Troáng Ñoàng
by Rev. Kim Ñònh, Vietnamese Philosopher
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
1. Troáng Ñoàng laø baûn toùm caû boán taàng tröôùc vaø minh hoïa caùch huy hoaøng.
(1)
Tröôùc heát laø tieân roàng. Tieân treân maët troáng toaøn chim.
Roàng döôùi tang troáng goàm 6 thuyeàn ñaõ hoùa roàng.
|
Troáng Ñoâng Sôn laø saûn phaåm tieâu bieåu nhaát cuûa vaên hoùa Ñoâng Sôn - bieåu tröng cuûa neàn vaên minh Vieät coå (vaên minh noâng nghieäp luùa nöôùc), trong ñoù troáng ñoàng Ngoïc Luõ I (Loaïi I theo Heger) coù hình thöùc ñeïp nhaát, noäi dung phong phuù nhaát vaø hoaøn chænh nhaát vôùi tieâu baûn cuõng ñöôïc coi laø xöa nhaát. (Hình maët troáng) |
(2) Thöù ñeán laø Caây Vieät: goàm neùt ngang vaø doïc. Ngang laø maët troáng, doïc laø tang troáng. Maët troáng chia ñoâi beân chaün beân leû.
Chaün laø treân noùc nhaø 2 chim, ñoaøn ngöôøi 6, ñoaøn chim 4 caëp.
Leû laø treân noùc nhaø 1 chim, ñoaøn ngöôøi 7, ñoaøn chim 3 caëp.
Soá 3 laø tam giaùc goác, trong coù 2 chaám nöõa ngaäm trong thaønh ra 5.
Soá 5 laø trung taâm maët nhaät coäng vôùi 4 nöõa sau 2 voøng.
(3) Soá 9 laø 36 chim voøng ngoaøi cuøng ñaïi dieän cho 4 hoa quì 9 caùnh.
"Hoa quì chaêm chaém höôùng veà thaùi döông"
(taát caû tieán theo taû nhaäm laø qui taâm neân goïi boùng laø höôùng döông)
(4) Toaøn troáng noùi veà neàn Thaùi Hoøa Thieân, Ñòa, Nhaân. thieân laø maët nhaät, ñòa laø thuyeàn nöôùc vaø ngöôøi ôû voøng giöõa. Taát caû ñang haân hoan tieán veà trung cung. Treân traàn gian khoâng theå tìm ñaâu ñöôïc böùc tranh trieát lyù Thaùi Hoøa huy hoaøng röïc rôõ hôn. Thaät vinh döï cho Vieät toäc coù ñöôïc böùc tranh troáng ñoàng trong kho taøng di saûn vaên hoùa daân toäc mình. Khuyeân moãi gia ñình saém moät tranh treo nôi trang troïng.
2. Thuyeàn tình beå aùi.
Ñaàu thuyeàn ñaõ bieán theå ra mieäng con roàng ñang môû ñeå ñoùn nhaän caùi hoân noàng chaùy ñaäm saâu vaøo taän hoïng, caùi hoân giao chæ thaám thía voâ cuøng dieãn laïi baèng mieäng roài baèng hai caùi ñuoâi Phuïc Hi Nöõ Oa quaán laáy nhau hay caùnh Ñoàng Töông cuûa AÂu Cô Toå Maãu vaø Toå Phuï Laïc Long Quaân.
3. Hình thaàn traêng beân Ai Caäp cuõng 14 baäc, vôùi con maét traùi ngöï tröôùc baøn thôø tam caáp, töùc laø nhöõng maãu soá chung cuûa thôøi nguyeân lyù meï coù chung vôùi troáng ñoàng: 14 tia saùng chæ 2 tuaàn traêng 7 ngaøy laø 14, vôùi con soá 3 (tam taøi) vôùi maét taû (taû nhaäm) ñeå chæ bieân cöông roäng môû thôøi maãu heä vôùi caùc thaàn nöõ laøm neân moâi sinh tinh thaàn cuûa Vaên Lang quoác.
4. Ghi theâm maáy hình chim trong troáng cuõng nhö maáy hình ngöôøi mang loâng chim ñang ca muùa ñeå chæ nhöõng con ngöôøi soáng thanh thoaùt nhö tieân, chæ coøn laïi moät chaân treân ñaát, ñang khi hai caùnh böï vöôn cao noùi leân söï thanh thoaùt nhö ñang bay vaøo coõi tieân boàng an laïc.
5. Ghi laïi hai hình noùc nhaø 1 chim vôùi 2 chim noùi leân beân chaün beân leû laø ñieàu raát quan troïng cho cô caáu. Chaün leû cuõng nhö vuoâng troøn, cuõng nhö ngang doïc, cuõng nhö gaïch ñöùt gaïch lieàn ñeàu noùi leân hai maët ñoái choïi cuûa cuøng moät vaät.
