø Chuùa röïc rôõ hôn. Toâi baên khoaên töï hoûi mình: Laøm sao toâi coù theå choái töø moät tình yeâu bao la nhö theá? Ñaây laø ñoäng löïc thuùc ñaåy toâi ñi tôùi, toâi muoán böôùc leân cao hôn, muoán thuoäc veà Ngaøi nhieàu hôn.