Nhöõng Ngöôøi Löõ Haønh Treân Ñöôøng Hy Voïng
cuûa Ñöùc Hoàng Y Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän
20- Khieâm Nhöôøng
1. Quyø goái ñoïc thö Beà treân
* Hoàn toâng ñoà khieâm toán vaø taï ôn Chuùa nhö Phaoloâ: "Toâi laø keû roát heøn trong caùc toâng ñoà vaø toâi khoâng ñaùng ñöôïc goïi laø toâng ñoà... Nhôø ôn Chuùa maø toâi ñöôïc nhö ngaøy nay." (ÑHV 508).
* Kieâu ngaïo laø aên cöôùp ôn Chuùa, vinh danh Chuùa, ñeå laøm cuûa rieâng con, coâng nghieäp con (ÑHV 511).
* Ñöøng choái nhöõng khaû naêng cuûa con, nhöõng thaønh coâng cuûa con. Haõy taï ôn Chuùa vì ngaøi xöû duïng con nhö hoïa só duøng ngoøi buùt ba xu (ÑHV 515).
* Cöông quyeát vaâng lôøi Hoäi Thaùnh laø trung thaønh. Quyeát lieät hy sinh vì nhieäm vuï laø can ñaûm, khoâng phaûi kieâu ngaïo (ÑHV 518).
Maëc duø böôùc chaân Phanxicoâ Xavieâ ñaõ raûo khaép gaàn heát AÙ-chaâu ñi giaûng ñaïo, ngaøi laïi coù baèng Tieán só Ñaïi hoïc Sorbone trong tay, roài coøn kieâm nhieäm luoân chöùc Khaâm sai Toaø Thaùnh, trong luùc Ignatioâ Beà treân cuûa ngaøi, chæ laø moät cöïu só quan ít hoïc, ngheøo heøn, nhöng moãi laàn nhaän ñöôïc thö cuûa Beà treân, Phanxicoâ ñeàu quyø goái ñoïc thö caùch cung kính. Roài khi vieát thô cho Beà treân cuõng theá, ngaøi quyø goái ñeå toû loøng cung kính vò ñaïi dieän Chuùa vaø Giaùo Hoäi!
2. Khieâm toán vaø hieàn laønh ñích thöïc
* Con chæ hieåu ñöôïc ñöùc khieâm nhöôïng khi suy nghieäm caû cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu, Con Thieân Chuùa haï mình chòu moïi söï ngôù ngaån, doát naùt, hieåu laàm saâu ñoäc, suoát 33 naêm vì yeâu chuùng ta (ÑHV 510).
* Chæ ngöôøi khieâm nhöôïng thaät môùi ñöôïc an vui nhö Chuùa Gieâsu daïy: "Haõy hoïc cuøng ta vì ta hieàn laønh vaø khieâm nhöôïng thaät trong loøng vaø caùc con seõ tìm thaáy bình an cho taâm hoàn." (ÑHV 516).
* Khoâng theå traùnh caêng thaúng, nhöng giaûm bôùt caêng thaúng ñöôïc. Tröôùc heát Chuùa khoâng buoäc con laøm taát caû moïi söï. Thöù ñeán vieäc gì Chuùa giao con laøm, Chuùa ban thôøi giôø vaø phöông tieän. Neáu vôùi taát caû coá gaéng vaø thieän chí, con khoâng thöïc hieän ñöôïc laø Chuùa khoâng muoán. Taïi sao caêng thaúng ngaõ loøng? Cöù bình an! (ÑHV 522).
Thaùnh Phanxicoâ Saleâsioâ coù baåm tính raát noùng naûy, hoï haøng, baïn beø ai cuõng bieát theá...
Moät hoâm, coù ngöôøi ñeán Toaø Giaùm muïc Annecy ñeå thaêm thaùnh nhaân. Trong caâu truyeän trao ñoåi hai beân, oâng ta nhieàu laàn lôùn tieáng caõi vaõ, ñaám baøn, ñaám gheá, chæ trích pheâ bình vaø maéng nhieác thaùnh nhaân thaäm teä. Theá nhöng, thaùnh Phanxicoâ cöù ngoài nghe caùch thinh laëng, thænh thoaûng laïi môøi oâng khaùch xôi traø huùt thuoác. Tröôùc nhöõng caâu noùi naëng neà xaác laùo, thaùnh nhaân vaãn ñaùp laïi nhöõng lôøi leõ heát söùc dòu daøng, khieán oâng khaùch quyù baét ñaàu caûm thaáy theïn thuøng roài töø töø ruùt lui.
Ngöôøi anh cuûa thaùnh nhaân ngoài ôû phoøng sau chaêm chuù theo doõi caâu chuyeän hai beân. Khi ngöôøi khaùch vöøa ra khoûi coång, oâng phoùng mình ngay ra phoøng khaùch thaùnh nhaân vaø laï luøng thay... Phanxicoâ vaãn töôi cöôøi bình tónh. OÂng lieàn noùi:
- Neø chuù Phanxicoâ, xöa nay tính chuù noùng nhö löûa sao ñoä naøy laïi hieàn laønh nhòn nhuïc ñeán theá. Toâi ôû phoøng sau nghe laõo ta noùi maø soát ruoät leân gan, muoán nhaøo ra ñaùnh cho moät traän cho vôõ maät ra. Ñoà leáu laùo, maát daïy!
- Anh aø! ai cuõng coù maùu Adong caû. Em cuõng böïc töùc, xung giaän laém, nhöng em coá gaéng theo göông Chuùa Gieâsu, hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng trong loøng. Cöù moãi dòp nhö vöøa roài, em laïi taäp theâm moät ít baèng caùch töï baûo: Naøy hôõi Phanxicoâ, haõy ñaäy kyõ vung, ñöøng môû, ñöøng noùi gì raùo! Cuoái cuøng em thaáy raèng: laáy moät gioït maät, baét ñöôïc caû baày ruoài; chöù caäy caû thuøng giaám, chaúng toùm ñöôïc moät con.
3. Moät vò Hoàng Y khieâm toán
* Bao laâu con coøn toân thôø caùi "toâi" cuûa con, chaúng khaùc naøo con caàu nguyeän: "Laïy Chuùa xin Chuùa haõy tin con, haõy troâng caäy vaøo con." (ÑHV 519).
* Thöû thaùch cay ñaéng nhaát laø chaáp nhaän giôùi haïn mình. Chòu ñoùng ñinh vaøo moät thaùnh giaù nhoû heïp, con caøng ñau ñôùn hôn. Neáu thaùnh giaù roäng, con coøn ñöôïc thoaûi maùi hôn phaàn naøo! (ÑHV 520).
Naêm 1974, ngöôøi ta nghe moät luùc hai tin doàn daäp:
- Ñöùc Cha Goiburu môùi qua ñôøi!
- Ngaøi ñöôïc thaêng chöùc Hoàng Y töø laâu!
Thaät theá, sau khi Ñöùc Cha Goiburu ñaõ nhaém maét ra ñi Ñöùc Giaùo hoaøng Phaoloâ VI môùi coâng boá ngaøi laø moät Hoàng Y "in pecto" (giöõ kín) cuûa Hoäi Thaùnh Coâng giaùo.
Loøng trung thaønh cuûa ngaøi ñoái vôùi Hoäi Thaùnh ñaõ ñöôïc Ñöùc Phaoloâ VI ban cho vinh döï cao quyù noùi treân. Ñöùc Giaùo hoaøng coøn cho bieát theâm: sau nhöõng naêm ngoài tuø ôû Bungari, Ñöùc Cha Goiburu bò quaûn cheá trong moät xöù noï. Khi ñöôïc tin Ñöùc Thaùnh Cha choïn mình laøm Hoàng Y bí maät, ngaøi ñaõ trình baøy cuøng Ñöùc Thaùnh Cha nhö sau: "Nay con yeáu ñuoái laïi ñang ôû trong voøng kyû luaät, xin Ñöùc Thaùnh Cha haõy ñeå chöùc Hoàng Y laïi cho moät ngöôøi khaùc coù khaû naêng hôn con". Thaáy loøng khieâm toán cuûa Ñöùc Cha Goiburu, Ñöùc Thaùnh Cha caøng quyù meán hôn vaø giöõ y quyeát ñònh vaø phong ngaøi laøm Hoàng Y "khoâng coâng boá".
4. Ñöùc khieâm toán cuûa moät vò Giaùo hoaøng
* Neáu con hieåu bieát haïnh phuùc ñöôïc laøm con Chuùa thì nhöõng ñieàu sæ nhuïc khoâng thaám gì con vaø nhöõng lôøi hoan hoâ cuõng chaúng theâm gì cho con (ÑHV 506).
* Neáu con bieát roõ mình con, con seõ töùc cöôøi, khi nghe tung hoâ con, vaø con thaáy caùc söï khinh reû con laø coù lyù. Con laïi ngaïc nhieân taïi sao ngöôøi ta môùi xöû ngang ñoä aáy thoâi (ÑHV 507).
* Khi con töï haï mình, chöa haún con khieâm nhöôïng. Khi ngöôøi ta haï con, chöa haún con khieâm nhöôïng. Khi ngöôøi ta haï con, maø con vui loøng chaáp nhaän vì Chuùa, luùc aáy con khieâm nhöôïng thaät (ÑHV 509).
* Coi chöøng khieâm nhöôïng "giaû hieäu" khi con töø choái maø kyø thöïc laø thoaùi thaùc boån phaän daán thaân cuûa con vaø sôï chòu sæ nhuïc vì Chuùa (ÑHV 514).
* Ngöôøi khieâm nhöôïng nhö haï mình saùt ñaát khoâng coøn ngaõ xuoáng ñaâu nöõa. Ngöôøi kieâu ngaïo nhö leo treân thaùp cao, raát deã nhaøo vaø ngaõ naëng khuûng khieáp! (ÑHV 517).
Luùc ñöôïc phong chöùc Toång Giaùm muïc, Ñöùc Cha Roncalli laø Khaâm söù Toaø Thaùnh kieâm Ñaïi dieän Toâng Toaø quaûn trò caùc giaùo phaän ôû Bungari vaø Thoå. Coâng vieäc cuûa ngaøi raát khoù khaên phöùc taïp, vì phaûi troâng coi caû moät vuøng roäng lôùn ñang soâi ñoäng veà maët chính trò, chia reõ veà maët toân giaùo: Coâng giaùo vôùi Tin laønh, Chính thoáng, Hoài giaùo roài trong chính ñaïo Coâng giaùo: caùc linh muïc trieàu laïi chia reõ vôùi caùc tu só.
Trong luùc thi haønh coâng vieäc muïc vuï, Ñöùc Toång Giaùm muïc Roncalli nhaän ñöôïc moät böùc thô naëng lôøi cheâ bai chæ trích ngaøi veà moïi maët, do tay moät linh muïc baát maõn vieát. Ñoïc thô xong, Ñöùc Cha Roncalli khoâng noùi moät lôøi, loøng vaãn thieát tha yeâu vò linh muïc aáy.
Thôøi gian troâi qua, ngaøi ñöôïc thaêng chöùc Söù thaàn Toaø thaùnh taïi Paris, roài Hoàng Y Giaùo chuû ôû Veneâzia vaø cuoái cuøng ñaéc cöû Giaùo Hoaøng vôùi danh hieäu laø Gioan XXIII naêm 1958.
Linh muïc baát maõn vieát thô naêm naøo vaãn coøn soáng. Moät hoâm gaëp dòp giaùo daân trong vuøng toå chöùc moät cuoäc haønh höông sang Roma ñeå yeát kieán Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng cuõng laø vò cöïu Toång Giaùm muïc yeâu quyù cuûa hoï ngaøy xöa, linh muïc aáy cuõng ghi teân theo phaùi ñoaøn. Ñeán Roma, ngaøi laïi xin cho ñöôïc ñaëc aân tieáp kieán rieâng Ñöùc Giaùo Hoaøng. Lôøi thænh caàu aáy ñöôïc Ñöùc Gioan XXIII chaáp thuaän. Sau ñaây laø caâu chuyeän do chính cha aáy thuaät laïi:
"Trong luùc ñöùng ôû phoøng khaùch treân laàu cao Vatican ñeå ñôïi ñeán phieân vaøo trieàu yeát Ñöùc Thaùnh Cha, ñaàu oùc toâi cöù nghó tôùi böùc thô baát maõn naêm xöa maø loøng toâi voâ cuøng hoái haän. Toâi troäm nghó: ñaõ maáy chuïc naêm troâi qua roài, giôø ñaây chaéc haún Ñöùc Thaùnh Cha khoâng coøn nhôù gì! Nhöng ruûi ngaøi coøn nhôù thì sao? Maø thoâi, ñaõ lôõ xin pheùp gaëp ngaøi rieâng, giôø muoán ruùt lui cuõng khoâng ñöôïc nöõa... Loøng toâi caûm thaáy xao xuyeán hoài hoäp: Hy voïng ngaøi nhaân haäu seõ boû queân vaø tha thöù cho toâi...
"Ñang luùc suy nghó mieân man thì boãng caùnh cöûa xòch môû, Ñöùc OÂng phuï taù daãn toâi vaøo. Vöøa thaáy toâi, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nieàm nôû ñöa tay baét vaø môøi ngoài. Ngaøi aân caàn hoûi thaêm coâng vieäc muïc vuï cuûa toâi, cuûa giaùo phaän vaø buøi nguøi nhaéc ñeán nhöõng baïn cuõ naêm xöa. Ngaøi thöông nhôù taát caû, khoâng tröø moät ai, nhö theå xöù sôû toâi chính queâ höông cuûa ngaøi vaäy.
"Luùc aáy loøng toâi khaáp khôûi, vì chaéc Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ queân haún böùc thô hoãn laùo naêm naøo... Caâu chuyeän vaãn tieáp tuïc trong baàu khí vui veû thaân tình; boãng toâi thaáy ngaøi ñöa tay vôùi laáy cuoán Kinh Thaùnh, vaø töø töø môû ra... ngaøi ñeå tröôùc maét toâi böùc thô khoán naïn! Hoàn phaùch laïc xieâu, toâi xaáu hoå vaø sôï haõi quaù ñoãi, öôùc chi ñöôïc ñoän thoå khuaát maët cho xong! Coù ai ngôø maáy chuïc naêm qua maø böùc thô vaãn coøn nguyeân. Toâi ñang luùng tuùng vôùi muoân ngaøn aâu lo thaéc maéc thì Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caàm laáy tay toâi vaø dòu daøng baûo: "Con ñöøng hoaûng sôï, cha khoâng bao giôø giaän con ñaâu. Cha caùm ôn con. Cha cuõng laø ngöôøi, cuõng yeáu ñuoái, cha ngaên böùc thô con vieát vaøo Kinh Thaùnh ñeå haèng ngaøy ñoïc vaøo ñoù maø xeùt mình, haàu coù theå döùt khoaùt vôùi nhöõng khuyeát ñieåm coøn toàn taïi hoaëc xa traùnh nhöõng laàm lôõ coù theå xaûy ñeán trong töông lai. Moãi laàn nhö theá cha laïi nhôù ñeán con vaø caàu nguyeän cho con". Nghe xong, linh hoàn toâi chu du phöông xa luùc aáy môùi trôû veà! Toâi laáy laïi bình tónh, nhaän quaø ngaøi trao taëng. Ngaøi coøn chuùc laønh cho toâi, oâm hoân töø giaõ toâi. Toâi ra veà, loøng khoâng bao giôø queân ñöôïc chaân dung cuûa vò Giaùo Hoaøng hieàn laønh khieâm nhöôøng ñeán theá".
5. Em chæ laø moät caùi choåi
* Ñöùc Maria caøng khieâm toán, thì caøng trong saùng, vì caøng thaáy roõ nhöõng söï kyø dieäu Chuùa laøm trong loøng Meï. Nhö aùnh saùng qua moät boùng ñeøn thuûy tinh khoâng vöôùng buïi. (ÑHV 512).
* Ngöôøi soáng tröôùc maët Chuùa khoâng theå kieâu ngaïo ñöôïc. - Ngaïo veà ñieàu gì? - Taát caû ñeàu laø cuûa Chuùa! (ÑHV 513).
Sau khi ñöôïc dieãm phuùc thaáy Ñöùc Meï hieän ra ôû Loä Ñöùc nöôùc Phaùp, chò Beânadeâta ñaõ xin vaøo tu vieän moät doøng Kín ôû Nevers. Moät ngaøy Chuùa nhaät kia, vaøo naêm 1876, moät nöõ tu ñöa cho Beânadeâta xem böùc aûnh ngöôøi ta ñaõ chuïp chò ôû hang ñaù Loä Ñöùc tröôùc ñaây ñeå xem phaûn öùng chò theá naøo.
Ñang chaêm chuù xem böùc hình cuûa mình, ñoät nhieân Beânadeâta hoûi:
- Ngöôøi ta duøng choåi ñeå laøm gì haû chò?
- Ñeå queùt nhaø.
- Queùt xong hoï ñeå choåi ôû ñaâu?
- Trong goùc nhaø, sau caùnh cöûa, choã "cö truù" thöôøng leä cuûa noù.
- Ñôøi em cuõng theá chò aï. Ñöùc Meï ñaõ duøng em, roài ñeå em vaøo choã cuûa em. Em sung söôùng laém, vaø em muoán ôû yeân trong choã ñoù maõi!