Mot ngay mot cau chuyen

Nhöng coù moät thöù tri thöùc vöôït treân moïi tri thöùc cuûa con ngöôøi maø chuùng ta caàn phaûi hoïc, ñoù laø Ñaïo Ñöùc. Xaõ hoäi caøng phaùt trieån, khoa hoïc kyõ thuaät caøng tieán boä vöôït böïc, thì Ñaïo Ñöùc caàn phaûi ñöùng vò trí haøng ñaàu trong moïi lónh vöïc. Ngöôøi Trung Quoác hoï ít khi duøng chöõ "nhaân ñöùc" ñeå chæ veà moät ngöôøi coù tính haïnh toát naøo ñoù, maø hoï thöôøng duøng 2 chöõ "ñaïo ñöùc" , khi gaëp moät ngöôøi ñaïo haïnh, hoï noùi: anh laø ngöôøi ñaïo ñöùc, chöù khoâng noùi: anh laø ngöôøi nhaân ñöùc.

Caùc baïn treû thöôøng cho raèng, chæ coù caùc linh muïc, caùc baø xô, caùc thaày tu, hoaëc nhöõng ngöôøi giaø caû cao nieân môùi coù ñaïo ñöùc, coøn nhöõng ngöôøi treû thì khoâng theå naøo luyeän tôùi möùc ñoä ñaïo ñöùc aáy ñöôïc! Caùc baïn treû thöôøng quan nieäm raèng, ñaïo ñöùc laø ngoài "lì" caû ngaøy trong nhaø thôø ñeå ñoïc kinh, ñaïo ñöùc laø khoâng bao giôø nôû nuï cöôøi vui ñuøa vôùi anh em, vì hoï phaûi luoân luoân taïo cho mình moät boä maët nghieâm nghò nhö moät nhaø... moâ phaïm thöù thieät. Ñoù khoâng phaûi laø ñaïo ñöùc, bôûi vì, coù nhieàu ngöôøi ngoài caû ngaøy tröôùc töôïng Ñöùc Meï Maria trong nhaø thôø maø caàu nguyeän, nhöng vöøa böôùc ra khoûi nhaø thôø, thì moät tay bòt muõi, moät tay xua xua ngöôøi aên xin tröôùc coång nhaø thôø, mieäng thì noùi laåm baåm: "ñoà dô daùy, hoâi quaù!". Cuõng coù nhöõng ngöôùi laøm boä maët nghieâm trang tröôùc coâng chuùng, tröôùc moïi ngöôøi, nhöng ngoài thaät "chaêm chæ" tröôùc boä phim sex trong quaùn cafe ñeøn môø ôû ñöôøng Laõnh Binh Thaêng, Tp. Saøigoøn.

Toâi raát phuïc caùc baïn treû laên loän vôùi treû buïi ñôøi voâ gia cö, caùc baïn treû nhoùm Thaûo Ñieàn, caùc sinh vieân treû trong nhöõng ñôït heø ñi veà caùc vuøng queâ xa xoâi, heûo laùnh ñeå ñem aùnh saùng vaên minh, ñem chöõ nghóa cho nhöõng ngöôøi daân ôû ñoù, vaäy thì, ñoù coù phaûi laø ñaïo ñöùc khoâng? Ñaïo ñöùc quaù ñi chöù!

Nhöng cuõng coù nhöõng ngöôøi, thay vì ñem chöõ nghóa cho ngöôøi khaùc, thì laïi ñi aên caép chöõ nghóa cuûa ngöôøi khaùc laøm cuûa mình. Nhöõng naêm ñaàu sau ngaøy thoáng nhaát ñaát nöôùc, coù nhieàu "nhaø vaên kieám hieäp" moïc leân nhö naám gaëp möa, hoï vieát vaên baèng caùch caïo caùc ñòa danh, teân tuoåi cuûa caùc nhaân vaät trong truyeän, vaø thay vaøo moät caùi teân môùi, roài ñeà taùc giaû laø teân cuûa mình. Luùc toâi coøn ôû Saigon, ñoïc baùo coù bieát oâng nhaïc só T... kieän oâng nhaïc só W... vì ñaõ aên caép nhaïc cuûa oâng maø in thaønh saùch, phaùt haønh baêng nhaïc, maø khoâng chòu "thoâng qua" oâng ta moät tieáng. Ñoù goïi laø aên caép baûn quyeàn, ñoái vôùi caùc nöôùc vaên minh nhö Myõ, nhö Phaùp.v.v... hoï coù luaät baùo chí, luaät veà baûn quyeàn, thì nhöõng chuyeän aên caép baûn quyeàn nhö theá, seõ bò kieän cho ñeán ngoài tuø, saït nghieäp. Bôûi vì, ñoù laø aên caép trí tueä cuûa ngöôøi khaùc laøm cuûa mình, söûa ñoåi moät vaøi ñòa danh, nhaân vaät trong truyeän, söûa moät vaøi noát nhaïc cuûa baûn nhaïc goác, vaø ñeà thaät lôùn: Taùc giaû Hoà Moäng X... hoaëc ñeà beân treân doøng nhaïc: Nhaïc vaø lôøi cuûa Trònh Thanh J... nhö vaäy, ñoá caùc baïn, ñoù coù phaûi laø ñaïo ñöùc khoâng? Chaéc chaén laø khoâng, bôûi vì nhöõng ngöôøi naày khoâng coù Nhaân, khoâng coù Trí vaø cuõng chaúng coù Duõng. Neáu hoï coù Nhaân, thì hoï seõ khoâng ñi aên caép tri thöùc cuûa anh em, maø aên caép töùc laø chieám ñoaït cuûa ngöôøi laøm cuûa mình. Neáu hoï coù Trí, thì hoï seõ duøng trí tueä cuûa mình maø vieát taùc phaåm môùi, hoaëc saùng taùc baûn nhaïc môùi hay hôn. Neáu hoï coù Duõng, thì hoï seõ duõng caûm thaø chòu cheát ñoùi (neáu kinh doanh aên caép baûn quyeàn), hoaëc duõng caûm chòu thua thieät anh em baïn beø vì mình khoâng theå laøm hay nhö hoï ñöôïc.

Muoán coù tri thöùc thì caàn phaûi hoïc, vaø muoán coù ñaïo ñöùc thì khoâng nhöõng phaûi hoïc taäp, maø coøn phaûi thöïc taäp vaø soáng nöõa. Chuùng ta coù theå noùi: tri thöùc vaø ñaïo ñöùc nhö xaùc vaø hoàn, noù caàn phaûi toàn taïi trong con ngöôøi chuùng ta nhö thöùc aên vaø nöôùc uoáng, maø moãi ngaøy chuùng ta caàn phaûi duøng ñeå ñöôïc taêng theâm söùc khoûe vaø ñeå ñöôïc soáng laâu.

Ñaøi Loan laø moät ñaûo quoác theo chuû nghóa "tam daân" cuûa nhaø caùch maïng Toân Trung Sôn (Toân Daät Tieân): Daân toäc, daân sinh, daân quyeàn, vaø hoï quyeát chí ñaït cho ñöôïc "tam daân" naày, vaø hoï ñaõ ñaït ñöôïc, giôø ñaây hoï trôû thaønh moät ñaûo quoác giaøu coù, tri thöùc, hoï coù ñaày ñuû "tam daân", phaùt trieån "tam daân" maø khoâng coù neàn taûng laø ñaïo ñöùc ñeå naâng ñôõ "tam daân" aáy, haäu quaû laø gì? Coi tin töùc treân truyeàn hình, khoâng gieát ngöôøi thì cöôùp cuûa, chính phuû leân tieáng baùo ñoäng ñaïo ñöùc xuoáng caáp traàm troïng, caàn phaûi laøm laïi töø ñaâu. Nhöng laøm theá naøo ñöôïc, 100 keânh truyeàn hình phaùt soùng lieân tuïc moãi ngaøy 24/24 ñuû thöù phim aûnh daâm loaïn, cheát choùc, cöôùp cuûa gieát ngöôøi, maø ai coi cuõng ñöôïc, khoâng haïn cheá tuoåi taùc. Chæ caàn ñoùng tieàn "raát reû" cho coâng ty truyeàn hình baét moät sôïi daây "caùp" (cable) vaøo TV thì tha hoà maø coi. Coi caùc chöông trình vui chôi cuûa caùc ngheä só thì quaùi... ñaûn hôn nöûa, tuïc tóu chòu khoâng noåi... nhöng ñoái vôùi hoï, thì ñoù laø giaõi trí vaên minh theo kieåu Myõ. Theo thoáng keâ cuûa boä y teá Ñaøi Loan naêm 1996, thì moãi ngaøy coù khoaûng 36 ngaøn vuï phaù thai treân toaøn quoác. Caùc oâng nghò vieân thì caõi nhau, coù neân cho pheùp phaù thai vaøo thaùng 9 khoâng? Taïi sao laïi thaùng 9 maø khoâng laø nhöõng thaùng khaùc? Bôûi vì thaùng 9 laø thaùng töïu tröôøng, moïi hoïc sinh, sinh vieân ñeàu ñeán tröôøng, maø trong 3 thaùng nghæ heø, caùc coâ caäu du hí vôùi nhau, coù baàu, thì phaù boû ñeå ñi hoïc chöù; coù coâ hoïc sinh, sinh vieân naøo daùm mang "caùi troáng" phía tröôùc maø ñi hoïc, vaø coù nhaø naøo nhaän con daâu mieäng coøn hoâi söõa? Raát giaøu coù, raát tri thöùc, raát daân chuû, nhöng khoâng coù caên baûn ñaïo ñöùc thì xaõ hoäi seõ loän tuøng pheøo, gia ñình chaúng coøn kyû cöông gì caû.

Moãi Ngaøy Moät Caâu Chuyeän

Linh Muïc Juse Maria Nguyeãn Nhaân Taøi, CSJB. phuï traùch

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan