Tình Yeâu
Hoài coøn ôû Ñaïi Hoïc, caùc coâ caäu sinh vieân thöôøng hay hoûi toâi veà ngöôøi yeâu cuûa hoï, caùc baïn treû aáy laøm nhö toâi laø chuyeân gia coá vaán veà chuyeän naøy khoâng baèng!
Taïi sao caùc coâ caäu sinh vieân laïi ñi hoûi veà ngöôøi yeâu cuûa mình chöù? Bôûi vì chính hoï cuõng khoâng töï tin cho laém khi choïn ngöôøi yeâu. Nhöng hoï chæ hoûi toâi: ngöôøi yeâu cuûa con, thaày (1) coi coù ñöôïc khoâng? Hoaëc laø hoûi: anh ta giaøu laém, chòu chôi laém, nhöng raát yeâu con, thaày thaáy theá naøo?... ...vaø raát nhieàu caâu hoûi khaùc... nhöùc oùc nöõa. Nhöng chaúng coù moät coâ caäu naøo hoûi ñuùng troïng taâm cuûa vaán ñeà: Ñaây coù phaøi laø tình yeâu khoâng?
"Ñaây coù phaûi laø tình yeâu khoâng?", ñoá ai maø bieát ñöôïc ñoù coù phaûi laø tình yeâu khoâng chöù, ngöôøi trong cuoäc maø cuõng khoâng bieát ñöôïc, thì ngöôøi ngoaøi cuoäc laøm sao maø bieát ñöôïc, chæ coù caùch laø ñöøng yeâu nöõa ñeå khoûi lo laéng, khoûi baän taâm... yeâu, vaø ñeå thôøi giôø maø hoïc haønh, coù khoûe hôn khoâng?
Caùc chuyeân gia veà taâm lyù ñaõ phaân tích nhieàu veà quùa trình "ñöôøng ñi nöôùc böôùc" cuûa tình yeâu. Caùc chuyeân vieân coá vaán veà tình yeâu cuõng ñaõ giaûi gôõ cho raát nhieàu chuyeän tình yeâu eùo le, ly kyø, laâm li bi ñaùt... ...nhöng chính hoï cuõng coù luùc luùng tuùng tröôùc vaán ñeà raát xöa, raát môùi vaø raát teá nhò naøy.
Ngöôøi ta ñònh nghóa raát nhieàu veà tình yeâu, ngöôøi ta giaûi thích raát hay veà tình yeâu, ngöôøi ta ca tuïng raát nhieàu veà tình yeâu. Ñoá caùc baïn treû taïi sao nhö vaäy, deå ôït aø, bôûi vì tình yeâu ñaõ laøm cho ngöôøi ta ñau khoå, caøng ñau khoå, ngöôøi ta caøng ca... tuïng tình yeâu, caøng ñau khoå, ngöôøi ta caøng thaáy tình yeâu laø tuyeät vôøi, raát tuyeät vôøi nöõa laø khaùc, kì cuïc vaø kyø dieäu thaät.
Yeâu, ñoàng nghóa vôùi hi sinh.
Khi toâi yeâu, laø toâi chaáp nhaän khoâng coøn mình nöõa, maø hoøa laãn trong ngöôøi tình cuûa toâi, naøng (chaøng) vui, toâi vui, naøng (chaøng) buoàn, toâi cuõng thaáy noåi buoàn aáy laø cuûa toâi. Chaáp nhaän hi sinh chính mình laø laøm cho ngöôøi mình yeâu noåi baät leân, maëc duø ngöôøi yeâu toâi coù raát nhieàu khuyeát ñieåm, vaø khuyeát ñieåm naày, coù luùc laøm cho taâm hoàn toâi ñau ñôùn hôn caû luùc ngöôøi yeâu giaän doåi, nhöng vì yeâu, toâi ñoùn nhaän nhöõng khuïyeát ñieåm aáy nhö ñoùn nhaän moùn quaø tình yeâu cuûa ngöôøi yeâu trao taëng. Ñoù ñuùng laø tình yeâu thaät söï.
Yeâu, cuõng laø cheát ñi.
Cheát ôû trong tình yeâu, chính laø queân ñi möùc ñoä yeâu thöông cuûa mình daønh cho ngöôøi mình yeâu, laø tan bieán trong giôùi haïn cuûa ngoân ngöõ, cuûa vaät chaát.
Cheát ñi cuõng coù nghóa laø khoâng ñem tình yeâu cuûa mình so saùnh vôùi tình yeâu cuûa ngöôøi mình yeâu, ñeå coi ai laø ngöôøi yeâu nhieàu nhaát, nhöng ñem möùc ñoä tình yeâu cuûa mình, bieán thaønh aùnh saùng chieáu vaøo tình yeâu, ñeå cho vieân-ngoïc-tình-yeâu cuûa ngöôøi mình yeâu ñöôïc saùng leân, long lanh laáp laùnh vôùi voâ vaøn tia saùng kyø dieäu.
"Ñöôøng" vaøo tình yeâu coù raát nhieàu ngoõ, ngoõ saéc ñeïp, ngoõ giaøu coù, ngoõ duyeân daùng, ngoõ ñeïp trai, ngoõ taøi cao, ngoõ chòu chôi vaø thaäm chí coù ngoõ... du coân, taát caû caùc ngoõ aáy ñeàu luoân môû cöûa, vaø tuøy "tuyùp" ngöôøi maø choïn. Caùc coâ gaùi thôøi nay phaàn ñoâng thì choïn ngoõ giaøu coù, coù coâ thì laõng maïn hôn, choïn ngoõ chòu chôi, ngoõ du coân... ...coøn caùc chaøng trai thì haàu heát ñeàu choïn ngoõ saéc ñeïp, bôûi vaäy môùi coù caâu: trai taøi gaùi saéc.
Nhöng taát caû caùc ngoõ aáy ñeàu khoâng phaûi laø tình yeâu, caøng khoâng phaûi laø tình yeâu khi chæ nhìn thaáy daùng veû beân ngoaøi aáy, roài meâ say meâ ñaém vaø tuyeân boá vôùi ñoái töôïng raèng: Anh (em) raát yeâu em (anh). Nhöng neáu khoâng ñöôïc lôøi ñaùp traû, thì baûo ñaûm vôùi caùc baïn treû laø, chæ trong vaøi ngaøy, "anh raát yeâu em" seõ trôû thaønh: "ñoà laøm phaùch, thaáy maø chaùn", cho maø coi!
Thaùnh Phaoloâ Toâng Ñoà ñaõ khuyeân nhuû caùc oâng choàng (vaø cuõng laø khuyeân baûo vôùi caùc baïn trai) raèng: "Ngöôøi laøm choàng, haõy yeâu thöông vôï, nhö chính Ñöùc Kitoâ yeâu thöông Hoäi Thaùnh vaø hieán mình vì Hoäi Thaùnh" (Ep 5, 25). Chuùa Kitoâ yeâu thöông Hoäi Thaùnh ñeán möùc ñoä naøo, thì thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi, nhöng coù hai dieåm maø chuùng ta - caùc baïn treû - caàn löu yù vaø hoïc hoûi, ñeå tình yeâu cuûa mình ñöôïc toát ñeïp nhö yù cuûa Chuùa:
1/- Chuùa Kitoâ yeâu maø khoâng caàn ñieàu kieän. Ngaøi khoâng coù quan nieäm yeâu laø cuøng nhìn veà moät höôùng, bôûi vì khi Ngaøi yeâu chuùng ta, thì chuùng ta ñaâu coù nhìng veà moät höôùng nhö Ngaøi, traùi laïi, chuùng ta nhìn ñuû thöù höôùng, maø höôùng naøo cuõng "choïi" laïi vôùi söï thaùnh thieän cuûa Ngaøi, vaäy maø Ngaøi vaãn yeâu thöông chuùng ta. Ngaøi yeâu, ngay khi chuùng ta coøn laø nhöõng ngöôøi toäi loãi (Rm 5, 8), ñeå nhôø tình yeâu cuûa Ngaøi, chuùng ta ñöôïc thaùnh hoùa, chuùng ta ñöôïc cöùu roãi.
Cuõng vaäy, trong tình yeâu, chuùng ta cuõng ñöøng tìm cho ñöôïc ngöôøi "cuøng nhìn veà moät höôùng" nhö mình, bôûi vì: Moät, "cuøng nhìn veà moät höôùng", moät höôùng ñaây coù phaûi laø haïnh phuùc khoâng, maø neáu laø haïnh phuùc, thì treân theá gian naày, ai cuõng mong muoán ñöôïc haïnh phuùc khi keát hoân, vaäy thì moïi ngöôøi ai cuõng laø ngöôøi cuøng höôùng vôùi mình caû, caàn gì phaûi choïn cho meät oùc chöù! Hai, neáu noùi "cuøng nhìn veà moät höôùng", höôùng ñaây laø sôû thích, sôû thích nhö mình thích thì chaúng coøn gì laø thuù vò nöõa, hôn nöõa, cuøng sôû thích chaúng qua chæ laø ñeå vui thuù, giaõi trí nhaát thôøi, maø nhaát thôøi thì choùng qua, deå nhaøm chaùn vaø ñôn ñieäu...
Neáu ngöôøi yeâu khoâng cuøng höôùng vôùi mình, thì ñoù laø cô hoäi ñeå cho mình chöùng toû tình yeâu trung thaønh, vaø thaêng tieán ngöôøi yeâu theo "höôùng" cuûa mình. "Höôùng" maø toâi noùi ñaây, chính laø nhöõng khuïyeát ñieåm, nhöõng caùi "taät" nho nhoû cuûa ngöôøi mình yeâu maø mình khoâng haøi loøng maáy. Ñem tình yeâu cuûa mình höôùng caùi khuyeát ñieåm, caùi taät nho nhoû aáy, trôû thaønh nhöõng ñöùc tính khaû aùi, dòu daøng, lòch söï... ...thì lo gì maø khoâng coù haïnh phuùc chöù?
2/- Nhö ñaõ noùi ôû treân, yeâu laø hi sinh, Chuùa Kitoâ ñaõ neâu göông tröôùc, Ngaøi vì yeâu chuùng ta vaø hi sinh maïng soáng cho chuùng ta. Hi sinh ñeán cheát, ñoù laø möùc ñoä cao nhaát cuûa tình yeâu, con ngöôøi ta chæ coø theå hi sinh vaät chaát khi yeâu, raát ít ngöôøi hi sinh maïng soáng cuûa mình (chæ coù caùc thaùnh), vaø ñoâi luùc, duøng hi sinh giaû taïo ñeå chieám ñoaït tình yeâu, hi sinh giaû taïo laø duøng "con teùp baét... con ngöôøi", nghóa laø chòu hi sinh nhaäu vaøi traêm ñoâ la, chòu hi sinh moät chieác dream II ñeå caâu-moät-tình-yeâu, maø khoâng bao giôø bieát thoâng caûm cho tình yeâu aáy, hoaëc chöa heà nhìn nhaän hoaëc thaêng tieán tình yeâu "caâu" aáy, cuõng coù nghóa laø hoï chæ thaáy caùi "hi sinh to lôùn" cuûa hoï hôn tình yeâu cuûa ngöôøi yeâu. Bôûi vì tình yeâu aáy ñöôïc "caâu" baèng hi sinh giaû taïo, cho neân, tình yeâu naày cuõng seõ khoâ heùo theo thôøi gian troùc nöôùc sôn cuûa chieác dream II.
Hoài toâi coøn giuùp xöù taïi moät hoï ñaïo nhoû ôû trung taâm Saigon, trong 13 naêm, toâi ñaõ daïy giaùo lyù cho raát nhieàu ñoâi hoân phoái, treû coù, giaø coù, vaø coù caû "ñoâi vôï choàng treû thieáu nieân" choàng 18 tuoåi vaø vôï chöa tôùi... 16 tuoåi. Trong nhöõng caëp vôï choàng naøy, coù nhöõng ñoâi khaùc ñaïo, coù ñoâi saép theo ñaïo, coù ñoâi thì höùa seõ theo ñaïo sau khi laøm ñaùm cöôùi. Tröôùc khi hoïc giaùo lyù hoân nhaân, toâi thöôøng hoûi ñuøa hoï: "Taïi sao anh chò yeâu nhau?"- Vaø coù raát nhieàu caâu traû lôøi khaùc nhau, nhöng toâi ñeå yù nhaát caâu traû lôøi cuûa moät oâng choàng treû: "Thaày coi coâ aáy nhö theá laøm sao khoâng yeâu ñöôïc cho" - Toâi traû lôøi : "Toâi chaúng thaáy gì caû". OÂng choàng treû aáy noùi tieáp: "Coâ aáy hi sinh cho con raát nhieàu". Vaø nhöõng laàn daïy giaùo lyù sau ñoù, toâi môùi thaät söï nghe ñöôïc caùi "hi sinh raát nhieàu" cuûa coâ gaùi: coâ ñaõ queân maát mình laø thieân kim tieåu thô, ñöôïc giaùo duïc raát toát; coâ cuõng ñaõ queân maát mình laø ngöôøi raát nguyeân taéc, raát gheùt nhöõng thoùi hö taät xaáu, vaäy maø coâ ta laïi yeâu moät anh chaøng coù ñuû "thoùi hö taät xaáu" aáy môùi cheát chöù, ñuùng laø gheùt cuûa naøo trôøi trao cuûa aáy. Nhöng chính coâ ta ñaõ hi sinh taát caû, ñaõ ñem taát caû khaû naêng nhaïy beùn cuûa tình yeâu maø "höôùng" anh ta ñi theo höôùng cuûa mình, thaät khoâng deå daøng, nhöng tình yeâu chaân thaät cuûa coâ ta ñaõ ñöôïc ñeàn buø xöùng ñaùng, anh ta trôû neân moät ngöôøi toát, vaø ñaõ trôû thaønh moät Kitoâ höõu, toâi cuõng tin chaéc anh ta laø moät Kitoâ höõu toát. Ñuùng laø trong tình yeâu, chæ coù söï hi sinh chaân thaønh môùi coù moät tình yeâu chaân thaät.
Taát caû moïi tình yeâu ôû theá gian naày: tình yeâu cuûa boá meï daønh cho con caùi, tình yeâu baïn höõu, tình yeâu vôï choàng, hay moïi thöù tình yeâu chaân chính khaùc ñeàu quy veà Thieân Chuùa, hay noùi caùch khaùc, töø Thieân Chuùa maø ra vaø phaûn aûnh laïi tình yeâu cuûa Ngaøi. Vì Thieân Chuùa laø tình yeâu (1 Ga 4, 8). Thaùnh Phaoloâ Toâng Ñoà khoâng khuyeân boá meï haõy yeâu con caùi nhö Chuùa Kitoâ yeâu Hoäi Thaùnh, bôûi vì tình yeâu phuï töû laø tình yeâu töï nhieân, boá meï naøo maø laïi khoâng yeâu thöông con caùi cuûa mình? Neáu boá meï khoâng yeâu thöông con caùi thì laø ñi ngöôïc vôùi töï nhieân, laø choáng laïi Thieân Chuùa, laø baù ñaïo, laø aùc oân... ... Theá nhöng, thaùnh Phaoloâ chæ khuyeân caùc oâng choàng haõy yeâu thöông vôï mình (khoâng phaûi vôï cuûa ngöôøi khaùc), vì tröôùc khi neân vôï neân choàng, thì hoï ñeàu laø hai keû xa laï, xa laï maø aên ñôøi ôû kieáp vôùi nhau thì thaät laø anh huøng, nhöng cuõng coù luùc hoï trôû thaønh nhöõng ngöôøi nhaùt gan, vì hoï ñaõ chöûi nhau, caáu xeù nhau, laøm khoå nhau, vaø cuoái cuøng thì... ñaøo nguõ, töùc laø li dò. Do ñoù maø thaùnh Phaoloâ phaûi khuyeân baûo nhö theá.
Vaäy thì, khi yeâu caùc baïn treû khoan hoûi ai veà vieäc: "Ñaây coù phaûi laø tình yeâu khoâng?" - Nhöng tröôùc heát haõy hoûi loøng mình: "Toâi coù daùm hi sinh, daùm töï mình cheát ñi, ñeå nhöõng khuyeát ñieåm cuûa ngöôøi toâi yeâu ñöôïc ñoåi môùi chaêng?", vaø sau ñoù, thaûnh thôi, haân hoan giang tay oâm moät tình -yeâu-ñaày-khuyeát-ñieåm vaøo loøng, vaø duøng tình yeâu chaân thaät, roäng löôïng, bao dung cuûa mình, maø bao troøn tình-yeâu-ñaày-khuyeát-ñieåm ñoù laïi, ñeå vui cuøng vui, khoå cuøng khoå vôùi ngöôøi mình yeâu, ñoù goïi laø chia ngoït xeû buøi trong tình yeâu aáy maø. Chaúng coù gì laø môùi caû, chæ laø chuyeän tình yeâu xöa nhö traùi ñaát, nhöng raát môùi, nhö môùi coù... tình yeâu vaäy.
Chuùc caùc baïn hieåu ñöôïc theá naøo laø tình yeâu chaân thaät, vaø khi hieåu roài, thì laø haïnh phuùc vaäy, khoûi chuùc "haïnh phuùc" laøm gì nöõa, vì caùc baïn ñaõ coù roài vaäy ./.
Lm. Nhaân Taøi, csjb.
Ghi chuù : (1). Hoài ñoù toâi coøn laø moät Chuûng Sinh.