Ngaøy 16.3.2002
Treøo Leân Ñænh Nuùi Nhìn Thieân Haï
Choù soùi ñaõ phí raát nhieàu söùc löïc, thaät khoâng deã daøng ñeå treøo leân ñænh nuùi, noù nhìn xuoáng, nhaø cöûa chi chít, caát gioïng ngaïo maïn:
- "Chaû traùch ngöôøi xöa ñaõ noùi, ñöùng treân nuùi Thaùi Sôn maø nhìn thì thieân haï thaät quaù nhoû, roát cuoäc hoâm nay ta cuõng hieåu ñöôïc yù nghóa aáy".
Noùi chöa döùt lôøi, xa xa truyeàn laïi moät aâm thanh nhö saám reàn:
- "Maày noùi sai roài, so vôùi ta, thì maøy vaãn coøn ôû döôùi chaân nuùi aáy".
Choù soùi ngaång ñaàu leân, moät ngoïn nuùi cao to ñoà soä söøng söõng sau löng noù, ngay caû moät goùc trôøi bò che laáp. Choù soùi nhìn nhìn choå mình ñöùng, ngôø vöïc khoâng hieåu, beøn hoûi:
- "Nhö vaäy thì xeùt cho cuøng, baây giôø toâi ñang ñöùng treân ñænh nuùi, hay laø ôû döôùi chaân nuùi?"
Nuùi lôùn cöôøi ha ha moät hoài roài noùi:
- "Ñieàu naøy thì coi maøy nhìn leân hay nhìn xuoáng?"
(Haïnh Laâm Töû)
Suy tö :
Ngöôøi ta thöôøng noùi : Nuùi cao thì coù nuùi cao hôn, baøn tay coù ngoùn ngaén ngoùn daøi, hoaëc laø, ngöôøi gioûi thì coù ngöôøi gioûi hôn...
Con choù soùi chæ treøo leân moät ngoïn nuùi maø cöù töôûng laø cao nhaát thieân haï, ai deø laïi coù ngoïn nuùi cao to lôùn hôn ñang ôû phía sau noù.
Coù ngöôøi ñi hoïc choå naøy moät chuùt, choå kia moät chuùt, coi saùch...hai chuùt, goäp taát caû caùc chuùt aáy laïi, phaàn caên baûn cuõng chöa xong, maø ñi ñaâu cuõng muoán toû ra laø mình gioûi, khoâng coi ai ra gì, thaäm chí pheâ bình lung tung taùc giaû naøy, nhaïc só noï, giaùo sö kia. Hay laêng xaêng tröôùc maët moïi ngöôøi, laøm troø cöôøi cho thieân haï. Ñoù laø haïng ngöôøi maø taâm lí hoïc phaân loaïi laø "naêng ñoäng", "bung xung", thích laøm chuyeän cho ngöôøi ta ñeå yù.
Caùi toäi nghieäp cuûa ngöôøi kieâu ngaïo laø ôû ñoù, leân khoâng ñöôïc maø xuoáng cuõng khoâng xong, nhöng thöïc ra "leân xuoáng" thì cuõng do taâm hoàn hoï maø ra. Neáu hoï khieâm toán nhaän ra raèng, mình caàn phaûi hoïc hoûi nhieàu, thì thaät laø moät cô hoäi may maén cho hoï.
Ngöôøi khieâm toán laø ngöôøi bieát nhaän ra giôùi haïn cuûa mình.
Lm. Nhaân Taøi, csjb.
(dòch vaø vieát suy tö)