Ngaøy 5-3-2002
Quùa Trình Taâm Lí Cuûa Chuoät Nhaø
Khi AÊn Troäm Daàu
Chuoät nhaø laàn thöù nhaát aên troäm daàu, trong loøng ñaày daãy toäi loãi baát an. Noù saùm hoái raèng: - "Hoài nhoû, meï daïy toâi laøm ngöôøi phaûi thanh thanh baïch baïch, taïi sao toâi laïi laøm vieäc naøy ñeå "kò" vôùi ngöôøi nhö theá naøy nhæ? Toâi thaät ñaùng cheát".
Laàn thöù hai aên caép daàu, noù töï an uûi mình: - "Toâi chæ "sai" chuùt ít, vaû laïi keû khaùc cuõng coù laáy, toâi khoâng laáy khoâng uoång coâng caàm".
Laàn thöù ba aên caép daàu, noù bieän giaûi, noùi raát doûng daïc nhö laø coù lí laém: "Thaät tình thì toâi khoâng muoán aên caép, chính caùi muøi thôm cuûa daàu ñaõ duï doã toâi, sai khoâng phaûi ôû nôi toâi".
Sau laàn thöù tö, cao kieán ñeå bieän minh cho vieäc laøm cuûa noù laø: "Xaõ hoäi naøy quaù khoâng coâng baèng, chính laø caàn phaûi coù ngöôøi nhö toâi vaäy, ñeå nguoàn cuûa caûi cuûa xaõ hoäi caân baèng moät chuùt..."
Töø ñoù veà sau, chuoät nhaø khoâng nhöõng khoâng chuùt aùy naùy, maø coøn ñaøng hoaøng aên troäm.
Ñoù chính laø quùa trình taâm lí cuûa chuoät nhaø aên troäm daàu.
(Haïnh Laâm Töû)
Suy tö:
Löông taâm thì chæ coù moät, nhöng coù löông taâm roäng, löông taâm heïp, löông taâm boái roái...
Löông taâm roäng thì phaùn ñoaùn deã daõi, deã bò ma quûy lôïi duïng, vaø coù khi phaïm toäi troïng maø vaãn cöù an taâm.
Löông taâm heïp thì caùi gì cuõng cho laø toäi, coù khi vì sôï toäi (thöïc ra khoâng phaûi toäi) maø khoâng daùm laøm vieäc baùc aùi.
Ma quûy thích lôïi duïng nhöõng ngöôøi coù löông taâm roäng ñeå caùm doã, vaø thöôøng laø coù hieäu quûa cao. Khi ta phaïm toäi, thì noù ñöa ra nhieàu lí do ñeå noùi laø khoâng coù toäi, maø neáu coù thì cuõng khoâng ñaùng laém. Vaø cöù theá cho ñeán khi chuùng ta ñaém mình trong toäi maø khoâng bieát, "chieâu baøi" maø ma quûy hay söû duïng nhaát laø: Chuùa nhaân töø laém, Ngaøi khoâng phaït ñaâu... ...ñeå tuaàn sau xöng toäi...
Caùc tu só coù löông taâm roäng thì thöôøng bieän minh cho coâng vieäc cuûa mình khi muoán loãi (hoaëc ñaõ loãi) lôøi khaán: ngöôøi ta ai cuõng uoáng röôïu maø mình khoâng uoáng thì maát vui ñi, ngöôøi ta laïi cöôøi traùch mình laø laäp dò (sôï ngöôøi ta cöôøi cheâ, sôï bò coi laø laäp dò so vôùi toäi troïng thì caùi naøo ñaùng sôï hôn?), hoaëc laø: mình soáng vôùi ngöôøi ta thì phaûi nhö ngöôøi ta.v.v...
Con chuoät nhaø ñaõ coù "löông taâm roäng", neân duø noù ñaõ 4 laàn phaïm toäi, maø vaãn coù lôøi bieän minh cho haønh ñoäng phaïm toäi cuûa mình, roát cuoäc noù lieân tuïc phaïm toäi maø khoâng bò löông taâm leân aùn. Taïi sao vaäy? Thöa vì löông taâm cuûa noù ñaõ bò boùp cheát roài.
Khi toâi phaïm toäi maø löông taâm khoâng "nhuùc nhích" leân aùn, thì coi nhö toâi ñaõ... cheát roài vaäy!
Lm. Nhaân Taøi, csjb.
(dòch vaø vieát suy tö)