Ngaøy 04-05-2002
Lôøi Can Giaùn Giöõa Tieäc Vui
Sau khi quaân nöôùc Sôû trieät thoaùi, Teà Uy vöông baøy ñoà nhaäu phía sau haäu cung, môøi Thuaàn Vu Khoân vöøa ñi söù veà cuøng uoáng röôïu. Teà Uy vöông hoûi oâng ta:
- "OÂng coù theå uoáng bao nhieâu môùi say?"
Ñaùp: "Cho thaàn töû uoáng moät baùt thaät lôùn cuõng say, maø uoáng moät coác nhoû cuõng say".
Teà vöông hoûi: "Ñoù laø vì duyeân côù gì?"
Thuaàn Vu Khoân traû lôøi:
- "Khi ngoài uoáng tröôùc maët ñaïi vöông, quan chaáp phaùp ñöùng moät beân, vieân kí luïc ñöùng sau löng, toâi raát sôï, uoáng khoâng tôùi moät baùt lôùn thì ñaõ say".
"Neáu phuï thaân coù khaùch quyù ñeán thaêm, thì toâi ñöùng beân haàu haï, khaùch thöôøng ñöa röôïu uoáng thöøa cho toâi, nhieàu laàn böng röôïu daâng röôïu, uoáng khoâng tôùi hai baùt lôùn thì ñaõ say meøm".
"Neáu baïn cuõ laâu ngaøy khoâng gaëp maët, ñoät nhieân gaëp laïi, loøng daï saûng khoaùi, keå chuyeän tình baïn xa xöa, thoå loä taâm tình, nhö theá uoáng 5, 6 baùt lôùn thì môùi say".
"Neáu ôû thoân laøng coù hoäi hoïp, nam nöõ ngoài xen keû laãn loän, cuøng nhau chuoác röôïu uoáng, bòn ròn löu luyeán maõi khoâng rôøi, laïi coøn chôi luïc baùt, neùm bình, thi gheùp ñoâi, tay keùo tay khoâng chòu phaït, maøy maét khoâng ngôùt ñöa tình. Tröôùc maët coù caùi voøng ruõ xuoáng, sau löng coù caùi traâm ñeå maát, toâi thaàm cho raèng, nhö theá thì raát vui veû, röôïu uoáng ñeán 8 baùt lôùn, cuõng môùi chæ coù caûm giaùc say 2, 3 phaàn maø thoâi".
"Trôøi toái, röôïu uoáng ñaõ ñuû, ly chæ duøng chung moät caùi, ngoài chaät chaät beân nhau, nam nöõ cuøng ngoài chung moät manh chieáu, giaøy deùp boû böøa baõi, ly röôïu maâm traø ngoãn ngang beà boän, trong saûnh ñöôøng thaép leân ngoïn neán, chuû nhaân tieãn ñöa khaùch veà, nhöng giöõ toâi ôû laïi, nheï nhaøng môû ra vaït aùo tröôùc ñeïp ñeõ, ngöûi ñöôïc muøi thôm nheø nheï, giöõa luùc naøy taâm tình cuûa toâi vui söôùng toät ñieåm, coù theå uoáng ñöôïc moät beå lôùn röôïu".
Cho neân tuïc ngöõ coù noùi: "Röôïu uoáng quaù möùc thì seõ quaáy roái, vui söôùng quaù ñoä thì seõ haïi taâm". Ngaøn vaïn söï vieäc toùm laïi chæ laø vieäc aáy. Thaät söï maø noùi, heå vieäc gì quaù ñaùng thì seõ chuyeån höôùng suy taøn, cho neân duøng vieäc naøy ñeå thuyeát phuïc Uy vöông vaäy".
Teà Uy vöông taùn thöôûng noùi: "Noùi raát ñuùng".
Beøn ra leänh ngöng ngay vieäc uoáng röôïu suoát ñeâm, trao cho Thuaàn Vu Khoân söù vuï ngoaïi giao ñeå laøm chuû quaûn giöõa caùc chö haàu.
(Söû kí)
Suy tö:
Thuaàn Vu Khoân ñaõ traû lôøi raát ñuùng taâm lí cuûa con ngöôøi khi uoáng röôïu: cao cao höùng, caøng phaán chaán thì uoáng röôïu caøng nhieàu maø vaãn khoâng caûm thaáy say xæn, ñeán khi say thì trôøi saäp ñaát rung cuõng khoâng bieát.
Coù töûu thì thöôøng coù saéc, ngöôøi ta thöôøng noùi: töûu saéc - töûu laø röôïu, saéc laø gaùi; noùi ñeán vieäc uoáng röôïu laø phaûi coù gaùi phuïc vuï. Do ñoù maø khoâng laï gì bieát bao ngöôøi ñaøn oâng tan gia baïi saûn, danh döï tieâu tan cuõng chæ vì thích röôïu vaø meâ gaùi. Röôïu vaøo thì lôøi ra, maø lôøi ra thì bao giôø cuõng gaây xích mích, bôûi vì khoâng coù ai uoáng nhieàu röôïu maø noùi ra nhöõng lôøi khoân ngoan.
"Röôïu noàng sinh nhaïo baùng, men say taïo oàn aøo,
keû naøo vöôùng vaøo ñoù, ñaâu coøn laø ngöôøi khoân" (Cn 20, 1).
Röôïu laø saûn phaåm do con ngöôøi laøm ra vaø ñöôïc Thieân Chuùa chuùc phuùc, vì chính noù laøm cho taâm hoàn phaán khôûi haân hoan. Nhöng röôïu cuõng laøm cho con ngöôøi trôû neân sa ñoaï neáu con ngöôøi lôïi duïng noù, bôûi vì:
"Nhìn röôïu laøm chi : röôïu maøu ñoû hoàng,
oùng aùnh trong ly roài troâi xuoáng coå.
Nhöng roát cuoäc, röôïu nhö raén caén,
nhö noïc ñoäc hoå mang..." (Cn 23, 31-32)
Röôïu ñau khoå laø khi uoáng vaøo thì queân maát caû mình laø ai, vaø khi tænh daäy thì tieâu tan caû danh döï vaø söï nghieäp. Ñoù cuõng laø nguyeân nhaân ñeå ñi ñeán tuø toäi, gia ñình baát hoaø vaø thaân taøn ma daïi...
Röôïu ñem laïi nieàm vui, vaø röôïu cuõng ñem laïi söï ñau khoå, chuùng ta choïn loaïi röôïu naøo trong cuoäc soáng cho phuø hôïp vôùi thaân phaän Kitoâ höõu cuûa chuùng ta?
Lm. Giuse Maria Nhaân Taøi, csjb.
(dòch vaø vieát suy tö)