Thaùnh Leã ... OÂm
Chuùng ta thöôøng nghe noùi cafe oâm, côm oâm, xe oâm, nhaäu oâm... chöù chöa bao giôø nghe noùi ñeán thaùnh leã... oâm bao giôø caû, caùc baïn ñöøng hieåu laàm thaùnh leã oâm laø vaøo nhaø thôø... oâm nhau ñaâu nheù.
Thaùnh leã oâm maø toâi noùi ñaây, chính laø nhöõng baïn thanh nieân nam nöõ (boà bòch), khi tham döï thaùnh leã thì khoâng vaøo nhaø thôø nhö nhöõng tín höõu khaùc, maø cuøng nhau ngoài ngoaøi nhaø thôø treân chieác Honda, chieác Cub hoaëc xòn hôn nöõa laø chieác Dream II. Hoï ñi döï thaùnh leã maø gioáng nhö ñi hoùng maùt döôùi Thanh Ña-Bình Qöôùi, töøng caëp, töøng caëp ngoài oâm nhau treân chieác xe cuûa mình, gaùc gioø leân nhau, cöôøi cöôøi noùi noùi, khoâng keå gì nhöõng ngöôøi chung quanh nhìn hoï baèng caëp maét khoù chòu; trong nhaø thôø, thaùnh leã tôùi phaàn naøo hoï cuõng chaúng hay chaúng bieát, hoï chæ bieát laø khi naøo röôùc leã laø saép haøng ñi leân nhö nhöõng ngöôøi khaùc, theá thoâi.
Thaùnh leã laø gì? Laø dieãn laïi cuoäc Hi teá cuûa Chuùa Gieâsu ngaøy xöa treân thaäp giaù, laø baøn tieäc Nöôùc Trôøi maø chuùng ta ñöôïc môøi goïi tham döï, laø thoâng phaàn khoå naïn vaø phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ. Vì theá, khi chuùng ta tham döï thaùnh leã, laø chuùng ta ñoùng vai troø cuûa:
- Ñöùc Trinh Nöõ Maria, Meï ñaõ daâng leân Thieân Chuùa Cha, hai cuûa leã ñeïp loøng Ngaøi: moät laø daâng chính con mình laøm cuûa leã hi sinh ñeàn toäi cho nhaân loaïi; hai laø daâng nhöõng ñau khoå töï taâm hoàn mình, tuy hai nhöng laø moät.
- Cuõng vaäy, khi chuùng ta ñi daâng thaùnh leã, laø chuùng ta ñem nhöõng lao coâng vaát vaû trong ngaøy cuûa mình, nhöõng khoå ñau trong taâm hoàn, ñem nhöõng taâm tình vui töôi, hôùn hôû cuûa mình, hôïp vôùi cuûa leã treân baøn thôø - Ñöùc Kitoâ- daâng leân Thieân Chuùa Cha, ñeå nhôø Ñöùc Kitoâ, xin Ngaøi ban ôn cho chuùng ta, tha toäi cho chuùng ta.
- Chuùng ta cuõng ñoùng vai troø cuûa thaùnh Gioan Toâng ñoà ñaõ gan daï ñöùng döôùi chaân thaäp giaù, chöùng kieán caûnh haáp hoái cuûa Thaày mình, oâng khoâng chaïy troán, khoâng ñöùng xa xa maø nhìn, cuõng khoâng ngoài beân ngoaøi nhö nhöõng ngöôøi qua ñöôøng coi cuoäc töû hình cuûa moät-toäi-nhaân-voâ-toäi, nhöng oâng ñöùng döôùi chaân thaäp giaù, nghóa laø döôùi chaân baøn thôø, saùt beân, keà beân.
"Chöùng" coù nghóa laø laøm chöùng, chöùng nhaän; "kieán" coù nghóa laø thaáy, nhìn. Vaäy chöùng kieán coù nghóa laø ngöôøi laøm chöùng, maø laøm chöùng laø phaûi maét thaáy tai nghe roõ raøng. Ñi daâng thaùnh leã, cuõng coù nghóa laø chuùng ta ñi laøm chöùng, laøm chöùng nieàm tin cuûa chuùng ta vaøo Ñöùc Kitoâ, laøm chöùng toâi laø moät ngöôøi coâng giaùo coù ñöùc tin, laøm chöùng söï hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, toâi ñang hieäp nhaát vôùi coäng ñoaøn ñeå daâng thaùnh leã.
Theá nhöng, ñi daâng thaùnh leã maø khoâng vaøo trong nhaø thôø, nghóa laø khoâng ñöùng döôùi baøn thôø thì laøm sao maø daâng leã ñöôïc, ñi daâng thaùnh leã maø khoâng hieäp thoâng, khoâng thaáy caùi gì treân baøn thôø caû, thì laøm sao goïi laø chöùng nhaân ñöôïc chöù ? Ñi daâng thaùnh leã laø chia seû Lôøi Chuùa laø lôøi haèng soáng, maø khoâng nghe linh muïc ñoïc Phuùc AÂm, cuõng khoâng nghe ngaøi giaûng, thì sao goïi laø daâng leã ñöôïc chöù? Ñi daâng thaùnh leã laø bieåu hieän söï hieäp nhaát coâng khai cuûa ngöôøi Coâng giaùo, nhöng ñeán nhaø thôø maø töøng caëp ngoài oâm nhau treân chieác Honda, Dream II... chæ bieát coù anh vaø em maø thoâi, thì sao goïi laø hieäp nhaát coäng ñoaøn ñöôïc chöù ? Hoaëc coù nhöõng caëp nam nöõ ñi döï leã, nôi tai mang moät headphone ñeå nghe nhaïc, thaân hình thì cöïa quaäy theo ñieäu nhaïc ñöôïc phaùt ra töø chieác cassette boû tuùi treân chieác xe cuûa hoï, thì thaø raèng chôû nhau ñi nghe nhaïc nôi quaùn cafe maùy laïnh, hoaëc vaøo coâng vieân Ñaàm Sen nghe nhaïc soáng, nhaûy nhaïc Pop cho roài!
Thaùnh leã laø moät böõa tieäc Nöôùc Trôøi, maø tieäc thì coù troø chuyeän vaø aên uoáng. Khoâng ai ñi döï tieäc maø chæ ñeán noùi chuyeän qua loa roài ñi veà maø khoâng aên uoáng gì caû; cuõng chaúng coù ai ñi döï tieäc maø vöøa tôùi nôi laø aên uoáng moät... leøo roài ra veà maø khoâng noùi vôùi ai moät caâu naøo caû! Hoài toâi coøn giuùp xöù cho moät hoï ñaïo nhoû ôû trung taâm Saigon, trong moät lôùp giaùo lyù vôõ loøng, sau khi noùi cho caùc em bieát sô qua veà nhöõng phaàn quan troïng trong thaùnh leã, toâi lieàn hoûi moät em beù gaùi 11 tuoåi: "Thaùnh leã coù maáy phaàn quan troïng?" - Em traû lôøi raát nhanh, goïn maø thoâng minh: "Thöa thaày coù 2 phaàn, phaàn aên uoáng vaø phaàn noùi chuyeän!" - Caû lôùp cöôøi to leân, toâi cuõng khoâng ngôø laø em beù traû lôøi dí doûm nhö theá.
Ñuùng, thaùnh leã laø tieäc cöôùi, neân coù phaàn troø chuyeän. Phaàn troø chuyeän hay noùi chuyeän cuõng theá, töùc laø chuùng ta cuøng vôùi Thieân Chuùa troø chuyeän vôùi nhau, tröôùc tieân laø phaàn chuùng ta noùi vôùi Ngaøi: chuùng ta caàu xin Ngaøi tha thöù toäi loãi ñeå xöùng ñaùng tham döï tieäc Thieân Quoác (kinh caùo mình, kinh thöông xoùt), sau ñoù chuùng ta toân vinh Thieân Chuùa, chuùc tuïng Thieân Chuùa vì Ngaøi laø Ñaáng ñaùng chuùc tuïng (kinh vinh danh) vaø cao ñieåm cuûa phaàn troø chuyeän laø lôøi chuùc tuïng, caàu xin vaø caûm taï (lôøi nguyeän ñaàu leã)... Sau ñoù laø phaàn Thieân Chuùa noùi vôùi chuùng ta: Ngaøi noùi vôùi chuùng ta qua baøi ñoïc Thaùnh thö cuûa caùc Toâng Ñoà, qua baøi cöïu öôùc cuûa caùc tieân tri, caùc hieàn nhaân, vaø quan troïng nhaát chính laø baøi Phuùc AÂm, nghe Phuùc AÂm töùc laø nghe lôøi cuûa Chuùa Gieâsu, nghe lôøi Ngaøi noùi, thì thaáy vieäc Ngaøi laøm vaø ñem lôøi cuûa Ngaøi thöïc haønh trong cuoäc soáng.
Thaùnh leã laø moät tieäc cöôùi thieân Quoác, neân cuõng coù phaàn aên uoáng, nhöng röôïu thòt ôû ñaây khoâng phaûi laø thòt boø 7 moùn, laåu deâ hay gaø ruùt xöông; röôïu cuõng chaúng phaûi laø röôïu ñeá Goø Coâng hay cuûa haõng bia röôïu Saigon, nhöõng thöùc aên naày aên hoaøi cuõng chaùn, uoáng nhieàu cuõng cöù khaùt. Nhöng thöù röôïu thòt maø chuùng ta tham döï ñaây chính laø Mình vaø Maùu Thaùnh cuûa Chuùa Gieâsu, laø löông thöïc ban söï soáng ñôøi ñôøi cho nhöõng ai aên vaø uoáng thöù baùnh röôïu aáy: "Toâi laø baùnh haèng soáng töø trôøi xuoáng. Ai aên baùnh naày, seõ ñöôïc soáng muoân ñôøi. Vaø baùnh toâi seõ ban taëng, chính laø thòt toâi ñaây, ñeå cho theá gian ñöôïc soáng". (Ga 6, 51). AÊn hoaøi khoâng thaáy chaùn, uoáng hoaøi khoâng thaáy khaùt, cho neân khoâng theå ñoåi moùn khaùc ñöôïc, maø ôû traàn gian naày laøm gì coù thöù moùn aên naøo qua maët ñöôïc thöù löông thöïc haèng soáng naày maø ñoåi chöù, hôn nöõa ai daïi gì ñem cuûa aên tröôøng sinh ñi ñoåi laáy moùn aên dôû kheït bao giôø chöù?
Tham döï thaùnh leã troïn veïn laø tham döï ñaày ñuû phaàn Phuïng Vuï lôøi Chuùa vaø phaàn Phuïng Vuï Thaùnh theå.
Neáu ñi daâng thaùnh leã maø ngoài xa xa beân ngoaøi nhaø thôø, hoaëc cuøng ngoài oâm nhau treân chieác xe Honda ñeå maø döï thaùnh leã, thì chaúng ñöôïc ôn ích gì caû, bôûi vì hoï khoâng cuøng chia seû taám baùnh Ñöùc Kitoâ, khoâng cuøng chia seû Lôøi Chuùa, khoâng cuøng hieäp nhaát vôùi coäng ñoaøn, thì laøm gì maø coù ôn vôùi ích cho mình?
Neáu chuùng ta quan nieäm, döï thaùnh leã laø do taâm hoàn mình nhôù ñeán Chuùa laø ñöôïc roài, caàn gì phaûi vaøo trong nhaø thôø môùi goïi laø daâng thaùnh leã ? Coù nhöõng baïn treû vì moät lyù do naøo ñoù maø khoâng thích oâng cha sôû cuûa mình, hoaëc giaän oâng cha sôû quaù haùch, neân chaúng theøm ñi tham döï thaùnh leã, chæ ôû nhaø döï leã qua radio nghe ñaøi Veritas (ñaøi phaùt thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu), thì chaúng khaùc chi ñi leã... oâm vaäy, nhöng khoâng oâm coâ boà, maø oâm caùi radio Sony 3 bands coù Twin speaker system nghe thaät ñaõ ñôøi. Quan nieäm nhôù Chuùa Meï ôû trong taâm hoàn naày cuõng ñuùng ñaáy, nhöng chæ ñuùng cho nhöõng ngöôøi... doát giaùo giaùo lyù, hoaëc cho nhöõng ngöôøi coù löông taâm roäng nhö... bieån Thaùi Bình, hay laø löông taâm phoùng tuùng cuõng theá maø thoâi. Nhöõng ngöôøi naày toâi töôûng töôïng laø hoï raát oám nhom gaày coøm, vì moãi laàn ñeán giôø aên côm thì hoï chæ aên... töôûng töôïng, hoaëc chæ nhôù ñeán nhöõng moùn aên laø no roài, khoûi caàn ngoài vaøo baøn aên nhö nhöõng ngöôøi khaùc. Maø aên töôûng töôïng, thì sao sao maø maäp troøn beùo toát, xinh töôi cho ñöôïc? Phaûi khoâng caùc baïn treû, thaät toäi nghieäp cho hoï.
Thaùnh leã... oâm, tuy laø moät hieän töôïng chöa ñöôïc phoå bieán laém, nhöng neáu chuùng ta khoâng yù thöùc ñuû taàm quan troïng cuûa vieäc tham döï thaùnh leã, thì coù nguy cô... baønh tröôùng nôi caùc nhaø thôø, ñaëc bieät laø nôi caùc nhaø thôø lôùn taïi caùc thaønh phoá lôùn. Moïi ngöôøi ñeàu coù boån phaän xaây döïng söï hieäp nhaát cuûa coäng ñoaøn Daân Chuùa, söï hieäp nhaát naày ñöôïc bieåu loä ra nôi caùc ngaøy Chuùa Nhaät vaø caùc ngaøy ñaïi leã (leã Giaùng Sinh, Phuïc Sinh, Hieän Xuoáng...) vaø ngay caû trong thaùi ñoä tham döï thaùnh leã cuûa moãi ngöôøi chuùng ta.
Vaäy, ngay töø baây giôø, chuùng ta neân baét chöôùc nhöõng ngöôøi Do Thaùi thôøi caùc toå phuï, hoï raát vui möøng khi tieán leân ñeàn thaùnh cuûa Thieân Chuùa:
Vui chöøng naøo khi thieân haï baûo toâi :
"Ta cuøng traåy leân ñeàn thaùnh Chuùa !"
Vaø giôø ñaây, Gieârusalem hôõi,
cöûa noäi thaønh, ta ñaõ döøng chaân. (Tv 122, 1-2)
Thaät laø caûm ñoäng vaø phaán khôûi khi nghe haùt caâu thaùnh vònh naày trong thaùnh leã./.
Lm. Nhaân Taøi, csjb