Tình Hình nghieän Ma Tuùy
Vaø Chaát Gaây Nghieän
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
I. Tình Hình Chung:
Theo WHO (Toå Chöùc Y Teá Theá Giôùi), hieän coù 50 trieäu ngöôøi nghieän Ma Tuùy. Trong ñoù goàm 6 trieäu nghieän Cocaine; 5 trieäu nghieän thuoác phieän; 30 trieäu chôi Caàn Sa; vaø 9 trieäu duøng thuoác nguõ vaø an thaàn. Rieâng ôû Vieät Nam, theo Boä Lao Ñoäng Thöông Binh Xaõ Hoäi, con soá laø 183.000 ngöôøi nghieän, goàm caùc thaønh phaàn: 70% ôû ñoä tuoåi thanh thieáu nieân; 80% nghieän naëng; 85,5% coù tieàn aùn, tieàn söû. Theo Boä Giaùo Duïc Ñaøo Taïo, thaùng 8.1998 coù 2.837 hoïc sinh, sinh vieân nghieän Ma Tuùy.
Taïi Saøi-goøn, 7.1997, soá ngöôøi nghieän coâng an naém ñöôïc laø 4.500. Ñeán 7.1998, con soá taêng leân 10.038, bao goàm 81% ôû ñoä tuoåi döôùi 30. Thöïc teá öôùc tính Saøi-goøn coù khoaûng 20.000 ngöôøi nghieän.
Taïi trung taâm Bình Trieäu, 1996 chæ coù vaøi chuïc thanh thieáu nieân. Ñeán 1997, coù hôn 1.200 thanh thieáu nieân ôû ñoä tuoåi döôùi 25. Ñeán 6 thaùng ñaàu naêm 1998 ñaõ coù hôn 2.600 thanh thieáu nieân, chieám 72% soá ngöôøi coù tieàn söû cai nghieän, trong ñoù coù 116 sinh vieân. 10 - 20% thanh thieáu nieân nghieän chích Heroine coù HIV (+) chieám hôn 3% toång soá thanh thieáu nieân cai nghieän. Theo soá lieäu cuûa coâng an, 9.1998 thaønh phoá coù 632 khu vöïc lieân quan ñeán mua baùn, toå chöùc huùt chích Ma Tuùy.
II. Nguoàn Goác Cuûa Ma Tuùy:
- 4000 naêm tröôùc coâng nguyeân, ngöôøi ta ñaõ bieát ñeán caây Thuoác Phieän (aû phuø dung, anh töû tuùc, aù phieän...) hay caây Thaåu (Papaver Somniferum) nhöng maõi ñeán theá kyû 17, ngöôøi Chaâu AÂu môùi bieát ñöôïc taùc duïng trò beänh cuûa thuoác phieän (giaûm ñau, giaûm ho, caàm tieâu chaûy...)
- 2700 naêm tröôùc coâng nguyeân, Caàn Sa ñöôïc moâ taû trong “Baûn Thaûo Cöông Muïc” cuûa vua Thaàn Noâng (Trung Quoác). Nhöng tröôùc ñoù, ngöôøi ta ñaõ duøng laøm thuoác huùt, hít, uoáng ñeå coù ñöôïc aûo giaùc do Caàn Sa gaây ra. Y hoïc daân gian thì duøng Caàn Sa ñeå giaûm ñau, giaûm ho, giaûm côn suyeãn, choáng co giaät. Taây y thì duøng moät hoaït chaát cuûa Caàn Sa laø -9 (Tetrahydro Canna Biol = -9 THC) laøm thuoác an thaàn, choáng noân oùi cho ngöôøi beänh ung thö. Caàn Sa (gai daàu, gai meøo, lanh meøo, ñaïi ma, boà ñaø): Cannabis Sativa L.
- Töø xa xöa, ngöôøi daân Nam Myõ ñaõ nhai laù Coca vôùi voâi ñeå caûm thaáy khoâng ñoùi, khoâng meät. Ngaøy nay, Taây y duøng Cocaine laøm thuoác teâ trong tai muõi hoïng, raêng mieäng, Caây Coca: Erythroxlon Coca. Cocaine ñöôïc chieát xuaát töø laù Coca vaøo naêm 1855.
- Ñöôïc toång hôïp: Amphetamin (1887); LSD - Acid Lysergic (1938); Pethidine (1939)...
III. Nghieän Laø Gì?
Theo Toå Chöùc Y Teá Theá Giôùi (WHO) ñònh nghóa töø naêm 1957, nghieän laø: “traïng thaùi ngoä ñoäc kinh nieân hay töøng thôøi kyø do söû duïng laäp ñi laäp laïi moät hay nhieàu laàn moät chaát töï nhieân hay toång hôïp. Noù laøm cho ngöôøi nghieän ham muoán khoâng töï kieàm cheá ñöôïc maø baèng moïi giaù phaûi tieáp tuïc söû duïng. Noù gaây xu höôùng taêng daàn lieàu löôïng, gaây ra söï leä thuoäc veà taâm lyù vaø thöôøng thöôøng caû theå chaát vaø coù haïi cho chính ngöôøi nghieän vaø xaõ hoäi”.
IV. Ma Tuùy Vaø Chaát Gaây Nghieän:
Töø Haùn Vieät: “Ma” laø laøm cho teâ lieät. “Tuyù” laø laøm cho say söa. Chaát gaây nghieän coù taùc haïi nghieâm troïng nhaát laø gaây leä thuoäc caû taâm lyù vaø theå chaát.
A. Ma Tuùy:
1. Thuoác phieän:
Nhöïa laáy töø quaû caây thuoác phieän. Thuoác phieän soáng laø nhöïa ñöôïc phôi khoâ, ñoùng goùi. Thuoác phieän chín laø khi duøng nöôùc noùng ñeå chieát xuaát thuoác phieän soáng, loïc laáy dòch loïc, naáu soâi cho coâ ñaëc laïi. Saùi thuoác phieän laø taøn coøn soùt laïi sau huùt. Ngöôøi nghieän pha vaøo nöôùc naáu soâi leân ñeå chích. Treân Thò tröôøng, thuoác phieän ñöôïc ñoùng goùi, baùnh maøu naâu ñen caùnh giaùn hoaëc daïng nöôùc, voâ bao ny long. OÁng huùt söû duïng: huùt taåu, chích, nuoát, uoáng (thaàu).
2. Morphine:
Ñaây laø hoaït chaát chính cuûa thuoác phieän. Daïng boät: keát tinh maøu traéng, khoâng muøi, vò ñaéng vaø chua deå chuyeån maøu xaùm döôùi aùnh saùng vaø khoâng khí. Daïng nöôùc: khoâng maøu, coù muøi khai cuûa Amoniac. Daïng vieân: Morphine Sulfate (Moscontine) thöïc chaát laø thuoác taây trò ñau ôû ngöôøi beänh ung thö, coøn ñeå ñieàu cheá Apo Morphine gaây noân oùi khi ngoä ñoäc. Moät taán thuoác phieän chín coù theå ñieàu cheá ñöôïc 50 -70 kg Morphine.
3. Heroine:
Coøn goïi laø haøng traéng, baïch phieán, xì ke (Scag) ñöôïc toång hôïp töø Morphine. Heroine coù daïng boät traéng, deã huùt nöôùc, ñöôïc goùi trong giaáy baïc thaønh vieân nhoû, voâ tuùi nylon nhoû thaønh teùp haøn kín. Heroine ñöôïc söû duïng: huùt (troän vôùi thuoác laù), hoaëc hít (ñeå leân tôø giaáy baïc, hô löûa cho Heroine boác khoùi vaø hít khoùi; naëng hôn thì khoâng caàn hô maø hít thaúng vaøo muõi); hoaëc chích: pha vaøo nöôùc chích vaøo tónh maïch hay ñoäng maïch. Sau thôøi gian huùt thöôøng ngöôøi nghieän ñoåi sang chích ñeå “pheâ” hôn vaø thôm muøi nhaõn ôû mieäng vaø muõi.
4. Cocaine:
Ñaây laø hoaït chaát trích töø laù caây Coca daïng boät traéng, tôi xoáp nhö boâng tuyeát, möôït maø; tinh theå nhoû, saùng boùng, keát thaønh khoái cuoäi nhoû. Coøn ñöôïc goïi laø Crack, Ice, hay “Morphine nhaän taïo”. Cocaine coù taùc duïng gioáng Morphine nhöng khoâng cheá bieán töø caây thuoác phieän, maø ñöôïc toång hôïp thaønh Pethidine (meperidine, Dolosal, Dolargan...) coù taùc duïng giaûm ñau, choáng co giaät, eâm dòu thaàn kinh nhö caùc loaïi Demerol, Methadone...
B. Caùc Chaát Gaây Sô Giaùc:
Caàn Sa (Boà Ñaø - Cannabis) chia laøm 2 loaïi: Marijuana, Kif, Bham; vaø Hashish. Caàn Sa gioáng sôïi thuoác laù, maøu naâu ñen, ñöôïc vaán thaønh ñieáu nhö ñieáu thuoác nhöng beû cong ñaàu hoaëc goùi vaøo giaáy thaønh töøng goùi. Laù Caàn Sa coù muøi tanh, khoù ngöûi, khoùi muøi kheùt.
LSD (LSD 25 = d - Lysergic acid Diethylamid) chaát loûng khoâng maøu, khoâng muøi hoaëc daïng vieân nhoû tinh theå hình khoái coù nhieàu maøu, daïng boät taåm vaøo löôõi.
C. Caùc Chaát Kích Thích Heä Thaàn Kinh:
Amphetamine coù daïng vieân, boät, hoaëc nöôùc. Thöôøng ñöôïc söû duïng phoái hôïp vôùi thuoác nguû vaø Ma Tuùy deå vöøa taêng caûm giaùc, vöøa tænh taùo vaø keùo daøi thôøi gian pheâ. Ngöôøi nghieän thöôøng hö heát raêng.
Ecstasy (Methylenene Dioxy Methamphetamine) laøm taêng caûm giaùc, nhanh nheïn, khoâng theøm aên, khoâng buoàn nguû, töø ñoù coù nhöõng hoang töôûng, aûo aûnh, co giaät.
D. Caùc Chaát ÖÙc cheá heä Thaàn Kinh:
Coù caùc loaïi Seconal (Xí-coït), Immenoctal (I-meâ), Binoctal, Diazepam (Valium, Seduxen) coù nhieàu daïng: vieân neùn, con nhoäng, oáng nöôùc, duøng ñeå uoáng hoaëc chích.
V. Nguyeân Nhaân Nghieän:
Coù theå chia thaønh 2 nguyeân nhaân chính:
- Do baûn thaân ham vui, thích toø moø tìm toøi, khaùm phaù töø söï khích baùc cuûa baïn beø.
- Moâi tröôøng giaùo duïc coù vaán ñeà, bò huït haãng, thieáu söï quan taâm cuûa cha me vaø gia ñình.
VI. Caùch Phaùt Hieän ngöôøi Nghieän Ma Tuùy:
1. Mieäng, gaùy toùc, coå aùo coù muøi kheùt raát khoù ngöûi, maét thöôøng xuyeân ñoû.
2. Thöôøng vaéng maët nhöõng giôø coá ñònh, baát keå coâng vieäc ñang laøm hay söï caûn ngaên cuûa baát cöù ai.
3. Vaøo nhaø veä sinh laâu do taùo boùn, tieåu gaét.
4. Tuï taäp, ñaøn ñuùm vôùi nhöõng ngöôøi coù ñôøi soáng sinh hoaït buoâng thaû.
5. Khaû naêng hoïc taäp vaø laøm vieäc sa suùt thaáy roõ, nhu caàu tieâu xaøi taêng leân.
6. Taâm tính thay ñoåi: ít tieáp xuùc vôùi ngöôøi trong nhaø, deã caùu gaét, hung haõn, coù luùc noùi nhieàu, vui veû quaù möùc, coù luùc tìm moät goùc rieâng yeân tónh, khoâng muoán ai quaáy raày.
7. Buoåi saùng thöôøng daäy treã do thöôøng thöùc ñeâm, maø khoâng phaûi laø vì baän hoïc hay coâng vieäc.
Hoäi chöùng say thuoác (pheâ, phi) sau nhieàu laàn söû duïng Ma Tuùy: ngöôøi laâng laâng, say say, khoâng coøn lo laéng, buoàn raàu, tai nghe roõ hôn, maét nhìn moïi vaät tinh töôøng hôn, höng phaán, giaøu töôûng töôïng. Ngöôøi nghieän Caàn Sa: Maét ñoû, da maët ñoû. Thích nhaïc maïnh, cöïc kyø höng phaán, coù theå ñi ñeán vieäc huûy hoaïi thaân theå. Ngöôøi nghieän thuoác nguû - an thaàn: Thích xuùc giaùc maïnh, deã ñaùnh nhau, huyû hoaïi thaân theå. Maét ñoû, da maët ñoû. Uoáng nöôùc nhieàu. Ngöôøi nghieän Heroine: Thích yeân tónh. Noùi huyeân thuyeân, loän xoän. Coù caûm giaùc nhö haøng traêm muõi kim chaâm nheï da thòt, ngöùa toaøn thaân. Xuaát hieän coá taät nhö nhoå raâu, caén moùng tay...
Hoäi chöùng cai nghieän (vaät vaõ): Khi ngöng söû duïng Ma Tuùy thì buoàn böïc khoù chòu, ngaùp, chaûy nöôùc maét, nöôùc muõi, nöôùc mieáng, xuaát moà hoâi, ôùn laïnh, noåi da gaø khi coù gioù nheï, maát nguû, böùt röùt, khoâng sao naèm yeân ñöôïc. Ñeán giôø 36-48: coù caûm giaùc haøng traêm ngaøn con kieán, con dôøi boø trong xöông, chaân tay mình maåy ñau nhöùc, khaùt nhöng uoáng nhieàu thì laïi oùi ra heát, chaùn aên, ñoàng töû maét nôû lôùn. Ñeán ngaøy thöù 3: (tính töø cöõ choùt) Côn vaät vaõ leân cao nhaát, ñau buïng, tieâu chaûy, xuaát tinh ôû nam giôùi, Orgasme (cöïc khoaùi) ôû nöõ giôùi, tim ñaäp nhanh, aùp huyeát cao. Moät soá nhöùc ñaàu, xuaát huyeát vaø hoân meâ. Ba ngaøy ñaàu vaät vaõ gaàn nhö lieân tuïc. Sau ñoù thaønh töøng côn, khoaûng caùch giöõa hai côn xa daàn. Sau 7 - 10 ngaøy thì heát vaät vaõ. Nghieän caøng laâu thì côn vaät vaõ coù theå keùo daøi ñeán 15 ngaøy, sau ñoù maát nguû, ñau löng nhöùc moûi. Ñeå thaéng côn vaät vaõ thì ngöôøi nghieän caøng hoang mang, boàn choàn, sôï haõi, tìm ñuû moïi caùch ñeå coù Ma Tuùy.
Khi coù daáu hieäu nghi ngôø, caàn phaûi ñi xeùt nghieäm nöôùc tieåu.
Phaân tích möùc ñoä nghieän baèng baûng traéc nghieäm Himmelsbi nhö sau:
01. Meät moûi raõ rôøi (1ñ)
02. Ngaùp chaûy nöôùc maét (1ñ)
03. Chaûy nöôùc muõi (1ñ)
04. Xuaát moà hoâi (1ñ)
05. Tieâu chaûy (2ñ)
06. Ñau löng (1ñ)
07. Nhöùc xöông (1ñ)
08. Noåi da gaø (2ñ)
09. Nôû ñoàng töû (3ñ)
10. Noùng ngöïc, khoâ coå (1ñ)
11. Maát nguû (2ñ)
12. Nhöùc ñaàu (2ñ)
13. Co giaät, oùi möûa (3ñ)
14. Hoân meâ (3ñ)
15. Taêng huyeát aùp (3ñ)
16. Xuaát huyeát (3ñ)
Toång hôïp laïi, neáu ñöôïc döôùi (10ñ): nghieän nheï. Neáu (10ñ): nghieän trung bình. Neáu (20ñ): nghieän naëng.
VII. Taùc Haïi Cuûa ma Tuùy:
Ñoái vôùi caù nhaân, veà söùc khoeû, tinh thaàn luoân caêng thaúng ñoái phoù vôùi Ma Tuùy. Trung bình taùc duïng cuûa cöõ söû duïng Ma Tuùy laø 3 giôø, thôøi gian baùn huyû vaøi giôø neân cô theå ñoøi hoûi tieáp tuïc söû duïng. Thaàn kinh luoâng caêng thaúng, giaác nguû hay giaät mình, roái loaïn taâm thaàn, roái loaïn hoâ haáp, tim maïch, cheát ñoät ngoät do quaù lieàu.
Khi môùi nghieän, tình duïc bò kích thích neân seõ coù quan heä buoâng thaû. Khi nghieän ñaõ laâu seõ xaûy ra tình traïng baát löïc ôû nam, coøn nöõ thì roái loaïn kinh nguyeät, hö thai, sanh non, sanh con nghieän baåm sinh.
Nghieän chích thì seõ tieâm chích chung kim oáng khoâng khöû truøng, ñöa tôùi vieäc bò nhieãm truøng: vieâm gan sieâu vi, soát reùt, taéc tónh maïch, HIV - AIDS...
Naêng löïc hoïc taäp, laøm vieäc sa suùt. Nhaân caùch thay ñoåi, trôû neân nhu nhöôïc, yeáu ñuoái, yù chí suy suïp, nghò löïc keùm. Khi no thuoác, daønh taát caû thôøi gian ñeå taän höôûng; ngöôøi lôùn tuoåi tìm choã yeân tónh naèm, ngöôøi treû tuoåi deã bò kích ñoäng, lao vaøo nhöõng cuoäc chôi nguy hieåm, ñoát da tay, raïch tay chaân, gaây söï ñaùnh nhau, ñua xe... Khi ñoùi thuoác, saün saøng laøm baát cöù ñieàu gì, keå caû toäi aùc nhö buoân baùn Ma Tuùy, troäm caép, löøa ñaûo, cöôùp giaät, maïi daâm.
Ñoái vôùi gia ñình, seõ gaây ra tình traïng xaøo xaùo, haïnh phuùc tan vôõ, ly taùn ñi ñeán taùn gia baïi saûn.
Ñoái vôùi xaõ hoäi, haøng traêm tyû ñoàng cho Ma Tuùy, cho cai Ma Tuùy. Rieâng cai Ma Tuùy naêm 1996 ñaõ ngoán heát 20 tyû. An ninh traät töï baát oån, toäi phaïm gia taêng. Hö hoûng nhieàu theá heä, aûnh höôûng ñeán phaùt trieån ñaát nöôùc veà moïi maët: kinh teá, chính trò, vaên hoùa, quoác phoøng...
Taùc haïi cuûa moät soá loaïi thöôøng gaëp:
- Thuoác phieän: beänh truyeàn nhieãm, suy giaûm mieãn dòch.
- Morphine: roái loaïn taâm thaàn, suy giaûm mieãn dòch, öùc cheá hoâ haáp khi quaù lieàu, deã suy tim, truïy maïch.
- Caàn Sa: kích thích, phaùt trieån caûm giaùc ñau ñaàu, hoaøi nghi, hoaûng hoát, aûo giaùc, thieáu maùu cô tim, xô gan, lieät döông, voâ sinh, sanh non (25%).
- Cocaine: aûo giaùc, hoang töôûng, bò haïi.
- Heroine: do noàng ñoä gaáp 10 laàn thuoác phieän neân deã ngoä ñoäc, ñoät töû, roái loaïn taâm thaàn.
- An thaàn - thuoác nguû: roái loaïn taâm thaàn, kích ñoäng ñaùnh nhau, huûy hoaïi thaân theå.
VIII. Phoøng Ngöøa Ma Tuùy:
- Giaùo duïc thanh thieáu nieân thaáy ñöôïc taùc haïi voâ cuøng nguy hieåm cuûa Ma Tuùy, daïy caùc em gaït ngay moïi yù töôûng thöû söû duïng duø chæ môùi manh nha xuaát hieän trong ñaàu; traùnh xa hoaøn caûnh nguy cô vaø döùt khoaùt töø choái tröôùc söï ruû reâ, môøi moïc.
- Cha meï gaàn guõi, quan taâm vaø giaùo duïc con caùi ñuùng ñaén sao cho con caùi tin yeâu vaø saün saøng thoá loä taâm söï vaø baát traéc trong cuoäc soáng.
- Nhaø tröôøng vaø ñoaøn theå giaùo duïc thanh thieáu nieân soáng laønh maïnh vaø taïo ñöôïc moäi tröôøng laønh maïnh, nhieàu saân chôi boå ích phuø hôïp taâm lyù giôùi treû.
- Phoái hôïp ban ngaønh ñoaøn theå vaø chính quyeàn trong hoaït ñoäng trieät phaù nguoàn Ma Tuùy löu haønh vaø giaùo duïc phoøng ngöøa Ma Tuùy saâu roäng trong nhaân daân.
- Phaùt hieän sôùm ngöôøi nghieän vaø cai nghieän ngay.
Ñeå cai nghieän, phaûi tieán haønh 2 böôùc: Caét côn vaø Choáng taùi nghieän. Nguyeân taéc giuùp cai nghieän:
- Thay ñoåi moâi tröôøng.
- Caûm hoùa baèng tình thöông.
- Tin töôûng vaø toân troïng beänh nhaân.
- Naâng cao nhaän thöùc vaø tình caûm beänh nhaân.
- Giaùo duïc lao ñoäng.
IX. Ñieàu Trò Caét Côn:
Ñoái vôùi ngöôøi nghieän AÙ phieän, Heroine, Morphine, coù 8 phöông phaùp sau:
1. Phöông phaùp cai khoâ (caét ngang):
Coâ laäp beänh nhaân, ngöng hoaøn toaøn söû duïng Ma Tuùy, cho duøng thuoác trò vaät vaõ, ñau nhöùc:
- Aspirine, Acide Glifanique
- Largactine (Cholor Promazine) 100 - 150 mg/j
- Hoaëc Chlordiazepoxide 10mg, 3v/j
- Hoaëc Diazepam 5 mg, 3-4 v/j
Côn nghieän seõ nguoâi daàn sau 7 - 10 ngaøy, nhöng meät moûi, maát nguû, ñau nhöùc cô xuông coøn keùo daøi haøng thaùng.
2. Phöông phaùp giaûm daàn:
Giaûm lieàu Ma Tuùy moãi ngaøy moät ít trong 15-30 ngaøy, theá daàn baèng thuoác an thaàn, thuoác boå.
3. Phöông phaùp thuïy mieân:
Ñöa beänh nhaân vaøo giaác nguû nhaân taïo 3 - 7 ngaøy baèng thuoác nguû, nuoâi baèng dòch truyeàn, saên soùc ñaëc bieät. Phöông phaùp naøy ñeå bôùt côn vaät vaõ chöù khoâng heát haún. Chlorpromazine 100-200mg/j + Diazepam 10-60mg/j + Phenobarbital 100mg. Cai ñöôïc töø 7 - 10 ngaøy.
4. Phöông phaùp thay theá:
Baèng Methadone ñeå thoaùt côn vaät vaõ. N1: 10 - 20 mg x 3 - 4 l/j, roài giaûm lieàu daàn töø 60 - 55 taêng leân 50mg... cho ñeán N8, N10 thì ngöng.
5. Phöông phaùp choùng ñieän:
Gaây co giaät ñeå laøm maát côn vaät vaõ.
6. Phöông phaùp phaåu thuaät thuøy traùn:
Phaù huyû moät soá ñieåm ôû thuøy traùn naõo laøm beänh nhaân khoâng coøn muoán duøng Ma Tuùy nöõa. Phöông phaùp naøy coù theå khieán cho beänh nhaân haønh ñoäng khoâng coøn bieát ñuùng sai.
7. Phöông phaùp ñoái khaùng Ma Tuùy:
Duøng nhöõng chaát ñoái khaùng Morphine nhö Cyclazocine, Naloxone, Naltrexone (maïnh gaáp 2 so vôùi Naloxone) laøm cho beänh nhaân duø coù duøng Ma Tuùy cuõng khoâng thaáy thích nöõa. Thí duï: Naltrexone 50 - 150 mg/1 laàn, moãi tuaàn uoáng 3 laàn. Thôøi haïn tuøy töøng beänh nhaân.
8. Phöông phaùp y hoïc coå truyeàn:
- Chaâm cöùu: boå aâm hoûa huyeät kinh. Beänh coù theå chaám döùt côn vaät vaõ trung bình sau 7 phuùt, heát vaät vaõ sau 1 - 6 ngaøy, phuïc hoài sau 5 - 16 ngaøy.
- Thuoác Nam coù taùc duïng nhöng khoâng nhanh nhö chaâm cöùu.
- Taém maùt nhieàu laàn trong ngaøy nhaèm öùc cheá phaùt nhieät.
- Taäp luyeän döôõng sinh ñeå phuïc hoài taâm theå.
- Taâm lyù trò lieäu: saên soùc aân caàn, dòu daøng an uûi, taïo nieàm tin, ñoäng vieân beänh nhaân cai nghieän.
X. Choáng Taùi Nghieän:
- Traùnh xa moâi tröôøng gaây nghieän, baïn beø xaáu.
- Gia ñình vaø ngöôøi thaân gaàn guõi, quan taâm ngöôøi nghieän hôn. Cha meï quaûn lyù chaët cheõ giôø giaác, tieàn baïc, moái quan heä vaø taïo moâi tröôøng hoaït ñoäng môùi cho con caùi ñaõ cai nghieän.
- Ban ngaønh ñoaøn theå taïo ñieàu kieän cho ngöôøi cai nghieän taùi hoøa nhaäp vaøo coäng ñoàng.
Vaán ñeà laø neân cai nghieän taäp trung hay taïi nhaø?
1. Cai nghieän taäp trung:
- Caùch ly ñöôïc moâi tröôøng gaây nghieän.
- Cô sôû aùp duïng boä luaät Hình Söï ñoái vôùi ngöôøi taùi nghieän nhieàu laàn.
- Haïn cheá laây lan.
Tuy nhieân:
- Taïo söï yû laïi töø beänh nhaân vaø coäng ñoàng.
- Khoâng theå giöõ maõi hoï ñöôïc.
- Thanh thieáu nieân deã bò aûnh höôûng bôûi ngöôøi nghieän naëng.
- Deã trôû neân chai lyø, lieàu lónh.
2. Cai nghieän taïi nhaø:
- Do nghieän Ma Tuùy laø vaán ñeà teá nhò cuûa caù nhaân vaø gia ñình.
- Ñôõ toán keùm, khoâng bò aûnh höôûng bôûi ngöôøi nghieän naëng.
- Caûm hoùa beänh nhaân toát hôn ñeå choáng taùi nghieän.
Tuy nhieân:
- Khoâng aùp duïng ñöôïc cho ngöôøi chai lyø, khoâng töï giaùc.
- Ít kinh nghieäm, thieáu phöông phaùp.
XI. Caùc Trung Taâm Cai Nghieän Ma Tuùy Taïi Saøigoøn:
1. Trung taâm giaùo duïc vaø daïy ngheà Bình Trieäu:
Ñòa chæ: 15/11 Quoác Loä 13, Hieäp Bình Chaùnh, Thuû Ñöùc. Ñieän thoaïi: 8.965.000
Cai nghieän baét buoäc vaø töï nguyeän cai nghieän baét buoäc. Hoà sô caàn coù:
- Bieân baûn vi phaïm theo nghò ñònh 19/CP (kieåm ñieåm giaùo duïc taïi coäng ñoàng ñòa phöông).
- Lyù lòch ñoái töôïng, bieân baûn ñeà nghò cöôõng cheá cai nghieän taäp trung.
Hoà sô ñöôïc Chi Cuïc Phoøng Choáng Teä Naïn Xaõ Hoäi tieáp nhaän vaø laøm thuû tuïc chuyeån sang Ban Tö Vaán Phaùp Luaät Thaønh Phoá xeùt vaø trình Uyû Ban Nhaân Daân Thaønh Phoá kyù quyeát ñònh.
2. Trung taâm tö vaán vaø cai ngieän Ma Tuùy:
Ñòa chæ: 463 Nô Trang Long, phöôøng 13, Bình Thaïnh. Ñieän thoaïi: 8.882.601
Cai nghieän töï nguyeän cho thanh thieáu nieân döôùi 18 tuoåi.
3. Vieän y hoïc daân toäc:
273 Nguyeãn Vaên Troãi, Quaän Phuù Nhuaän. Ñieän thoaïi: 8.443.047. Daønh cho hoïc sinh-sinh vieân.
4. Trung taâm giaùo duïc daïy ngheà Nhò Xuaân:
Ñòa chæ: aáp 5, xaõ Xuaân Thôùi Sôn, Hoùc Moân. Ñieän thoaïi: 8.914.291
5. Tröôøng giaùo duïc lao ñoäng Phuù Vaên, Bình Phöôùc:
Lieân heä taïi: 153 Xoâ-vieát Ngheä Tónh, Bình Thaïnh. ÑT: 8.990.219. Daønh cho töï nguyeän vaø baét buoäc.
Theo Bs. Ñoaøn Troïng Hieäp
(Trích daãn töø Ephata Vieät Nam soá 7, naêm 2001)