Ñöùc Maria Trong Taân Öôùc
Taùc Giaû: Linh Muïc Augustin George
Ngöôøi dòch: Giaùo Sö Nguyeãn Ñaêng Truùc
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Phaàn ba
Thaêm vieáng vaø baøi ca Magnificat
Luca muoán neâu leân giaùo huaán naøo?
Ñaâu laø yù töôûng then choát cuûa baûn vaên?
Chuùng ta ñaõ thaáy coù moät söï loan tin veà Gioan Taåy Giaû, coù moät söï truyeàn tin veà Chuùa Gieâsu. Baây giôø laø cuoäc thaêm vieáng: buoåi gaëp gôõ giöõa hai baø meï. Trong vieäc loan tin veà Gioan (1,15) chuùng ta ñoïc thaáy: "Ñöùa treû seõ traøn ñaày Thaùnh Thaàn töø ngay trong loøng meï mình". Vaø bieán coá ñoù ñöôïc hoaøn taát trong cuoäc thaêm vieáng.
Coù theå ñoái vôùi thôøi khôûi thuûy Kitoâ giaùo, vieäc Gioan sinh tröôùc Chuùa Gieâsu ñaõ ñöôïc xem laø moät söï vieäc khoù giaûi thích: Daân chuùng xöa thöôøng cho raèng keû sinh tröôùc bao giôø cuõng quan troïng hôn (vì theá Gioan phaûi nhaán maïnh: "Keû ñeán sau toâi seõ vöôït treân toâi..."). ÔÛ ñaây, chính Chuùa Gieâsu khôûi xöôùng coâng vieäc cuûa mình baèng caùch ban Thaùnh Thaàn cho Gioan. Hai baø meï phuïc vuï cho hai con, neân ta goïi Thaêm vieáng tröôùc heát laø söï toân phong Gioan Taåy Giaû laøm Tieân Tri cuûa Chuùa. "Ñöùa treû seõ traøn ñaày Thaùnh Thaàn ngay trong buïng meï mình ".
"Do töø ñaâu maø Meï cuûa Chuùa toâi ñeán vôùi toâi?". Qua mieäng Elisabeth, ñaây chính laø tieáng noùi cuûa Gioan Taåy Giaû vang doäi ñeán chuùng ta: Ñöùa treû nhaûy möøng trong loøng meï, vaø Elisabeth laø phaùt ngoân cuûa con mình nhö Maria laø ngöôøi mang Chuùa Gieâsu ñeán. Neáu chuùng ta muoán suy nieäm veà maàu nhieäm Maria thì neân nhôù ñieàu naày: Maria laø nöõ tyø cuûa Chuùa.
Cuõng caàn löu yù ñeán neùt tinh teá cuûa baûn vaên: noù khoâng noùi ngay caû ñeán vieäc Chuùa Gieâsu ñaõ ñöôïc thuï thai. Nhöng, ngay khi Chuùa ñöôïc thuï thai, thì Maria choåi daäy vaø ra ñi, trung tín, ngoan ngoaõn vaâng phuïc taát caû nhöõng lôøi goïi cuûa Thaùnh Thaàn, moät nöõ tyø trung tín vaø vaâng phuïc con mình. Thaêm vieáng thaät chính laø haønh ñoäng truyeàn baù Tin Möøng ñaàu tieân: Maria seõ mang con mình - ñaáng seõ ban Thaùnh Thaàn - ñeán. Thaêm vieáng, ñoù chính laø söï trung tín cuûa Maria giuùp Chuùa Gieâsu hoaøn thaønh ñieàu ñaõ ñöôïc loan baùo veà Gioan: "Ñöùa treû seõ traøn ñaày Chuùa Thaùnh Thaàn töø trong buïng meï mình". Thaêm vieáng, treân heát laø söï xöùc daàu toân phong Gioan Taåy Giaû laøm tieân tri. Hai baø meï phuïc vuï hai con. Elisabeth laøm keû phaùt ngoân, Maria mang Chuùa ñeán.
Thaêm vieáng coøn dieãn taû phaän vuï khaùc, vì Elisabeth ñöôïc soi saùng nhaän ra "Chuùa" cuûa baø (ñoù laø teân goïi cuûa Ñaáng Thieân Sai): ôû ñaây vò Tieàn hoâ ñaõ chæ cho bieát Ñaáng Thieân Sai. Baø ca ngôïi Maria.
Chuùng ta haõy so saùnh caùc caâu 20 vaø 45:
- ÔÛ caâu 20: "Ngöôi seõ bò caâm cho ñeán ngaøy moïi söï vieäc xaûy ra, vì ngöôi ñaõ khoâng tin nhöõng lôøi seõ ñöôïc thöïc hieän ñuùng luùc".
- ÔÛ caâu 45: "Em thaät coù phuùc, chính em ñaõ tin raèng nhöõng gì Chuùa noùi seõ theå hieän".
Khi Elisabeth ca tuïng Maria veà loøng tin cuûa coâ, khoâng phaûi noùi ñeán vieäc Thaêm vieáng, nhöng laø noäi dung cuûa Truyeàn Tin.
Trong Thaêm vieáng ngöôøi ta giaûi thích vaø keát luaän veà nhöõng gì ñaõ xaûy ra trong bieán coá Truyeàn Tin. Trong bieán coá naày, Maria ñaõ thuaän yù, nhöng ngöôøi ta khoâng bieát ñeán tình caûm cuûa coâ; ngöôøi ta thaáy coâ laø nöõ tyø cuûa Chuùa. Chính Thaêm vieáng giaûi thích chuyeän naày. Cho ñeán luùc ñoù, Maria khoâng noùi gì ñöôïc caû. Nhöng ñöôïc Thaùnh Thaàn soi saùng, Elisabeth noùi leân vaø Maria coù theå môû mieäng noùi: vì coù moät keû bieát ñöôïc coâng vieäc. Baøi ca Magnificat khoâng phaûi laø keát luaän cuûa Thaêm vieáng cho baèng noù chính laø keát luaän cuûa phaàn ñaàu cuoán Tin Möøng: baùo tin veà Gioan Taåy Giaû, truyeàn tin veà Chuùa Gieâsu, thaùnh hieán Gioan Taåy Giaû. Maria haùt leân caûm taï Thieân Chuùa ñaõ ban Chuùa Gieâsu. Ñoù laø keát luaän veà söï thuï thai Chuùa Gieâsu.
Ta coù theå so saùnh 1, 25 vaø 1, 48-49. ÔÛ 1, 25: "Ñoù laø vieäc Chuùa laøm cho toâi töø ngaøy Ngaøi ñoaùi nhìn toâi ñeå caát khoûi toâi tôù Ngaøi söï sæ nhuïc". ÔÛ 1, 48: "Chuùa ñaõ ñoaùi nhìn phaän heøn cuûa toâi tôù ngöôøi..." Nieàm vui cuûa Maria ñi ñoâi vôùi nieàm vui Elisabeth.
Nhö theá Thaêm vieáng trình baøy cho chuùng ta vieäc hoaøn taát coâng vieäc thaùnh hieán Gioan Taåy Giaû vaø cuõng noùi leân phaûn öùng cuûa Maria.
- Caáu truùc cuûa ñoaïn vaên
Tröôùc heát chuùng ta coù moät baûn vaên kyù thuaät: cuoäc haønh trình cuûa Maria, vieäc gaëp gôõ Elisabeth, tuyeân döông hoàng phuùc. Sau ñoù, baøi ca tuïng Magnificat, moät baøi Thaùnh Vònh vieát theo loái vaên raát coå ñieån vaø thoaït tieân xem ra khoâng maáy ñoäc ñaùo (moãi ñaàu caâu, ngöôøi ta coù theå vieát nhöõng caâu töông töï trích trong caùc Thaùnh Vònh). Neùt môùi laï cuûa baøi ca Magnificat khoâng phaûi trong phöông caùch haønh vaên, nhöng nôi yù nghóa cuûa noù, trong bieán coá maø baøi ca chuùc tuïng. Ñaây laø moät baûn Thaùnh Vònh taï ôn vaø caàn phaân bieät hai phaàn:
- a) 46- 50: lôøi caûm taï cuûa moät phuï nöõ veà ôn phuùc Chuùa ñaõ ban cho coâ.
- b) 51- 55: lôøi caûm taï veà ôn cöùu ñoä toaøn Daân cuûa Thieân Chuùa, veà Giao öôùc ñöôïc thöïc hieän.
Ôn phuùc cuûa Maria laø ôn phuùc ban cho Daân Chuùa vaø lôøi noùi cuûa Maria, trong phaàn hai cuûa baøi Magnificat, laø lôøi cuûa Giaùo Hoäi. Trong giôø phuïng vuï lôøi kinh long troïng ban chieàu, kinh Magnificat ñöôïc ñoïc leân khoâng phaûi chæ laø lôøi caàu xin Ñöùc Maria nhöng laø baøi ca cuûa Giaùo Hoäi maø Maria laø ngöôøi ñaàu tieân ñaõ caát tieáng haùt. Chuùng ta ñi vaøo trong lôøi caàu nguyeän cuûa Maria, ñaáng ñaõ haønh ñoäng nhaân danh nhaân loaïi trong baøi ca Magnificat cuõng nhö trong bieán coá Truyeàn Tin luùc baø laø "con gaùi Sion". Luca cho ta thaáy Maria môû roäng ngöôøi mình vôùi theá giôùi, vôùi Daân Chuùa. Vaø ngöôøi ta khoâng theå laø Kitoâ höõu neáu khoâng vöôït qua nhöõng vaán ñeà caù nhaân, nhöõng ôn ích ñöôïc ban rieâng cho mình.
Baøi ca Magnificat thaät söï noùi ñeán nhöõng gì Chuùa ñaõ ban cho Maria: "Taát caû caùc theá heä seõ noùi raèng toâi coù phuùc" vaø söï vieäc ñoù aên khôùp vôùi ñieàu Elisabeth vöøa neâu leân: "Em thaät coù phuùc, em laø ngöôøi ñaõ tin...".
Neáu ñaët noäi dung naày töông quan vôùi: "Phuùc thay vuù... coøn coù phuùc hôn nöõa, nhöõng ai nghe lôøi Thieân Chuùa...", ta seõ roõ: Maria laø keû tin vaø chæ cho chuùng ta con ñöôøng phaûi theo.
Maria ca ngôïi ôn cöùu ñoä nôi Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø döôùi hai khía caïnh:
- Ôn cöùu ñoä cuûa nhöõng keû ngheøo, ñaûo loän thang baäc cuûa caùc giaù trò: "Ngaøi ñaõ cho keû ñoùi khaùt ñaày cuûa, Ngaøi ñaõ laät nhaøo nhöõng keû quyeàn theá...". Ñaây laø nhöõng moái phuùc ñaõ ñöôïc maëc khaûi cho Maria trong moät söï kieän: moïi ngöôøi ñaõ chôø ñôïi moät Ñaáng Thieân Sai ñaày quyeàn uy, chieán thaéng, chinh phuïc baèng dao göôm, vaø khi Maria ñoùn nhaän Ñaáng Thieân Sai thaät söï, chæ coù coâ laø ngöôøi bieát veà Ngaøi. Thôøi söï beân ngoaøi khoâng gì thay ñoåi: quaân La Maõ xaâm laêng vaãn coøn ñoù, toäi aùc ñang hoaønh haønh... Ôn cöùu ñoä ñöôïc ban cho trong thaàm laëng vaø kín ñaùo, nôi keû ngheøo vaø khieâm toán, nhöõng keû bieát nhìn thaáy. Kinh Magnificat laø moät chaân dung veà cuoäc soáng sieâu nhieân cuûa Maria, noù ñònh nghóa moät loái ñi vaøo maàu nhieäm Chuùa Gieâsu, moät phöông caùch hieåu bieát veà maàu nhieäm ñoù.
- Trung tín: Chuùa ñaõ chu toaøn Giao öôùc, Ngaøi ñaõ nhôù laïi lôøi Ngaøi höùa, Ngaøi thöïc hieän ñieàu Ngaøi ñaõ noùi vôùi Abraham, Ngaøi trung tín vôùi tình yeâu cuûa Ngaøi.
- Vaán ñeà haønh vaên
ÔÛ ñaây, coù phaûi laø nhöõng lôøi noùi thaät söï Maria ñaõ noùi leân trong ngaøy Thaêm vieáng khoâng?
Khoù maø cho raèng Elisabeth ñaõ duøng maùy thu thanh hoaëc ghi cheùp laïi nhöõng gì Maria noùi. Nhìn töø chöõ vieát beân ngoaøi, baûn vaên haàu nhö laø cuûa baát cöù ai: ñoù laø nhöõng loái noùi cuûa caùc Thaùnh Vònh. Ngoaøi ra, haún ñaây laø moät baûn vaên phuïng vuï cuûa coäng ñoàng Palestine tieân khôûi, moät baøi ca cuûa Giaùo Hoäi Palestine ca tuïng ôn cöùu ñoä nôi Chuùa Gieâsu Kitoâ, vaø Luca laáy laïi vì baûn vaên naày ñoái vôùi oâng laø moät söï dieãn taû hay nhaát veà lôøi caàu nguyeän cuûa Maria.
Caâu 48 haún laø söï moâ phoûng lôøi kinh rieâng cuûa Maria: "Taát caû moïi theá heä seõ noùi raèng toâi coù phuùc... söï thaáp heøn cuûa toâi tôù Chuùa".
Ñieàu quan troïng hôn heát khoâng phaûi xeùt xem nhöõng lôøi naày thaät söï coù phaûi Maria ñaõ noùi leân hay khoâng, nhöng laø tìm hieåu veà phöông caùch Truyeàn Thoáng ñaõ nhìn Maria, ñaõ nghó raèng baøi Thaùnh Vònh naày dieãn taû ñaày ñuû hôn caû veà Maria.
Centre de recherches religieuses
Andreù de Phuù Yeân
(C) Copy Right by Ñònh Höôùng Tuøng Thö
13 g rue de l'ILL, F. 67116 Reichstett, France
Taùi Baûn 2004