Ngaøy 31.10.2001
Yeán Töû Keå Cöôøi
Teà Caûnh coâng ñi ngao du veà phía Ngöu sôn, luùc saép gaàn tôùi Ñaêng Laâm thuû ñoâ cuûa nöôùc Teà, thì ñoät nhieân khoùc, noùi: "Ñôøi ngöôøi sao maø gioáng nhö doøng nöôùc cuoàn cuoän chaûy, lìa boû choán sôn haø ñeïp ñeõ naày maø cheát ñi sao?"
Ngaûi Khoång, Löông Khaâu Cöù nghe vaäy cuõng khoùc thuùt thít, nhöng Yeán töû thì laïi baät cöôøi, Teà Caûnh coâng noåi giaän hoûi taïi sao laïi cöôøi!
Yeán töû traû lôøi: "Neáu vua duøng ngöôøi ñöùc ñoä taøi gioûi ñeå giöõ nöôùc Teà laâu daøi, thì coù Thaùi coâng, Hoaøn coâng seõ giöõ ñöôïc nöôùc Teà laâu daøi. Neáu vua duøng ngöôøi duõng maûnh ñeå giöõ nöôùc Teà laâu daøi, maø ngöôøi duõng maûnh ñeå giöõ nöôùc Teà laâu daøi thì coù Trang coâng, Linh coâng ! Nhö theá thì ngaøi laøm theá naøo maø coù theå ñaït ñöôïc ngoâi baùu ñeå laäp thaân vôùi ñôøi chöù? Chæ vì moät chuùt chuyeän nhoû naøy maø ngaøi phaûi töï mình thöông taâm rôi leä, ñaây laø vieäc khoâng phuø hôïp vôùi ñaïo ñöùc nhaân nghóa, vua khoâng nhaân ñaïo toâi ñaõ thaáy moät, caän thaàn nònh noït toâi thaáy hai, ñaây chính laø nguyeân nhaân laøm cho toâi baät cöôøi moät mình vaäy !"
(Yeán töû xuaân thu)
Suy tö :
ÔÛ ñôøi keû nònh thì nhieàu, maø ngöôøi cöông tröïc cuõng khoâng ít, nhöng nhöõng ngöôøi daùm noùi leân sö thaät thì quaû laø hieám hoi.. Taát caû cuõng bôûi taïi 3 nguyeân nhaân sau ñaây:
1- An phaän.
2- Sôï maát loøng ngöôøi khaùc.
3- Nònh.
An phaän vì maëc caûm mình khoâng baèng ai, cho neân khoâng daùm noùi leân söï thaät.
Sôï maát loøng ngöôøi khaùc, vì ngöôøi ñoù coù theå laø oâng chuû cuûa mình, coù theå laø ngöôøi baïn thaân cuûa mình, vaø cuõng coù theå laø aân nhaân cuûa mình.v.v... cho neân phôùt lôø moïi chuyeän, coi nhö khoâng nghe vaø khoâng bieát.
Nònh laø vì muoán ñöôïc an phaän, nònh cuõng coù theå laø sôï maát loøng ngöôøi khaùc, vaø do ñoù maø sôï mình maát ñi quyeàn lôïi, cho neân luoân tìm caùch ñeå laáy loøng ngöôøi khaùc, nhaát laø nhöõng ngöôøi coù vai veá vaø ñòa vò trong xaõ hoäi.
Thaùnh Gioan Taåy Giaû ñaõ khoâng an phaän, cho neân ngaøi ñaõ vaøo soáng trong hoang ñòa (Mt 3, 1-6) ñeå chuaån bò laøm noät caùi gì ñoù môùi hôn, laï hôn vaø coù ích cho moïi ngöôøi hôn; ngaøi cuõng khoâng sôï maát loøng ngöôøi khaùc, ñaõ maïnh daïn toá caùo vaø leân aùn toäi loaïn luaân cuûa vua Heâroâde (Mt 6, 17-29), cho neân ngaøi ñaõ bò cheùm ñaàu; ngaøi cuõng khoâng nònh ai, maëc duø ñöôïc Chuùa Gieâsu khen trong soá phaøm nhaân ñaõ loït loøng meï, khoâng coù ai cao troïng hôn oâng Gioan (Lc 7, 28), cho neân ngaøi ñöôïc goïi laø ngöôøi lôùn nhaát trong caùc tieân tri.
Trong cuoäc soáng ñôøi thöôøng, coù luùc naøo toâi ñaõ trôû neân ngöôøi cöông tröïc, vaø bieát cöôøi ha ha tröôùc hoaøn caûnh khoù khaên?
Lm. Nhaân Taøi, csjb
(Dòch vaø vieát suy tö)