Chieàu sa maïc, söông xuoáng ñaäm, laïnh buoát. Co ro trong moät goùc leàu, giöõa nhöõng ñoáng haøng hoaù ngoån ngang vaø nhöõng khuoân maët lo aâu, buoàn baõ cuûa nhöõng ngöôøi noâ leä khaùc, Giuse khoâng caàm ñöôïc nöôùc maét khi nghó ñeán hai chöõ taïi sao. Taïi sao caùc anh laïi heø nhau loät chieác aùo ñeïp cha ñaõ may cho mình, taïi sao laïi vaát mình xuoáng haàm nöôùc, taïi sao laïi nôõ baùn mình cho ñoaøn khaùch thöông naøy, taïi sao, taïi sao?
Nhöõng ngaøy haïnh phuùc trong nhaø cha giôø ñaây nhö moät khuùc phim quay chaäm tröôùc ñoâi maét nhoøa leä cuûa Giuse. Möôøi baûy naêm, Giuse ñaõ lôùn leân trong tình thöông cuûa cha, ñi ñaâu oâng cuõng goïi Giuse theo beân caïnh. Giuse gioáng meï nhö taïc, töø ñoâi maét raïng ngôøi, thieát tha, ñeán soùng muõi, nuï cöôøi. Töø ngaøy Rakhen qua ñôøi, Giacoùb caøng gaàn Giuse hôn, oâng nhö vaãn thaáy ñöôïc naøng qua ñöùa con sinh muoän cuûa hai ngöôøi. Giuse chôït nhôù ñeán nhöõng giaác mô caäu ñaõ keå cho cha vaø caùc anh nghe vaø khoâng khoûi ngaên ñöôïc nuï cöôøi. Moät laàn anh mô thaáy ñang cuøng caùc anh boù luùa giöõa ñoàng. Boãng nhieân, löôïm luùa cuûa Giuse vöôn daäy, ñöùng thaúng leân coøn nhöõng löôïm luùa cuûa caùc anh thì chaâu laïi vaø phuïc laïy löôïm luùa cuûa anh. Laàn khaùc, anh laïi naèm mô thaáy maët trôøi, maët traêng vaø möôøi moät ngoâi sao phuïc laïy anh.
Nhôù ñeán nhöõng giaác mô cuõ, boãng nhieân loøng Giuse dòu laïi vaø moät nieàm tin saâu xa daâng leân trong loøng. Thöôïng Ñeá chaéc chaén ñang giöõ anh trong tay Ngöôøi nhö ñaõ giöõ anh suoát maáy ngaøy tröôøng vaâng lôøi cha ñi tìm caùc anh. Giuse vaãn coøn nghe vaêng vaúng beân tai nhöõng lôøi daën doø cuûa cha:
- "Con haõy ñi xem caùc anh con coù ñöôïc yeân laønh khoâng, roài ñem tin veà cho cha."
Ñeâm sa maïc buoát
giaù, trong caên leàu ngoån ngang nhö coõi
loøng Giuse, chaøng trai treû ñang thieáp
daàn vaøo nhöõng giaác moäng xöa.
Cha ôi, con seõ veà.
* * *
Khi ñoaøn khaùch thöông ñaõ ñi xa, Ruben môùi ñöôïc bieát Giuse ñaõ bò baùn laøm noâ leä. Anh voø ñaàu böùt tai, bieát aên noùi laøm sao vôùi cha ñaây? Sau moät hoài baøn caõi gay caán, möôøi ngöôøi anh cuûa Giuse ñoàng yù gieát moät con deâ ñöïc roài nhuùng chieác aùo choaøng ñaõ loät cuûa Giuse vaøo maùu, gôûi veà cho cha, phao tin caäu ñaõ bò thuù döõ gieát. Giacoùb ñau ñôùn ñeå tang con, con ôi cha seõ ñeå tang con cho ñeán ngaøy cha con mình gaëp laïi nhau nôi beân kia theá giôùi !
Heát ngaøy laïi ñeâm, khoâng bieát ñaõ bao nhieâu laâu, ñoaøn khaùch thöông cuoái cuøng döøng laïi ôû Ai Caäp.
OÂn laïi taát caû nhöõng gì môùi xaûy ra, Giuse vaãn chöa tin ñöôïc ñaây laø söï thaät. Chæ môùi maáy ngaøy maø töôûng nhö ñaõ laâu laém . . . Ñaøn chieân vaø deâ phaûi ñöa ñi maõi taän Sikhem, caùch nhaø 80 caây soá ñöôøng. Giuse tìm ñeán nôi khoâng thaáy boùng caùc anh ñaâu. Lang thang maõi ngoaøi ñoàng, Giuse baét ñaàu lo sôï thì gaëp moät ngöôøi ñi qua. OÂng ta thaáy Giuse hôùt haûi, nhìn ngöôïc nhìn xuoâi thì döøng laïi hoûi thaêm:
- "Anh tìm gì ñaáy
?"
- "Daï chaùu ñang tìm
caùc anh chaùu. Baùc coù troâng thaáy
moät baày vöøa chieân vöøa deâ
vôùi möôøi ngöôøi chaên
khoâng?"
- "Toâi nghe noùi maáy ngöôøi
ñoù töø Hebron tôùi coù phaûi
khoâng?"
- "Daï ñuùng roài,
cha chaùu sai chaùu ñi tìm xem caùc
anh coù bình yeân khoâng?"
- "OÂ, khoâng coù gì
ñaâu. Vuøng naøy yeân laém. Nhöng
nghe noùi hoï ñaõ ñi Dothan roài."
- "Dothan ôû ñaâu thöa
baùc?"
"Caäu ñi tieáp veà
phía baéc, ñoä 25 caây soá nöõa
thoâi."
OÂi 25 caây soá ñöôøng oan nghieät. Gaëp ñöôïc caùc anh, vöøa ñoùi vöøa khaùt, Giuse nhöõng töôûng ñoaïn ñöôøng veà seõ khoâng coøn gì phaûi lo laéng. Khoâng ngôø !
Thaät ra Giuse khoâng heà bieát neáu khoâng coù anh caû Ruben can thieäp thì giôø naøy coù leõ anh ñaõ boû xaùc ñaâu ñoù roài. Tình thöông ñaëc bieät cuûa cha ñoái vôùi Giuse ñaõ khieán cho caùc anh ñem loøng ghen gheùt. Ñaõ theá, ngaøy ngaøy Giuse coøn xeânh xang taám aùo choaøng sang troïng chæ coù anh ñöôïc cha may cho… khoâng ngöøng keå tröôùc maët moïi ngöôøi, nhöõng giaác mô laùo leáu cuûa noù… Buoåi chaên thuù xa nhaø ñaõ cho hoï dòp giaûi quyeát moái haän vaãn nuoâi trong loøng ñoái vôùi Giuse.
Tuoåi treû mau queân, Giuse tìm laïi ñöôïc con ngöôøi voâ tö cuûa mình tröôùc nhöõng môùi laï ñang xaûy ra chung quanh. Anh toø moø quan saùt caûnh vaät, thích thuù tröôùc nhöõng kieåu aên maëc laï maét. Tính tình lanh lôïi, thích giuùp ñôõ ngöôøi khaùc, Giuse daàn daàn laøm baïn vôùi moät soá ngöôøi trong ñoaøn. Nhöng chæ vaøi ngaøy sau, cuoäc ñôøi Giuse laïi gaëp moät khuùc quanh môùi, anh trôû thaønh ngöôøi laøm cho Potiphar, quan cai thò veä cuûa Pharaoâ.
Thöôïng Ñeá thaät söï vaãn ôû vôùi Giuse. Anh buoàn nhôù nhaø nhöng vaãn tìm ñöôïc nieàm vui trong coâng vieäc chuû giao, töø vieäc lôùn ñeán vieäc nhoû, anh ñeàu chu toaøn. Potiphar raát haøi loøng vaø caøng ngaøy caøng tin töôûng Giuse. Khoâng nhöõng oâng tin töôûng anh vì anh luoân chu toaøn coâng vieäc nhöng vì oâng nhaän thaáy söï chaân thaät, thaúng thaén nôi Giuse, nhaát laø loøng tin cuûa anh nôi Thöôïng Ñeá. OÂng cho pheùp Giuse ñöôïc aên ôû trong nhaø, khaùc vôùi taát caû nhöõng ngöôøi noâ leä khaùc. Giuse ñöôïc haàu haï tröïc tieáp beân gia ñình oâng. Moïi vieäc trong nhaø ñeàu do moät tay Giuse quaùn xuyeán, oâng chuû ñaõ ñaët anh laøm quaûn gia, giao cho Giuse moïi söï mình coù vaø khoâng coøn baän taâm ñeán moät ñieàu gì nöõa. Töø luùc aáy, moïi vieäc trong nhaø, ngoaøi ñoàng ñeàu toát ñeïp.
Cuoäc ñôøi Giuse töôûng nhö ñaõ yeân aám döôùi maùi nhaø Potiphar. Cho ñeán moät ngaøy, Giuse boãng baét ñaàu caûm thaáy xao xuyeán, khoù chòu moãi khi phaûi gaëp rieâng baø chuû trong nhaø. Ñoâi maét baø khoâng buoâng tha Giuse, khieán Giuse luoáng cuoáng, ngay caû nhöõng luùc anh quay löng, vaãn caûm thaáy aùnh maét ñoù khoâng ngöøng ñuoåi theo. Soáng chung döôùi moät maùi nhaø, oâng chuû thì thöôøng vaéng nhaø, Giuse khoù traùnh neù maõi. Baø luoân kieám dòp gaëp rieâng Giuse vaø coù nhöõng thaùi ñoä môøi moïc raát loä lieãu. Roài, baø ñaõ toû tình thaúng vôùi Giuse.
Anh cöï tuyeät vaø noùi vôùi vôï chuû:
- "Thöa baø, oâng chuû ñaõ heát loøng tin töôûng toâi, chaüng coøn baän taâm ñeán moät ñieàu gì trong nhaø, moïi söï oâng coù, nhaát nhaát oâng ñeàu giao cho toâi. Trong nhaø naøy, chính oâng cuõng khoâng quyeàn theá hôn toâi: oâng khoâng caám ñoaùn toâi moät ñieàu gì. Laøm sao toâi coù theå laøm ñieàu troïng aùc nhö theá vaø phaïm toäi nghòch cuøng Trôøi Cao?"
Tình traïng giöõa hai ngöôøi caøng trôû neân caêng thaúng töø khi Giuse khaúng khaùi noùi roõ yù mình, nhöng baø vaãn khoâng tin Giuse coù theå cöôõng laïi tình cuûa baø. Baø caøng quyeát taâm quyeán ruõ cho ñöôïc anh quaûn gia treû tuoåi ñeïp trai.
Muøa gaët ñaõ ñeán. Taát caû gia nhaân ñeàu ñöôïc huy ñoäng ra phuï vieäc ngoaøi ñoàng. Buoåi tröa noùng böùc, trong nhaø vaéng veû, Giuse ñang maûi laøm moät soá vieäc laët vaët. Vôï oâng chuû vöøa ñi ñaâu veà, naøng khaùm phaù ra söï vaéng veû trong nhaø. Giuse ñang quay löng, lom khom thay taám thaûm trong phoøng. Khoâng ngaên ñöôïc caûm xuùc, naøng naém laáy aùo Giuse:
- "Giuse, anh … !"
Giuse chöa kòp phaûn öùng thì ñaõ caûm thaáy caû ngöôøi naøng ñoå xuoáng treân löng mình, anh luoáng cuoáng vuoät boû chaïy. Naøng ñieáng ngöôøi tröôùc phaûn öùng khoâng ngôø cuûa Giuse, trong tay coøn naém chaët taám aùo choaøng Giuse boû laïi. Phaûn öùng cuûa Giuse chaúng khaùc naøo moät caùi taùt naåy löûa. Quaù laém roài, teân moïi naøy thaät khoâng bieát thaân! Vöøa khi ñoù thì coù tieáng oàn aøo beân ngoaøi, ñaùm gia nhaân ñi laøm phuï ngoaøi ñoàng ñaõ veà, naøng loàng loän goïi vaøo, vöøa khoùc töùc töôûi vöøa noùi:
- "Coi naøy ! Ngöôøi ta ñaõ daãn veà moät teân moïi ñeå noù daùm hoãn vôùi ta! May maø caùc ngöôi veà tôùi, neáu khoâng thì khoâng bieát ta seõ ra sao."
Vöøa noùi, baø vöøa giô taám aùo choaøng cuûa Giuse leân laøm chöùng.
- "Caùc ngöôi veà, noù chaïy khoâng kòp löôïm aùo ñaây naøy."
Vaø naøng laên ra aên
vaï treân giöôøng cho ñeán luùc
Potiphar veà.
Cuøng vôùi luaän ñieäu
treân, naøng noùi vôùi oâng:
- "Teân toâi moïi oâng daãn veà ñoù, ñaõ lôïi duïng luùc nhaø vaéng veû, xaán laïi ñònh laøm hoãn vôùi toâi. Khi toâi keâu cöùu, thì noù boû aùo noù beân caïnh toâi maø chaïy ra ngoaøi."
Vöøa nghe ñeán
caâu "teân toâi moïi cuûa oâng xaán
laïi ñònh laøm hoãn vôùi
toâi", Potiphar ñuøng ñuøng noåi
giaän, baét Giuse toáng giam vaøo hoaû
loø, nôi giam giöõ nhöõng tuø
nhaân coù toäi vôùi nhaø vua.
* * *
Nhöng, OÂng Trôøi khoâng boû Giuse. Ngöôøi giaùng xuoáng treân anh loøng nhaân töø cuûa Ngöôøi vaø cho anh ñöôïc nghóa vôùi vieân cai quaûn. Theâm moät laàn, taám loøng chaân thaät vaø thaúng thaén cuûa Giuse ñaõ gaây ñöôïc söï tin töôûng nôi ngöôøi khaùc. Vieân cai quaûn trao phoù trong tay Giuse moïi vieäc troâng coi tuø nhaân. Taát caû ñeàu do moät tay anh saép ñaët. Vieân cai quaûn hoaøn toaøn tin töôûng nôi Giuse vì bieát chaéc vieäc gì coù tay anh tra vaøo ñeàu ñöôïc toát ñeïp.
Moät hoâm coù hai vieân chöùc cuûa vua Ai-caäp cuõng bò toáng giam. Quan cai thò veä caét Giuse haàu haï hoï. Hai oâng, moãi ngöôøi coù moät giaác mô kyø laï, ñem ra baøn baïc vôùi nhau maõi vaãn khoâng hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa noù. Giuse thaáy hoï coù ñieàu khoâng vui thì hoûi thaêm roài cuõng xin goùp yù. "Minh giaûi caùc ñieàm haù khoâng phaûi laø thuoäc quyeàn Thöôïng Ñeá sao?" Anh giaûi moäng cho hai oâng moät caùch minh baïch. Trong ba ngaøy nöõa, moät oâng seõ ñöôïc caát nhaéc trôû laïi, coøn moät oâng seõ bò ñem ra xöû giaûo. Anh cuõng khoâng queân nhaéc vieân chöùc may maén nhôù ñeán anh maø cöùu anh ra khoûi noãi haøm oan ñang phaûi chòu.
Moïi söï sau ñoù
ñaõ xaûy ra nhö lôøi öôùc
ñoaùn cuûa Giuse, nhöng vieân chöùc
may maén thì "ñaõ khoâng nhôù
ñeán Giuse vaø ñaõ queân baüng
anh ñi."
* * *
Troøn hai naêm sau, vua Ai-caäp cuõng naèm mô: "Naøy oâng ñang ñöùng nôi bôø soâng Nil. Vaø naøy töø soâng Nil ñi leân coù baûy con boø caùi, daùng ñeïp, thòt beùo vaø chuùng ngoaïm coû trong baõi saäy. Vaø naøy baûy con boø caùi khaùc leân sau chuùng, töø soâng Nil, daùng xaáu, thòt gaày vaø ñöùng beân caïnh caùc con boø kia ôû veà bôø soâng Nil. Vaø nhöõng con boø daùng xaáu, thòt gaày ñaõ nuoát tröûng baûy con boø daùng ñeïp, beùo toát." (Saùch Saùng Theá Kyù 41,5-7).
Pharaoâ raát lo aâu, muoán hieåu yù nghóa hai giaác moäng kia, cho vôøi taát caû nhöõng ngöôøi giaûi moäng danh tieáng nhaát, nhöng vaãn hoaøi coâng, khoâng ai ñoaùn noåi. Luùc ñoù, vieân quan ñaõ ñöôïc phuïc chöùc ngaøy naøo boãng nhôù ñeán Giuse vaø ñeà nghò Pharaoâ cho vôøi Giuse ñeán. Giuse noùi vôùi Pharaoâ:
"Taâu hoaøng thöôïng, caû hai giaác moäng thaät ra chæ coù moät yù nghóa maø thoâi. Baûy con boø caùi toát ñeïp töùc laø baûy naêm, baûy gieù luùa toát ñeïp cuõng coù nghóa laø baûy naêm. Baûy con boø gaày guoäc xaáu xí ñang leân sau chuùng töùc laø baûy naêm, baûy gieù luùa leùp xeïp chaùy naùm vì gioù noàm, töùc laø baûy naêm ñoùi.
Trong baûy naêm tôùi, toaøn coõi Ai-caäp seõ ñöôïc höôûng nhöõng naêm raát thònh vöôïng. Sau ñoù, baûy naêm ñoùi daáy leân sau, naïn ñoùi seõ daøy voø caû xöù. Côn ñoùi keùm naøy seõ raát traàm troïng. Vaø bôûi vì hoaøng thöôïng ñaõ naèm moäng ñeán hai laàn, thì quaû laø ñieàu ñaõ ñònh haún roõ nôi Thöôïng Ñeá vaø coù leõ ngaøy ñoù seõ khoâng xa."
Vua Ai-caäp cuøng caû ñình thaàn nhoán nhaùo tröôùc nhöõng hình aûnh raát chính xaùc cuûa Giuse. Ñöùc vua gaëng hoûi:
- "Vaäy Thöôïng Ñeá
phaûi coù yù giuùp ta khi toû cho ta bieát
tröôùc nhöõng ñieàu naøy
chöù, nhaø ngöôi coù thaáy
ñöôïc ñieàu gì nöõa
khoâng?"
- "Taâu hoaøng thöôïng,
ngay baây giôø, xin hoaøng thöôïng
tìm ngöôøi naøo saùng suoát
vaø khoân ngoan maø ñaët treân ñaát
Ai-caäp. Xin ngaøi thaân haønh boå nhieäm
nhaân vieân phuï traùch treân caû xöù
vaø boå moät phaàn naêm thueá treân
ñaát Ai-caäp suoát trong baûy naêm
thònh vöôïng. Nhöõng ngöôøi
höõu traùch kia phaûi lo tích tröõ
taát caû löông thöïc vaøo caùc
thaønh maø giöõ laáy. Vaø nhö
vaäy löông thöïc seõ coù nôi
taøng tröõ cho caû xöù phoøng
baûy naêm ñoùi seõ xaûy ra treân
ñaát Ai-caäp vaø caû xöù seõ
khoûi bò tieâu dieät vì ñoùi."
Lôøi leõ cuûa Giuse raát vöøa loøng Pharaoâ vaø ñình thaàn. Pharaoâ noùi vôùi ñình thaàn:
- "Kieám ñaâu ra ñöôïc moät ngöôøi ñöôïc thaàn khí cuûa Thöôïng Ñeá öùng cho nhö theá naøy?"
Roài Pharaoâ noùi vôùi Giuse:
- "Neáu Thöôïng Ñeá ñaõ toû ra cho khanh bieát moïi ñieàu aáy haún khoâng coù ai saùng suoát khoân ngoan ñöôïc nhö khanh. Chính khanh seõ laø tröôûng phaùi ñaàu trieàu, toaøn daân traãm seõ vaâng lònh khanh, traãm lôùn hôn khanh chæ vì ngoâi baùu."
Roài oâng noùi vôùi Giuse:
- "Naøy traãm ñaët khanh cai toaøn coõi Ai-caäp."
Döùt lôøi, Pharaoâ ruùt bao aán khoûi tay mình maø trao vaøo tay Giuse.
Giuse ñöôïc ba möôi tuoåi khi anh ra maét vua Ai-caäp. Anh ñöôïc vua tuyeät ñoái tin duøng vaø ñöôïc cho keát hoân vôùi Asnat, leänh nöõ cuûa Put-Phera, moät nhaø quí toäc thaønh On. Töø moät teân noâ leä bò ñoái xöû khoâng hôn moät con choù trong nhaø, anh trôû thaønh moät ngöôøi trong haøng quí toäc Ai-caäp.
Moïi vieäc xaûy ra ñuùng
nhö lôøi öôùc ñoaùn cuûa
Giuse. Nhöõng naêm ñoùi keùm baét
ñaàu. Taát caû caùc xöù khaùc
bò naïn ñoùi hoaønh haønh nhöng
xöù Ai-caäp ñaõ coù saün döï
tröõ suoát trong baûy naêm tröôùc.
Pharaoâ giao troïn quyeàn cho Giuse vieäc ñieàu
haønh cöùu ñoùi. "Baáy giôø,
Giuse cho môû heát thaûy caùc kho luùa
mì maø baùn cho ngöôøi Ai-caäp.
Cô caän ñaõ neân khoác lieät
nôi ñaát Ai-caäp. Töø moïi xöù
heát thaûy, ngöôøi ta qua Ai-caäp ñong
luùa cuûa Giuse."
* * *
Nôi queâ nhaø cuûa Giuse, cha anh laø Giacoùb nghe noùi coù luùa baùn beân Ai-caäp, ñaõ hoái thuùc caùc con ñi Ai-caäp ñong luùa. Möôøi ngöôøi anh cuûa Giuse ra ñi ñong luùa ôû Ai-caäp. Nhöng Bengiamin, em trai duy nhaát cuøng meï cuûa Giuse thì Giacoùb khoâng sai ñi vôùi caùc anh, oâng noùi: "Nhôõ ra noù maéc phaûi ruûi ro."
Ñeán nôi, caùc anh cuûa Giuse ñeán laïy anh, maët saùt ñaát. Giuse vöøa thaáy caùc anh thæ ñaõ nhaän ra hoï, nhöng giaû vôø nhö ngöôøi döng nöôùc laõ, duøng nhöõng lôøi taøn nhaãn maø noùi vôùi hoï. Giuse hoûi:
- "Caùc anh töø ñaâu ñeán?"
Hoï ñaùp:
- "Thöa töø ñaát Canaan, ñeå ñong löông thöïc."
Giuse ñaõ nhaän ra caùc anh nhöng hoï thì khoâng nhaän ra anh. Vaø Giuse nhôù laïi giaác moäng ñaõ chieâm bao veà hoï, beøn noùi vôùi hoï:
- "Caùc ngöôi laø quaân do thaùm. Caùc ngöôi ñeán ñeå doøm ngoù xem nôi naøo sô hôû trong xöù !"
Hoï voäi vaøng ñaùp:
- "Thöa ñöùc oâng, khoâng! Baày toâi cuûa ngaøi ñeán ñeå ñong löông thöïc. Chuùng toâi ñeàu laø anh em cuøng moät cha. Chuùng toâi laø nhöõng ngöôøi löông thieän, baày toâi cuûa ngaøi ñaâu coù phaûi laø quaân do thaùm."
Giuse caøng gaùn toäi, möôøi ngöôøi anh caøng heát söùc bieän minh:
- "Baày toâi cuûa ngaøi laø möôøi hai anh em. Chuùng toâi ñeàu laø con cuøng moät cha, ôû ñaát Canaan. Hieän giôø chæ coù moät ñöùa ôû laïi vôùi cha chuùng toâi, coøn moät ngöôøi thì hieän khoâng coøn nöõa."
Giuse cho luøa hoï vaøo nhaø giam, ra ñieàu kieän chæ cho moät ngöôøi trôû veà nhaø ñem Bengiamin laïi cho Giuse gaëp. Ba ngaøy sau, oâng goïi hoï ra noùi:
- "Vì loøng kính sôï Trôøi Cao, ta cho pheùp caùc ngöôi laøm theá naøy, ñeå ñöôïc soáng. Neáu caùc ngöôi löông thieän thì moät trong anh em phaûi chòu xieàng laïi trong nhaø giam ñeå cho nhöõng ngöôøi khaùc traåy ñi ñem luùa veà cho gia ñình. Sau ñoù daãn em uùt trôû laïi ñaây cho ta, ñeå chöùng thöïc lôøi leõ cuûa caùc ngöôi!"
Chín anh em khoâng coøn caùch naøo khaùc hôn laø laøm theo lôøi Giuse. Hoï thôû daøi thöôøn thöôït maø noùi vôùi nhau:
- "Chuùng mình thaät coù toäi vôùi Giuse. Ngaøy xöa troâng thaáy noù van xin laïy luïc maø khoâng ñoäng loøng cho neân môùi laâm caûnh nhö ngaøy nay."
Ruben böïc doïc ñaùp laïi:
- "Tao ñaõ noùi ñöøng ñuïng ñeán thaèng beù maø khoâng chòu nghe, ñeå ngaøy hoâm nay phaûi chòu ñeàn toäi nhö theá naøy."
Hoï khoâng ngôø Giuse ñang nghe, qua moät ngöôøi thoâng ngoân. Giuse boû hoï lui ra vaø khoùc. Sau ñoù oâng trôû laïi, truyeàn baét Simeâon xieàng laïi ngay tröôùc maët hoï. Roài Giuse kín ñaùo ra leänh ñoå ñaày luùa vaøo ñoà ñoaøn cuûa hoï vaø traû laïi baïc trong bao bò cuûa moïi ngöôøi vaø phaùt cho hoï löông thöïc ñi ñöôøng. Treân ñöôøng trôû veà queâ nhaø, chín anh em coøn laïi môùi kinh haõi khaùm phaù ra soá baïc ñöôïc traû laïi trong gioû. Vaø hoï ruøng mình nhìn nhau noùi:
- "Nhö vaäy laø Thöôïng Ñeá ñoái vôùi chuùng ta coù yù gì?"
Veà ñeán nhaø, hoï keå laïi töï söï cho cha. Giacoùb traùch:
- "Chuùng baây laøm tao maát con maát caùi. Giuse khoâng coøn, Simeâon khoâng veà ñöôïc, chuùng baây muoán baét Bengiamin ñem ñi, chuyeän gì roài cuõng ñeàu ñoå xuoáng treân ñaàu tao!"
Ruben coá thuyeát phuïc cha, laáy maïng hai con cuûa mình maø theà vôùi cha nhöng voâ hieäu. Giacoùb lo sôï maát noát Bengiamin, nhaát ñònh khoâng rôøi Bengiamin.
Naïn ñoùi caøng ngaøy caøng traàm troïng. Sau khi aên heát soá luùa mua ñöôïc töø Aicaäp veà, Giacoùb ñaønh phaûi nhaân nhöôïng ñeå cho Bengiamin ñi theo sang Aicaäp mua luùa laàn thöù hai.
OÂng ñaønh chæ coøn bieát troâng caäy vaøo Thöôïng Ñeá:
- "Xin Thieân Chuùa cho chuùng baây ñöôïc oâng ta thöông tình maø cho Simeâon vaø Bengiamin veà laïi ñöôïc. Coøn ta, neáu ta phaûi maát con, thì ñaønh maát vaäy. Haõy ñem trong bao bò moät soá ñaëc saûn ñòa phöông vaø ñöa xuoáng laøm quaø cho oâng aáy. Nhôù ñem theo gaáp ñoâi soá baïc vì coøn phaûi giao laïi soá baïc laàn tröôùc."
Trôû laïi Aicaäp vôùi Bengiamin, hoï ñöôïc Giuse môøi ñeán aên côm taïi tö gia. Taát caû anh em ñeàu hoang mang, khoâng hieåu ñöôïc caùch ñoái xöû cuûa Giuse, chæ lo seõ bò Giuse traû thuø vì soá baïc kyø tröôùc. Hoï laân la hoûi thaêm ngöôøi quaûn gia nhaø Giuse:
- "Xin loãi oâng laàn tröôùc chuùng toâi ñaõ xuoáng ñong löông thöïc. Khi ñeán traïm nghæ ñeâm môùi hay laø tieàn cuûa chuùng toâi ñem ñeán mua luùa khoâng hieåu taïi sao laïi ôû trong bao moãi ngöôøi. Chuùng toâi ñem traû laïi cho oâng chuû vaø xin theà khoâng ai bieát ai ñaõ ñeå vaøo chöù khoâng phaûi chuùng toâi."
Ngöôøi quaûn gia beøn vaán an hoï vaø noùi:
- "Xin caùc oâng cöù an loøng ñöøng sôï. Thöôïng Ñeá cuûa caùc oâng, Thöôïng Ñeá cuûa cha caùc oâng ñaõ daáu trong ñaãy cho caùc oâng ñoù! Toâi bieát maø!"
Sau ñoù, hoï ñöôïc hoäi ngoä cuøng Simeâon vaø taát caû anh em ñeàu ñöôïc ñoái ñaõi töû teá. Buoåi tröa, Giuse veà nhaø aên côm. Hoï ñem daâng quaø ñaõ ñem theo nhö lôøi cha daën roài phuïc laïy oâng saùt ñaát.
Sau khi chaøo hoûi, Giuse gôïi kheùo:
- "OÂng thaân giaø caû cuûa caùc ngöôi coù ñöôïc an laønh khoâng, caùc ngöôi ñaõ noùi laø oâng cuï coøn soáng coù phaûi khoâng?"
Hoï ñaùp:
- "Thöa, toâi tôù ngaøi laø cha chuùng toâi cuõng ñöôïc bình thöôøng, ngöôøi vaãn coøn soáng." Roài hoï quyø xuoáng maø laïy.
Giuse ngöôùc maét leân nhìn Bengiamin, em cuøng moät meï vôùi mình. OÂng hoûi:
- "Ñöùa naøy laø em uùt caùc ngöôi ñaõ noùi vôùi ta phaûi khoâng? Xin Thöôïng Ñeá ñoaùi thöông cho, hôõi con!"
Chöa döùt caâu,
Giuse ngheïn lôøi, laät ñaät quay löng
vì quaù xuùc ñoäng khi troâng thaáy
em. OÂng khoâng nhòn ñöôïc, chaïy
vaøo phoøng khoùc. Moät luùc sau, oâng
röûa maët vaø ñi ra, coá caàm
loøng vaø truyeàn gia nhaân doïn böõa.
* * *
Tröôùc ngaøy ñoaøn ngöôøi trôû veà laïi Canaan, Giuse laïi sai ngöôøi quaûn gia laøm nhö laàn tröôùc, ñoå ñaày luùa vaøo taát caû bao bò cuûa caùc anh vaø traû laïi baïc vaøo bao. Nhöng laàn naøy, oâng sai ñeå theâm chieác ly quyù cuûa mình vaøo bao cuûa Bengiamin. Saùng hoâm sau, ñoaøn ngöôøi ra ñi ñöôïc moät ñoaïn ñöôøng thì Giuse sai gia nhaân ñuoåi theo soaùt haønh lyù, hoï baét gaëp chieác ly quyù cuûa Giuse trong boïc cuûa Bengiamin.
Bò ñieäu trôû veà nhaø Giuse, caùc anh em cuûa Giuse maët caét khoâng coøn gioït maùu, khoâng coøn bieát phaûi laøm sao. Giuña heát lôøi xin xoû, keå leå taát caû nhöõng lo aâu vaø ñaén ño cuûa cha khi ñeå cho Bengiamin ñi.
Nghe nhaéc ñeán cha vaãn thöông nhôù mình vaø lo sôï maât theâm ngöôøi con uùt cuøng meï vôùi mình nhö theá naøo, Giuse caàm mình khoâng ñöôïc tröôùc maét moïi ngöôøi ñöùng haàu chung quanh, lieàn xua heát taát caû ñi choã khaùc:
- "Mau cho moïi ngöôøi lui ra."
Coøn laïi maáy anh em,
oâng khoùc lôùn tieáng roài nhaän
mình laø Giuse, con Giacoùb.
OÂng hoûi:
- "Toâi laø Giuse, cha toâi coøn soáng khoâng?"
Caùc anh em Giuse baøng hoaøng, ñöùng nhö trôøi troàng roài, theo lôøi Giuse, tieán laïi gaàn oâng nhö nhöõng caùi maùy.
- "Caùc anh khoâng nhaän ra Giuse, em cuûa caùc anh, ngöôøi caùc anh ñaõ baùn qua Aicaäp sao? Thoâi, caùc anh ñöøng quaù phieàn saàu, aân haän vì ñaõ baùn em. Chính laø phöông cöùu soáng maø Thöôïng Ñeá ñaõ sai em ñi tröôùc caùc anh. Baây giôø chæ môùi qua hai naêm ñoùi, chuùng ta coøn phaûi chòu naêm naêm nöõa khoâng caáy khoâng gaët. Thöôïng Ñeá ñaõ sai em ñi tröôùc caùc anh laø ñeå löu soáng soùt laïi treân ñaát cho anh em, cöùu soáng anh em vaø möu vieäc giaûi thoaùt lôùn. Vaäy khoâng phaûi caùc anh ñaõ sai em ñeán ñaây nhöng laø Thöôïng Ñeá. Chính Ngaøi ñaõ ñaët em laøm nhö cha cuûa Pharaoâ, laøm chuùa taát caû cung ñieän cuûa ngaøi, thoáng trò toaøn coõi Aicaäp."
Roài Giuse nhaén caùc anh môøi cha sang Aicaäp ñeå anh ñöôïc dòp phuïng döôõng cha trong nhöõng naêm ñoùi keùm khoù khaên. "Cha seõ ôû gaàn beân con, cha vaø caùc con, caùc chaùu cuûa cha, cuøng chieân boø vaø taát caû nhöõng gì cha coù. ÔÛ ñoù, con seõ lo cung döôõng cha, vì coøn ñeán naêm naêm ñoùi nöõa. Neáu khoâng, cha, gia ñình cha vaø moïi söï cuûa cha coù seõ sa cô ngheøo khoù."
Giacoùb chæ tin lôøi caùc con thuaät laïi sau khi troâng thaáy caùng cuûa Giuse gôûi ñeán ñeå cho oâng ñi "Baáy giôø sinh khí cuûa Giacoùb cha hoï nhö ñöôïc boài döôõng". Vaø oâng noùi:
- "Ñuû roài! Giuse
con ta coøn soáng! Ta phaûi nhìn noù
laïi tröôùc khi ta cheát."
* * *
Taát caû gia quyeán goàm baûy möôi ngöôøi cuøng Giacoùb doïn sang Aicaäp vaø ñöôïc Pharaoâ ban cho nhieàu aân hueä. Giuse caøng ngaøy uy theá caøng cao. OÂng caûi toå chính saùch ñieàn ñòa, mua ruoäng cuûa daân veà cho Pharaoâ, cho hoï caøy caáy ruoäng vaø thu thueá lôïi töùc. Möôøi baûy naêm sau, Giacoùb qua ñôøi sau khi ñaõ chuùc laønh cho caùc con chaùu. Xaùc oâng ñöôïc ñem veà choân caát beân moä phaàn cuûa toå tieân theo yù muoán cuûa oâng. Giuse cöû haønh tang leã cho cha raát troïng theå suoát trong baûy ngaøy.
Cha maát roài, caùc anh Giuse thaáy nhö maát theo söï che chôû cuûa cha tröôùc vieäc cuõ ñoái vôùi Giuse. Hoï baét ñaàu lo sôï Giuse vaãn coøn nhôù ñeán moái haän xöa maø traû thuø neân baøn nhau cöû moät ngöôøi ra noùi vôùi Giuse:
- "Tröôùc khi cheát, cha coù daën caùc anh noùi laïi vôùi Giuse neân queân toäi aùc vaø loãi laàm cuûa caùc anh ñaõ gaây ra cho em. Vaäy baây giôø, xin em vì tình cha maø mieãn thöù toäi aùc vaø loãi laàm cuûa caùc anh ñoái vôùi em !"
Giuse nghe vaäy chæ bieát
khoùc vuøi.
Caùc anh cuûa Giuse ñeán
saáp mình tröôùc maët oâng vaø
noùi:
- "Caùc anh saün saøng xin laøm toâi tôù cho em."
Giuse voäi vaøng noùi:
- "Ñöøng sôï, chæ coù Thöôïng Ñeá môùi coù quyeàn xeùt xöû caùc anh. Söï döõ caùc anh ñaõ toan tính ngaøy xöa, Thöôïng Ñeá ñaõ hoùa thaønh söï laønh, nhö chuùng ta ñeàu thaáy hoâm nay, nhôø vaäy maø cöùu soáng caû moät daân toäc lôùn. Vaäy baây giôø, caùc anh khoâng phaûi lo gì nöõa, em saün saøng cung döôõng caùc anh vaø gia ñình."
Roài Giuse an uûi vaø ngoû lôøi taâm phuùc vôùi hoï.
Hoa Lieân, Ñaøi
Loan, ngaøy 23/12/2000.
Nguyeãn Hoaø Bình