Gaäy Thaàn
by Rev. Kim Ñònh, Vietnamese Philosopher
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
1. Gaäy thaàn laø teân chæ nhöõng ñôït taêng tröôûng cuûa nguõ haønh nhö sau:
Böôùc taêng tröôûng ñaàu tieân laø voøng trong voøng ngoaøi.
Voøng trong môùi ñaùng goïi laø nguõ haønh, vì chöõ haønh noùi leân söï bieán ñoäng, noùi leân luoàng linh löïc vaän chuyeån chöa keát ñoïng ra caùi chi caû? Ñieàu naøy chæ xaûy ra ôû voøng ngoaøi, nôi sinh löïc ñaõ keát tinh thaønh söï vaät vaø töø ñaáy thì phaûi dòch laø töù toá nhö cuûa caùc nôi, vì ñaõ thaønh söï vaät coá ñònh nhö nöôùc, löûa, kim, moäc. Voøng trong voøng ngoaøi nhaéc laïi tính chaát löôõng nhaát cuûa con ngöôøi goàm caû trong laãn ngoaøi.
"Ngoaøi laø lyù nhöng trong laø tình".
Tình thaâm nhi vaên minh.
Duy taâm chæ oâm voøng trong.
Duy vaät chæ bieát coù voøng ngoaøi.
Caùc duy laøm neân nhöõng vaên hoùa moät chieàu kích noù laøm queø quaët con ngöôøi, ñaåy con ngöôøi xa khoûi caùi "chu tri" toaøn dieän. Caùc neàn vaên hoùa hieän ñang bò khuûng hoaûng laø vì vuï naøy. Heidegger goïi vaên hoùa taây aâu laø queân neùt gaáp ñoâi laø vì vuï naøy ñaây. Bachofen 1851. Briffault 1927 chöùng minh ñöôïc raèng vaên hoùa taây aâu ñaùnh maát nguyeân lyù meï cuõng vì vuï naøy: vì thieáu voøng trong chæ toaøn töù, nguõ toá, coù ñöôïc chuùt haønh naøo ñaâu maø chaû öù ñoïng.
2. Cuõng chaân lyù löôõng hôïp nhöng ñöôïc bieåu dieãn kieåu khaùc laø voøng sinh voøng khaùng.
Voøng sinh laø ñöôøng ñi ra theá söï theo kim ñoàng hoà vôùi chaëng sinh, thaønh, suy, huûy.
Voøng khaùng laø ñi ngöôïc chieàu trôû veà trung taâm theo 4 chaëng: Nguyeân, Hanh, Lôïi, Trinh noù ñem laïi chaát tröôøng toàn cho vaên hoùa (vaø do ñoù maø coù vuï taû nhaäm laø ñeà cao tay traùi nhö seõ noùi sau). Vì coù trong ngoaøi, maø cuõng coù 2 voøng xuoâi ngöôïc, neân cuoái cuøng thaønh ra chöõ Vieân goàm caû Vaõn laãn Vaïn.
3. Cuøng chaân lyù treân: voøng trong voøng ngoaøi, taû nhaäm höõu nhaäm nhöng ñöôïc trình baøy baèng khung Vieät tænh ñaõ ñöôïc môû roäng thaønh Vieät tænh cöông. Thay vì Vieät tænh thì noù bieán ra Vieät tænh cöông töø Vieät tænh cöông ra Thaùi thaát. Theá laø coù ñuû khung ñuû soá. Baáy giôø ñem caû soá sinh laãn soá thaønh ñaët vaøo Vieät tænh cöông thaønh ra "Cöûu Laïc" laø 9 con soá cuûa daân Laïc Vieät. Sau nho giaùo goïi laø "Hoàng Phaïm Cöûu Truø". Ñoù laø moät thöù Hieán Phaùp. Ñuùng hôn laø moät thöù Ñaïo goïi laø Hoàng Phaïm laø maãu möïc lôùn maø caùc vieäc leû teû (cöûu truø) ñeàu phaûi tuaân theo. Caùi maãu lôùn ñoù chaúng qua laø Nguõ Haønh noù phaûi laø maãu möïc cho heát moïi vieäc. Laøm ñöôïc nhö vaäy thì Cöûu Laïc hay laø Hoàng Phaïm Cöûu Truø ñaõ bieán thaønh Minh trieát goïi boùng laø gaäy thaàn. Vì laøm ñöôïc heát moïi vieäc khoù khaên.
4. Minh Trieát laø gì? Noùi theo sieâu hình laø khaû naêng hoäi nhaäp hai ñaàu thaùi cöïc laïi moät. Noùi theo kieåu thoâng thöôøng thì Minh Trieát laø ngheä thuaät toái cao xeáp ñaët cuoäc soáng theá naøo cho moïi ngöôøi ñöôïc haïnh phuùc. Nhieàu hoïc giaû khen Ñoâng AÙ laø mieàn duy nhaát coù Minh Trieát thì caâu noùi ñoù ñuùng caû veà nghóa sieâu hình laãn nghóa thöôøng nghieäm. Veà nghóa sieâu hình ñuùng vì ñaây laø mieàn duy nhaát coù khaû naêng noái keát coù vôùi khoâng. Coøn veà nghóa thoâng thöôøng thì ñaây cuõng laø mieàn duy nhaát taïo haïnh phuùc cho nhieàu ngöôøi hôn heát töùc lieäu moïi ngöôøi ñöôïc höôûng bình saûn vaø töï do. Ñang khi caùc vaên minh khaùc khoâng ñaït ñöôïc: xaõ hoäi thì ñeå coù giai caáp chuû noâ, chuû coù heát, noâ chaúng coù gì. Haàu heát caùc xaõ hoäi lôùn xöa ñeàu coù giai caáp, coù khi ñeán 3/4 daân laø noâ. Nay xeùt kyõ laïi môùi giaät mình quaû laø toå tieân ñaõ taïo laäp cho con chaùu ñuû saùch öôùc gaäy thaàn, nhöng con chaùu queân luù môùi ñi röôùc trieát ngoaïi lai vaøo laøm nöôùc maát nhaø tan. Saùch Öôùc laø 5 soá sinh hay laø nguõ haønh. Theâm 4 soá ngoaøi vaøo nöõa thaønh ra 9 soá goïi laø Cöûu Laïc hay Gaäy Thaàn ñeàu nhö nhau, goïi nguõ haønh laø Hoàng Phaïm, coøn cöûu truø laø Gaäy Thaàn. Ñoù chæ laø nhöõng teân khaùc nhau ñeå chæ neàn Minh Trieát hoaëc goïi laø Ñaïo cuõng vaäy vì cho ñöôïc laø Ñaïo thì phaûi goàm caû aâm caû döông y nhö Minh Trieát vaäy "Nhaát aâm nhaát döông chi vi Ñaïo".
5. Nhö vaäy Minh Trieát chính laø ñaïo "Thuaän thieân" maø neáu dieãn taû ra baèng tieáng ngaøy nay laø ñem lyù trí thuaän theo "tieàm thöùc" "thieân naêng". Noùi baèng soá laø ñem 2 phuïc 3 hay ñem 4 phuïc 5 goïi laø "Meï troøn con vuoâng" nhö ñaõ noùi treân. Hoaëc ñem caâu ñoù hieän thöïc vaøo pheùp laøm lòch laø ñaët 12 thaùng vaøo khung thaùi thaát chia ra 4 muøa, moãi muøa coù 2 thaùng nhoû (thaùng ca) moät thaùng to, thaùng to ñaët cuoái muøa. Tuaàn thöù 4 cuûa thaùng ñoù thì vua vaøo ôû trung cung Haønh Thoå, ñeå "an Thoå, ñoân hoà nhaân, coá naêng aùi". Cuoái 4 muøa ñeàu laøm nhö theá goïi laø töù quí. 12 thaùng vua phaûi ôû trong 12 phoøng. Thaùng nhuaän thì vua phaûi ra ôû cöûa, neân chöõ nhuaän vieát chöõ moân laø cöûa, döôùi coù chöõ Vöông. Vua phaûi theo nguyeät leänh maø ôû nhö vaäy, vì vua thay maët cho toaøn daân ñoùng vai giao tieáp vôùi Trôøi goïi laø Ngöôøi baéc caàu soá giaùch (Supreme Pontife - kyõ sö caàu coáng thöôïng ñaúng); chæ theá thi haønh khi oâng baéc töø ñaát leân ñeán trôøi thì môùi ñaït Minh Trieát vaø ñaùng goïi laø Pope King. Coøn maáy oâng vua du muïc xöng mình laø god king coù cao hôn veà teân goïi nhöng xeùt caàu caùc oâng baéc thì gioáng caàu voøng coù vöôn leân cao, nhöng cuoái cuøng laïi caém ñaàu xuoáng ñaát, thì ñoù chæ laø chuyeân cheá, ñoäc taøi, ñoäc ñòa chöù ñem ñöôïc haïnh phuùc cho ai maø baûo laø Minh Trieát.
6. Nhìn xem vaên minh nhaân loaïi ngaøy nay ñang bò khuûng hoaûng traàm troïng laø vì toaøn laø voâ ñaïo, thieáu Minh Trieát. Noùi chi tieát thì vaên minh naøy ñang thieáu:
(1) Moät neàn "chu tri" toaøn dieän: Caùi hoïc ngaøy nay chæ laø caùi hoïc thaønh coâng maø thieáu thaønh nhaân. Nöôùc chæ coù ñeán Hieán Phaùp, treân khoâng coù gì nöõa. Caùc ñaûng chính trò cuõng chæ coù ñeán "cöông lónh" laø heát, treân nöõa chaúng coù ñaïo naøo ñeå maø tu thaân, ñeå naâng nhaân caùch leân caû, neân chính söï cuûa ñaûng phaùi chæ toaøn möu löôïc sao ñeå nhaèm haï beä ñaèng kia, chöù khoâng bieát lo cho nöôùc. Ñuùng hôn chæ lo kieåu "hieáu haønh tieåu tueä" chính trò tính töøng tuaàn: thieáu haún caùi nhìn "an bang teá theá" ñeå bình thieân haï.
(2) Thieáu khaû naêng kieán taïo Hoøa Bình, vì ñeán ñôït sieâu hình ñaõ noái ñöôïc coù vôùi khoâng ñaâu. Trieát hoïc hí hoaùy suoát 25 theá kyû khoâng sao coäng noái vuoâng vôùi troøn vaøo nhau ñöôïc, chæ coù kyõ thuaät laø saùng laïn. Beân trong khoâng Chuû Ñaïo, beân ngoaøi laøm sao thieát laäp noåi Hoøa Bình. Coù laøm heát côõ cuõng chæ ñi ñeán taïm öôùc (modus vivendi) vaäy thoâi.
7. Ngoaøi ra thì ñuùng nhö Bachofen ñaõ toá caùo vaên minh nay ñaùnh maát nguyeân lyù meï töø laâu roài, neân khoâng laøm sao taïo haïnh phuùc cho con ngöôøi ñöôïc. Phaûi coù meï môùi naâng cao söï soáng, chöù cha chæ nghó ñeán taêng quyeàn löïc. Vì boû maát nguyeân lyù meï laø tình yeâu thöông neân cho tôùi nay toaøn duøng nguyeân lyù thoáng trò, principal of domina chæ ñi ñeán nhöõng ñeá quoác: töø Babylon, Assyria, Egypte qua Roma, Mongol... toaøn ñöïc röïa, döïa treân baïo haønh baïo löïc. Taát caû ñeàu vang boùng moät thôøi roài suïp ñoå troïn veïn, khoâng ñeå laïi trong khi di saûn vaên hoùa ñöôïc moät caùi gì ñaùng giaù. Ngoaøi maáy traùi bom H thì vaên hoùa naøy ñoùng goùp ñöôïc chi.
8. Vaên minh leân cöïc cao ñeán ñôït vi theå... nhöng chöa bao giôø thieát laäp ñöôïc moät neàn nhaân chuû ñeå cho con ngöôøi laøm chuû vaän meänh mình: heát phuïc tuøng trôøi thôøi trung coå, thì ñeán nay phuïc tuøng ñaát: haï taàng kinh teá chæ huy thöôïng taàng ñieàu khieån nhöng con ngöôøi khoán khoå nhö luõ choù leø löôõi thôû haét ra.
Vaên minh nay cuõng chöa bao giôø tìm ra ñöôïc caùi Hoïc coù Haønh, nghóa laø caùi haønh gaén lieàn vôùi hoïc nhö saùch öôùc gaäy thaàn. Gaäy thaàn laø phaàn thöïc hieän cuûa saùch öôùc. Vôùi Saùch Öôùc thì öôùc gì ñöôïc naáy. Saùch Öôùc coù taát caû caùc ñieàu vöøa keå trteân:
(1) Neàn chu tri toaøn dieän trong ngoaøi.
(2) Kieán taïo hoøa bình keùo daøi nhieàu ngaøn naêm.
(3) Giöõ ñöôïc nguyeân lyù meï cho tôùi taän ñôøi môùi.
(4) Thieát laäp ñöôïc neàn nhaân chuû ñeå con ngöôøi khoûi laøm noâ leä cho caùc theá löïc ngoaïi lai.
(5) Laäp ra ñöôïc moät neàn hoïc vaán coù hieän thöïc chöù khoâng chæ laø thöù hoïc gaây neân nhöõng con ngöôøi lyù thuyeát.
Nhöõng ñieàu ñoù cho ñeán nay môùi chæ thaáy mieàn coù Saùch Öôùc môùi thieát laäp ñöôïc maø thoâi. Vaø vì vaäy coù theå noùi laø neàn vaên hoùa duy nhaát ñaõ taïo ñöôïc haïnh phuùc cho con ngöôøi.
Chöông sau seõ noùi veà böùc tranh haïnh phuùc ñoù.