Giaùo Lyù - Coù Caàn Khoâng?
Khoâng ai trong caùc baïn treû chuùng ta ñaây laø khoâng coù hoïc giaùo lyù, teä laém thì cuõng... toát nghieäp giaùo lyù khai taâm, vaø giaùo lyù Theâm söùc chöù?
Vaäy thì giaùo lyù coù caàn khoâng ?
Ña soá caùc baïn treû noùi caàn hoïc giaùo lyù ñeå ñöôïc röôùc leã hoaëc ñeå laõnh nhaän bí tích Theâm söùc maø thoâi, ngoaøi ra chaúng caàn hoïc giaùo lyù laøm gì cho maát thì giôø cuûa mình. Cuõng coù baïn treû noùi chæ caàn ñi döï thaùnh leã nghe cha giaûng laø ñuû roài, bôûi vì thôøi buoåi baây giôø hoïc giaùo lyù cuõng chaúng theâm ích lôïi gì caû, giöõ leã ngaøy chuû nhaät, saùng toái ñoïc kinh laø hôn caû ñi hoïc giaùo lyù. Nhöng, coù giöõ ñöôïc nhö theá maõi khoâng?
Toâi bieát taïi moät hoï ñaïo lôùn noï taïi Saigon, coù raát nhieàu lôùp giaùo lyù, töø lôùp khai taâm cho ñeán lôùp... giaø laõo. Töø caùc em coù ñuû ñieàu kieän ñeán nhaø thôø ñeå hoïc giaùo lyù, cho ñeán caùc em ngheøo hoaëc caùc em baän coâng vieäc phuï cho gia ñình maø ngaøy chuû nhaät khoâng ñeán nhaø thôø hoïc giaùo lyù theo giôø nhaát ñònh nhö caùc baïn khaùc, thì ñaõ coù ñoäi nguõ caùc anh chò giaùo lyù vieân ñeán taän khu xoùm vaøo moät ngaøy trong tuaàn ñeå höôùng daãn giaùo lyù cho caùc em. Moïi ngöôøi ñeàu höôûng öùng phöông phaùp... cöïc khoå cho giaùo lyù vieân, nhöng coù lôïi cho caùc treû em naày. Vaäy, giaùo lyù cuõng caàn laém, caàn nhö em beù caàn söõa meï vaäy.
Giaùo lyù, laø cuïm töø cuûa thôøi vaên minh baây giôø thöôøng duøng, tröôùc ñaây ñi hoïc giaùo lyù thì goïi laø hoïc kinh boån, hoaëc ñi hoïc leõ ñaïo...! Hoïc kinh boån, hoïc leõ ñaïo laø chæ ñeå giöõ ñaïo, giöõ ñaïo cho mình, cho gia ñình, hay noùi caùch khaùc, vì mình laø ñaïo "doøng", ñaïo cuûa oâng baø toå tieân truyeàn laïi, cho neân phaûi giöõ ñuùng nghóa 2 chöõ "ñaïo doøng".
Baây giôø ngöôøi ta goïi hoïc giaùo lyù laø ñeå soáng ñaïo, soáng ñaïo töùc laø laøm cho cuoäc soáng cuûa mình trôû thaønh chöùng nhaân cuûa giaùo lyù maø mình ñaõ hoïc, ñaõ bieát vaø ñaõ tin. "Voâ tri baát moä" khoâng bieát thì khoâng meán, vaø laøm sao maø meán ñöôïc neáu khoâng gaëp gôû, tieáp xuùc, vaø -quan troïng hôn- neáu khoâng cuøng soáng.
Hoài nhoû chuùng ta hoïc giaùo lyù laø ñeå röôùc leã vôõ loøng, ñeå nhaän bí tích Theâm söùc, cho neân "voán" giaùo lyù cuûa chuùng ta chæ ñuû ñeå giöõ cho mình khoûi laïc ñaïo, vaø coá gaéng giöõ nhöõng gì mình ñaõ laõnh hoäi ñöôïc ñeå khoûi maát linh hoàn. Sau Coâng Ñoàng Vatican II, Giaùo Hoäi thaät söï ñi vaøo ñôøi, moãi moät tín höõu ñeàu trôû thaønh men trong thuùng boät cuûa mình, muoái cho ñôøi vaø aùnh saùng trong theá gian. Vì theá, vieäc hoïc giaùo lyù caøng quan troïng hôn, quan troïng laø vì moãi ngöôøi tín höõu mang trong mình moät leänh truyeàn cuûa Ñöùc Kitoâ: "Anh em haõy ñi khaép töù phöông thieân haï, loan baùo Tin Möøng cho moïi loaøi thuï taïo" (Mt 16, 15). Ñi loan baùo Tin Möøng laø ñi laøm chöùng nhaân cho Chuùa Kitoâ, nhöng laøm chöùng theá naøo ñöôïc khi chuùng ta khoâng coù moät chuùt "voán lieáng" giaùo lyù? Caùc baïn coù thaáy nhöõng ngöôøi ñi buoân chöa? Buoân nhoû thì voán ít, caøng buoân baùn to lôùn thì voán caøng nhieàu. "Voán" giaùo lyù cuûa chuùng ta nhö theá naøo, nhieàu hay ít vaø coù theå trôû thaønh caùc chuyeân vieân ñi khaép caùc neûo ñöôøng loan baùo Tin Möøng chöa? "Ñi khaép neûo ñöôøng" nghe coù veû to taùt quaù, ñoà soä quaù, e raèng chuùng ta laøm chöa ñöôïc. Nhöng ít nöõa laø ñem Tin Möøng maø chuùng ta ñang laõnh hoäi, ñang soáng, ñang mang treân mình, loan baùo ngay cho nhöõng ngöôøi chung quanh chuùng ta, ñöôïc quaù ñi chöù!
Trôû laïi vaán ñeà hoïc giaùo lyù cuûa chuùng ta, ngaøy nay, coù raát nhieàu baïn treû tham gia caùc nhoùm soáng ñaïo, caùc nhoùm chia seû Lôøi Chuùa, nhoùm loan baùo Tin Möøng, vaø raát nhieàu nhoùm khaùc nöõa. Ñoù laø moät ñieàu raát phaán khôûi cho hoï ñaïo, cho Giaùo Hoäi vaø cho moãi caù nhaân chuùng ta, ñoù chính laø hoa quaû cuûa yù thöùc mình laø ngöôøi Coâng Giaùo coù ñöùc tin, vaø laøm cho ñöùc tin ngaøy caøng soáng ñoäng theâm. Bôûi vì, nhö thaùnh Giacoâbeâ Toâng Ñoà ñaõ noùi: "Cuõng vaäy, ñöùc tin khoâng coù vieäc laøm laø ñöùc tin cheát" (Gc 2, 17). Hoc giaùo lyù khoâng coù nghóa laø hoïc moät vaøi ñieàu caên baûn ñeå ñöôïc röôùc leã, cuõng chaúng phaûi hoïc thuoäc loøng nhö aên chaùo quyeån saùch giaùo lyù Taân Ñònh roài ngaång maët leân trôøi, veânh veânh vaùo vaùo ñaáu lyù thaàn hoïc, caõi böøa giaùo lyù vôùi oâng cha sôû, maø queân maát raèng, nhöõng ñieàu ghi cheùp trong saùch giaùo lyù aáy laø phaàn guùt laïi raát ö laø ngaén goïn, ñeå giaùo daân deã daøng hoïc vaø nhôù ñöôïc, coøn phaàn giaûng giaûi, nguoàn goác, lòch söû cuûa noù, thì caùc vò "thoâng giaùo lyù Taân Ñònh" aáy laøm sao maø qua maët oâng cha sôû cuûa mình chöù?
Hoïc giaùo lyù, noùi caùch cuï theå hôn, chính laø hoïc caùch
Lm. Nhaân Taøi, csjb