14 Thaùng Baûy
Töï Do Ñích Thöïc
Trong taäp thô mang töïa ñeà Gitanjali, thi haøo Tagore ñaõ coù baøi thô veà tuø nhaân nhö sau:
"Hôõi tuø nhaân, haõy noùi cho ta hay ai ñaõ xieàng xích ngöôi. Tuø nhaân ñaùp, thöa chính laø chuû toâi. Toâi ñaõ muoán thaéng vöôït moïi ngöôøi, baèng cuûa caûi vaø quyeàn löïc, cho neân toâi ñaõ vô veùt vaøo kho taøng cuûa toâi taát caû tieàn baïc cuûa chuû. Meät moûi vì cuoäc chaïy ñua theo tieàn cuûa toâi, cuoái cuøng toâi ñaõ thieáp nguû ngay treân chính giöôøng cuûa chuû toâi. Khi thöùc daäy, toâi thaáy mình ñaõ bò giam haõm ngay treân kho taøng cuûa toâi.
Hôõi tuø nhaân, haõy noùi cho ta hay ai ñaõ reøn chieác xích saét naøy cho ngöôi. Tuø nhaân ñaùp: toâi ñaõ muoán giam haõm taát caû theá giôùi, vì nhö theá toâi seõ ñöôïc töï do vaø khoâng coøn ai quaáy raày. Ngaøy ñeâm, toâi ñaõ duøng löûa, buùa vaø chieác duõa ñeå reøn sôïi xích naøy. Khi noù ñöôïc hoaøn thaønh, vaø chieác moác cuoái cuøng ñöôïc noái laïi, toâi ñaõ ñeå cho sôïi xích giam haõm caû cuoäc ñôøi cuûa toâi, khieán khoâng coù gì beû gaõy ñöôïc".
Naêm 1989, nöôùc Phaùp ñaõ möøng kyû nieäm 200 naêm cuoäc caùch maïng 1789. Cuøng vôùi vieäc laät ñoå cheá ñoä quaân chuû, baûn tuyeân ngoân nhaân quyeàn ñöôïc coâng boá ngaøy 04 thaùng 8 naêm 1789 ñaõ ñaùnh daáu moät böôùc daøi cuûa nhaân loaïi tieán ñeán töï do, daân chuû.
Nhöng oaùi oaêm thay, ngöôøi ta ñaõ nhaân danh töï do ñeå choáng laïi töï do vaø phaïm khoâng bieát bao nhieâu toäi aùc ñoái vôùi con ngöôøi. Nhaân danh töï do, Robespierre ñaõ gieát haïi 25 ngaøn ngöôøi cuõng nhö caám cheá nhieàu quyeàn töï do trong ñoù cô baûn nhaát laø quyeàn töï do toân giaùo.
Lòch söû cuõng ñaõ ñöôïc laäp laïi trong raát nhieàu cuoäc caùch maïng sau naøy. Môùi ñaây taïi Trung Quoác, ngöôøi ta ñaõ nhaân danh töï do daân chuû ñeå ñaïp ñoå Nöõ Thaàn Töï Do vaø saùt haïi khoâng bieát bao nhieâu ngöôøi ñoøi töï do.
Nhaân danh töï do ñeå choái boû töï do cuûa ngöôøi khaùc, nhaân danh quyeàn con ngöôøi ñeå chaø ñaïp quyeàn soáng cuûa ngöôøi khaùc: ñoù laø thaûm traïng cuûa khoâng bieát bao nhieâu cuoäc caùch maïng trong thôøi ñaïi ngaøy nay. Chính khi con ngöôøi choái boû töï do vaø chaø ñaïp quyeàn soáng cuûa ngöôøi khaùc laø cuõng chính luùc con ngöôøi töï giam haõm mình trong noâ leä, noâ leä cho quyeàn löïc, noâ leä cho tieàn baïc, noâ leä cho baát an... Laém khi con ngöôøi töï reøn laáy cho mình xích xieàng ñeå töï choùi laáy mình. Nhaø tuø aáy, sôïi xích aáy chính laø loøng tham lam nôi con ngöôøi: tham lam tieàn cuûa, tham lam quyeàn löïc, tham lam danh voïng.