Nhöõng Ngöôøi Löõ Haønh Treân Ñöôøng Hy Voïng
cuûa Ñöùc Hoàng Y Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän
37- Soáng Hy Voïng
1. Chuaån bò "Leã Hieän Xuoáng môùi"
* Ñeå toùm taét nhöõng tö töôûng con ñaõ suy gaãm tröôùc ñaây, cha mong con haèng ngaøy nhôù caùc ñieàu ñôn sô sau ñaây, khaùc naøo nhöõng taám baûng chæ loái ñi treân ñöôøng hy voïng cuûa con:
Con muoán thöïc hieän moät cuoäc caùch maïng: canh taân theá giôùi. Hoaøi baõo lôùn lao ñoù, söù maïng cao ñeïp ñoù, Chuùa trao cho con, con thi haønh vôùi: quyeàn löïc Chuùa Thaùnh Thaàn." Moãi ngaøy con chuaån bò Leã Hieän Xuoáng môùi quanh con (ÑHV 979).
Chính Ñöùc Gioan XXIII ñaõ duøng danh töø "Leã Hieän xuoáng môùi" ñeå dieãn taû Coâng ñoàng Vatican II, moät bieán coá vó ñaïi nhaát cuûa Hoäi Thaùnh trong theá kyû XX naøy, moät bieán coá khoâng ai ngôø tröôùc, ngay caû vò Giaùo Hoaøng khaû kính. Ta haõy ñoïc chính nhöõng gioøng do tay Ngaøi ñaõ vieát sau ñaây:
"Toâi khoâng nghó chi tröôùc. Baát ngôø hoâm nay 20.1.1959, khi baøn chuyeän vôùi vò thö kyù, toâi noùi ñeán Coâng ñoàng chung, Hoäi ñoàng Roma, söõa laïi Giaùo luaät. Thöïc ra luùc ñoù toâi khoâng coù döï öôùc hoaëc moät keá hoaïch naøo.
"Coâng ñoàng laøm cho chính toâi cuõng bôõ ngôõ vaø khoâng ai ngôø raèng con ngöôøi toâi laïi nghó ñeán vieäc lôùn lao ñoù.
"Roài sau ñoù, moïi dieãn bieán töï nhieân xaûy ñeán eâm ñeïp..."
Ngaøi cuõng khoâng ngôø ngaøi laøm Giaùo Hoaøng. Sau naøy chính ngaøi ñaõ taâm söï: "Luùc thaáy soá phieáu doàn cho toâi ngaøy caøng leân cao, toâi vaãn nghó raèng coù theå soá phieáu laïi doàn veà vò Hoàng Y khaùc, vì quaû laø xöùng ñaùng hôn toâi. Chính toâi cuõng coâng nhaän vò aáy xöùng ñaùng, khaû kính vaø toâi raát haøi loøng".
Thöïc söï ngaøi khoâng ngôø, nhöng ngaøi ñaõ soáng ñôn sô phoù thaùc theo yù Chuùa. Ngaøi ñaõ chuaån bò cuoäc ñôøi ngaøi neân moät duïng cuï saéc beùn ñeå Chuùa xöû duïng trong khuùc quanh lòch söû aáy.
Taâm hoàn cuûa ngaøi ñöôïc tröôûng thaønh, ñöôïc neân thaùnh thieän moãi ngaøy, vì töø thuôû thanh thieáu nieân, ngaøi ñaõ khieâm toán töï kieåm ñieåm hoïc hoûi, keå caû vieäc ghi laïi nhöõng caâu chaâm ngoân thu goùp ñoù ñaây ñeå suy ngaém vaø toâi luyeän baûn thaân, chaúng haïn:
"Khi cheâ con, ngöôøi ta noùi söï thaät; chöù khi khen con, töùc hoï ñaõ noùi quaù söï thöïc vaø giaùn tieáp hoï nhaïo con ñaáy. Ngöôøi cheâ ta laø baïn cuûa ta, keû khen ta laïi laø keû thuø cuûa ta " (Thaùnh J. Vianney).
"Moät caâu hoaø bình quyù hôn moät taán chieán thaéng" (Thaùnh Robert Bellarminoâ).
"Laø ngöôøi, ai laïi khoâng laàm laãn; chæ coù nhöõng thaèng khuøng môùi ngoan coá theo ñuoåi söï laàm laïc cuûa mình" (Ciceâron).
2. Taïo haïnh phuùc cho moïi ngöôøi
* Con xuùc tieán moät chieán dòch: laøm cho moïi ngöôøi haïnh phuùc. Con hy sinh mình töøng giaây phuùt vôùi Chuùa Gieâsu, ñeå ñem an bình trong taâm hoàn, phaùt trieån thònh vöôïng cho caùc daân toäc. Ñöôøng loái tu ñöùc thaàm kín vaø thieát thöïc! (ÑHV 980).
Treân moät vuøng ñaát AÙ chaâu, coù moät phuï nöõ lang thang ñaàu ñöôøng xoù chôï, laên loùc vôùi nhöõng coâ nhi ngheøo naøn, chui ruùc vaøo trong caùc xoùm "oå chuoät" ñoùi raùch, khoâng bieát gôùm ghieát nhöõng ngöôøi beänh hoaïn gheâ tôûm nhaát... vôùi quyeát taâm laøm cho hoï laønh beänh, bình thöôøng hoaù cuoäc soáng cuûa hoï giöõa loøng xaõ hoäi. Baø ñaõ nuoâi caùc em coâ nhi cho ñeán luùc tröôûng thaønh, taïo ñieàu kieän cho chuùng hoïc taäp vaên hoaù, kyû thuaät, ñeå baûn thaân chuùng ñöôïc sung söôùng vaø ñeán löôït chuùng, chuùng cuõng laøm cho xaõ hoäi tieán boä, phoùng mình ra khoûi ngheøo naøn, aùp böùc, beänh taät.
Ngöôøi phuï nöõ aáy, ta ñaõ coù dòp nhaéc ñeán nhieàu laàn, khoâng ai khaùc hôn laø meï Teâreâxa thaønh Calcutta. Tuy laø ngöôøi goác Nam Tö, sinh ra taïi Nam Tö naêm 1910, nhöng baø ñaõ hy sinh taát caû, roài boû queâ höông thöù nhaát ñeå traåy sang AÁn Ñoä vaø choïn nôi naøy laøm queâ höông thöù hai cuûa mình. Baø cuõng choïn luoân nhöõng ngöôøi ñoùi khoå, raùch röôùi, bò boû rôi laøm con caùi, anh chò em cuûa baø, vì baø thaáy Chuùa Gieâsu trong hoï. Hoï ñaõ hieåu baø, yeâu thöông baø vaø kính troïng baø nhö ngöôøi hieàn maãu.
Khaép AÁn Ñoä cuõng nhö treân toaøn theá giôùi moïi ngöôøi ñeàu bieát baø vaø goïi baø baèng moät teân raát dòu daøng: "Meï Teâreâxa".
Meï ñaõ laõnh nhaän nhieàu giaûi thöôûng quoác teá. Ngoaøi ra naêm 1964, khi Ñöùc Phaoloâ VI sang Bombay (AÁn Ñoä), giaùo daân Myõ ñaõ taëng cho ngaøi moät chieác xe hôi Limousine, maøu traéng, loaïi ñaëc bieät, ñeå ngaøi xöû duïng trong maáy ngaøy ôû Bombay. Luùc rôøi AÁn Ñoä, ngaøi ñaõ taëng chieác xe aáy cho meï Teâreâxa! Vaø meï ñaõ ñem chieác xe ra xoå soá ñeå giuùp ngöôøi ngheøo. Moãi laàn nhaän giaûi thöôûng, meï Teâreâxa cuõng ñem taëng laïi cho caùc ngöôøi ngheøo yeâu quyù cuûa meï.
3. Thí maïng vì anh em
* Con naém vöõng moät ñöôøng loái toâng ñoà: "Thí maïng vì anh em", vì khoâng coù tình yeâu naøo lôùn lao hôn. Con hao moøn töøng giaây phuùt vaø saün saøng tieâu hao ñeå chinh phuïc anh em veà vôùi Chuùa (ÑHV 981).
Chuùng ta ñaõ coù dòp noùi ñeán thaùnh Maximilien Kolbe. Sau ñaây laø lôøi cuûa Ñöùc Gioan-Phaoloâ II noùi veà vò anh huøng thí maïng aáy, luùc ngaøi ñeán daâng leã ôû nhaø thôø thaùnh Gregoârioâ Caû taïi Pian duo Torri (Roma) vaø vieáng nguyeän ñöôøng daâng kính thaùnh nhaân:
"... Toâi muoán baøy toû nieàm vui cuûa moät ngöôøi cha ñoái vôùi anh chò em, khi thaáy anh chò em coù haûo yù choïn thaùnh Maximilien Kolbe laøm ñaáng baûo trôï cho anh chò em. Chính Ñöùc Phaoloâ VI, vò Giaùo hoaøng vó ñaïi vaø luoân luoân ñaùng meán ñaõ goïi ngaøi laø "moät hình aûnh saùng ngôøi cuûa theá heä chuùng ta" (Huaán töø Gaudete in Domino). Nhö anh chò em ñaõ bieát giöõa nhöõng thöû thaùch bi ñaùt nhaát voán laøm cho thôøi ñaïi ta chìm trong vuõng maùu. Thaùnh Maximilien Kolbe ñaõ töï nguyeän hieán mình chòu cheát ñeå cöùu moät ngöôøi anh em maø chính ngaøi khoâng thaân thuoäc (oâng Francois Gajowiczek). OÂng ta laø moät ngöôøi voâ toäi bò keát aùn töû hình ñeå traû thuø vì coù moät ngöôøi tuø ñaõ vöôït nguïc Oswecim. Vò töû ñaïo anh huøng bò keát aùn cheát ñoùi; ngaøy 14.8.1941, linh hoàn toát laønh cuûa ngaøi ñaõ veà cuøng Chuùa sau khi ñaõ naâng ñôõ an uûi caùc baïn tuø cuøng soá phaän khoán khoå nhö ngaøi.
"Laø moät ngöôøi con hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng cuûa thaùnh Phanxicoâ khoù ngheøo, moät Hieäp só chí thieát cuûa Meï Maria Voâ Nhieãm Nguyeân Toäi, ngaøi ñaõ baêng röøng vöôït bieån raûo khaép töø Ba Lan sang YÙ, ñeán taän xöù Nhaät Baûn ñeå laøm phuùc thieän cho moïi ngöôøi theo göông Chuùa Kitoâ, "ñi ñeán ñaàu thì bao ôn laønh ñeán ñoù" (Cv 10,38). Chuùa Gieâsu, Meï Maria vaø thaùnh Phanxicoâ laø ba moái tình cao caû cuûa ngaøi, nghóa laø bí quyeát ñöùc baùc aùi cuûa ngaøi. Ai tieáp xuùc vôùi ngaøi cuõng nghe ngaøi laäp ñi laëp laïi: "Chæ coù tình yeâu laø saùng taïo". Chính lyù töôûng cao caû aáy, boån phaän cuûa moãi Kitoâ höõu chaân thaønh aáy, ñaõ giuùp ngaøi vöôït qua côn thöû thaùch ruøng rôïn khuûng khieáp vaø ñeå laïi chöùng tích laï luøng cuûa tình yeâu anh em, cuûa loøng tha thöù cho keû gieát haïi mình.
"Öôùc gì göông saùng vaø söï trôï giuùp cuûa thaùnh M. Kolbe höôùng daãn chuùng ta bieát yeâu thöông chaân thaønh, yeâu thöông voâ vò lôïi, xöùng ngöôøi Kitoâ höõu, ñoái vôùi taát caû caùc anh chò em trong moät theá giôùi maø haän thuø khoâng ngöøng giaøy xeùo cuoäc soáng con ngöôøi...!
4. Taát caû hieäp nhaát
* Con hoâ moät khaåu hieäu: "Taát caû hieäp nhaát", hieäp nhaát giöõa caùc ngöôøi coâng giaùo, hieäp nhaát giöõa caùc Kitoâ höõu, hieäp nhaát giöõa caùc daân toäc. Nhö Chuùa Cha vaø Chuùa Con laø moät (ÑHV 982).
Ñöùc Thöôïng phuï Atheùnagoras (1886-1974) laø bieåu töôïng soáng ñoäng cuûa phong traøo hôïp nhaát Kitoâ giaùo. Ngaøi lieân keát chaët cheõ vôùi Ñöùc Phaoloâ VI. Ngaøi tuaân theo vaø ñoàng yù vôùi moïi ñöôøng loái cuõng nhö chöông trình cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng ôû Roma. Ngaøi goïi Ñöùc Phaoloâ VI laø thaùnh Phaoloâ 2. Moãi ñeâm ngoài caàu nguyeän tröôùc töôïng Ñöùc Meï cho Ñöùc Thaùnh Cha.
Ngaøi luoân luoân khaùt voïng söï hôïp nhaát. Cuõng nhö Ñöùc Gioan XXIII, luùc haáp hoái, mieäng ngaøi ñaõ lieân læ laëp laïi caâu naøy: "Laøm sao ñeå trôû neân moät".
Ñöùc Thöôïng phuï Giaùo chuû coøn noùi veà söï hieäp nhaát theá naøy: "Moät ngaøn naêm ñaàu, Hoäi Thaùnh chæ laø moät gia ñình, moät ngaøn naêm sau laø söï caûi vaû chia lìa nhau! Coøn giôø ñaây chuùng ta ñang ôû ngöôõng cöûa cuûa thôøi ñaïi môùi: Thôøi ñaïi baùc aùi hieäp nhaát!" Roài ngaøi hoûi hai laàn: "Caùc cha coù bieát cuoán saùch naøo hay nhaát theá giôùi khoâng? " Vaø ngaøi töï traû lôøi: "Chính caùc cha laø cuoán saùch ñoù, vì neáu chuùng ta hieäp nhaát trong tình yeâu cuûa Chuùa laø chuùng ta hieäp nhaát trong Ñöùc Kitoâ, maø Ñöùc Kitoâ laø taát caû söï khoân ngoan cuûa vuõ truï".
5. Baùnh nuoâi soáng traàn gian
* Con tin moät söùc maïnh: Thaùnh Theå, thòt maùu Chuùa seõ laøm cho con soáng, "cho theá gian soáng, vaø soáng phong phuù hôn." Manna nuoâi daân Do Thaùi ñi ñöôøng veà ñaát höùa, Thaùnh Theå seõ nuoâi con ñi cuøng ñöôøng Hy Voïng (ÑHV 983).
Theá kyû XX maø chuùng ta ñang soáng, coù nhieàu ngöôøi ñöôïc in naêm daáu thaùnh. Nhöõng vò ñöôïc noùi ñeán nhieàu nhaát laø cha Pioâ ôû YÙ, chò Teâreâxa Newmann ôû Ñöùc vaø Marthe Robin ôû Phaùp. Caùc chò Teâreâxa Newmann laãn baø Marthe Robin suoát maáy chuïc naêm trôøi khoâng aên khoâng uoáng gì, chæ soáng nhôø röôùc Mình Thaùnh Chuùa. Ñoù laø moät pheùp laï hieån nhieân xaûy ra haèng ngaøy maø khoa hoïc chaúng taøi naøo giaûi thích noåi, vaø laø moät hoàng aân Chuùa ban ñeå cuûng coá ñöùc tin cuûa ta vaøo pheùp Thaùnh Theå.
Pheùp Thaùnh Theå coøn laø nguoàn maïch cuûa söï hieäp nhaát giöõa haøng nguõ con caùi loaøi ngöôøi. Ngaøy haønh höông veà trung taâm Thaùnh Maãu Jasna Goùra ñaõ ñeán, töø nôi bò giam caàm, Ñöùc Hoàng Y Stefan Wyzynsky ñaõ truyeàn pheùp moät hình baùnh lôùn göûi veà trung taâm Thaùnh Maãu ñeå boû vaøo Maët Nhaät cho giaùo daàn toaøn quoác Ba Lan ñeán Jasna Goùra ñöôïc chaàu suoát ngaøy suoát ñeâm. Ñoù laø chöùng tích cuûa söï hieäp nhaát giöõa vò Giaùo chuû vaø ñaøn chieân. Moïi ngöôøi voâ cuøng caûm ñoäng khi nghe tin aáy, lôøi caàu nguyeän do ñoù soát saéng, moái giaây lieân laïc coøn thaém thieát vöõng beàn.
6. Baùc aùi, ñoàng phuïc cuûa chuùng ta
* Con mang moät ñoàng phuïc, noùi moät ngoân ngöõ: Baùc aùi laø chöùng tích ñeå bieát con laø moân ñeä Chuùa, laø daáu hieäu reû maø khoù kieám nhaát.
Baùc aùi laø sinh ngöõ soá moät, maø thaùnh Phaoloâ cho laø cao troïng hôn tieáng noùi cuûa loaøi ngöôøi vaø caùc thieân thaàn, laø ngoân ngöõ ñoäc nhaát seõ toàn taïi treân Thieân Ñaøng (ÑHV 984).
Cha Guido thuaät laïi: "Trong thôøi Quoác xaõ, tu só nhieàu Doøng tu bò baét giam. Trong nhöõng ngaøy ñaàu, moãi ngöôøi coøn giöõ y phuïc rieâng cuûa Doøng mình, vaø nhö theá, hoï hoïp thaønh töøng nhoùm nhoû theo moãi doøng tu.
"Daàn daàn, vôùi thôøi gian. aùo doøng raùch naùt heát, hoï phaûi maëc aùo tuø nhaân neân chaúng coøn phaân bieät gì nöõa. Ñieàu ñaëc bieät lieân keát moïi ngöôøi laø cuøng nhau ñau khoå. Moät thôøi gian sau nöõa, khoâng coøn phaân bieät ngöôøi naøo thuoäc doøng naøo, nhöng taát caû ñeàu laø anh chò em vôùi nhau: cuøng chung moät tình baùc aùi huynh ñeä. Ñoù laø laàn thöù nhaát caùc doøng tu soáng chung vôùi nhau vaø khaùm phaù ra hoï laø anh chò em vôùi nhau. Nhöõng ngöôøi lính gaùc thaáy tình thöông nhö theá cuõng thay ñoåi thaùi ñoä vaø cuõng ñoåi chính saùch soáng giöõa hoï vôùi nhau nöõa: hoï ñoái xöû vôùi nhau coù tình ngöôøi hôn".
7. Bí quyeát caàu nguyeän
* Con naém moät bí quyeát: caàu nguyeän. Khoâng ai maïnh baèng ngöôøi caàu nguyeän, vì Chuùa ñaõ höùa ban taát caû. Khi caùc con hieäp nhau caàu nguyeän, coù Chuùa ôû giöõa caùc con. Cha tha thieát khuyeân con, ngoaøi giôø kinh, haõy caàu nguyeän moãi ngaøy toái thieåu moät giôø, neáu ñöôïc hai giôø caøng toát. Khoâng phaûi laø maát maùt voâ ích ñaâu! Treân quaõng ñöôøng Cha ñi, Cha ñaõ thaáy lôøi Thaùnh Teâreâsa Avila öùng nghieäm: "Ai khoâng caàu nguyeän, khoâng caàn ma quæ loâi keùo, seõ töï mình sa xuoáng hoûa nguïc". (ÑHV 985).
Thaùnh Ignatioâ daïy: "Haõy caàu nguyeän tröôùc moïi quyeát ñònh".
Thaùnh Beânañoâ khuyeân baûo: "Haõy caàu nguyeän hôn caäy taøi".
Cha Suars daïy: "Ngöôøi laõnh ñaïo naøo bieát baøn hoûi vôùi Chuùa laø ngöôøi laõnh ñaïo coù keát quaû nhaát".
Cha Gaston Courtois noùi: "Ta phaûi luoân luoân laøm moät "eâ-kíp" vôùi Chuùa".
Nhöõng lôïi ích tröïc tieáp cuûa ñôøi caàu nguyeän
a- Con seõ neân duïng cuï saéc beùn hôn trong tay Chuùa, vì noù luoân luoân trong saùng, luoân luoân môùi meû.
b- Taâm hoàn con neân nhö moät "aêng-ten" tinh vi ñeå thöû "laøn soùng ñieän" caùc taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn.
c- Taâm hoàn con nhö caùi "fich caém ñieän" (brancheù) vaøo luoàng ñieän, nhôø ñoù ôn hieän suûng Chuùa ñeán lieân læ vôùi con trong moïi coâng vieäc.
d- Con seõ coù tö töôûng vaø haønh ñoäng sieâu nhieân, vì Chuùa, chöù khoâng möu caàu lôïi ích caù nhaân, thaéng khoâng kieâu caêng, baïi khoâng naûn. e- Con seõ khoâng traàn tuïc hoaù phong caùch cuûa con: xöû duïng möu moâ thuû ñoaïn, mieãn sao thaønh coâng giöõa ñôøi.
Nhöõng lôïi ích giaùn tieáp cuûa ñôøi caàu nguyeän
Nhôø keát hôïp vôùi Chuùa, con traùnh ñöôïc caùc tính xaáu sau ñaây:
a- Thieáu nhaãn naïi.
b- Haáp taáp.
c- Sôï maát loøng.
d- Hay thay ñoåi.
e- Thieân vò.
Nhaát laø con cöùu roãi ñöôïc linh hoàn cuûa con.
8. Phuùc AÂm: Noäi quy cuûa con
* Con giöõ moät Noäi Qui: Phuùc AÂm. Ñoù laø hieán phaùp treân taát caû moïi hieán phaùp. Laø hieán phaùp Chuùa Gieâsu ñaõ ñeå laïi cho caùc toâng ñoà; khoâng khoù khaên, phöùc taïp, goø boù nhö caùc hieán phaùp. Ngöôïc laïi, linh ñoäng, nhaân haäu, laøm phaán khôûi linh hoàn con (ÑHV 986).
Tröôùc khi laø moät nhaø Thaùnh Kinh hoïc soá moät trong Hoäi Thaùnh, thaùnh Hieâroânimoâ ñaõ laø moät vaên haøo noåi tieáng. Ngaøi meâ say ñoïc caùc taùc phaåm cuûa Ciceâron. Moät hoâm ngaøi nghe tieáng Chuùa hoûi:
- Hieâroânimoâ, con laø moân ñeä cuûa ai?
- Thöa con laø moân ñeä cuûa Chuùa.
- Khoâng phaûi, con laø moân ñeä cuûa Ciceâron!
Töø ñoù, ngaøi hoài taâm giaùc ngoä vaø quyeát chí tìm hieåu Lôøi Chuùa. Ngaøi meâ say cho ñeán noãi qua taän Thaùnh ñòa, vaøo trong hang ñaù Beâlem ñeå phieân dòch Thaùnh Kinh, suy ngaém Lôøi Chuùa, soáng laïi khung caûnh Chuùa Gieâsu ñaõ soáng, ñaõ laøm pheùp laï, ñaõ laäp pheùp Thaùnh Theå, ñaõ töû naïn. Vôùi kinh nghieäm aáy, ngaøi ñaõ vieát: "Ai khoâng hieåu bieát Kinh Thaùnh thì cuõng khoâng hieåu bieát chính mình Chuùa Gieâsu". Lôøi naøy ñaõ ñöôïc Coâng ñoàng Vatican II tröng laïi trong Hieán cheá Tín lyù Thieân Chuùa maïc khaûi, soá 25.
* * *
Luùc coøn beù, cha thaáy moät cha giaø laøm caùi bao, töông töï nhö bao kieäu Mình Thaùnh Chuùa cho keû lieät, trong ñoù ngaøi ñeå moät cuoán Taân öôùc nhoû, boïc nhung (veà sau ngaøi taëng cho cha). Ngaøi luoân mang tröôùc ngöïc vôùi loøng cung kính. Luùc naøo raûnh laïi laáy ra ñoïc.
Cha caûm phuïc ngaøi, nhöng cuõng coù laém keû treâu ngaøi, cho ngaøi laø "xöa quaù"! Baây giôø cha lôùn leân, ñoïc Hieán cheá Tín lyù Thieân Chuùa maïc khaûi, soá 21, cha caøng hieåu roõ vaø kính meán vò linh muïc thaùnh thieän aáy hôn nöõa: "Hoäi Thaùnh ñaõ luoân luoân toân kính Thaùnh Kinh nhö toân kính chính Thaùnh Theå Chuùa".
9. Chuùa Kitoâ dòu hieàn ôû traàn gian
* Con trung thaønh theo moät vò laõnh ñaïo laø Chuùa Kitoâ vaø Ñaïi Dieän cuûa Ngaøi: Ñöùc Thaùnh Cha, caùc Giaùm Muïc, keá vò caùc Thaùnh Toâng Ñoà. Soáng vaø cheát vì Hoäi Thaùnh nhö Chuùa Kitoâ. Ñöøng nghó cheát vì Hoäi Thaùnh môùi hy sinh. Soáng vì Hoäi Thaùnh cuõng ñoøi hoûi nhieàu hy sinh (ÑHV 987).
Ñöùc Giaùo Hoaøng laø ñaïi dieän Chuùa Kitoâ ôû traàn gian, Ñöùc Giaùm muïc laø ñaïi dieän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng trong moät giaùo phaän. Caùc ngaøi ñöôïc Chuùa uûy quyeàn ñeå laõnh ñaïo daân Chuùa, laøm noâ boäc tình yeâu cuûa daân Chuùa.
Moãi ngaøy daâng leã, con tuyeân xöng vaø caàu nguyeän "Xin Chuùa nhôù ñeán Hoäi Thaùnh Chuùa lan roäng khaép hoaøn caàu, cuøng vôùi toâi tôù Chuùa laø Ñöùc Giaùo Hoaøng... vaø Ñöùc Giaùm muïc... cuûa chuùng con". Neáu loøng trung thaønh, yeâu meán vaø haønh ñoäng cuûa con khoâng ñi ñoâi vôùi lôøi noùi thì con khoâng coù tinh thaàn cuûa Hoäi Thaùnh. Con laø ñöùa con baát hieáu, thaø hoaù thaønh ngöôøi daâng nöôùc laû coøn hôn. Haõy nhôù lôøi thaùnh nöõ tieán só Catarina thaønh Sienna: "Ñöùc Giaùo Hoaøng laø Chuùa Gieâsu dòu hieàn giöõa traàn gian".
10. YÙ nghóa cuûa kinh Truyeàn tin
* Con coù moät tình yeâu: Meï Maria. Thaùnh Gioan Maria Vianey ñaõ noùi: "Moái tình ñaàu cuûa toâi laø Meï Maria." Nghe Meï seõ khoâng laàm laïc, hoaït ñoäng vì Meï seõ khoâng thaát baïi, laøm vinh danh Meï seõ ñöôïc soáng ñôøi ñôøi (ÑHV 988).
Ñöùc Pioâ XII vaø Gioan XXIII ñeàu coù thoùi quen ñoïc kinh Truyeàn tin ban tröa vaø caùc ngaøy chuùa nhaät vaø ñaïi leã chung vôùi giaùo daân tuï hoïp ôû coâng tröôøng thaùnh Pheâroâ.
Ñuùng 12 giôø tröa, caùnh cöûa phoøng Ñöùc Thaùnh Cha môû ra, daân chuùng voã tay chaøo Ñöùc Thaùnh Cha, coøi xe ôû coâng tröôøng cuõng rít leân... Ñöùc Thaùnh Cha coù maáy lôøi chaøo hoûi, nhaén nhuû roài nguyeän kinh Truyeàn tin vaø ban Pheùp laønh cho daân Chuùa.
Töø ngaøy Ñöùc Gioan-Phaoloâ II nhaäm chöùc ñeán nay, ngaøi nguyeän kinh Truyeàn tin vôùi daân moãi ngaøy vaø ba laàn: saùng, tröa, toái.
Taïi Jasna Goùra, ñeàn thaùnh Meï queâ höông ngaøi, Ñöùc Gioan-Phaoloâ II ñaõ noùi:
"Anh chò em thaân meán,
"Hoâm nay toâi nguyeän kinh Truyeàn tin vôùi anh chò em, toâi öôùc ao cuøng anh chi em caàu xin cuøng Meï raát thaùnh cuûa chuùng ta laøm cho kinh Truyeàn tin luoân luoân nhaéc nhôõ cho moãi ngöôøi vaø moïi ngöôøi trong chuùng ta nhôù phaåm giaù con ngöôøi cao troïng chöøng naøo. Ñoù cuõng laø keát quaû vaø laø muïc ñích kinh naøy. Khi nhaéc laïi: "Ngoâi Lôøi ñaõ thaønh xaùc phaøm", nghóa laø Con Thieân Chuùa ñaõ laøm ngöôøi, ta phaûi nhaän thöùc raèng moãi ngöôøi ñaõ trôû neân cao caû bieát chöøng naøo nhôø maàu nhieäm aáy, maàu nhieäm Con Thieân Chuùa Nhaäp theå.
"Moãi ngöôøi, ñuùng theá! Chuùa Kitoâ ñaõ xuoáng thai trong loøng Ñöùc Trinh Nöõ Maria vaø ñaõ laøm ngöôøi ñeå maïc khaûi tình yeâu muoân ñôøi cuûa Chuùa laø Ñaáng Taïo Hoaù maø cuõng laø Cha cuûa chuùng ta.
"Neáu chuùng ta ñoïc kinh Truyeàn tin thöôøng xuyeân, kinh aáy phaûi coù moät aûnh höôûng treân taát caû cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Chuùng ta khoâng theå chæ nguyeän kinh Truyeàn tin baèng moâi mieäng, vaø cuøng moät luùc haønh ñoäng traùi ngöôïc laïi vôùi nhaân phaåm, traùi ngöôïc laïi vôùi baûn chaát con ngöôøi Kitoâ höõu".
11. Thaùnh giaù trong ñôøi ngöôøi theo Chuùa Gieâsu
* Con coù moät söï khoân ngoan: khoa hoïc Thaùnh Giaù. Nhìn Chuùa Gieâsu treân Thaùnh Giaù, con giaûi quyeát ngay ñöôïc vaán ñeà ñang khieán con xao xuyeán. Thaùnh giaù laø tieâu chuaån ñeå choïn löïa vaø quyeát ñònh, taâm hoàn con seõ bình an (ÑHV 989).
Tu só Thomas Homerken (thöôøng goïi laø Thoma a Kemplis, 1380-1431) goác ôû Kempen (Rheùnanie, Ñöùc) thuoäc Doøng Augustinoâ, laø ngöôøi ñaõ ñeà ra taùc phaåm baát huû: "Göông Chuùa Gieâsu". Theo ngöôøi ta noùi, ñoù laø cuoán tu ñöùc ñöôïc ñoïc nhieàu nhaát, sau saùch Tin Möøng. Thaùnh Ignatioâ, ñaáng saùng laäp Doøng Teân, ñaõ khuyeân moät moân sinh nhö theá naøy: "Moãi ngaøy con phaûi ñoïc moät chöông saùch Göông Chuùa Gieâsu, vì chính cha ñaõ coù kinh nghieäm, heå giôû ra trang saùch naøo moät caùch tình côø, cha cuõng thaáy ñaùp öùng nhu caàu hieän taïi cuûa taâm hoàn cha".
Cha Thomas Kempis coù vieát nhöõng gioøng sau ñaây:
Ít ngöôøi yeâu meán Thaùnh giaù Chuùa Gieâsu
* Coù raát nhieàu keû muoán leân thieân ñaøng vôùi Chuùa Gieâsu, nhöng ít keû muoán vaùc Thaùnh giaù vôùi Ngöôøi.
* Nhieàu keû öôùc ao ñöôïc an uûi cuûa Ngöôøi, nhöng ít keû muoán ñöôïc chòu thöû thaùch vôùi Ngöôøi.
* Nhieàu keû muoán döï tieäc vôùi Ngöôøi, nhöng ít keû muoán chòu thieáu thoán vôùi Ngöôøi.
* Nhieàu keû muoán vui höôûng vôùi Ngöôøi, nhöng ít keû saün saøng chòu moät söï gì khoù vì Ngöôøi.
* Nhieàu keû theo Chuùa Gieâsu cho ñeán baøn tieäc beû baùnh, nhöng ít keû theo Ngaøi ñeán uoáng cheùn ñaéng töû naïn.
* Nhieàu keû toân suøng caùc pheùp laï cuûa Ngöôøi, nhöng ít keû muoán chòu xæ nhuïc vôùi Ngöôøi.
* Nhieàu keû yeâu Chuùa Gieâsu khi khoâng coù gian truaân, nhieàu keû ca ngôïi tung hoâ Chuùa Gieâsu khi ban ôn an uûi nhöng neáu Chuùa Gieâsu aån mình hoaëc boû queân hoï trong giaây laùt, laäp töùc hoï seõ phaøn naøn, than traùch hoaëc quaù söùc thaát voïng.
Caû cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu laø Thaùnh giaù vaø Töû ñaïo, coøn con, con muoán an nghæ vaø vui chôi!
Con laàm laïc? Laàm laïc! Neáu con tìm söï khaùc hôn laø thöû thaùch...
12. Laøm sao höôùng veà Chuùa lieân læ?
* Con coù moät lyù töôûng: Höôùng veà Chuùa Cha, moät ngöôøi Cha ñaày yeâu thöông. Caû cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu, moïi tö töôûng, haønh ñoäng, ñeàu nhaèm moät höôùng: "Ñeå theá gian bieát Thaày yeâu meán Ñöùc Chuùa Cha vaø Ñöùc Chuùa Cha yeâu meán Thaày..." "Nhöõng gì ñeïp loøng Ñöùc Chuùa Cha thì Thaày thöïc hieän luoân." (ÑHV 990).
Yeâu ai thì naêng nhôù ñeán ngöôøi aáy. Chò em trong doøng Carmeâloâ cuõng ñaët caâu hoûi treân vôùi meï Teâreâxa Avila: "Laøm sao höôùng veà Chuùa luoân maõi?" Meï Teâreâxa traû lôøi moät caùch raát thöïc teá, deã nhôù vaø dí doûm: "Caùc con aï, neáu caùc con ôû döôùi beáp maø caùc con khoâng thaáy Chuùa trong noài nieâu, sooang, chaûo cuûa caùc con, thì ñôøi con buoàn laém".
13. Ai maïnh hôn?
* Con chæ coù moät moái lo sôï: Toäi loãi. Trieàu ñình Hoaøng Ñeá Hy Laïp ñaõ nhoùm hoïp ñeå baøn caùch traû thuø thaùnh Gioan Kim Khaåu vì ngaøi ñaõ thaúng thaén khieån traùch baø Hoaøng Haäu. Keá hoaïch I: Boû tuø. - "Nhöng oâng aáy seõ ñöôïc dòp caàu nguyeän, chòu khoù vì Chuùa nhö oâng haèng mong muoán." Keá hoaïch II: Löu ñaày. - "Nhöng ñoái vôùi oâng aáy, ñaâu cuõng laø ñaát Chuùa." Keá hoaïch III: Töû hình. - "OÂng seõ ñöôïc töû ñaïo, chuùng ta seõ thoûa maõn nguyeän voïng oâng: ñöôïc veà vôùi Chuùa." "Taát caû keá hoaïch I, II vaø III khoâng laøm cho oâng khoå ñau, ngöôïc laïi oâng seõ vui söôùng chaáp nhaän." Keá hoaïch IV: "Chæ coù moät ñieàu oâng khieáp sôï nhaát, gôùm gheùt nhaát laø toäi loãi, nhöng baét oâng phaïm toäi khoâng ñöôïc!" Neáu con chæ sôï toäi, thì khoâng ai maïnh hôn con (ÑHV 991).
Thaùnh Gioan Kim Khaåu (340-407) sinh taïi Antiochia nöôùc Thoå Nhó Kyø. Luùc ñoù ngaøi 60 tuoåi, ngaøi ñöôïc baàu laøm Giaùm muïc thaønh Constantinople, thính giaû raát say meâ taøi dieãn thuyeát vaø loøng soát saéng cuûa ngaøi neân hoï ñaõ taëng cho ngaøi bieät hieäu "Kim khaåu" (Mieäng vaøng).
Vôùi tính tình cöông tröïc, luoân luoân beânh vöïc coâng lyù, ngaøi ñaõ phaûn ñoái nöõ hoaøng Eudoxie veà vieäc baø chieám ñoaït gia saûn cuûa moät goaù phuï ôû Callitrope vaø cuûa nhieàu ngöôøi khaùc. Ngaøi ñaõ bò keát aùn löu ñaøy. Ngöôøi ta khoâng bieát ñöôïc bao nhieâu khoå cöïc ngaøi ñaõ phaûi chòu vì Chuùa Kitoâ vaø bao nhieâu ngöôøi nhôø ngaøi maø trôû laïi vôùi Chuùa, nhöng moïi ngöôøi thaûy ñeàu thaùn phuïc loøng baùc aùi, chí khí phuïc vuï coâng lyù, beânh vöïc keû ngheøo, lôøi dieãn thuyeát noàng nhieät vaø saùch vôû ñaïo ñöùc do ngaøi ñeå laïi.
Nöõ hoaøng Eudoxie sôï söï thaät neân phaûi duøng haï saùch löu ñaøy ngaøi, nhöng tröôùc maét nhaân daân, nöõ hoaøng Eudoxie ñaõ thua söï thaät.
14. Ai tình nguyeän
* Con oâm aáp moät yù nguyeän: "Döôùi ñaát cuõng nhö treân trôøi". Döôùi ñaát löông daân bieát Chuùa nhö treân trôøi. Döôùi ñaát moïi ngöôøi khôûi söï yeâu meán nhau nhö treân trôøi. Döôùi ñaát ñaõ baét ñaàu haïnh phuùc nhö treân trôøi. Con seõ noã löïc thöïc hieän nguyeän voïng aáy. Khôûi söï ñem haïnh phuùc thieân ñaøng cho moïi ngöôøi ngay töø traàn theá. (ÑHV 992).
Tröôùc ñaây, coù moät vò Giaùm muïc thöøa sai, trong moät chuyeán trôû veà laïi AÂu chaâu, ñaõ ñeán thaêm moät doøng nöõ noï. Chò em trong doøng raát öôùc mong ñöôïc nghe chuyeän laï cuûa giaùo phaän ngaøi.
Ñöôïc dòp toát, Ñöùc Cha noùi cho caùc chò nghe taát caû nhöõng noåi khoán khoå cuûa daân chuùng trong vuøng aáy: ngheøo ñoùi, beänh taät, muø chöõ, meâ tín dò ñoan, khí haäu khaéc nghieät, beänh soát reùt hoaønh haønh, khoâng maáy ai soáng thoï, thieáu thoán caùc tieän nghi cuûa theá giôùi vaên minh, thieáu nhaát laø caùc nhaø truyeàn giaùo nam nöõ ñeán ñeå phuïc vuï hoï phaàn hoàn vaø phaàn xaùc, vì caùc tu só hieän coù vöøa ít laïi vöøa ôû xa nhau, khoâng maáy khi gaëp nhau, thöïc coâ ñôn luùc soáng cuõng nhö luùc oám ñau, ly traàn.
Ngaøi döøng laïi, ngaäp ngöøng, döôøng nhö muoán noùi dieàu gì ñoù song laïi sôï thaát voïng phuû phaøng... Nhöng cuoái cuøng, ngaøi cuõng ñaùnh baïo caát tieáng hoûi:
- Thöa caùc chò em, toâi xin hoûi thöû. Coù ai trong caùc chò tình nguyeän ñeán giuùp chuùng toâi khoâng?
Chaúng chuùt do döï, caû nhaø treân 50 ngöôøi ñeàu giô tay tình nguyeän:
- Con, con xin ñi theo Ñöùc Cha!
Cuoái cuøng, beà treân phaûi choïn moät soá chò em coù ñieàu kieän hôn caû ñeå chuaån bò cho ngaøy ra ñi phuïc vuï. Nhöõng ngöôøi khaùc seõ tham gia baèng caàu nguyeän, hy sinh. Ai ai cuõng oâm aáp moät nguyeän voïng: "Döôùi ñaát cuõng nhö treân trôøi".
15. Hoï ñi tìm gì ôû Phi Chaâu?
* Con chæ thieáu moät ñieàu: "Baùn cuûa caûi, boá thí vaø theo Thaày" nghóa laø con phaûi döùt khoaùt. Chuùa caàn haïng tình nguyeän thoaùt ly! (ÑHV 993).
Lòch söû Phi Chaâu coù nhieàu trang voâ cuøng ñen toái, ñaãm maùu. Laém ngöôøi töï xöng laø vaên minh tieán boä ñaõ ñeán treân maûnh ñaát Phi Chaâu ñeå baét con daân cuûa nhöõng daân toäc ñaùng thöông aáy ñem sang chaâu Myõ baùn laøm noâ leä. Baét nhieàu ngöôøi khaùc ñaõ sang ñoù ñeå tranh giaønh boùc loät söùc lao ñoäng, moà hoâi nöôùc maét cuûa ngöôøi da ñen, ñeå vô veùt caø-pheâ, ca cao, kim cöông, ñoàng, chì, vaøng, baïc...
Nhöng cuõng khoâng thieáu nhöõng vò anh huøng aâm thaàm ñem maïng soáng ñeán ñeå phuïc vuï nhöõng ngöôøi anh em maø tuy beà ngoaøi ñen ñuûi, xaáu xa nhöng trong loøng vaø tröôùc maët Chuùa raát trong traéng, xinh ñeïp.
Trong soá nhöõng ngöôøi voâ danh coù taám loøng haøo hieäp, ta coù theå nhaän ra khuoân maët cuûa moät vaøi vò ñieån hình sau ñaây:
OÂng Raoul Follereau
Thuoäc quoác tòch Phaùp, sinh taïi Nevers naêm I903, oâng ñaõ hieán caû cuoäc ñôøi ñeå phuïc vuï ngöôøi phong cuøi. OÂng ñaõ ñi khaép theá giôùi ñeå thöùc tænh loaøi ngöôøi ñöøng queân soá phaän cuûa nhöõng ngöôøi phong cuøi maø ñaïi ña soá ñang soáng taïi Phi Chaâu. Phaàn lôùn thôøi giôø cuûa oâng, oâng ñeàu duøng ñeå laên loäi töø traïi phung naøy sang traïi phung khaùc haàu tìm moïi caùch cöùu chöõa, giuùp ñôõ hoï. Hoäi "Baïn ngöôøi cuøi" do oâng saùng laäp ñaõ laøm ñöôïc khoâng bieát bao nhieâu laø vieäc phi thöôøng, nhôø söï ñoùng goùp cuûa nhieàu ngöôøi coù khi laø ngöôøi ngheøo khoå maït haïng, nhöng vaãn coá gaéng hy sinh ñeå mua moät loï thuoác, moät baùt chaùo trao cho nhöõng ngöôøi khoán khoå hôn hoï. OÂng Raoul Follereau coøn saùng laäp "Doøng Baùc aùi" (l'Ordre de la Chariteù), moät toå chöùc töï do quy tuï taát caû nhöõng ai muoán daán thaân soáng tình huynh ñeä trong tö töôûng, lôøi noùi, vieäc laøm vaø daønh moät naêm moät giôø tieàn löông cho keû ngheøo. OÂng thöôøng noùi: "Chæ coù baùc aùi môùi cöùu ñöôïc theá giôùi", vaø vieát moät cuoán saùch raát hay: "Chæ coù moät chaân lyù laø yeâu thöông nhau" (La seule veùriteù c'est de s'aimer). OÂng ñaõ ñöôïc giaûi thöôûng cuûa nhieàu quoác gia vaø cuûa Haøn Laâm Vieän Phaùp. Cuøng vôùi cha Damien (1840-1889) oâng laø ngöôøi ñöôïc taëng danh hieäu cao quyù: "Toâng ñoà ngöôøi huûi". Hieän oâng vaãn coøn soáng vaø coøn phuïc vuï.
Baùc só muïc sö A. Schweitzer
Ngöôøi Phaùp thì noùi baùc só Schweitzer (1875-1965) laø daân Phaùp, ngöôøi Ñöùc baûo oâng laø ngöôøi goác Ñöùc, nhöng chaéc chaén moät ñieàu laø oâng mang trong mình quaû tim Phi Chaâu!
Laø moät baùc só muïc sö Tin laønh, Schweitzer coøn laø moät nhaø thaàn hoïc, chuù giaûi Thaùnh Kinh loãi laïc, moät vaên haøo kieâm giaùo sö aâm nhaïc vaø nhaïc só noåi tieáng. Ngöôøi ta baûo thieân taøi cuûa oâng bao quaùt nhö Leonard de Vinci, ngoaïi tröø kieán thöùc veà khí giôùi. Neáu troïn ñôøi baùc só ôû AÂu chaâu, thì töông lai cuûa oâng voâ cuøng raïng rôõ. Nhöng oâng ñaõ töø boû taát caû, vôï choàng cuøng nhau sang Phi Chaâu (xöù Gabon) phuïc vuï cho ñeán maõn ñôøi. Vöøa chöõa beänh cho daân ngheøo töø laøng naøy sang laøng khaùc, môû nhieàu beänh xaù khaép nôi, phuïc vuï moïi ngöôøi baát keå ngaøy ñeâm, baùc só Schweitzer laïi vöøa ñem Tin Möøng ñeán cho nhaân daân Phi chaâu, ñeå hoï bieát phaåm giaù cuûa hoï, cuõng laø ngöôøi con cuûa Chuùa nhö bao keû khaùc. OÂng ñaõ cheát vaø ñöôïc choân caát ngay taïi maûnh ñaát Phi chaâu theo ñuùng sôû nguyeän cuûa moät taâm hoàn queân thaân mình vì Chuùa vaø ñaùm daân ngheøo. OÂng ñöôïc giaûi Nobel hoaø bình naêm 1952.
Ñöùc Hoàng Y Leùger
Ai ai cuõng bieát tieáng Hoàng Y Leùger, Toång Giaùm muïc giaùo phaän Montreùal ôû Canada. Ngaøi laø moät nhaø huøng bieän tröù danh; chieàu naøo cuõng quyø goái laàn haït tröôùc hang ñaù Loä Ñöùc taïi nhaø thôø chính toaø Montreùal vaø cho truyeàn ñeán moïi gia ñình khaép nôi treân toaøn quoác ñeå giaùo daân ñöôïc tham gia laàn chuoãi Maân coâi vôùi ngaøi.
Ñôøi ngaøi traûi qua nhieàu danh döï toät baäc. Tröôùc naêm 1950, ngaøi laø Vieän tröôûng Hoïc vieän Canada ôû Roma, sau ñoù laø Toång Giaùm muïc giaùo phaän Montreùal vaø laø moät tieáng noùi theá giaù taïi Coâng ñoàng. Chính ngaøi, taïi Coâng ñoàng, ñaõ laøm cho Hoäi Thaùnh yù thöùc laïi tö caùch "nöõ tyø nhaân loaïi" cuûa mình. Vaø ñeå trôû neân moät daáu chæ, naêm 1967, ngaøi ñaõ xin Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI cho mình ñöôïc töø chöùc Toång Giaùm muïc, ñeå sang Phi chaâu soáng trong moät traïi cuøi, daâng leã, giaûi toäi, an uûi vaø giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi da ñen khoán khoå. Ñôøi ngaøi laø moät chöùng tích saùng ngôøi cuûa tình thöông thí maïng.
16. Ai aùp duïng "Phöông phaùp tieáp xuùc" ñaàu tieân?
* Con duøng moät phöông phaùp toâng ñoà höõu hieäu: tieáp xuùc, ñeå hoøa mình nhaäp theå vôùi moïi ngöôøi, ñeå hieåu, ñeå yeâu moïi ngöôøi.
Tieáp xuùc hôn giaûng, hôn vieát saùch. Tieáp xuùc giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi, loøng beân loøng, bí quyeát beàn ñoã, bí quyeát thaønh coâng. (ÑHV 994).
Khoâng phaûi ngaøy nay, khi ñaõ coù Coâng giaùo Tieán haønh, Toâng ñoà giaùo daân, coù caùc lyù thuyeát gia chuyeân nghieân cöùu caùc phöông phaùp toâng ñoà, ngöôøi ta môùi ñaùnh giaù cao phöông phaùp tieáp xuùc caù nhaân (contact personnel) nhö moät khaùm phaù môùi meû. Phöông phaùp naøy ñaõ ñöôïc aùp duïng caùch ñaây ñaõ 2000 naêm, vaø ngöôøi xöû duïng kheùo leùo phöông phaùp aáy nhaát khoâng ai khaùc hôn laø chính Chuùa Gieâsu.
Khoâng coù moät chính trò gia, moät laõnh tuï naøo xöa nay ñaõ coù nhöõng tieáp xuùc töï nhieân nhö Ngöôøi. Nhöõng cuoäc tieáp xuùc cuûa tình thöông khoâng quaûng caùo. khoâng coù ai baûo veä khoâng coù nhöõng höùa heïn lôïi loäc, chæ coù söï thaät, chæ coù tình thöông, treân röøng döôùi bieån, trong nhaø ngoaøi saân, ñoái thoaïi vôùi moïi ngöôøi, khoâng tröø ai! vôùi ngöôøi toäi loãi nhö Giakeâu, Mañaleâna, thieáu phuï Samaria, vôùi baïn höõu thaân tình nhö maáy chò em ôû Beâtania, vôùi caùc thanh nieân, vôùi caùc cuï giaø, vôùi ñaøn treû nhoû...
Töøng nghìn ngöôøi luõ löôït theo chaân Chuùa Gieâsu, theo maáy ngaøy lieàn, ñeán noãi trong bò caïn caû thöùc aên, ngoài chaät nhaø ñeán noãi phaûi khoeùt maùi ñeå thoøng ngöôøi beänh xuoáng...
Khoâng bao giôø ta suy cho thaáu tình thöông yeâu voâ cuøng cuõng nhö söï thaùnh thieän vaø veû ñeïp ñôn sô hieàn haäu cuûa nhöõng laàn Chuùa Gieâsu gaëp gôõ tha nhaân. Haõy thinh laëng suy nieäm caùc ñoaïn Phuùc AÂm:
- Chuùa noùi chuyeän vôùi ngöôøi thieáu phuï xöù Samaria beân bôø gieáng Giacop.
- Chuùa vaøo nhaø Simon taät phung, nhaø Giakeâu thu thueá.
- Chuùa tröïc dieän vôùi ngöôøi ñaøn baø ngoaïi tình bò leân aùn phaûi neùm ñaù.
Vaø nhöõng lôøi cuûa Chuùa Gieâsu sau ñaây:
- "Ai khoù nhoïc vaø gaùnh naëng, haõy ñeán cuøng Ta, Ta seõ boå söùc laïi cho".
- "Haõy ñeå caùc treû ñeán cuøng Ta, vì Nöôùc Thieân ñaøng laø cuûa nhöõng taâm hoàn gioáng nhö chuùng noù".
- "Ta khoâng ñeán ñeå ñöôïc haàu haï nhöng ñeå phuïc vuï".
- "Ta khoâng ñeán ñeå cöùu nhöõng keû coâng chính nhöng ñeå cöùu nhöõng ngöôøi toäi loãi". Con haõy laøm nhö Chuùa Gieâsu. Haõy tin töôûng vaø yeâu meán Chuùa Gieâsu. Haõy tieáp xuùc nhö vaø vôùi Chuùa Gieâsu. Con seõ thaáy keát quaû.
17. Taïi toâi khoâng soáng vôùi Chuùa
* Chæ coù moät vieäc quan troïng nhaát, Maria ñaõ choïn phaàn toát nhaát: ngoài beân Chuùa. Neáu con khoâng soáng noäi taâm, neáu Chuùa Gieâsu khoâng phaûi laø linh hoàn caùc hoaït ñoäng cuûa con, thì... Con thaáy nhieàu, hieåu nhieàu roài, cha mieãn noùi (ÑHV 995).
Cha Antoine thuaät laïi: "Coù moät linh muïc soáng möôøi laêm naêm trong khoå cöïc vaø luoân luoân choáng ñoái Ñöùc Giaùm muïc, ngaøi caàm ñaàu moät nhoùm linh nuïc phaûn chöùng. Tröôùc ngaøy ngaøi ñònh tôùi gaëp Ñöùc Giaùm muïc xin hoài tuïc veà cöôùi vôï thì tình côø ngaøi gaëp moät ngöôøi trong soá caùc anh em cuûa toâi. Cha naøy ñeà nghò vôùi ngaøi, haõy laøm moät coá gaéng cuoái cuøng xem sao. Ngaøi ñoàng yù vaø ñeán trung taâm chuùng toâi. (Trong thôøi gian naøy coù moät coâ 28 tuoåi bò beänh ung thö ñaõ hy sinh taát caû ñeå caàu nguyeän cho ngaøi trôû laïi).
Anh em chuùng toâi ñoùn tieáp ngaøi, cho ngaøi laøm quen vôùi cuoäc soáng vaø ñoái xöû chaân thaønh vôùi ngaøi cuõng nhö ñoái vôùi caùc linh muïc khaùc.
Sau moät thaùng röôûi soáng chung, toâi ñöôïc dòp ñoïc nhaät kyù cuûa ngaøi luùc coøn ôû chuûng vieän. Toâi xaùc tín raèng ngaøi coù ôn goïi thöïc söï, nhöng toâi khoâng sao trình baøy taát caû vôùi ngaøi, chæ caàu nguyeän vaø môøi ngaøi tieáp tuïc soáng vôùi chuùng toâi.
Sau ba thaùng, ngaøi gaëp toâi vaø noùi: "Toâi ñaõ tìm thaáy tình huynh ñeä ñích thöïc, nhö ngaøy xöa thaùnh Phaoloâ tìm thaáy Thieân Chuùa treân ñöôøng ñi Damas".
Töø ñoù ngaøi trôû neân côûi môû, vui veû, nhöng vaãn mang moät taâm söï thaàm kín trong taâm hoàn chöa giaûi quyeát ñöôïc.
Moät ngaøy kia, ngaøi boû ra ñi vaø ñeå laïi cho toâi moät maûnh giaáy nhoû coù ghi: "Con ñi vaø con seõ trôû laïi vaøo thaùng 8".
Nhöng chæ möôøi ngaøy sau ngaøi trôû veà. Gaëp toâi ngaøi chaøo vaø noùi:
- Thöa cha, con ñi gaëp baùc só rieâng.
Toâi khoâng noùi gì, cöù vui veû môøi ngaøi tieáp tuïc soáng vôùi anh em.
Saùu thaùng sau, ngaøi tôùi gaëp toâi vaø laàn naøy ngaøi taâm söï:
- Thöa cha, con ñaõ tìm ra ñöôïc nguyeân taéc ñeå soáng. Ñôøi linh muïc con ñau khoå vì thieáu cuoäc soáng aâm thaàm, maät thieát vôùi Chuùa Gieâsu!
Chuùng toâi tieáp tuïc taâm söï vôùi nhau vui veû thaân maät hôn. Sau ñoù, ngaøi trôû veà giaùo phaän, tieáp tuïc soáng ñôøi linh muïc toát ñeïp vaø haïnh phuùc".
18. Laøm sao tìm thaùnh yù Chuùa?
* Con chæ coù moät cuûa aên: "Thaùnh YÙ Chuùa Cha" nghóa laø con soáng, con lôùn leân baèng yù Chuùa. Con haønh ñoäng do yù Chuùa. YÙ Chuùa nhö thöùc aên laøm con soáng maïnh, vui; ngoaøi yù Chuùa, con cheát (ÑHV 996).
Nhaø thaàn hoïc Teuler ngöôøi Ñöùc thuaät laïi: "Coù laàn toâi muoán tìm moät ñònh nghóa veà thaùnh yù Chuùa, toâi suy nghó maõi nhöng tìm khoâng ra; toâi cöù ñi daïo thô thaån trong caùc vöôøn hoa, vaøo caùc nhaø thôø, luïc caùc thö vieän nhöng vaãn tìm khoâng ra. Moät hoâm, toâi vaøo caàu nguyeän trong nhaø thôø, luùc ñi ra toâi thaáy moät cuï giaø aên maøy ñang ñöùng ôû cöûa nhaø thôø ngaû muõ xin tieàn. Theo thoùi quen, toâi laáy tieàn bieáu cuï vaø chaøo: "Bonjour Monsieur!", nghóa töøng tieáng laø "chuùc oâng moät ngaøy toát". Cuï giaø traû lôøi: "Tous les jours sont bons!" (ngaøy naøo laïi khoâng toát). Nghó oâng giaø böôùng bænh, toâi döøng laïi vaø noùi:
- Xin loãi cuï, cuï ñoùi raùch theá maø cuï baûo ngaøy naøo cuõng toát sao?
- Thöa oâng, toâi theo yù Chuùa. Chuùa muoán möa, toâi cuõng muoán, Chuùa muoán naéng toâi cuõng muoán, Chuùa muoán söôùng toâi cuõng muoán, Chuùa muoán cöïc toâi cuõng muoán, chaáp nhaän taát caû. Phaàn toâi ñaõ lo phaán ñaáu lao ñoäng luùc treû neân ñuû aên, giôø ñaây giaø, baø con roäng loøng neân cuõng ñuû aên, ngaøy naøo cuõng ñeïp!"
OÂng Teuler tieáp: "Cuï giaø naøy thoâng hôn toâi, chính oâng ñaõ cho toâi ñònh nghóa thaùnh yù Chuùa laø gì!".
Chính Ñöùc Gioan XXIII, luùc tónh taâm chòu chöùc Phoù teá ngaøy 10.4.1903, cuõng ñaõ ghi laïi nhöõng lôøi töông töï nhö theá:
"Trôøi möa, trôøi naéng, trôøi laïnh, beà treân lôùn, beà treân nhoû, quyeát ñònh theá naøy hay theá khaùc, toâi vaãn phaûi vui: Khoâng moät lôøi chæ trích, keâu ca, coâng khai hay trong loøng, treân moâi bao giôø cuõng nôû moät nuï cöôøi töôi, hoàn nhieân chaân thaønh. Thaønh coâng khoâng neân laøm toâi maát töï chuû, ñau buoàn cuûa cuoäc ñôøi khoâng ñöôïc ñaùnh ñoå tinh thaàn toâi".
19. Phuùt ñeïp nhaát ñôøi
* Con chæ coù moät giaây phuùt ñeïp nhaát: Giaây phuùt hieän taïi, soáng trong tình yeâu Chuùa caùch troïn veïn; ñôøi con seõ tuyeät ñeïp neáu keát tinh baèng töøng trieäu giaây phuùt ñeïp nhaát. Con thaáy ñôn sô, khoâng phaûi khoù! (ÑHV 997).
Cha Gonza thuaät chuyeän: "Hoài aáy toâi laø coâng nhaân, coù dòp ñi tieáp teá ôû moät traïi tuø Phaùtxít. Traïi naøy coù chöøng 500 ngöôøi goàm Giaùm muïc, Toång ñaïi dieän, quaûn haït, chaùnh xöù, phoù xöù... Hoï bò keát aùn khoâng cho hoaït ñoäng gì caû. Toâi nghó raèng toâi seõ gaëp nhöõng ngöôøi chaùn naûn, tuyeät voïng. Toâi chaéc raèng ñau khoå lôùn lao nhaát ñoái vôùi hoï laø thaáy haøng vaïn giaùo daân khoâng coù ngöôøi lo, ñang luùc ñoù 500 linh muïc bò caàm tuø ôû ñaây. Hoï vui veû traû lôøi vôùi toâi: "Chuùng toâi ñang soáng vôùi Chuùa vaø ñang theo Chuùa ôû ñaây. Theo tính töï nhieân, soáng maø khoâng hoaït ñoäng, nhaát laø boû con chieân laø moät ñieàu ñau khoå lôùn. Nhöng chuùng toâi laøm ñieàu Chuùa muoán, chöù khoâng phaûi ñieàu chuùng toâi muoán. Chuùng toâi tin chaéc laø Chuùa seõ lo cho giaùo daân thay chuùng toâi. ÔÛ ñaây chuùng toâi chæ caàn laøm vieäc laø soáng moãi giaây phuùt ñaày yeâu thöông nhau, soáng Phuùc AÂm. Khi thaáy chuùng toâi vui veû yeâu thöông nhau vaø thöông yeâu hoï, caû nhöõng ngöôøi lính gaùc cuõng vui veû, töû teá vôùi chuùng toâi".
Cha Gonza keå tieáp: "Coù laàn toâi laïi ñi tieáp teá cho moät linh muïc bò giam bieät phoøng, toâi hoûi ngaøi coù buoàn chaùn laém khoâng? Ngaøi ñaùp: "Theo tính töï nhieân raát laø buoàn, vì mình phaûi caâm suoát naêm, suoát thaùng, suoát ngaøy. Nhöng roài toâi ñaõ taäp chaáp nhaän taát caû. Khi coù ñöôïc baùnh röôïu thì toâi daâng leã, khi khoâng coù baùnh röôïu thì toâi mang Mình Thaùnh Chuùa trong tuùi aùo, keát hôïp vôùi Chuùa Gieâsu suoát ngaøy. Vaø khi khoâng coù gì nöõa thì toâi theo yù Chuùa, töï nhuû neáu Chuùa khoâng muoán cho toâi daâng leã, laøm vieäc toâng ñoà, thì soáng vôùi Chuùa treân Thaùnh giaù vaäy. Toâi haùt suoát ngaøy vaø suy nieäm Lôøi Chuùa, nghe Chuùa noùi vôùi toâi, toâi noùi vôùi Chuùa. Tuy ñau khoå, nhöng toâi cöù soáng töøng phuùt, heát phuùt naøy ñeán phuùt khaùc, vaø toâi thaáy ñaây laø nhöõng giaây phuùt ñeïp nhaát cuûa ñôøi toâi. Chöa bao giôø toâi daâng Thaùnh leã, chöa bao giôø toâi chaàu Chuùa soát saéng nhö baây giôø!".
20. Nguoàn caûm höùng cuûa thuyeát baát baïo ñoäng
* Con chæ coù moät tuyeân ngoân: "Phöôùc thaät taùm moái". Chuùa Gieâsu ñaõ tuyeân boá treân nuùi: "Baùt Phuùc". Haõy soáng nhö vaäy, con seõ neám ñöôïc haïnh phuùc roài rao truyeàn cho moïi ngöôøi con gaëp (ÑHV 998).
Treân theá giôùi, khoâng ai laïi khoâng bieát thaùnh Gandhi (1869-1948) moät nhaø aùi quoác AÁn Ñoä ñaõ duøng ñöôøng loái baát baïo ñoäng maø thu hoài ñoäc laäp cho quoác gia mình. Luùc coøn treû, oâng sang Anh quoác hoïc ngheà luaät sö, vaø nhôø ñoù ñaõ coù dòp tieáp xuùc vôùi Kitoâ giaùo. OÂng ñoïc Phuùc AÂm thöôøng xuyeân vaø raát say meâ Chuùa Kitoâ, ñaëc bieät laø thaùn phuïc "Taùm moái phuùc thaät" cuûa Ngöôøi. OÂng ñaõ laáy ñoù laøm nguoàn caûm höùng cho thuyeát baát baïo ñoäng cuûa oâng roõ reät mang tinh thaàn taùm moái phuùc thaät vaø ñaõ trôû thaønh cho oâng moät lôïi khí ñeå thu hoài ñoäc laäp quoác gia töø tay ngöôøi Anh. Tuy nhieân, vì quaù tieâm nhieãm quan nieäm cuûa AÁn giaùo coi Thöôïng ñeá phaûi hoaøn toaøn sieâu vieät, khoâng theå nhaäp theå caùch heøn haï, vaø vì thaáy nhieàu Kitoâ höõu (ñaëc bieät laø ngöôøi Anh ñang ñoâ hoä nöôùc oâng) khoâng soáng taùm moái phuùc thaät cuûa Chuùa Gieâsu, oâng Gandhi ñaõ khoâng trôû laïi ñaïo. OÂng coù noùi moät caâu khieán ta phaûi suy nghó: "Toâi yeâu meán Chuùa Kitoâ nhöng toâi gheùt ngöôøi Kitoâ höõu, vì hoï khoâng gioáng Chuùa Kitoâ. Neáu hoï gioáng Chuùa Kitoâ, thì daân AÁn cuûa chuùng toâi ñaõ trôû laïi Kitoâ giaùo caû roài".
21. Laøm gì ñeå neân thaùnh
* Con chæ coù moät coâng vieäc quan heä: Boån phaän. Khoâng keå lôùn hay nhoû, vì luùc aáy "con laøm vieäc cuûa Cha con" - treân trôøi Ngaøi chæ ñònh cho toâi thöïc hieän chöông trình cuûa Ngaøi trong lòch söû. Laøm boån phaän laø ñöôøng loái tu ñöùc chaéc chaén nhaát, ñôn sô nhaát. Nhieàu ngöôøi baøy veõ moät loái tu ñöùc raéc roái, roài phaøn naøn laø khoù! (ÑHV 999).
Caùc thaùnh chæ laøm boån phaän mình, theo ôn Chuùa ban cho moãi ngöôøi. Thaùnh Giuse vaø Meï Maria khoâng laøm gì khaùc hôn laø chu toaøn boån phaän aâm thaàm, khieâm toán moãi ngaøy, noùi ñöôïc laø boån phaän taàm thöôøng hôn con nöõa.
Chò thaùnh Teâreâxa Haøi Ñoàng Gieâsu chæ lo laøm vieäc noäi trôï trong nhaø Kín nhö caùc chò em khaùc.
Thaùnh Isiñoâroâ cöù ñi caøy nhö caùc noâng daân khaùc.
Thaùnh Gioakim vaø Anna laø cha meï gia ñình vaát vaû nhö cha meï cuûa moïi gia ñình khaùc.
Thaùnh Gioan Vianney chæ ngoài toøa giaûi toäi nhö baát cöù moät linh muïc naøo khaùc. Coù linh muïc naøo maø giaûi toäi khoâng ñöôïc ñaâu! Nhöng cha Vianney raát yù thöùc veà boån phaän cao caû cuûa ngaøi vaø ñaõ chu toaøn moät caùch raát tuyeät haûo, maëc daàu ngaøi doát ñaëc. Tröôùc ngaøi ngoài toøa moãi tuaàn ít giôø, daàn daàn moãi ngaøy ít giôø, roài sau cuøng, suoát maáy chuïc naêm cuoái ñôøi, ngoài toøa giaûi toäi moãi ngaøy 18 giôø. Ngaøi chæ laøm chöøng aáy thoâi maø ma quyû cuõng phaûi theùt leân: "Neáu treân theá giôùi coù hai ñöùa nhö maøy thì boïn tao phaûi boù tay thaát nghieäp".
Hieän giôø, chuùng ta coù hôn 400,000 Linh muïc. Neáu ta cuøng laøm nhö cha Vianney thì sao!
22. Ôn Chuùa vaø yù chí con
Caäu Phaoloâ Boät, tieåu chuûng sinh laøng Sôn-mieáng, phuû Ung-hoøa, tænh Haø ñoâng, bò baét caàm tuø vì theo ñaïo Gia-toâ. Caäu bò tra taán döõ daèn, vaø vì coøn treû, non gan yeáu daï neân caäu ñaõ böôùc qua thaäp töï giaù theo leänh quan. Ngöôøi ta thaû caäu veà. Meï caäu ñuoåi caäu ra khoûi nhaø vì khoâng muoán moät ñöùa con choái Chuùa. Phaoloâ beøn ñi tìm moät linh muïc ñeå xöng toäi roài laïi trôû veà xin loãi meï. Meï caäu tha loãi vaø khuyeân caäu: "Haõy vöõng vaøng tuyeân xöng laïi Ñöùc tin, coù Chuùa giuùp con".
Nhôø ôn Chuùa soi saùng, caäu Boät laáy laïi yù chí, vaø vôùi moät taâm hoàn can tröôøng quaû caûm, caäu chaïy thaúng ñeán dinh Thöôïng Nam Ñònh vaø lôùn tieáng noùi: "Toâi ñaõ daïi doät böôùc qua Thaäp giaù, giôø ñaây toâi ñeán xöng ñaïo laïi, toâi saün saøng cheát vì Chuùa". Lính ñuoåi caäu ra vaø quaùt baûo: "Ñoà ngu daïi, ñi ñi, veà nhaø ngay keûo cheát. Beùn maûng ñeán ñaây laøm gì!" Nhöng caäu Boät vaãn can ñaûm ñöùng lì laïi ñaáy, mieäng khoâng ngôùt tuyeân xöng Ñöùc tin.
Sau khi laõnh baûn aùn cuûa quan pheâ chuaån, caäu bò voi chaø naùt beùt caû thaân mình. Linh hoàn caäu bay thaúng veà nôi vinh hieån (1858).
* * *
Pheâlixita vaø Perpeâtua laø hai thaùnh nöõ ñang hoïc ñaïo thì bò Hoaøng ñeá Seâveâreâ baét giam. Vì Pheâlixita ñang mang thai neân ñöôïc hoaõn xöû töû, ñôïi ñeán ngaøy sinh nôû xong môùi mang ra phaùp tröôøng. Ñang luùc coøn ôû tuø, caû hai ñaõ ñöôïc vinh döï chòu pheùp Thaùnh taåy trôû thaønh Kitoâ höõu chính hieäu.
Trong choán tuø nguïc, caû hai ñaõ phaûi phaán ñaáu gaét gao, vì phaûi chòu bieát bao nhieâu laø lo aâu daøy voø, xao xuyeán.
Perpeâtua thuoäc doøng doõi quyù toäc, moãi ngaøy ngöôøi cha giaø cuûa naøng ñeán khoùc loùc thaûm thieát, naên næ naøi xin con haõy vì tình thöông tuoåi giaø cuûa mình vaø vì gia nghieäp lôùn maø choái ñaïo... Ai laø con maø chaúng ñoäng loøng xoùt xa tröôùc gioøng suoái leä cuûa thaân phuï; nhöng vôùi ôn Chuùa vaø yù chí mình Perpeâtua ñaõ thaéng.
Coøn Pheâlixita trong côn ñau ñôùn luùc sinh con, ñaõ bò lính gaùc mæa mai: "Baây giôø sinh con, chò keâu van nhö theá, ngaøy naøo bò gieát, chò chòu sao noåi?" Pheâlixita ñaùp: "Baây giôø chæ coù mình toâi ñau khoå, nhöng chöøng aáy coù söùc Chuùa trong toâi". Roài Pheâlixita phaûi döùt lìa tình meï con, giao ñöùa con thô ñang buù cho ngöôøi nhaø nuoâi döôõng. Caû hai chò em ñaõ ra hí tröôøng chòu khoå hình taøn nhaãn. Khi coøn coù theå, mieäng hoï vaãn hieân ngang ca haùt ñeå chuùc tuïng Thieân Chuùa.
Moät luùc sau, hí tröôøng im baët tieáng haùt caû hai ñaõ naùt thòt tan xöông döôùi goùt chaân vaø haøm raêng cuûa thuù röøng taøn baïo. Ôn Chuùa vaø yù chí hoï ñaõ thaéng. Hoâm aáy laø ngaøy 7.3.203.