Ñöôøng Hy Voïng
Döôùi AÙnh Saùng Lôøi Chuùa vaø Coâng Ñoàng
ÑHY Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
28. Cuoäc Soáng Môùi
Kitoâ höõu ñöøng buoàn nhö nhöõng ngöôøi khoâng hy voïng
(664) Ngöôøi laïc ñöôøng, thaát voïng; ngöôøi tieán veà ñích, hy voïng; ôû ñoù con seõ gaëp Thieân Chuùa, Cha nhaân töø ñôïi chôø con, con seõ toaïi voïng.
@ Ga 12,35-36: AÙnh saùng coøn ôû giöõa caùc oâng ít laâu nöõa thoâi. Caùc oâng haõy böôùc ñi, bao laâu caùc oâng coøn coù aùnh saùng, keûo boùng toái baét chôït caùc oâng. Ai böôùc ñi trong boùng toái, thì khoâng bieát mình ñi ñaâu. Bao laâu caùc oâng coøn coù aùnh saùng, haõy tin vaøo aùnh saùng, ñeå trôû neân con caùi aùnh saùng.
(Xem theâm: Ep 2,12; Dt 6,17-19).
(665) Ñoái vôùi ngöôøi khoâng bieát ñích, giôø cheát laø giôø thaát voïng, vì maát tieàn taøi, maát khoaùi laïc, maát baèng höõu; tröôùc maët hoï, toaøn toái taêm, tö voâ suïp ñoå.
Ñoái vôùi con, cuoái ñöôøng Hy voïng traøn ngaäp aùnh saùng.
@ 1Tx 4,13: Thöa anh em, veà nhöõng ai ñaõ an giaác ngaøn thu, chuùng toâi khoâng muoán ñeå anh em chaúng hay bieát gì, haàu anh em khoûi buoàn phieàn nhö nhöõng ngöôøi khaùc, laø nhöõng ngöôøi khoâng coù nieàm hy voïng.
(Xem theâm: Ga 14,28; Rm 8,11).
@ MV 18ab: Tröôùc caùi cheát, bí aån veà thaân phaän con ngöôøi leân cao ñeán toät ñoä. Con ngöôøi khoâng nhöõng bò ñau khoå vaø suy nhöôïc daàn daàn cuûa thaân xaùc haønh haï, maø hôn theá nöõa, coøn bò daøy voø bôûi noãi lo sôï bò tieâu dieät ñôøi ñôøi. Theo baûn naêng con ngöôøi coù lyù ñeå gheâ sôï cuõng nhö töø choái söï huûy hoaïi hoaøn toaøn vaø söï tieâu dieät vónh vieãn cuûa baûn thaân...
... Tröôùc caùi cheát, oùc töôûng töôïng cuûa con ngöôøi ñaønh baát löïc. Nhöng Giaùo hoäi ñöôïc maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa daïy baûo, quaû quyeát raèng con ngöôøi ñöôïc Chuùa döïng neân ñeå ñaït tôùi cöùu caùnh haïnh phuùc sau nhöõng khoå cöïc traàn theá naøy.
(Xem theâm: GH 48d; MV 10, 21c, 22e).
(666) Con nhìn thaáy nhöõng gioït nöôùc laõ chaõ rôi trong moät chieàu ñoâng. Moãi ngaøy bao nhieâu ngöôøi cuøng vaøo coõi ñôøi ñôøi, nhö haït nöôùc kia khoâng ai ñeå yù, vaø moät giaây phuùt naøo ñoù, moät haït nöôùc rôi aáy chính laø con.
(667) Ngöôøi ta hoái tieác vaø than van: "Ñôøi taøn". Ngöôïc laïi, con phaán khôûi vaø reo leân: "Nieàm hy voïng hoàng phuùc vaø ngaøy trôû laïi cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ saép ñeán".
@ Gc 5,7-8: Thöa anh em, xin anh em cöù kieân nhaãn cho tôùi ngaøy Chuùa quang laâm. Kìa xem nhaø noâng, hoï kieân nhaãn chôø ñôïi cho ñaát troå sinh hoa maøu quyù giaù: hoï phaûi ñôïi caû möa ñaàu muøa laãn möa cuoái muøa. Anh em cuõng vaäy, haõy kieân nhaãn vaø beàn taâm vöõng chí, vì ngaøy Chuùa quang laâm ñaõ gaàn tôùi.
(Xem theâm: Mt 25,21; 1Cr 15,16-19).
(668) Ngöôøi ñôøi noùi: "Moãi ngaøy gaàn moà theâm moät böôùc". Con phaûi noùi: "Moãi ngaøy gaàn cöûa Thieân ñaøng hôn moät böôùc".
(669) Ngöôøi ñôøi cho laø "cheát", con phaûi keå laø "soáng". Ngöôøi ñôøi goïi laø "hôi thôû cuoái cuøng", con phaûi goïi laø "cuoäc ñôøi môùi". Ngöôøi ñôøi goïi laø "chaám döùt", nhöng ñoái vôùi con laø "khôûi söï".
(670) Con haõy saün saøng caàm ñeøn saùng ñôïi giôø Chuùa trôû laïi, nhö Chuùa muoán, nôi Chuùa muoán, luùc Chuùa muoán.
@ Mt 25,13: Anh em haõy canh thöùc, vì anh em khoâng bieát ngaøy naøo, giôø naøo.
(Xem theâm: Mt 24,42-43; Lc 17,26-30; 1Tx 5,4-8.23-24; Kh 3,3.19-21; 16,15).
(671) Nghe tieáng cha meï ñeán, ñöùa beù ôû noäi truù boû taát caû, khoâng tieác moät caùi gì ñeå chaïy theo cha meï. Con ñöøng dính beùn baát cöù ñoà vaät gì ôû nôi taïm truù naøy.
(672) Bieát traàn gian laø nôi taïm truù, sao con coøn bo bo daønh cho ñöôïc sôû naøy, chöùc kia, tieác nuoái chieác baøn, chieác gheá...? Con seõ mang noù vaøo thieân ñaøng "höôûng phuùc ñôøi ñôøi" sao? Phi lyù vaø ñieân khuøng!
@ Mt 16,26: Neáu ngöôøi ta ñöôïc caû theá giôùi maø phaûi thieät maát maïng soáng, thì naøo coù lôïi gì? Hoaëc ngöôøi ta seõ laáy gì maø ñoåi maïng soáng mình?
(Xem theâm: Lc 12,15-21; Cl 2,20; Tt 2,12-13; Gc 4,13-17).
(673) Moät lôøi kinh gaây tin töôûng cho con caùi Chuùa, nhöng vì quaù quen, quaù thöôøng, con khoâng yù thöùc taát caû yù nghóa theá maït, maø chæ ngöôøi coâng giaùo ñöôïc maïc khaûi: "Haèng soáng, haèng trò muoân ñôøi, Amen".
(674) Tröôùc muoân ngaøn thöû thaùch ñau khoå, con haõy soát saéng, tin töôûng vaø ñoïc nhieàu laàn: "Toâi tin xaùc loaøi ngöôøi ngaøy sau soáng laïi, toâi tin haèng soáng vaäy". Ñoù laø bí quyeát can ñaûm cuûa ngöôøi Kitoâ höõu.
@ Rm 8,18: Toâi nghó raèng: nhöõng ñau khoå chuùng ta chòu baây giôø saùnh sao ñöôïc vôùi vinh quang maø Thieân Chuùa seõ maëc khaûi nôi chuùng ta.
(Xem theâm: 1Tx 4,16-17; Kh 20,12-13).
@ TÑ 4e: Trong ñôøi soáng löõ haønh naøy, hoï ñöôïc giaáu aån trong Thieân Chuùa cuøng vôùi Chuùa Kitoâ vaø ñöôïc giaûi thoaùt khoûi noâ leä cuûa caûi traàn theá, ñang khi hoï tìm kieám cuûa caûi toàn taïi vónh vieãn, vôùi loøng quaûng ñaïi hoï seõ hoaøn toaøn hieán mình ñeå môû roäng Nöôùc Thieân Chuùa vaø ñem tinh thaàn Phuùc aâm thaám nhaäp vaø caûi taïo laõnh vöïc thöïc taïi traàn theá. Giöõa nhöõng côn thöû thaùch ñôøi naøy hoï tìm thaáy söùc maïnh trong nieàm hy voïng vì hoï nghó raèng: "nhöõng ñau khoå hieän thôøi chaúng thaám vaøo ñaâu so vôùi vinh quang saép tôùi seõ ñöôïc giaõi baøy cho chuùng ta" (Rm 8,18).
(Xem theâm: GH 8d, 48d; MV 21b; TG 8).
(675) Nhìn bao nhieâu thaân ngoïc, mình ngaø, minh tinh, hoa haäu ñaõ chòu soá phaän thoái tha, hö naùt, con hieåu ñöôïc tieáng "hö voâ" vaø con töï ruùt laáy baøi hoïc.
@ 1Pr 1,24-25: Moïi phaøm nhaân ñeàu nhö coû vaø taát caû vinh quang cuûa hoï cuõng ñeàu nhö hoa coû; coû thì khoâ, hoa thì ruïng; Lôøi Chuùa vaãn toàn taïi ñeán muoân thuôû muoân ñôøi. Ñoù chính laø Lôøi ñaõ ñöôïc loan baùo cho anh em nhö moät Tin Möøng.
(676) Ñöøng ñeå luùc saép böôùc chaân vaøo ngöôõng cöûa ñôøi ñôøi, con hoái tieác vì ñaõ ñoåi "cuûa thieät" laáy toaøn "ñoà giaû".
@ Mt 6,19-20: Anh em ñöøng tích tröõ cho mình nhöõng kho taøng döôùi ñaát, nôi moái moït laøm hö naùt, vaø keû troäm khoeùt vaùch laáy ñi. Nhöng haõy tích tröõ cho mình nhöõng kho taøng treân trôøi, nôi moái moït khoâng laøm hö naùt, vaø keû troäm khoâng khoeùt vaùch laáy ñi.
(Xem theâm: Gc 5,1-3).
(677) Treân thieân ñaøng, ngöôøi toâng ñoà môùi thoâi lao nhoïc. Nhöng ngay ôû thieân ñaøng ngöôøi toâng ñoà vaãn tieáp tuïc cöùu giuùp traàn gian.
@ GH 49: Ñöôïc veà queâ trôøi vaø hieän dieän tröôùc nhan Chuùa (x. 2Cr 5,8) nhôø Ngöôøi, vôùi Ngöôøi vaø trong Ngöôøi, caùc thaùnh khoâng ngöøng caàu baàu cho chuùng ta beân Chuùa Cha, baèng caùch trình baøy caùc coâng nghieäp ñaõ laäp ñöôïc khi coøn ôû döôùi theá, nhôø Ñaáng Trung gian duy nhaát giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi laø Chuùa Gieâsu Kitoâ (x. 1Tm 2,5), khi hoï ñaõ phuïc vuï Chuùa trong moïi söï vaø hoaøn taát nôi thaân xaùc hoï nhöõng gì coøn thieáu soùt trong caùc ñau khoå cuûa Chuùa Kitoâ, haàu möu ích cho Thaân theå Ngöôøi laø Giaùo hoäi (x. Cl 1,24). Do ñoù, vôùi tình huynh ñeä, caùc ngaøi lo laéng giuùp ñôõ chuùng ta raát nhieàu vì chuùng ta yeáu heøn.
(Xem theâm: GH 50c, 51a).
(678) Ngöôøi toâng ñoà khoâng cheát, söï soáng khoâng tieâu dieät, chæ bieán ñoåi: "Quaû theá, hieän giôø ta thaáy, nhöng ôû trong göông, caùch möôøng töôïng. Baáy giôø thì taän maét, dieän ñoái dieän" (1Cr 13,12).
@ 1Pr 1,8-9: Tuy khoâng thaáy Ngöôøi, anh em vaãn yeâu meán, tuy chöa ñöôïc giaùp maët maø loøng vaãn kính tin. Vì vaäy, anh em ñöôïc chan chöùa moät nieàm vui khoân taû, röïc rôõ vinh quang, bôûi ñaõ nhaän ñöôïc thaønh quaû cuûa ñöùc tin, laø ôn cöùu ñoä con ngöôøi.
(Xem theâm: 1Cr 13,12).
(679) Giöõa nhöõng ñau khoå, oan öùc, nhöõng giaû doái, baát coâng, con haõy vöõng vaøng tuyeân xöng vôùi toaøn theå daân Chuùa: "Vaø Ngöôøi seõ trôû laïi trong vinh quang, ñeå phaùn xeùt keû soáng vaø keû cheát, Nöôùc Ngöôøi seõ khoâng bao giôø cuøng".
@ Mt 16,27: Vì Con Ngöôøi seõ ngöï ñeán trong vinh quang cuûa Cha Ngöôøi, cuøng vôùi caùc thieân thaàn cuûa Ngöôøi, vaø baáy giôø, Ngöôøi seõ thöôûng phaït ai naáy xöùng vieäc hoï laøm.
(Xem theâm: Mt 13,47-50; Ga 5,28-29; Kh 6,10-11; 22,12-14).
(680) Con caûm thaáy an uûi vì Ñaáng ñoaùn xeùt con laø Cha nhaân töø. Ngaøi caøng chí coâng, con caøng vöõng loøng, vì Ngaøi xöû con theo söï yeáu ñuoái cuûa con, nhöng ñöøng laïm duïng loøng nhaân laønh Chuùa ñeå khuyeán khích mình lieàu lónh trong toäi loãi.
@ 1Tx 5,9-10: Vì Thieân Chuùa ñaõ khoâng ñònh cho chuùng ta phaûi chòu côn thònh noä, nhöng ñöôïc höôûng ôn cöùu ñoä, nhôø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, Ñaáng ñaõ cheát vì chuùng ta, ñeå daàu thöùc hay nguû, chuùng ta cuõng soáng vôùi Ngöôøi.
(Xem theâm: Mt 18,12-14).
@ TG 2b: Vì quaù nhaân töø thöông xoùt, Thieân Chuùa Cha ñaõ töï yù döïng neân chuùng ta, vaø laïi nhöng khoâng môøi goïi chuùng ta tham döï söï soáng vaø vinh hieån vôùi Ngaøi; Ngaøi coøn roäng raõi ñoå traøn loøng nhaân töø xuoáng cho chuùng ta vaø coøn ñoå maõi khoâng ngöøng ñeán noãi Ngaøi laø Ñaáng taùc taïo muoân loaøi laïi phaûi trôû neân "moïi söï trong moïi ngöôøi" (1Cr 15,28), ñeå ñoàng thôøi laøm vinh danh Ngaøi vaø taïo neân haïnh phuùc cho chuùng ta. Thöïc vaäy, Thieân Chuùa muoán môøi goïi moïi ngöôøi tham döï vaøo söï soáng cuûa Ngaøi, khoâng nhöõng chæ töøng caù nhaân khoâng lieân laïc gì vôùi nhau, maø Ngaøi coøn lieân keát hoï thaønh moät daân duy nhaát, trong ñoù ñoaøn tuï moïi con caùi ñaõ taûn maùt khaép nôi.
(Xem theâm: GH 40a, 48d; MK 3; MV 93).
(681) Chuùa goïi con laøm thaùnh, neáu con chaáp nhaän vaøo luyeän nguïc, con ñaõ phuï tình yeâu cuûa Chuùa.
@ 1Tx 4,7-8: Thieân Chuùa ñaõ khoâng keâu goïi chuùng ta soáng oâ ueá, nhöng soáng thaùnh thieän. Vaäy ai khinh thöôøng nhöõng lôøi daïy treân, thì khoâng phaûi khinh thöôøng moät ngöôøi phaøm, nhöng khinh thöôøng Thieân Chuùa; Ñaáng haèng ban cho anh em Thaùnh Thaàn cuûa Ngöôøi.
(682) Giöõa nhöõng thöû thaùch beân trong beân ngoaøi khuûng khieáp nhaát, con haõy nhôù lôøi saùch Khaûi huyeàn: "Vaø Ngöôøi seõ lau saïch nöôùc maét hoï; cheát seõ khoâng coù nöõa; phieàn muoän, keâu gaøo vaø khoù nhoïc seõ khoâng coøn nöõa, vì caùc ñieàu cuõ ñaõ qua!" (Kh 21,4).
(683) Luxia, Giaxinta, Phanxicoâ ñaõ troâng thaáy hoaû nguïc voâ cuøng ruøng rôïn kinh khuûng vaø khoâng bao giôø queân ñöôïc caûnh töôïng aáy. Haõy tin lôøi Ñöùc Meï! Ñöøng nhaém maét khoâng tin coù hoaû nguïc ñeå roài moät hoâm môû maét thaáy mình trong hoaû nguïc.
@ 1Tx 5,2-3: Chính anh em ñaõ bieát roõ: ngaøy cuûa Chuùa seõ ñeán nhö keû troäm ban ñeâm. Khi ngöôøi ta noùi: "Bình an bieát bao, yeân oån bieát bao!", thì luùc aáy tai hoaï seõ thình lình aäp xuoáng, töïa côn ñau chuyeån buïng ñeán vôùi ngöôøi ñaøn baø coù thai, vaø seõ chaúng coù ai troán thoaùt ñöôïc.
(Xem theâm: Mt 13,41.49; 25, 30; Lc 17,26-30).
(684) Maùy ñieän töû toái taân nhaát teân laø "muoân ñôøi". Con haõy duøng noù ñeå choïn quyeát ñònh quan troïng nhaát cuûa ñôøi con.
Muoân ñôøi thuø gheùt trong hoaû nguïc?
Muoân ñôøi yeâu thöông treân thieân ñaøng?
@ Mt 13,45-46: Nöôùc Trôøi laïi cuõng gioáng nhö chuyeän moät thöông gia ñi tìm ngoïc ñeïp. Tìm ñöôïc moät vieân ngoïc quyù, oâng ta ra ñi, baùn taát caû nhöõng gì mình coù maø mua vieân ngoïc aáy.
(Xem theâm: Mt 16,26; Lc 12,15-21; Dt 4,1-2.11).
@ GH 48d: Vì khoâng bieát ngaøy vaø giôø, chuùng ta phaûi theo lôøi Chuùa daïy, luoân tænh thöùc ñeå khi cuoäc ñôøi ñoäc nhaát cuûa chuùng ta ôû traàn gian chaám döùt (x. Dt 9,27), chuùng ta xöùng ñaùng vaøo döï tieäc cöôùi vôùi Ngöôøi vaø ñöôïc lieät vaøo soá nhöõng ngöôøi ñöôïc chuùc phuùc (x. Mt 25,31-46), chöù khoâng nhö nhöõng toâi tôù khoán naïn vaø löôøi bieáng (x. Mt 25,26) seõ bò ñaøy vaøo löûa ñôøi ñôøi (x. Mt 25,41), vaøo choán toái taêm, nôi "khoùc loùc vaø nghieán raêng" (x. Mt 22,13.25,30). Thaät vaäy, tröôùc khi ngöï trò vôùi Chuùa Kitoâ vinh hieån, moïi ngöôøi chuùng ta ñeàu phaûi trình dieän "tröôùc toaø Chuùa Kitoâ, ñeå moïi ngöôøi laõnh laáy nhöõng thaønh quaû ñôøi mình ñaõ laøm trong thaân xaùc hoaëc laønh hoaëc döõ" (2Cr 5,10). Vaø ngaøy taän theá "ai ñaõ laøm laønh seõ soáng laïi haàu ñöôïc soáng, coøn ai laøm aùc seõ soáng laïi ñeå chòu ñoaùn phaït" (Ga 5,29; x. Mt 25,46).
(Xem theâm: Mv 40b, 51d; TÑ 2; TG 2b).
(685) Thaùi ñoä chaáp nhaän caùi cheát cuûa giaùo daân thôøi sô khai laø caû moät cuoäc caùch maïng. Chöùng tích aáy khieán theá giôùi Lamaõ phaûi tin ôû tình yeâu Thieân Chuùa vaø cuoäc soáng vónh cöûu.
@ GH 42b: Moät soá Kitoâ höõu ngay töø thôøi sô khai ñaõ ñöôïc goïi vaø seõ coøn ñöôïc goïi maõi ñeå laøm chöùng caùch huøng hoàn tröôùc maët moïi ngöôøi, nhaát laø tröôùc maët nhöõng keû baùch haïi mình veà tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ ñoái vôùi nhaân loaïi. Khi töû ñaïo, ngöôøi moân ñeä ñoàng hoaù vôùi Thaày mình, Ñaáng ñaõ tình nguyeän chaáp nhaän caùi cheát ñeå cöùu ñoä theá giôùi vaø ngöôøi moân ñeä neân gioáng Ngöôøi trong vieäc ñoå maùu; Giaùo hoäi coi vieäc töû ñaïo ñoù nhö moät aân hueä lôùn lao vaø moät baèng chöùng cao caû veà ñöùc aùi.
(Xem theâm: GH 41b, 48d, 50b; MV 18b, 21e).
(686) Nhìn cuoäc ñôøi choùng qua khoâng phaûi ñeå yeám theá, bi quan, buoâng troâi... Nhöng ñeå phaán khôûi, haêng say, tranh ñua vôùi thôøi gian. Ngöôøi ta baûo thôøi giôø laø vaøng, con haõy xaùc tín: thôøi giôø laø thieân ñaøng, thôøi giôø laø tình yeâu.
@ Dt 10,37-39: Chæ coøn ít laâu nöõa, moät ít thoâi, Ñaáng phaûi ñeán seõ ñeán, Ngöôøi seõ khoâng trì hoaõn. Ngöôøi coâng chính cuûa Ta nhôø loøng tin seõ ñöôïc soáng; nhöng neáu ngöôøi aáy boû cuoäc, thì Ta khoâng haøi loøng veà ngöôøi aáy. Phaàn chuùng ta, chuùng ta khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi boû cuoäc ñeå phaûi hö vong, nhöng laø nhöõng ngöôøi coù loøng tin ñeå baûo toaøn söï soáng.
(Xem theâm: Lc 11,9-10; 2Tx 3,12).
(687) Caùi gì khoâng mang nhaõn hieäu "muoân ñôøi" laø ñoà giaû.
@ 2Cr 4,18: Vì theá, chuùng ta môùi khoâng chuù taâm ñeán nhöõng söï vaät höõu hình, nhöng ñeán nhöõng thöïc taïi voâ hình. Quaû vaäy, nhöõng söï vaät höõu hình thì chæ taïm thôøi, coøn nhöõng thöïc taïi voâ hình môùi toàn taïi vónh vieãn.
(688) Haït luùa gieo xuoáng ñaát khoâng cheát, nhöng seõ phaùt sinh söï soáng phong phuù môùi meû hôn. Haït gaïo naáu thaønh côm nuoâi nhaân loaïi cuõng khoâng "cheát", nhöng töôi nôû trong moät cuoäc soáng khaùc ñeïp hôn, cao quyù hôn.
@ Kh 14,13: Toâi nghe coù tieáng töø trôøi phaùn raèng: "Ngöôi haõy vieát: Ngay töø baây giôø, phuùc thay nhöõng ngöôøi ñaõ cheát, maø ñöôïc cheát trong Chuùa!" Thaàn Khí phaùn: "Phaûi, hoï seõ ñöôïc nghæ ngôi, khoâng coøn vaát vaû nhoïc nhaèn nöõa, vì caùc vieäc hoï laøm vaãn theo hoï".
(Xem theâm: Ga 12,24-25; 1Cr 15,36).
(689) Töø ñaây, treân caùc voøng hoa phuùng ñieáu xin con ñöøng ñeå hai chöõ "phaân öu" nöõa, trong caùc thö töø con ñöøng ñeå hai chöõ "quaù coá" nöõa, vì hoï "ñang an nghæ trong nieàm hy voïng soáng laïi" vaø ñang "höôûng aùnh saùng toân nhan Chuùa".
@ 1Tx 4,14: Neáu chuùng ta tin raèng Ñöùc Gieâsu ñaõ cheát vaø ñaõ soáng laïi, thì chuùng ta cuõng tin raèng nhöõng ngöôøi ñaõ an giaác trong Ñöùc Gieâsu, seõ ñöôïc Thieân Chuùa ñöa veà cuøng Ñöùc Gieâsu.
(690) Ñoái vôùi Kitoâ höõu, khoâng coù ngöôøi cheát. Taát caû caùc keû cheát cuûa chuùng ta vaãn ñang soáng. Hoï laø chi theå cuûa Chuùa Kitoâ nhö chuùng ta, chuùng toâi thoâng hieäp vôùi nhau trong ñöùc tin.
@ GH 49a: Söï hieäp nhaát giöõa nhöõng ngöôøi coøn soáng treân döông theá vôùi caùc anh em ñaõ yeân nghæ trong an bình Chuùa Kitoâ khoâng heà bò giaùn ñoaïn. Nhöng traùi laïi, Giaùo hoäi xöa nay luoân tin raèng söï hieäp nhaát ñoù coøn ñöôïc vöõng maïnh hôn nhôø vieäc truyeàn thoâng cho nhau nhöõng cuûa caûi thieâng lieâng.
(Xem theâm: GH 50c, 51a; MV 18b).