Böùc Tranh Vaên Toå
by Rev. Kim Ñònh, Vietnamese Philosopher
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
|
|
1. Nöõ Oa caàm caùi Qui ñeå ño troøn.
Phuïc Hi caàm caùi Cuû ñeå ño vuoâng
Ñaây laø hình aûnh thaùi sô töø hieän töôïng Nöõ Nam vöôn leân ñeán yù nghóa luaät phoå bieán (qui cuû) vaø yù nieäm Töông quan neàn taûng giöõa hai nam nöõ. Trong huyeàn söû Vieät laø AÂu Cô toå maãu gaëp Laïc Long Quaân treân caùnh Ñoàng Töông. Ñaây laø chöõ Töông Vaøng. Chæ coù neàn vaên hoùa Vieät toäc môùi giöõ ñöôïc chöõ Töông naøy maø thoâi. Chính noù laøm naûy sinh caùc ñöùc tính öu Vieät khaùc. (xem hình 1)
2. Nöõ Oa Thaùi Maãu mình raén (töùc xaø long) noùi leân roõ Thaùi Maãu hoï roàng thuoäc Vieät toäc. Nöôùc Taøu môùi coù töø Toäc Thöông (theá kyû 17 tröôùc Coâng Nguyeân) vôùi vaät toå laø baïch hoå, môùi möôïn roàng cuûa Vieät toäc vaøo quaõng nhaø Haùn. (xem hình 2)
3. Nöõ nam ñöôïc ñaïi dieän baèng chim vaø raén. Hình naøy tìm ñöôïc nôi ngöôøi Möôøng. Bieåu töôïng naøy laø tieàn thaân cho tieân roàng (töø ñôøi Hoàng Baøng 2879 tröôùc Coâng Nguyeân) trôû veà sau. (xem hình 3)
4. Thaàn chim raén Quetzalcoatl ôû Astec (Mexico) chöùng toû yù töôûng chim raén (tieân roàng) toûa roäng khaép bôø duyeân haûi Thaùi Bình Döông, cuõng nhö nhöõng ngöôøi mang loâng chim khi muùa cuõng lan toûa nhö vaäy. (xem hình 4)
5. Tieân laø chim. Chim ñaây laø hình Chu Töôùc (con töôùc ñoû) cuøng loaïi vôùi Phöôïng (loaïi vaên hoùa, chöù khoâng veà ñieåu hoïc) thuoäc giai ñoaïn döông ñieåu cuûa Vieâm Vieät cuõng goïi laø Hoaøng Vieät. Ñôït sau laø chim nöôùc. (xem hình 5)
6. Hình 6 laø caùc chim nöôùc xuaát hieän töø Hoàng Baøng kyû, nhö Hoàng: ngoãng trôøi cuõng goïi laø thieân nga: swan. Haïc cuõng goïi laø ngoãng trôøi nhöng beù hôn. Vaïc coøn beù hôn nöõa (?) AÂu laø Haûi AÂu: gull. Vuï: coø trôøi... chim nöôùc ñeå lieân heä vôùi roàng laø thuûy loaïi. (xem hình 6)
7. Roàng. Coù nhieàu loaïi roàng: nhö giao long (caù saáu), xaø long (raén), Baøn Qui (roàng moät chaân), Li Long (roàng vaøng khoâng ngaø), Caåu Long hay hoå long tieáng Nam Döông laø Aso. Mako hay Ma kaø roàng... moät loaøi thuûy quaùi gaàn gioáng caù saáu. (xem hình 7)
8. Thuyeàn roàng. Gioûi ñi thuyeàn laø taøi cuûa phöông nam ñoái vôùi gioûi côõi ngöïa laø taøi phöông baéc (Taøu). Leã ñua thuyeàn laø ñeå nhôù toå phuï, nhö mang loâng chim ñeå ghi toå maãu. (xem hình 8)