24 Thaùng Ba
Vöõng Nieàm Tin
Vaøo naêm 1856 caùc nhaø khaûo coå ñaõ thöïc hieän moät cuoäc khaùm phaù ñaày thuù vò taïi ñoài Palatino taïi thaønh phoá Roma. Khi ñaøo bôùi nhöõng lôùp ñaát bao phuû moät traïi lính Roma coå, treân vaùch moät böùc töôøng, hoï tìm thaáy moät caây thaäp giaù ñöôïc moät ngöôøi lính naøo ñoù duøng ñinh hay muõi dao khaéc vuïng veà vaøo töôøng. Beân caïnh laø hình moät chaøng thanh nieân giô tay chaøo kính caây thaäp giaù. Treân caây thaäp giaù coù veõ hình moät ngöôøi, nhöng ñaàu ngöôøi aáy laø hình moät con löøa. Döôùi hai hình veõ, ngöôøi ta thaáy coù vieát haøng chöõ: Alexamenos thôø laïy Chuùa cuûa haén.
Caùc nhaø khaûo coå cho raèng: Coù theå böùc tranh ñaõ ñöôïc thöïc hieän vaøo nhöõng naêm 123 ñeán naêm 126. Neáu söï phoûng ñoaùn veà nieân hieäu naøy laø ñuùng thì ñaây coù leõ laø hình veõ thaäp giaù coå nhaát, nhöng laïi laø hình thaäp giaù bò nhaïo baùng, cheâ cöôøi: Neáu Thieân Chuùa laïi cheát treân thaäp giaù thì ñaây laø haønh ñoäng yeáu heøn, khôø daïi nhö haønh ñoäng cuûa moät con löøa vaø caû nhöõng ngöôøi thôø laïy Thieân Chuùa treân thaäp giaù cuõng theá.
Vaøo naêm 1870, caùc nhaø khaûo coå laïi tìm ñöôïc caâu traû lôøi maø hoï nghó laø cuûa moät chaøng thanh nieân mang nieàm tin Kitoâ teân laø Alexamenos. ÔÛ moät coät truï baèng ñaùdöïng hình thaàn Mars töùc laø vò thaàn chieán tranh, ngöôøi ta khaùm phaù thaáy ñöôïc khaéc vaøo ñoù doøng chöõ: "Alexamenos vaãn vöõng tin".
Vaâng, hình aûnh Thieân Chuùa cheát treo treân thaäp giaù laø moät hình aûnh khuûng khieáp, yeáu ñuoái, daïi khôø. Nhöng Thaùnh Phaoloâ ñaõ bieän hoä cho haønh ñoäng coù theå goïi ñöôïc laø ñieân roà cuûa Thieân Chuùa nhö sau:
"Tieáng noùi cuûa thaäp giaù ñoái vôùi nhöõng keû hö hoûng laø ñieân daïi, coøn ñoái vôùi caùc ngöôøi ñöôïc cöùu roãi, töùc laø chuùng ta, thì laø söùc maïnh cuûa Thieân Chuùa. Thaät vaäy, ngöôøi Do Thaùi ñoøi hoûi pheùp laï, ngöôøi Hy Laïp tìm kieám söï khoân ngoan. Coøn chuùng toâi thì giaûng veà Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñinh vaøo thaäp giaù. Ngöôøi Do Thaùi cho ñieàu ñoù laø xaáu xa, coøn caùc ngöôøi ngoaïi giaùo thì cho laø daïi doät. Song vôùi taát caû ñöôïc Thieân Chuùa tuyeån choïn thì Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñinh laø söùc maïnh vaø laø söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa".