20 Thaùng Hai
Giaùo Ñöôøng
Vaên haøo Aleksandr Solzenicyn ñaõ ca tuïng nhöõng ngoâi giaùo ñöôøng baèng nhöõng vaàn thô nhö sau:
"Thö thaùi treân söôøn ñoài, ngaïo ngheã treân nhöõng ngoïn nuùi cao, haõy aån mình trong nhöõng doøng soâng saâu, nhöõng ngoâi giaùo ñöôøng ñeïp nhö nhöõng coâng chuùa vaän xieâm y röïc rôõ.
Nhìn xuoáng nhöõng maùi nhaø goã tranh laø nhöõng ngoïn thaùp chuoâng huøng duõng. Töø phoá chôï ñeán thoân queâ, töø ñænh thaùp höôùng veà trôøi cao, nhöõng tieáng chuoâng khoâng ngöøng giuïc giaõ goïi nhau.
Töø thuôû naøo con ngöôøi vaãn ích kyû nhoû nhen. Nhöng chieàu veà, khi tieáng chuoâng ñoå hoài treân thoân xoùm, treân ñoàng ruoäng, treân nuùi röøng, ngöôøi ngöôøi döøng laïi, ngaång nhìn vaø ra khoûi cuoäc soáng thaáp heøn cuûa hoï.
Cha oâng cuûa chuùng toâi ñaõ ñeå laïi phaàn cao quyù nhaát cuûa caùc ngaøi. Maõi maõi, taâm tình cuûa caùc ngaøi vaãn coøn ghi khaéc trong nhöõng vieân ñaù naøy, trong nhöõng thaùp chuoâng naøy".
ÔÛ baát cöù nôi naøo treân theá giôùi, giaùo ñöôøng vaãn luoân laø bieåu tröng cuûa söï soáng. Coøn gì buoàn thaûm cho baèng moät ngoâi giaùo ñöôøng bieán thaønh baûo taøng vieän hoaëc khoâng coøn ngöôøi lui tôùi.
Giaùo ñöôøng laø nhaø cuûa con ngöôøi: gaëp gôõ giöõa trôøi cao vaø ñaát thaáp, gaëp gôõ giöõa con ngöôøi vôùi Thieân Chuùa. Nhöng quan troïng hôn caû, giaùo ñöôøng chính laø nôi gaëp gôõ giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi: gaëp gôõ ôû trong lôøi caàu nguyeän, gaëp gôõ nhau trong chia seû, gaëp gôõ nhau trong lôøi chaøo bình an, trong caùi baét tay cuûa tha thöù, cuûa hoøa giaûi, gaëp gôõ nhau ñeå noái keát voøng tay vôùi ngöôøi khaùc, gaëp gôõ nhau ñeå trôû laïi cuoäc soáng vôùi haêng say vaø nhieät thaønh hôn.
Chuùng ta khoâng theå ñeán nhaø thôø moãi ngaøy maø vaãn khöôùc töø gaëp gôõ vôùi tha nhaân. Chuùng ta khoâng theå ñeán nhaø thôø moãi ngaøy maø laïi khoâng muoán gaëp gôõ Chuùa trong cuoäc soáng haèng ngaøy. Chuùng ta khoâng theå taùch bieät nhaø thôø ra khoûi cuoäc soáng. Bao laâu ngoâi giaùo ñöôøng coøn ñoù, baáy laâu ngöôøi Kitoâ vaãn ñöôïc môøi goïi ñeå noái keát ñöùc tin vôùi cuoäc soáng haèng ngaøy.