Samoa - 5/12/2000 - Ngaøy 5/12/2000, Toøa aùn ñaûo Samoa môû phieân toøa xeùt xöû vuï xung ñoät giöõa caùc coâng nhaân ôû Samoa vaø coâng nhaân Vieät Nam. Trong nhöõng ngaøy qua, ñoàng baøo Vieät Nam khaép nôi treân theá giôùi ñeàu quan taâm nhieàu veà vaán ñeà nhöõng coâng nhaân Vieät Nam ñang laøm vieäc cho coâng ty Daewoosa cuûa chuû nhaân ngöôøi Ñaïi Haøn, oâng Kim Soong Lee, taïi ñaûo American Samoa (thuoäc ñòa cuûa Hoa Kyø). Döïa theo nhöõng thö keâu cöùu göûi tôùi ñoàng baøo Vieät Nam Haûi Ngoaïi töø caùc coâng nhaân ñang laøm vieäc taïi Samoa, vaø döïa theo nhöõng baùo caùo töø caùc luaät sö vaø caùc nhaø baùo taïi Samoa, söï vieäc xung ñoät xaûy ra giöõa caùc coâng nhaân ôû Samoa vaø coâng nhaân Vieät Nam ñaõ laøm cho anh Nguyeãn Thaùi Quaûng vaø chò Tröông Leä Quyeân bò chaán thöông. Ngaøy 4/12/2000, tôø Baùo Lao Ñoäng cuûa Vieät Nam, qua baøi vieát cuûa Nguyeãn Minh Ngoïc vaø Phöông Thuûy, coù ñaêng taûi baøi phoûng vaán Coâng Ty Du Lòch 12 veà nhöõng söï vieäc xaûy ra cho coâng nhaân Vieät Nam taïi ñaûo Samoa. Ñeå hieåu roõ hôn söï vieäc theo nhieàu phía khaùc nhau, sau ñaây chuùng toâi xin ghi laïi baøi phoûng vaán vaø nhöõng baùo caùo cuûa tôø baùo Lao Ñoäng ôû Vieät Nam:

 Nguyeân nhaân vuï xung ñoät xaûy ra ngaøy 28/11/2000:

 Theo hôïp ñoàng cung öùng lao ñoäng ñöôïc kyù keát giöõa Coâng Ty Du Lòch 12 vaø Coâng Ty Daewoosa cuûa chuû nhaân ngöôøi Ñaïi Haøn, oâng Kim Soong Lee, töø ngaøy 28/8/1999, Coâng Ty Du Lòch 12 ñaõ ñöa 201 lao ñoäng (goàm 184 nöõ vaø 17 nam) sang laøm vieäc taïi ñaûo Samoa (thuoäc ñòa cuûa Hoa Kyø) theo caùc ngaønh ngheà thôï may, thôï caét vaø thôï hoaøn thieän saûn phaåm.

 Do coù nhöõng maâu thuaãn töø tröôùc giöõa ngöôøi lao ñoäng Vieät Nam (do Coâng Ty Du Lòch 12 quaûn lyù) vôùi Coâng Ty Daewoosa, moät soá coâng nhaân, ñoác coâng ngöôøi Samoa, neân ngaøy 28/11/2000, toáp coâng nhaân Vieät Nam ñaõ bò hôn moät chuïc coâng nhaân Samoa duøng gaäy ñaùnh gaây thöông tích khieán cho 2 coâng nhaân laø anh Nguyeãn Thaùi Quaûng (Ninh Bình) vaø chò Tröông Leä Quyeân (Haø Noäi) bò chaán thöông, ñaëc bieät laø chò Quyeân bò hoûng maét traùi. Ngay sau khi xaûy ra vuï xoâ xaùt treân, caûnh saùt ñòa phöông vaø luaät sö ñaõ tieán haønh laäp bieân baûn.

 Theo tìm hieåu cuûa baùo Lao Ñoäng Vieät Nam:

 Vaøo khoaûng 8 giôø (giôø Vieät Nam) ngaøy 28/11/2000, vuï xoâ xaùt xaûy ra; 8 giôø 30, Ban Giaùm Ñoác Coâng Ty Du Lòch 12 ñaõ tieán haønh hoïp vaø ñeà ra bieän phaùp khaån tröông giaûi quyeát. Ñoaøn caùn boä cuûa Coâng Ty do baø Hoaøng Thò Ngoïc Mai, Phoù Giaùm Ñoác Coâng Ty Du Lòch 12 vaø ñoaøn caùn boä cuûa Cuïc Quaûn Lyù lao ñoäng nöôùc ngoaøi do oâng Phaïm Ñoã Nhaät Taân ñaõ sang Samoa ñeå phoái hôïp vôùi cô quan chöùc naêng taïi Samoa vaø Coâng Ty Daewoosa sôùm giaûi quyeát söï vieäc.

 Ngaøy 29/11/2000, Cuïc Quaûn Lyù lao ñoäng nöôùc ngoaøi ñaõ khaån tröông göûi Coâng Vaên soá 569/QLLÑNN ñeà nghò khaån tröông giaûi quyeát vuï vieäc coâng nhaân bò ñaùnh ñaäp taïi Samoa.

 Vôùi söï trôï giuùp tích cöïc cuûa Thoáng Ñoác ñaûo Samoa vaø caûnh saùt ñòa phöông, tình hình ngöôøi lao ñoäng ñaõ daàn daàn trôû laïi oån ñònh. Ngaøy 1/12/2000, coâng nhaân ngöôøi Samoa ñaõ chuû ñoäng ñeà nghò hoøa giaûi khieán cho taâm lyù ngöôøi lao ñoäng Vieät Nam caûm thaáy yeân taâm hôn.

 Baøi phoûng vaán Coâng Ty Du Lòch 12 veà söï vieäc xaûy ra cho coâng nhaân Vieät Nam taïi ñaûo Samoa:

 Traû lôøi cho phoùng vieân cuûa tôø baùo Lao Ñoäng, oâng Ñoã Hieán, phoù Giaùm Ñoác phuï traùch ñieàu haønh Coâng Ty Du Lòch 12, cho bieát:

 Coâng Ty Du Lòch 12: "Trong quaù trình thöïc hieän hôïp ñoàng, do coù nhöõng phaùt sinh trong vieäc nhaø maùy chaäm traû löông cho coâng nhaân, vieäc laøm khoâng oån ñònh, ñöa ra nhöõng yeâu saùch khaáu tröø löông coâng nhaân khoâng hôïp lyù... ñaõ daãn tôùi nhöõng böùc xuùc keùo daøi ñoái vôùi phaàn ñoâng ngöôøi lao ñoäng... Theâm nöõa, vieäc daãn tôùi vuï xoâ xaùt khoâng theå khoâng noùi ñeán thaùi ñoä thieáu traùch nhieäm cuûa oâng Kim Soong Lee, Giaùm Ñoác Nhaø maùy Daewoosa."

 Traû lôøi caâu hoûi cuûa phoùng vieân baùo Lao Ñoäng veà tình hình söùc khoûe cuûa 2 coâng nhaân bò chaán thöông, Ban Giaùm Ñoác Coâng Ty Du Lòch 12 cho bieát:

 Coâng Ty Du Lòch 12: "Sau 2 ngaøy, anh Quaûng ñaõ bình phuïc vì chæ bò xaây xaùt nheï ôû maët, coøn chò Quyeân bò hoûng hoaøn toaøn maét traùi... Coâng Ty ñaõ phaùt ñoäng phong traøo uûng hoä chò Quyeân vaø ñaõ thu ñöôïc gaàn 20 nghìn USD". Cuõng theo nhöõng thoâng tin môùi nhaát do ñoaøn coâng taùc taïi Samoa thoâng baùo veà, tình hình söùc khoûe cuûa chò Quyeân ñaõ daàn daàn khaù hôn vaø vieäc chò trôû veà nöôùc hoaëc tieáp tuïc ôû laïi seõ ñöôïc quyeát ñònh sau. Ngaøy 5/12/2000, Toøa aùn ñòa phöông seõ tieán haønh xeùt xöû vuï xoâ xaùt.

 Traû lôøi caâu hoûi cuûa phoùng vieân baùo Lao Ñoäng veà traùch nhieäm cuûa Coâng Ty Daewoosa trong söï vieäc xoâ xaùt xaûy ra naøy, oâng Ñoã Hieán, phoù Giaùm Ñoác phuï traùch ñieàu haønh Coâng Ty Du Lòch 12, cho bieát:

 Coâng Ty Du Lòch 12: "Maëc duø chöa coù vaên baûn chính thöùc naøo veà vieäc boài thöôøng cho nhöõng naïn nhaân cuûa vuï xoâ xaùt noùi treân, song baèng nhöõng ñieàu khoaûn trong hôïp ñoàng, Coâng Ty Daewoosa phaûi hoaøn toaøn chòu traùch nhieäm tröôùc söï vieäc xaûy ra. Tuy nhieân, hôïp ñoàng thoûa thuaän giöõa hai coâng ty keùo daøi ñeán thaùng 8/2002, vì theá cuøng vôùi giaûi quyeát haäu quaû söï vieäc naøy, chuùng toâi coøn phaûi phoái hôïp vôùi chính quyeàn ñòa phöông, caùc cô quan phaùp luaät yeâu caàu chuû nhaø maùy phaûi thanh toaùn tieàn löông cho coâng nhaân vaø chaám döùt caùc haønh vi vi phaïm hôïp ñoàng, tieán haønh boài thöôøng cho ngöôøi lao ñoäng. Ñeán ngaøy hoâm nay, Coâng Ty Daewoosa ñang nôï coâng nhaân thaùng 5-9 vaø 10/2000... Theo baûn baùo caùo môùi nhaát (soá 388/BCDL-XKLÑ ngaøy 4/12/2000), hieän taïi cuøng vôùi vieäc cöông quyeát ñeà ra caùc bieän phaùp baûo veä ngöôøi lao ñoäng, Coâng Ty Du Lòch 12 coøn tieán haønh xaây döïng phöông aùn giaûi quyeát trong tröôøng hôïp nhaø maùy bò chính quyeàn ñaûo Samoa xöû lyù ñeå ñaûm baûo quyeàn lôïi ngöôøi lao ñoäng. "

 Giaûi thích vôùi phoùng vieân baùo Lao Ñoäng veà nhöõng thoâng tin khaùc nhau cuûa söï vieäc, oâng Ñoã Hieán, phoù Giaùm Ñoác phuï traùch ñieàu haønh Coâng Ty Du Lòch 12, cho bieát:

 Coâng Ty Du Lòch 12: "Ñaây laø xoâ xaùt giöõa coâng nhaân vôùi coâng nhaân chöù khoâng phaûi laø coâng nhaân vôùi cö daân. Hôn nöõa, moät soá ngöôøi lao ñoäng cuõng maát bình tónh, bò loâi keùo kích ñoäng vi phaïm quy ñònh cuûa ñòa phöông, coù thai, sinh con... laøm cho maâu thuaãn giöõa chuû nhaø maùy vaø coâng nhaân ngaøy caøng coù khoaûng caùch. Tröôùc tình hình naøy, Coâng Ty chuû ñoäng coù nhöõng bieän phaùp giaûi quyeát döùt ñieåm".

 Nhöõng nhaän ñònh cuûa baùo Lao Ñoäng veà vuï baïo ñoäng xoâ xaùt ñaõ xaûy ra:

 Theo AFP ngaøy 4/12/2000, vuï baïo ñoäng naøy ñaõ gioùng leân hoài chuoâng baùo ñoäng veà vieäc vi phaïm quyeàn lôïi lao ñoäng ñoái vôùi coâng nhaân Chaâu AÙ ñang laøm vieäc taïi nhaø maùy Daewoosa. Caùc coâng nhaân Vieät Nam phaãn noä cho bieát, chính Chuû Tòch Coâng Ty Daewoosa ñaõ tieáp tay cho caùc haønh ñoäng baïo löïc treân khi cho pheùp nhöõng giaùm saùt vieân ngöôøi Samoa ñöôïc quyeàn ñaùnh ñaäp caùc coâng nhaân Chaâu AÙ neáu nhö hoï sai soùt trong coâng vieäc. Tuy nhieân, ñieàu toài teä nhaát chính laø vieäc caùc coâng nhaân baûn xöù ñaõ vòn vaøo ñieàu ñoù vaø baét ñaàu taán coâng caùc ñoàng nghieäp ngöôøi AÙ baèng naém ñaám, gaäy goäc vaø caû dao keùo. Ñieàu naøy ñaõ laøm daáy leân laøn soùng baát bình vaø phaãn noä trong coäng ñoàng coâng nhaân Chaâu AÙ taïi nhaø maùy Daewoosa.

 Ñaây chæ laø moät trong haøng loaït caùc ñoái xöû baát coâng maø nhaø maùy Daewoosa ñaõ gaây ra cho caùc coâng nhaân Chaâu AÙ keå töø khi thaønh laäp naêm 1998. Sau vuï xoâ xaùt treân, nhieàu coâng nhaân Vieät Nam, do quaù lo sôï vì seõ bò traû thuø vaø ñaùnh ñaäp taïi nhaø maùy ñaõ phaûi ñeán truù aån taïi caùc nhaø thôø ñòa phöông. "Haàu heát caùc coâng nhaân naøy ñeàu raát hoaûng loaïn", Giaùm Ñoác Dòch Vuï Xaõ Hoäi Nhaø Thôø Thieân Chuùa Giaùo cho bieát. "Hoï ñaõ phaûi chòu moät chaán ñoäng raát lôùn vaø veát thöông tinh thaàn ñoù coù theå seõ theo hoï suoát cuoäc ñôøi".

 Toå chöùc phi lôïi nhuaän Dòch Vuï Phaùp Luaät Una'i - chuyeân baûo veä quyeàn lôïi cho phuï nöõ vaø nhöõng ngöôøi thieåu soá - döï kieán seõ ñeä ñôn kieän nhaø maùy Daewoosa vaø Chuû Tòch Lee do vuï xoâ xaùt treân. Moät tuaàn tröôùc ñoù, Toøa aùn caáp cao ñaõ xöû phaït Coâng Ty Daewoosa vì toäi ngöôïc ñaõi coâng nhaân vaø ñe doïa truïc xuaát coâng nhaân ngöôøi AÙ veà nöôùc vì ñaõ baõi coâng ñoøi coâng ty phaûi traû löông xöùng ñaùng vôùi söùc lao ñoäng.

 Ghi chuù cuûa baùo Lao Ñoäng:
* Hieän taïi trong nhaø maùy cuûa Coâng Ty Daewoosa taïi Samoa coù: 243 ngöôøi lao ñoäng Vieät Nam, trong ñoù coù 201 ngöôøi thuoäc söï quaûn lyù cuûa Coâng Ty Du Lòch 12, 42 ngöôøi thuoäc söï quaûn lyù cuûa Coâng Ty IMS.
* Taïi ñaûo Samoa hieän coù 807 ngöôøi nöôùc ngoaøi ñang lao ñoäng, trong ñoù coù 11 ngöôøi lao ñoäng Trung Quoác.
 
 

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page