Soá phaän haåm
hiu cuûa
nhöõng coâng nhaân Vieät Nam taïi Ñaøi
Loan
Prepared for internet by
Vietnamese Missionaries in Taiwan
Soá phaän haåm hiu cuûa
nhöõng coâng nhaân Vieät Nam taïi Ñaøi
Loan.
Trong khi caùc Hieäp Hoäi
baûo veä Suùc Vaät cuûa theá giôùi
ñang haêng haùi ñeå khieån traùch
nhöõng nöôùc coù nhöõng
haønh vi xuùc phaïm ñeán söï
soáng vaø söï sinh toàn cuûa nhöõng
con vaät maø hoï ñang coù nhieäm vuï
phaûi baûo veä, thì haàu nhö theá
giôùi cuõng khoâng ngôø raèng,
haèng ngaøy, caùc coâng nhaân Vieät
Nam taïi Ñaøi Loan ñang bò caùc
chuû nhaân cuûa caùc haõng xöôûng
vaø cuûa caùc trung taâm moâi giôùi
xuùc phaïm traàm troïng ñeán quyeàn
soáng vaø quyeàn laøm vieäc cuûa
hoï.
Quaù nhieàu caùc khoaûn
tieàn phaûi ñoùng ñeå ñöôïc
pheùp ñi lao ñoäng xuaát khaåu Ñaøi
Loan:
Nhöõng coâng nhaân Vieät
Nam, tröôùc khi ñi lao ñoäng xuaát
khaåu Ñaøi Loan, ñeàu phaûi ñoùng
moät soá chi phí cho caùc moâi giôùi
Vieät Nam vaø Ñaøi Loan. Theo quy ñònh
cuûa Nhaø Nöôùc Vieät Nam, nhöõng
coâng nhaân naøy coøn phaûi ñoùng
moät khoaûn tieàn theá chaân tröôùc
khi rôøi Vieät Nam. Veà caùc khoaûn
tieàn phaûi ñoùng, moãi coâng nhaân
coù moät soá phaän khaùc nhau, nhöng
chung quy thì ai cuõng phaûi ñoùng, duø
nhieàu, duø ít: Thöôøng thöôøng
töø 1,000 myõ kim tôùi 3,000 myõ
kim. Theo söï nghieân cöùu caùc Nhaân
Vieân thuoäc Boä Lao Ñoäng Ñaøi
Loan, sau khi Ñaøi Loan ñaõ ñöôïc
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñaøi Loan
caûnh giaùc veà toäi ñoàng loõa
vôùi caùc nöôùc khaùc ñeå
boùc loät quaù ñaùng nhöõng
ñoàng löông cuûa caùc coâng
nhaân nöôùc ngoaøi, vaø keát
quaû cho thaáy, ôû Vieät Nam, coâng
nhaân phaûi toán raát nhieàu tieàn
cho nhöõng thuû tuïc giaáy tôø,
nhöõng thuû tuïc qua caùc coø moài
trung gian, vaø nhieàu chi phí khaùc cho caùc
trung taâm ñaêng kyù ñi lao ñoäng.
Nhöõng tôø Hôïp
Ñoàng baát lôïi maø coâng
nhaân Vieät Nam phaûi kyù tröôùc
khi leân maùy bay qua Ñaøi Loan laøm
vieäc:
Haàu heát nhöõng coâng
nhaân Vieät Nam tôùi Ñaøi Loan ñeàu
khoâng bieát gì hoaëc chöa thaáy gì
veà noäi dung cuûa nhöõng tôø
hôïp ñoàng maø hoï ñaõ
kyù luùc rôøi Vieät Nam, vì ña
soá nhöõng tôø hôïp ñoàng
naøy kyù trong luùc voäi vaøng ñeå
chuaån bò ñi lao ñoäng, vaø khoâng
coù thì giôø ñeå ñoïc
laïi noäi dung cuûa noù laø gì. Coù
nhöõng ngöôøi qua tôùi Ñaøi
Loan roài maø vaãn chöa nhìn thaáy
tôø hôïp ñoàng mình ñaõ
kyù, vì bò Moâi Giôùi laáy
taát caû nhöõng giaáy tôø
naøy vaø khoâng traû laïi cho coâng
nhaân.
Nhöõng khoaûn khaáu tröø
bò Moâi Giôùi laáy töø trong
khoaûn tieàn löông haøng thaùng:
Ngoaøi nhöõng khoaûn khaáu
tröø caên baûn veà sinh hoaït haèng
ngaøy nhö tieàn baûo hieåm, tieàn
quaûn lyù, tieàn thueá Ñaøi Loan
vaø Vieät Nam... coøn coù nhöõng
khoaûn tieàn phaûi ñoùng cho Caùc
Trung Taâm Moâi Giôùi Vieät Nam (12 phaàn
traêm tieàn löông haøng thaùng),
Moâi Giôùi Ñaøi Loan (trung bình
töø 85,000 ñeán 120,000 NT cho moãi coâng
nhaân). Ñoâi luùc coù nhöõng
Moâi Giôùi coøn coù theâm nhöõng
khoaûn tieàn baát hôïp phaùp khaùc
maø boïn chuùng goïi laø nôï
phaûi traû. Ñaây laø nhöõng
khoaûn nôï maø coâng nhaân chöa
bao giôø möôïn, nhöng tröôùc
khi rôøi Vieät Nam, hoï phaûi kyù vaøo
nhöõng tôø giaáy ñoàng yù
ñeå bò tröø vaøo baûng löông
haøng thaùng (xin xem theâm baûng chi tieát
nhöõng khoaûn khaáu tröø tieàn
löông cuûa coâng nhaân Vieät Nam taïi
Ñaøi Loan). Theo quy ñònh cuûa Nhaø
Nöôùc Ñaøi Loan, tieàn löông
haøng thaùng cuûa coâng nhaân khoâng
ñöôïc döôùi möùc quy
ñònh 15,840 NT. Nhöng treân thöïc teá,
sau khi bò khaáu tröø ñuû thöù
dòch vuï, ngöôøi coâng nhaân
chæ coøn laõnh ñöôïc töø
1,000 tôùi 4,000 NT. Coù khoâng ít nhöõng
coâng nhaân bò tröø haàu heát
tieàn löông haøng thaùng, vaø chæ
coøn döïa vaøo tieàn löông cuûa
nhöõng giôø laøm theâm ñeå
soáng qua ngaøy.
Nhöõng söï ñaøn
aùp cuûa caùc chuû nhaân ñoái
vôùi coâng nhaân Vieät Nam quaù nhieàu,
neân nhaø nöôùc Ñaøi Loan
giaûi quyeát khoâng kòp:
Ñoàng yù raèng, trong
caùc nöôùc thuoäc vuøng AÙ
Chaâu maø caùc coâng nhaân Vieät Nam
ñi laøm vieäc xuaát khaåu lao ñoäng,
thì Ñaøi Loan coù theå noùi ñöôïc
laø moät trong nhöõng nöôùc coù
tieâu chuaån cao, bôûi vaäy, ñoái
vôùi coâng nhaân Philipines vaø Thaùi
Lan, thì Ñaøi loan laø löïa choïn
thöù nhaát cuûa hoï (the first choice). Nhìn
vaøo caùc baûn hôïp ñoàng
cuûa nhöõng ngöôøi Philipines vaø
ngöôøi Thaùi Lan, chính phuû cuûa
nöôùc hoï lo laéng vaø baûo
veä coâng nhaân cuûa nöôùc hoï
raát quy moâ, hoï baûo veä cho söï
an toaøn vaø quyeàn lôïi cuûa coâng
daân hoï töø ñaàu cho ñeán
cuoái. Coøn veà phía caùc coâng
nhaân Vieät Nam, coù theå noùi ñöôïc
gioáng nhö vieäc "baét con boû chôï".
Hôn nöõa, cho duø luaät phaùp Ñaøi
Loan coù nhöõng khoaûn baûo veä quyeàn
lao ñoäng cuûa taát caû caùc coâng
nhaân, nhöng chuùng ta cuõng khoâng theå
phuû nhaän ñöôïc raèng, coù
khoâng ít nhöõng chuû nhaân khoâng
tuaân giöõ nhöõng luaät leä lao
ñoäng, vaø vì lôïi duïng vaøo
söï thieáu baûo veä coâng nhaân
cuûa nhaø nöôùc Vieät Nam, vaø
söï thieáu kieåm soaùt chaët cheõ
cuûa nhaø Nöôùc Ñaøi Loan
veà nhöõng tröôøng hôïp
vi phaïm lao ñoäng, neân ñaõ coù
quaù nhieàu tröôøng hôïp vi
phaïm nhaân quyeàn xaûy ra ñoái vôùi
coâng nhaân Vieät Nam taïi Ñaøi Loan:
- Raát nhieàu chuû
nhaân thöôøng haêm doïa ñuoåi
coâng nhaân Vieät Nam veà nöôùc.
Hoï laøm cho caùc coâng nhaân Vieät
Nam cöù phaûi laøm vieäc trong tình
traïng khoâng ñöôïc baûo ñaûm
vaø luoân luoân sôï haõi bò
ñuoåi veà nöôùc. Trong saùu
thaùng ñaàu naêm 2000, ñaõ coù
khoaûng hôn 400 coâng nhaân Vieät Nam bò
ñuoåi veà nöôùc (maëc duø
hôïp ñoàng ñaõ kyù laø
hai naêm, vaø coù theå gia haïn theâm
moät naêm nöõa laø ba naêm). Vaø
haàu heát nhöõng tröôøng hôïp
naøy, Coâng Nhaân Vieät Nam bò chuû
nhaân Ñaøi Loan ñuoåi veà nöôùc
raát laø voâ lyù. Haàu nhö vaán
ñeå ñuoåi veà nöôùc
trôû thaønh gioáng nhö moät vaán
ñeà khuûng boá tinh thaàn ñeå
caùc coâng nhaân phaûi raêm raép
tuaân theo leänh cuûa chuû vaø luoân
caû nhöõng leänh raát laø baát
hôïp phaùp. (Xin xem theâm phaàn baùo
caùo veà nhöõng chi tieát cuûa töøng
tröôøng hôïp xaûy ra caù bieät).
- Coù moät soá chuû
nhaân Ñaøi Loan thöôøng hay ra nhöõng
quy luaät raát laø voâ lyù: nhö caám
khoâng ñöôïc tôùi caùc
nhaø thôø, ai tôùi caùc nhaø
thôø thì seõ bò ñuoåi veà
nöôùc (Vì caùc chuû nhaân bieát
raèng haàu heát caùc nhaø thôø
coâng giaùo taïi Ñaøi Loan ñeàu
coù caùc cô quan baûo veä quyeàn
lôïi lao ñoäng cuûa ngöôøi
coâng nhaân, vaø taïi caùc nhaø thôø
ñeàu coù nhöõng buoåi höôùng
daãn coâng nhaân bieát roõ nhöõng
quyeàn lôïi maø hoï ñöôïc
höôûng taïi Ñaøi Loan...)
- Coù moät soá chuû
nhaân coù nhöõng hình phaït caám
caùc coâng nhaân moät tuaàn, hoaëc
2 tuaàn... khoâng ñöôïc ñi ra
ngoaøi, hoaëc khoâng ñöôïc gaëp
khaùch (coù ngöôøi ñaõ phaûi
phaùt bieåu: sao gioáng nhö nhaø tuø
theá. Nhaø tuø coøn coù theå thaêm
nuoâi ñöôïc, ôû kyù tuùc
xaù maø laïi khoâng ñöôïc
tieáp khaùch ñeán thaêm...).
- Coù moät soá chuû
nhaân, lôïi duïng quyeàn theá baét
caùc coâng nhaân (ñoái vôùi
nhöõng coâng nhaân khoâng thuoäc dieän
giuùp vieäc gia ñình: ñaày tôù)
phaûi laøm vieäc rieâng tö khaùc cuûa
chuû (ngoaøi hôïp ñoàng ñaõ
kyù): nhö taém röûa cho choù, queùt
doïn vöôøn töôïc, troàng
caây coái trong vöôøn nhaø cuûa
chuû, naáu côm cho gia ñình chuû....
- Coù moät soá chuû
nhaân baét caùc coâng nhaân laøm
quaù nhöõng giôø quy ñònh
vaø ñoâi luùc khoâng traû löông
cho nhöõng giôø laøm theâm, hoaëc
khoâng traû ñuùng vôùi quy ñònh
cuûa giôø laøm theâm.
- Coù moät soá tröôøng
hôïp tai naïn lao ñoäng xaûy ra, vaø
chuû nhaân ñoâi luùc ñaõ
voâ traùch nhieäm khoâng giaûi quyeát
maø coøn tìm caùch ñöa traû
caùc coâng nhaân Vieät Nam veà nöôùc
cho xong chuyeän.
- Coøn coù nhöõng
tröôøng hôïp quaù ñaùng
khaùc nöõa, xin tìm hieåu theâm ôû
caùc baûn baùo caùo nhöõng tröôøng
hôïp caù bieät ñaõ xaûy ra ñoái
vôùi caùc coâng nhaân Vieät Nam taïi
Ñaøi Loan trong naêm 2000.
Caàn phaûi caáp toác
giaûi quyeát ñeå cöùu caùc
coâng nhaân Vieät Nam taïi Ñaøi Loan:
Vì coù quaù nhieàu söï
ñaøn aùp cuûa giôùi chuû
nhaân caùc haõng xöôûng vaø
cuûa caùc trung taâm moâi giôùi,
nhö haêm doaï ñuoåi veà Vieät
Nam, cöôõng böùc laøm theâm
giôø quaù nhieàu neân thieáu giôø
nghæ ngôi, bò caám cung trong caùc haõng
xöôûng hoaëc kyù tuùc xaù, vaø
khoâng ñöôïc ñi ra ngoaøi,...
neân ñaõ coù nhöõng tröôøng
hôïp caêng thaúng thaàn kinh xaûy
ra ñoái vôùi nhöõng coâng
nhaân Vieät Nam taïi Ñaøi Loan: ñieån
hình nhö tröôøng hôïp cuûa
chò Nguyeãn thò.... ñang laøm vieäc
trong coâng xöôûng giöõa ñoâng
ngöôøi, töï nhieân côûi traàn
heát aùo ra.....
Ñeå traùnh nhöõng
tröôøng hôïp ñaùng tieác
nhö ñaõ xaûy ra, vaø ñeå coù
ñöôïc moät söï coâng bình
chính ñaùng ñoái vôùi nhöõng
coâng nhaân Vieät Nam taïi Ñaøi Loan,
giaùo hoäi Coâng Giaùo Ñaøi Loan,
qua söï ñaéc löïc cuûa caùc
linh muïc tu só Vieät Nam taïi Ñaøi
Loan ñaõ heát mình phuïc vuï vaø
giuùp ñôõ cho coâng nhaân Vieät
Nam coù ñöôïc nhöõng quyeàn
lôïi caên baûn. Tuy nhieân, vì soá
löôïng caùc linh muïc tu só Vieät
Nam taïi Ñaøi Loan quaù ít so vôùi
caùc vaán ñeà xaûy ra haèng ngaøy
quaù nhieàu taïi Ñaøi Loan. Chuùng
toâi, hy voïng ngöôøi Vieät nam ôû
khaép nôi tìm moïi caùch ñeå
giuùp ñôõ cho caùc coâng nhaân
Vieät Nam taïi Ñaøi Loan coù ñöôïc
nhöõng quyeàn lôïi caên baûn
cuûa moät con ngöôøi laøm vieäc
xa nhaø vaø quyeàn soáng coâng bình
trong nhöõng naêm laøm vieäc taïi nöôùc
ngöôøi.
Ñaøi Loan, ngaøy 16
thaùng 11 naêm 2000.
Toång keát moät naêm
töø ngaøy coâng nhaân Vieät Nam ñeán
laøm vieäc taïi Ñaøi Loan (11/1999-11/2000).