4. Khi Ngöôøi Coäng Saûn Giaûi Phoùng
by Rev. Kim Ñònh, Vietnamese Philosopher
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
c. Khoâng an thoå ñeå ñoân hoà nhaân thì baát khaû naêng aùi
Khoâng an thoå ñeå ñoân hoà nhaân thì baát khaû naêng aùi. Caâu saùch ñoù ngöôøi Coäng saûn ñaõ chöùng minh caùch ñoà soä baèng caùi cheát theâ thaûm cuûa bieát bao ngöôøi trong caùc traïi taäp trung, hoaëc tieáp tuïc ngaõ guïc treân caùc chieán tröôøng, trong nhöõng vuï baét coùc, khuûng boá khaép nôi treân ñaát Vieät keå töø ngaøy chaân voi Coäng saûn ñöôïc röôùc vaøo nöôùc ta.
Ñoù cuõng chæ laø söï laäp laïi kinh nghieäm nöôùc ngoaøi. Xin ñöa ra moät nhaân chöùng nhieàu ngöôøi ñaõ nghe noùi tôùi, ñoù laø Milovan Djilas. Tröôùc kia oâng laø lyù thuyeát gia ñaõ ñöôïc un ñuùc trong loø tö töôûng Coäng saûn, roài laøm tôùi phoù chuû tòch Nam Tö, nhöng naêm 1962 vì ñaõ cho xuaát baûn cuoán "Caùc cuoäc ñaøm thoaïi vôùi Staline" neân bò keát aùn hôn 8 naêm tuø. Lyù do? Chæ vì ñaõ daùm noùi leân tieáng löông taâm maø sau ñaây laø moät vaøi caâu trích dòch: "Haàu nhö khoâng moät ñieàu naøo trong chuû nghóa Maùc-xít nguyeân thuûy ñöôïc toàn taïi tôùi nay". Veà noâng daân, oâng vieát: "Giai caáp môùi ñaõ thaønh coâng trong vieäc bieán caùc noâng daân trôû neân toâi moïi vaø giaønh laáy phaàn lôùn nhaát trong lôïi töùc cuûa hoï".
Cho neân veà toác ñoä kyø laï trong nhöõng tieán boä kyõ ngheä cuûa Lieân Soâ thì Djilas coù theå noùi xöa kia nhöõng thuyeàn buoàm cuûa Taây Ban Nha duøng söùc nhöõng ngöôøi noâ leä bò xieàng vaøo maïn thuyeàn ñeå cheøo, cuõng coù moät toác ñoä raát nhanh.
Chuùng ta coù theå keát luaän baèng maáy caâu cuûa Djilas nhö sau: "Xöa kia caùc ñoàng chí Coäng saûn laø nhöõng con ngöôøi, moãi ngöôøi moãi veû, moãi tính, nhöõng chieán só nhieät thaønh haêng haùi, tinh thaàn quyeán luyeán nhau khoâng phaûi vì chí höôùng nhö nhau, ñau khoå nhö nhau, nhöng cuõng vì moät tình yeâu khoâng vuï lôïi, moät tình ñoàng chí, ñoaøn keát... Nhöng roài khi hoï ñaõ naém ñöôïc chính quyeàn thì hoï ñaõ trôû thaønh nhöõng con ngöôøi heøn nhaùt, vuï lôïi, ích kyû, heát yù töôûng vaø heát ñoàng chí, saün loøng töø boû heát caû danh döï, teân tuoåi, chaân lyù, ñaïo lyù, coát sao giöõ maõi ñöôïc ñòa vò cuûa hoï trong giai caáp thoáng trò vaø thöôïng löu. Theá giôùi chaúng maáy khi ñöôïc thaáy nhöõng anh huøng saün saøng hy sinh vaø chòu cöïc nhoïc nhö nhöõng ngöôøi Coäng saûn tröôùc vaø sau nhöõng ngaøy ñaàu cuûa cuoäc caùch maïng. Vaø cuõng chaúng maáy khi theá giôùi ñaõ ñöôïc thaáy nhöõng con ngöôøi maát tinh thaàn deã daøng nhö vaäy, öông ngaïnh baûo veä moät caùch ngu xuaån nhöõng coâng thöùc khoâ khan sau khi hoï ñaõ naém ñöôïc chính quyeàn...
"Chuû nghóa Coäng saûn ñoäc taøi ñöa tôùi moät söï baát maõn toaøn dieän trong ñoù moïi yù kieán dò ñoàng ñeàu bò xoùa nhoøa, ngoaïi tröø loøng tuyeät voïng vaø thuø oaùn" (taát caû ñoaïn naøy tröng theo Laâm ngöõ Ñöôøng, baûn dòch cuûa Töø Chung "Bí danh" trang 156-174). Ñieåm naøy quaù roõ, khoâng maáy ai nghó ñeán truyeän phuû nhaän caû. Traùi laïi chính nhöõng thöïc taïi phuõ phaøng ñaõ laøm vôõ moäng nhieàu nhaø trí thöùc treân theá giôùi tröôùc kia ñaày thieän caûm vôùi Coäng saûn vaø coi ñoù nhö moät cöùu tinh ñeå giaûi phoùng con ngöôøi trong giai ñoaïn môùi naøy. Chính söï vôõ moäng kia ñaõ laøm cho Coäng saûn maát ñi bao uy tín, vaø chæ coøn soùt laïi ñöôïc soá nhoû. Tuy nhieân soá nhoû ñoù vaãn baùm chaët vôùi chuû tröông raèng: "sôû dó Coäng saûn khoâng ñaït thaønh quaû laø taïi caùc nöôùc Coäng saûn khoâng chòu ñi ñuùng ñöôøng loái do Karl Marx vaïch ra, neân coù nhöõng chuyeän ñaùng tieác nhö vaäy. Vì theá maø ngaøy nay ñang coù traøo löu "Xeùt laïi" vôùi hy voïng taïo ñöôïc keát quaû toát ñeïp hôn! Lieäu coù ñöôïc chaêng?
Ñieàu laøm cho giôùi trí thöùc say meâ hôn heát trong trieát thuyeát Karl Marx laø "döï phoùng caên baûn" nhaèm giaûi phoùng con ngöôøi ra khoûi thaûm traïng vong thaân ngaøy nay.
Vong thaân laø gì? Noùi cuï theå laø laøm con ngöôøi queân maát baûn goác ngöôøi cuûa mình. Con ngöôøi bò baùn ñoaïn maõi cho nhöõng tha vaät nhö toân giaùo, tö baûn, chính trò... Baûn tính con ngöôøi bieán maát ñeå trôû thaønh nhöõng söï vaät cuï theå nhö tieàn baïc, haøng hoùa, nghóa laø nhöõng giaù trò phoå thoâng, voâ hoàn, ngöôøi ta trao ñoåi cho nhau nhöõng ñoà vaät. Ñoù laø vong thaân, laø thaûm kòch laøm haï phaåm giaù con ngöôøi xuoáng haøng söï vaät. Chuùng ta caàn noùi ngay raèng nhöõng nhaän xeùt cuûa Karl Marx raát ñuùng vôùi xaõ hoäi AÂu Chaâu theá kyû 19, vaø coøn ñuùng vôùi tình traïng xaõ hoäi nhieàu nôi khaùc ngaøy nay.
Caùc nhaän xeùt treân ñaõ ñöôïc nhieàu trieát gia vaø vaên haøo noùi tôùi neân khoâng coù chi laï laém, nhöng döôùi ngoøi buùt cuûa Marx tuyeân boá töø khöôùc moïi trieát lyù suoâng vaø thieát laäp ra moät "haønh phaùp", moät maët traän giaûi phoùng vaø trao söù maïng ñoù cho nhöõng ngöôøi ñang laø vaät hy sinh cho caùc cheá ñoä tö baûn boùc loät hoï, khieán hoï maát quyeàn laøm ngöôøi, thì tieáng goïi cuûa oâng trôû neân thieát tha vaø loâi keùo khoâng nhöõng thôï thuyeàn maø luoân caû moät soá khaù ñoâng trí thöùc. Chæ xin keå vaøi teân tuoåi quen: Merleau Ponty khi vieát "Humanisme et Terreur" thì ca ngôïi chính quyeàn Soâ vieát cho raèng chæ coù giôùi voâ saûn môùi laø lieân chuû theå chaân thöïc, nghóa laø chæ coù thôï thuyeàn môùi bieát yeâu thöông nhau thöïc tình. Nhöng 8 naêm sau khi vieát "Les Aventures de la Dialecque" thì ñaõ ñoåi gioïng vaø cho cuoäc caùch maïng beân Nga cuõng chæ laø moät trong caùc cuoäc caùch maïng naøo baát cöù.
J.P. Sartre cuõng töø söï uûng hoä heát mình vôùi heát söùc ngoøi buùt ñeå roài ñi tôùi caâu quaû quyeát "xaõ hoäi chuû nghóa laø moät con quaùi vaät töï caén xeù chính mình..." Bertrand Russel tröôùc ñaây 10 naêm coù laàn ñoøi Myõ trieät haï Nga soâ baèng bom khinh khí, ñeán nay thì quay ra leân aùn Toång thoáng Johnson laø toäi nhaân chieán tranh vì cho pheùp neùm bom Baéc Vieät!...
Chæ keå sô theá ñuû bieát taïi sao giôùi trieát hoïc gia AÂu taây bò maát tín nhieäm cuõng coù lyù do laém. Caùi hoïc hoaøn toaøn vaät baûn giuùp maáy cho vieäc höôùng daãn cuoäc soáng ôû ñôøi! Ñeán nay traøo löu "nhaäp cuoäc, laên löng" noåi daäy, thì caùc oâng cuõng theo thôøi trang maø hoâ laên löng (engagement). Nhöng nghe caùc oâng thì ta thaáy lieàn, ñoù laø caùc oâng ñöùng treân thaùp ngaø maø hoâ, chöù caùi trieát hoïc cuûa caùc oâng coù giuùp caùc oâng nhìn saùng suoát hôn ai ñaâu!
Caùc oâng cho raèng Coäng saûn ñaõ laøm sai laïc "döï phoùng caên baûn" cuûa K. Marx thì thaät laø lô mô. Baûo raèng trieát thuyeát Marx laø moät nhaân baûn thì chæ laø noùi kieåu thöôøng nghieäm.
Heã noùi veà yeâu thöông ngöôøi, noùi veà giaûi phoùng con ngöoøi, giaûi phoùng thôï thuyeàn maø baûo laø nhaân baûn ñaõ ñöôïc ñaâu. Goïi laø nhaân baûn côõ vaên ngheä thì ñöôïc, coøn muoán noùi laø nhaân baûn theo bình dieän trieát lyù thì khoâng ñöôïc döøng laïi ôû thieän chí vôùi nhöõng caâu tuyeân boá huøng bieän, nhöng phaûi tieán xa hôn nöõa. Chuùng ta haõy thöû theo maáy oâng trieát ñoù maø chæ noùi ñeán maáy taùc phaåm cuûa Marx treû nhö quyeån Sainte famille, Ideùologie allemande hoaëc Manuscrits d'EÙconomis politique et philosophique (1843-44). Trong taùc phaåm cuoái naøy, Karl Marx ñònh nghóa con ngöôøi nhö laø thöïc theå xaõ hoäi: l'homme humain est l'homme social", caâu naøy gioáng gioáng vôùi caâu Maëc Ñòch: "quaàn ngaõ nhaát theå" ngaõ vôùi xaõ hoäi laø moät theå nghóa laø xaõ nhaân tính ñaõ muùc caïn baûn tính con ngöôøi roài maø thaät ra con ngöôøi coøn nhöõng yeáu toá meânh moâng khaùc maø Nho giaùo keâu laø Thieân Ñòa chi ñöùc. Vì theá nhöõng caâu ñònh nghóa giaûn löôïc con ngöôøi vaøo moät yeáu toá duy nhaát nhö treân ñeàu laø baùn ñoaïn maïi con ngöôøi cho ñoaøn luõ, chaúng coøn chi ñeå laïi cho con ngöôøi saâu thaúm tö rieâng cuûa vaên toå, maø ñoù môùi laø phaàn trung thöïc cuûa ngöôøi, huoáng chi ñoaøn theå ñoù khoâng coù moät yeáu toá sieâu vieät naøo beân treân, deã trôû thaønh moät thöù Thöôïng Ñeá nuoát troâi luoân baûn theå con ngöôøi maø Karl Marx ñang nhaèm giaûi phoùng. Chính Marx nhaän ra tính caùch tröøu töôïng ñoù (home geùneùrique et abstrait) neân khi vieát "Ideùologie allemande" (1845) ñaõ coá ñöa con ngöôøi vaøo hoaøn caûnh tö rieâng cuûa lòch söû; nhöng ñoù laø moät thöù lòch söû ñöôïc vieát laïi theo khía caïnh duy nhaát cuûa kinh teá, theo khía caïnh töông quan saûn xuaát... neân cuõng khoâng hôn gì ñònh nghóa treân kia, vì theá maø caøng ngaøy sa ñoïa. Ñeán khi vieát boä "Capital I" (1867), II (1885), III (1898) thì con ngöôøi cuûa Marx ñaõ trôû thaønh moät thöïc theå kinh teá roàng: homo aeconomicus, vaø quan nieäm cuûa K. Marx ñaët truùng vaøo chieàu höôùng vong thaân nhö taát caû caùc trieát lyù nhò nguyeân roài. Thay vì "Nhaân giaû nhôn daõ" thì ra "ñòa giaû nhôn daõ" hoaëc laø "ñoaøn theå giaû nhôn daõ" nghóa laø ñaõ ñaùnh maát troïn veïn moät chieàu kích cuûa con ngöôøi löôõng theâ (amphibie) vaø cöôõng buoäc phaûi trôû neân con ngöôøi moät chieàu "one dimensional man". Chính vì theá khi ñi saâu vaøo hoïc thuyeát Maùc-xít ngöôøi ta deã nhaän ra nhöõng maâu thuaãn traàm troïng ôû nhöõng ñieåm then choát. Moät chöõ "vong thaân" (alieùnation) maø leät xeät keùo qua bieát maáy yù nghóa maâu thuaãn. Moät chöõ "yù heä" maø Gurvitch tính ra ñöôïc 13 nghóa khaùc nhau, khaùc nhau ñeán ñoä traùi ngöôïc haún (xem ocation actuelle de la sociologie p. 236). Söï coå voõ vöôït trieát lyù baèng "pheùp haønh" (praxis) raát luùng tuùng vaø khoâng laáy chi laø roõ reät, phong phuù, neân nhieàu ngöôøi chæ coi trieát thuyeát ñoù nhö moät neàn sieâu hình veà giaù trò caàn lao vaø thaëng dö giaù trò (plus-value), maø khoâng theøm quan taâm tôùi nöõa. Thöïc ra thì K. Marx khoâng phaûi laø ñaïi trieát gia, Karl Marx coù ñaïi, nhöng chæ laø moät ñaïi xaõ hoäi gia, hoaëc xeùt nhö nhaø coå voõ hoâ haøo ñaïi chuùng thì keå laø vaøo haøng ñaàu. Ñoïc nhöõng ñoaïn traøng giang veà tieàn taøi, veà baát coâng xaõ hoäi thaáy roõ lieàn. Ñaïi trieát gia ñaâu coù vieát veà nhöõng caùi taàm phaøo troïng theå (platitudes solennelles) kieåu nhaø huøng bieän nhö theá. Chính bôûi leõ ñoù neân saùch cuûa K. Marx chöùa ñaày nhöõng maâu thuaãn. Vì theá coù moät daïo AÂu Chaâu haàu nhö choân taùng K. Marx vaøo thö vieän. Nhöng töï 1930 trôû ñi môùi coù ngöôøi, nhaát laø beân Phaùp "khaùm phaù" K. Marx trôû laïi qua nhöõng taùc phaåm treû, môùi xuaát baûn vaøo loái 1929. Laøm theá laø vì hoï hy voïng tìm ra loái thoaùt cho xaõ hoäi hoïc hieän ñaïi ñang bò beá taéc vôùi loái nhìn ñoäc khoái, im lìm vaø quaù duy linh cuûa Durkheim.
Ñaây laïi laø moät luù laån nöõa cuûa trieát hoïc gia, xaõ hoäi hoïc gia... Quí hoùa chi laém nhöõng lôøi "quaûng ñaïi" khi coøn thaønh nieân. Ngöôøi ta noùi raát truùng khi coøn treû chæ caàn phaùc hoïa chöông trình trong moät buoåi saùng thì giaø ñeán boán caùi ñôøi ngöôøi cuõng chöa thöïc hieän noåi. Vì thanh nieân ñaõ hieåu noåi ñaâu nhöõng khoù khaên neân raát deã "quaûng ñaïi", raát deã noùi leân nhöõng lôøi yeâu thöông chaân thaønh ñoái vôùi nhöõng ai bò boùc loät, bò ñaøn aùp. Nhöng ñaây chính laø choã phaûi nhaán maïnh caâu "noùi deã laøm khoù". Anh chöûi tö baûn thoái naùt boùc loät, - ñöôïc laém, khoâng ai phaûn ñoái caû. Anh chöûi, toâi chöûi, chuùng ta chöûi, hôn theá caû chính chuùng noù cuõng töï chöûi nöõa. Nhöng ñaâu laø chöông trình vaø chuû tröông cuûa anh, coù höõu hieäu chaêng, nghóa laø coù aên khôùp treân döôùi chaêng? Coù döïa treân nhöõng thöïc taïi khoâng nhöõng thuoäc kinh teá maø caû taâm lyù vaø xaõ hoäi nöõa? Neáu khoâng thì höùa 1 hay 10, hay caû 100 ñi nöõa coù ñaùng keå chi ñaâu. Nhöõng ngöôøi hôi thöïc teá coù ai döïa treân döï phoùng ñeå ñaùnh giaù moät chuû tröông ñaâu! Coù söû gia naøo seõ ñaùnh giaù moät ñôøi toång thoáng, moät chính phuû chæ caên cöù vaøo caùc baøi dieãn vaên hoa myõ, caùc döï aùn suoâng thieáu neàn taûng thieát thöïc bao giôø ñaâu?
Moät buoåi saùng kia vaøo quaõng naêm 1883 döï phoùng ra moät "maët traän quoác teá" ñeå xoùa boû quoác gia theá maø 50 naêm sau (1939) söû gia Pokrousky noåi tieáng ñeán noãi moät ñaïi hoïc Nga mang teân oâng, vaø ñöôïc coi nhö ñaïi sö cuûa caùc söû gia, vaäy maø coøn bò Leùnine haï beä vì cho raèng oâng chöa nhaän ra yeáu toá quoác gia cuûa nöôùc Nga! Vì theá caùi moäng xoùa boû quoác gia theo kieåu "döï phoùng caên baûn" ñeå ñuùc caùc quoác gia thaønh moät ñaïi ñoàng quoác teá, chæ coøn laø khaåu hieäu tuyeân truyeàn cho ñeá quoác Nga soâ, haàu thuùc ñaåy nhöõng ngöôøi caùn boä haêng say nhöng thieáu kinh nghieäm lao ñaàu vaøo laøm vieäc cho haøng toång Nga soâ vieát.
Toùm laïi yù höôùng cuûa K. Marx thì nghe hay laém, nhöng xeùt tôùi caên baûn trieát lyù ñaõ chöùa yeáu toá vong thaân ngay töø thôøi treû roài, cho neân ñöøng coù hoøng khai quaät taùc phaåm Maùc treû maø söûa laïi ñöôïc thaûm traïng cuûa Coäng saûn. Vì theá maø chuùng ta thaáy caøng ngaøy caùc xaõ hoäi Coäng saûn caøng ñi ngöôïc voái tuyeân ngoân ban ñaàu. Taân ñaûng caáp ngaøy caøng ran ra xa khoûi ñaïi chuùng: noùi goïn vaøo thì khi thôï thuyeàn laõnh moät, giôùi laõnh ñaïo caáp cao laõnh gaáp traêm gaáp ngaøn.
Coøn chuyeän giaûi phoùng thì laïi caøng ñi ngöôïc laïi haún. Thay vì tröôùc kia vong thaân moät, thì nay vong thaân ñeán hai ba ñoä saâu hôn, vaø teä hôn nöõa laø khoâng cho pheùp ra khoûi vong thaân khi coù caù nhaân naøo chôït nhaän ra ñöôïc caûnh vong thaân. Xeùt theo aùnh saùng leã gia tieân thì ngöôøi Coäng saûn ñaõ boû qua Trung (Vaên Toå) ñeå ñi ra thöù laø nhaân loaïi, laø quoác teá. Nhöng chính vì boû qua Vaên Toå nghóa laø boû trung vôùi noäi ngaõ cuûa mình roài vôùi gia ñình, sau ñeán quoác gia, ñoaïn môùi tôùi quoác teá, maø ñoøi böôùc boång: xeùo qua nhöõng ngöôøi thaân yeâu, xeùo qua ñoàng baøo ñeå ñi phuïc vuï quoác teá vaø nhaân loaïi lieàn, thì chuùng ta nhaän ra caùi quoác teá ñoù, caùi nhaân loaïi ñoù thieáu noäi dung chaân thöïc, maø chæ coøn laø moät danh töø roãng che ñaäy moät söï vong thaân traàm troïng cuûa chính mình, cuûa gia toäc bò tan hoang, laøm nghieâng ñoå quoác gia vôùi muoân ngaøn ñoàng baøo bò xoâ vaøo hoá ñieâu linh tang toùc.
Thieáu trung vôùi taâm thì khoâng coøn chi moùc noái vôùi nguoàn sinh löïc ñaày yeâu thöông chaân thöïc. Cho neân nhöõng chöõ: giaûi phoùng, nhaân loaïi, töông lai huy hoaøng trôû thaønh môù danh töø roãng khoå. Coäng saûn chæ coøn laø moät bieán traïng cuûa söï beá taéc töï hai ngaøn naêm nay do söï thieáu neàn moùng Vaên Toå maø ra, khoâng phaûi laø moät saùch löôïc chaân thöïc. Cho neân duøng ñeå giaûi phoùng ngöôøi thì ngöôøi truït saâu theâm xuoáng vöïc vong thaân, duøng ñeå giaûi phoùng nöôùc thì nöôùc seõ bieán ra moät chö haàu, moät phuø dung cuûa ñeá quoác. Vaø nhö vaäy laø kieän chöùng cho caâu noùi ví Ñoâng döông Coäng saûn ñaûng nhö moät traùi bom noå chaäm cuûa thöïc daân Phaùp: coù nhieäm vuï tieáp tuïc cuøng moät vieäc nhö thöïc daân ñeå ñaåy xa hôn ba caùi teä ñoan laø: baát bình saûn, caù nhaân cöïc ñoan, vaø yù heä ñoäc höõu. Noùi khaùc ñi, Coäng saûn Vieät nam laø ngöôøi thöøa töï cuûa thöïc daân Phaùp.
Ñöùng veà maët chính trò thì ngöôøi Coäng saûn Vieät nam ñuoåi Phaùp, hay truùng hôn laø lôïi duïng söï ñaùnh ñuoåi Phaùp cuûa toaøn daân Vieät Nam, nhöng xeùt veà yù thöùc heä thì laø keá nghieäp neân nhieàu laàn ñaõ baét tay vôùi Phaùp, cuõng nhö Phaùp ñaõ baét tay vôùi Vieät minh ñeå tieâu dieät caùc ñaûng phaùi quoác gia. Vieäc ñoù ai cuõng bieát nhöng coù moät ñieàu khoâng ñöôïc löu yù vì noù thuoäc phaïm vi trieát lyù vaø noù laø nhö theá naøy: Treân bình dieän yù heä thì ngöôøi Phaùp chuû tröông Höõu, ngöôøi coäng saûn chuû tröông Voâ. theá maø Höõu vôùi Voâ tuy laø ñoái cöïc nhö saùng vôùi toái, nhöng laïi ñöùng treân cuøng moät bình dieän. Ñoù laø söï thaät saâu xa, thöôøng nhaân ít nhaän ra, nhöng laïi laø moät coâng leä trong trieát lyù. Moät beân noùi coù, beân kia noùi khoâng, thì caû hai cuøng thuoäc bình dieän nhò nguyeân, nghóa laø coù hoaëc khoâng maø coù giaûi phaùp thöù ba, neân goïi laø trieät tam, tiers-exclu".
Do leõ teá vi ñoù maø baûo Thöïc daân vôùi Coäng saûn coù hoï maùu hang ngang. Haøng ngang neân ñaùnh nhau, nhöng cuøng moät hoï. Töø möôøi naêm nay ta thaáy De Gaule o beá Coäng saûn Vieät nam thì khoâng phaûi laø chuyeän tình côø hoaëc laø chính trò suoâng maø thoâi, noù coù bao haøm moái lieân heä töø trong baûn chaát. OÂng Paul Mus ñöa ra nhaän xeùt saâu saéc sau: Trong khi khoâi phuïc laïi Vieät Nam, caùc ñaûng phaùi quoác gia khoâng nhöõng thoaùt ra khoûi neàn tö töôûng cuûa chuùng ta, nhöng coøn xoùa boû ñi nöõa. Ngöôïc laïi, ngöôøi Coäng saûn khoâng nhöõng giöõ laïi maø coøn noái tieáp vaø ñöa ñi xa hôn. Thöïc daân Phaùp ñaõ taùch rôøi caù nhaân ra khoûi thoân xaõ, ñaõ boùc loät hoï, tröø moät lôùp lôïi duïng. Ngöôøi Coäng saûn Vieät nam tuy coù khôûi ñaàu baèng vieäc phaân phoái laïi taøi nguyeân cho caùc caù nhaân, nhöng khoâng phaûi ñeå cho caù nhaân ñöôïc ñoäc laäp töï do, traùi laïi söï phaûn ñoái ñoù seõ daãn caù nhaân ñeán hoá vong thaân, vì xaõ hoäi hoï thieát laäp chæ laø toång coäng caùc caù nhaân laïi töø beân ngoaøi, chöù khoâng coù söï tham döï cuûa moät yeáu toá sieâu nhieân naøo töï noäi. Nhö theá laø hoï ñang ñeû ra moät xaõ hoäi kieåu Taây aâu maø tröôùc kia thöïc daân chæ môùi cöu mang trong tieàm löïc. (Mus 248).
OÂng Paul Mus ñaõ ghi nhaän söï bôõ ngôõ cuûa nhieàu ngöôøi Phaùp khi môùi tôùi Vieät Nam veà ñieåm then choát naøy laø hoï nhaän thaáy mình gaàn vôùi Coäng saûn Vieät nam, vaø trong chieán tuyeán vuõ truï hoï thaáy mình ñöùng cuøng moät phe thuoäc chung moät ngoân ngöõ, töùc laø yù heä nhò nguyeân: chæ khaùc coù ngöõ aâm: ngöôøi Coäng saûn Vieät nam duøng ngöõ aâm Maùc-xít, ngöôøi Phaùp duøng ngöõ aâm Descartes. Xem qua thì ñoái choïi nhö coù vôùi khoâng, nhöng töïu kyø trung laïi thuoäc cuøng moät doøng maùu, coù hoï thaâm saâu (parenteù profonde) noùi theo ngoân ngöõ huyeàn söû Vieãn ñoâng thì ñoù laø hoï Coâng Coâng. Vì khoâng tìm ra Vaên Toå ôû trung cung, neân huùc ñaàu vaøo nuùi "baát chu" nghóa laø khoâng troøn. Troøn laø Trôøi (thieân vieân) khoâng troøn laø khoâng coù trôøi. Khoâng coù trôøi ñeå che thì ñaát cuõng khoâng theå chôû. Muoán "ñaát chôû" thöïc söï nghóa laø maûnh ñaát trôû thaønh tö höõu cuûa ngöôøi daân phuïng söï thöïc söï cho ngöôøi daân tuøy theo söï söû duïng cuûa hoï thì phaûi coù neàn ñaïo lyù taâm linh maø toâi goïi laø trôøi che. Nhöng trôøi ñaõ mieâu dueä Coäng Coâng laøm nghieâng ñoå. Vaäy phaûi laøm theå naøo ñeå con daân nöôùc Vieät laïi coù caùi che? Phaûi baét chöôùc Baø Nöõ Oa naáu ñaù nguõ haønh ñeå vaù laïi trôøi. Nguõ haønh laø haønh nguõ töùc laø Thoå trung cung, nôi thôø töï Vaên Toå, cuõng goïi laø Vaên Mieáu. ngöôøi quoác gia chaân chính phaûi khôûi coâng moät laàn nghieâm tuùc trôû laïi canh taân Vaên Mieáu. Muoán canh taân caàn nhieàu nhieân lieäu môùi. Vaäy tröôùc khi khôûi coâng canh taân chuùng ta ñaùnh moät voøng chaân trôøi ñeå tìm taân nhieân lieäu.
Saigoøn ngaøy 25/03/1967
Rev. Löông Kim Ñònh