Ñöôøng Hy Voïng
Döôùi AÙnh Saùng Lôøi Chuùa vaø Coâng Ñoàng
ÑHY Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
25. Phaùt Trieån
Vinh döï cuûa con ngöôøi
laø chinh phuïc vaø cöùu chuoäc vuõ truï
(582) Phaùt trieån khoâng phaûi chæ laø cho aên, cho maëc, cuõng khoâng phaûi chæ phaùt caøy, phaùt cuoác, ñaøo gieáng, ñaøo möông. Phaùt trieån laø thaêng tieán con ngöôøi toaøn dieän, laø laøm hoï soáng "xöùng ngöôøi hôn".
@ MV 26b: ... Con ngöôøi caøng ngaøy caøng yù thöùc hôn veà phaåm giaù cao troïng cuûa nhaân vò, bôûi vì con ngöôøi vöôït treân moïi loaøi vaø vì nhöõng quyeàn lôïi cuõng nhö boån phaän cuûa con ngöôøi laø phoå quaùt vaø baát khaû xaâm phaïm. Vaäy caàn phaûi cho con ngöôøi ñöôïc taát caû nhöõng gì thieát yeáu maø con ngöôøi phaûi coù ñeå thöïc söï soáng ñôøi soáng con ngöôøi, nhö cuûa aên, aùo maëc, choã ôû, quyeàn töï do choïn löïa baäc soáng vaø quyeàn laäp gia ñình, quyeàn ñöôïc giaùo duïc, quyeàn laøm vieäc, quyeàn baûo toàn danh thôm tieáng toát, quyeàn ñöôïc kính troïng, quyeàn thoâng tin xöùng hôïp, quyeàn haønh ñoäng theo quy taéc ngay thaúng cuûa löông taâm mình, quyeàn baûo veä ñôøi soáng tö vaø quyeàn töï do chính ñaùng caû trong phaïm vi toân giaùo nöõa.
(Xem theâm: MV 9c, 29b, 35a, 60a, 66c; TÑ 13c; TG 12d).
(583) Con ñöøng thoûa maõn khi ñaõ giuùp ngöôøi ta.
Con ñöøng laøm vieäc deã hôn caû: cho.
Chuùa ñoøi con laøm vieäc khoù hôn, giuùp keû khaùc ñeå hoï töï giuùp laáy mình vaø ñeå hoï bieát saün saøng giuùp moïi ngöôøi.
@ TD 8b: Haõy coá gaéng ñaøo taïo neân nhöõng con ngöôøi bieát töï phaùn ñoaùn caùc söï vieäc döôùi aùnh saùng chaân lyù, bieát haønh ñoäng vôùi tinh thaàn traùch nhieäm vaø coá gaéng theo ñuoåi nhöõng ñieàu chaân thaät vaø coâng baèng, baèng caùch töï yù coäng taùc vôùi ngöôøi khaùc.
(Xem theâm: MV 53b; LM 6b; TG 12d).
(584) Thieân Chuùa muoán chuùng ta hôïp taùc trong vieäc taïo döïng cuõng nhö trong vieäc cöùu roãi.
Neáu Chuùa laøm moät mình, coâng trình seõ hoaøn haûo hôn, nhöng con ngöôøi seõ keùm "cao caû".
@ MV 67b: Nhôø vieäc laøm, con ngöôøi theo leä thöôøng nuoâi soáng mình vaø gia ñình, lieân keát vôùi anh em vaø phuïc vuï hoï, coù theå thöïc thi baùc aùi ñích thöïc vaø goùp coâng vaøo vieäc kieän toaøn coâng cuoäc saùng taïo cuûa Thieân Chuùa. Hôn nöõa chuùng toâi cho raèng nhôø vieäc laøm cuûa mình, con ngöôøi coäng taùc vaøo chính coâng cuoäc cöùu roãi cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ñaáng ñaõ naâng cao giaù trò cuûa vieäc laøm khi Ngöôøi laøm vieäc vôùi chính hai baøn tay cuûa mình taïi Nagiareùt.
(Xem theâm: MV 34ab; LM 5a).
(585) Chuùa daïy con, xong coâng vieäc, haõy noùi: "Chuùng toâi laø nhöõng ñaày tôù voâ duïng, khoâng laøm gì hôn laø phaän söï phaûi laøm" (Lc 17,10). Thaät laø saâu xa, giaøu yù nghóa.
Voâ duïng vì chính ôn Chuùa ñaõ laøm, con chæ laø khí cuï.
Voâ duïng vì con khoâng caàn giöõ anh em trong tình traïng thuï ôn, thua keùm vónh vieãn, nhöng ñaõ laøm cho hoï khoâng caàn ñeán con nöõa.
(586) Haõy laøm cho ngöôøi khaùc lôùn leân vaø con khuaát ñi.
Haõy cho hoï ít hôn, ñoøi hoûi hoï nhieàu hôn.
Haõy bieát cöùu hoï vaø laøm cho hoï cöùu keû khaùc.
Ñöøng khö khö giöõ ñòa vò aân nhaân, vieän trôï, nhöng laøm anh em cuûa moïi ngöôøi, phuïc vuï moïi ngöôøi.
(587) Maëc duø giuùp anh em sung söôùng bao nhieâu ñi nöõa, neáu ñeå hoï thaønh nhöõng "boä maùy töï ñoäng", con chöa laøm cho hoï phaùt trieån thöïc söï.
(588) Thaûm kòch cuûa ngöôøi ngheøo khoâng phaûi chæ laø thieáu thoán, nhöng coøn vì hoï khoâng theå soáng "xöùng con ngöôøi".
(589) Giaùm ñoác vaø coâng nhaân, só quan vaø binh só, giaùo sö vaø hoïc sinh, khaùc bieät nhau vì ñòa vò, vì caáp baäc, nhöng ñoù chæ laø phuï thuoäc. Hoï ñoàng haøng vôùi nhau vì laø "ngöôøi", vì laø anh em con Chuùa, ñieàu aáy môùi quan heä: "Ta khoâng goïi caùc con laø toâi tôù, vì toâi tôù khoâng bieát vieäc chuû mình laøm. Ta ñaõ goïi caùc con laø baïn höõu, vì moïi ñieàu Ta ñaõ nghe nôi Cha Ta, Ta ñaõ toû cho caùc ngöôi bieát" (Ga 15,15).
@ Mt 23,8: Phaàn anh em, thì ñöøng ñeå ai goïi mình laø "raùp-bi", vì anh em chæ coù moät Thaày; coøn taát caû anh em ñeàu laø anh em vôùi nhau.
@ MV 29a: Caøng ngaøy caøng phaûi nhaän thöùc söï bình ñaúng caên baûn giöõa moïi ngöôøi hôn, bôûi vì moïi ngöôøi ñeàu coù moät taâm linh vaø ñöôïc döïng neân gioáng hình aûnh Thieân Chuùa neân coù cuøng moät baûn tính vaø cuøng moät nguoàn goác, hôn nöõa vì ñöôïc Chuùa Kitoâ cöùu chuoäc neân hoï ñeàu ñöôïc môøi goïi nhö nhau vaø cuøng höôûng chung moät cuøng ñích nôi Thieân Chuùa.
(Xem theâm: MV 24a, 78c; NK 5b; GD 1a).
(590) Moùn quaø tuyeät haûo maø con coù theå taëng ngöôøi giuùp vieäc con khoâng phaûi laø chieác aùo ñeïp, ñoâi giaøy toát, caùi ñoàng hoà quyù, nhöng laø "tình ngöôøi", tình anh em maø coøn aâm thaàm taëng hoï qua caùc cöû chæ nhoû nhaët suoát ngaøy.
@ Plm 9-10: Nhöng toâi thích keâu goïi loøng baùc aùi cuûa anh hôn, ñeå xin anh laøm ñieàu ñoù. Toâi, Phao-loâ, moät ngöôøi ñaõ giaø vaø hôn nöõa, moät ngöôøi ñang bò tuø vì Ñöùc Kitoâ Gieâsu, toâi van xin anh cho ñöùa con cuûa toâi, ñöùa con toâi ñaõ sinh ra trong caûnh xieàng xích, ñoù laø OÂ-neâ-xi-moâ.
(591) Chuùa coù theå choïn nhöõng ngöôøi "thuï ñoäng", nhöng Ngaøi ñaõ chaáp nhaän "laàm laãn", choïn nhöõng ngöôøi toäi loãi, hung haêng, raéc roái ñeå hôïp taùc vôùi Ngaøi.
@ 1Tm 1,12-13: Toâi taï ôn Ñöùc Kitoâ Gieâsu, Chuùa chuùng ta, Ñaáng ñaõ ban söùc maïnh cho toâi, vì Ngöôøi ñaõ tín nhieäm maø goïi toâi ñeán phuïc vuï Ngöôøi. Tröôùc kia, toâi laø keû noùi loäng ngoân, baét ñaïo vaø ngaïo ngöôïc, nhöng toâi ñaõ ñöôïc Ngöôøi thöông xoùt, vì toâi ñaõ haønh ñoäng moät caùch voâ yù thöùc, trong luùc chöa coù loøng tin.
(592) Chaáp nhaän nhöõng ngöôøi chæ bieát naèm, bieát ngoài, chæ muoán leõo ñeõo ñi theo, muoán ñöôïc giuùp, ñöôïc cöùu, ñöôïc cho, ñeå con ñöôïc laøm anh tröôûng, ñöôïc luoân luoân xem laø caàn thieát, thaät deã voâ cuøng!
Nhöng con haõy luyeän nhöõng con ngöôøi coù tinh thaàn traùch nhieäm, nhöõng con ngöôøi muoán ñöùng, nhöõng con ngöôøi ñaùng laøm ngöôøi.
@ GH 37c: Phaàn caùc chuû chaên coù chöùc thaùnh, caùc ngaøi phaûi nhìn nhaän vaø naâng cao phaåm giaù vaø traùch nhieäm cuûa giaùo daân trong Giaùo hoäi, caùc ngaøi neân saün saøng chaáp nhaän nhöõng yù kieán khoân ngoan cuûa hoï, tin caån giao cho hoï nhöõng coâng taùc ñeå hoï phuïc vuï Giaùo hoäi, cho hoï töï do vaø quyeàn haïn ñeå haønh ñoäng; hôn nöõa, caùc ngaøi cuõng neân khuyeán khích hoï töï ñaûm laáy traùch nhieäm. Vôùi tình cha con, caùc ngaøi haõy caån thaän xem xeùt, trong Chuùa Kitoâ, nhöõng keá hoaïch, thænh caàu vaø khaùt voïng cuûa hoï. Ñaøng khaùc, caùc chuû chaên phaûi nhìn nhaän vaø toân troïng söï töï do chính ñaùng cuûa moïi ngöôøi trong laõnh vöïc traàn theá.
(Xem theâm: GH 30a; LM 6b, 9b; TG 21d).
(593) Thaät laø khoù: Nhöng con phaûi quyeát taâm giuùp cho ngöôøi khaùc:
- Bieát vuøng daäy.
- Bieát suy tö.
- Bieát chieán ñaáu.
- Bieát choáng laïi yù con khi caàn.
Con seõ haïnh phuùc thaät vì anh em thaêng tieán vôùi con.
@ 3Ga 4: Khoâng coù gì laøm toâi vui söôùng baèng khi nghe bieát con caùi toâi soáng söï thaät.
(Xem theâm: 2Ga 4).
(594) Nguyeân töû löïc laø khaùm phaù lôùn lao vaø haõnh dieän cho thôøi ñaïi ta.
Ít ngöôøi söû duïng noù vaøo muïc ñích hoaø bình, phaùt trieån.
Caøng ít ngöôøi bieát chieâm ngöôõng, ca ngôïi quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa.
Nhöng nhieàu ngöôøi chieám laáy moùn quaø cuûa Cha treân trôøi, ñeå cheá taïo khí giôùi ngaøy caøng kinh khuûng gieát cheát anh em.
@ MV 81c: Caàn phaûi tuyeân boá moät laàn nöõa: cuoäc thi ñua voõ trang laø moät tai hoïa heát söùc traàm troïng cho nhaân loaïi vaø xuùc phaïm ñeán ngöôøi ngheøo moät caùch khoâng theå tha thöù ñöôïc. Vaø phaûi heát söùc sôï raèng cuoäc thi ñua voõ trang, neáu vaãn coøn tieáp dieãn, moät ngaøy naøo ñoù, seõ gaây ra moïi tai hoïa do nhöõng phöông theá ñaõ ñöôïc noù chuaån bò saün.
(Xem theâm: MV 36c, 80).
(595) Moät ñieàu sæ nhuïc lôùn lao con ngöôøi laøm cho Thieân Chuùa laø laïm duïng caùc moùn quaø Ngaøi ban vaøo nhöõng muïc ñích baát coâng, taày trôøi, vaøo nhöõng vieäc huynh ñeä töông taøn khuûng khieáp.
(596) Khoâng phaûi vuõ truï heát choã ôû, nhöng loøng ngöôøi quaù chaät heïp! Khoâng phaûi heát thòt ñeå aên, nhöng loaøi ngöôøi chöïc voà nuoát nhau hôn thuù döõ.
@ Gl 5,13-15: Thöa anh em, anh em ñaõ ñöôïc goïi ñeå höôûng töï do. Coù ñieàu laø ñöøng lôïi duïng töï do ñeå soáng theo tính xaùc thòt, nhöng haõy laáy ñöùc meán maø phuïc vuï laãn nhau. Vì taát caû Leà Luaät ñöôïc neân troïn trong ñieàu raên duy nhaát naøy laø: Ngöôi phaûi yeâu ngöôøi thaân caän nhö chính mình. Nhöng neáu anh em caén xeù nhau, anh em haõy coi chöøng, anh em tieâu dieät laãn nhau ñaáy!
(Xem theâm: Mc 8,2-3).
@ MV 83a: Ñeå xaây döïng hoaø bình, tröôùc heát caàn phaûi taän dieät nhöõng nguyeân nhaân baát hoaø giöõa con ngöôøi vôùi nhau, vì chính nhöõng nguyeân nhaân ñoù nuoâi döôõng chieán tranh, nhaát laø nhöõng baát coâng. Moät soá khoâng ít nhöõng nguyeân nhaân naøy baét nguoàn töø nhöõng cheânh leäch thaùi quaù trong ñòa haït kinh teá, cuõng nhö töø söï trì hoaõn nhöõng söûa ñoåi caàn thieát. Moät soá nguyeân nhaân khaùc phaùt sinh töø ñaàu oùc thoáng trò vaø mieät thò con ngöôøi, vaø neáu tìm hieåu nhöõng lyù do saâu xa hôn, thì ñoù laø loøng tham lam, nghi lî, kieâu caêng vaø nhöõng ñam meâ ích kyû khaùc. Vì con ngöôøi khoâng theå chòu ñöïng ñöôïc bao nhieâu hoãn loaïn aáy, cho neân duø khoâng coù chieán tranh taøn khoác, theá giôùi vaãn khoâng ngöøng bò nhöõng tranh chaáp giöõa con ngöôøi vôùi nhau vaø nhöõng baïo ñoäng laøm xaùo troän.
(Xem theâm: MV 8be, 25c, 78b, 82bc).
(597) Bôùt dieãn thuyeát veà haïn haùn ôû Sahel, soùng thaàn ôû Bangladesh, baïo ñoäng ôû Nam Myõ, nhöng haõy tìm thaáy "Chuùa Gieâsu bò boû rôi, keùm môû mang", keà beân con, döôùi maùi nhaø con, beân kia vaùch töôøng con.
Neáu nguoàn suoái yeâu thöông cuûa nhaân loaïi ñaõ raùo caïn,
Neáu soùng thaàn cuûa haän thuø ích kyû ñaõ daâng cao,
Thì ñaïi hoïa dieät vong khoâng coøn xa!
@ MV 27b: Thôøi nay, chuùng ta coù boån phaän khaån thieát phaûi trôû neân ngöôøi laân caän cuûa baát cöù ngöôøi naøo vaø tích cöïc giuùp ñôõ khi hoï ñeán vôùi mình, hoaëc coù theå laø moät ngöôøi giaø laõo bò moïi ngöôøi boû rôi, hoaëc moät coâng nhaân ngoaïi quoác bò khinh bæ moät caùch baát coâng, hoaëc moät ngöôøi löu vong, hay moät ñöùa beù sinh ra do moät tình duyeân baát hôïp phaùp chòu ñau khoå caùch baát coâng vì toäi loãi mình khoâng phaïm, hoaëc moät ngöôøi ñoùi aên ñang keâu goïi löông taâm chuùng ta, laøm vang laïi lôøi cuûa Chuùa: "Bao nhieâu laàn caùc ngöôi laøm nhöõng vieäc ñoù cho moät trong nhöõng ngöôøi heøn moïn laø anh em Ta ñaây, töùc laø caùc ngöôi laøm cho Ta vaäy" (Mt 25,40).
(Xem theâm: MV 69a, 78b, 88a; LM 6c; TÑ 31e).
(598) Nhaân loaïi haõnh dieän vì maõnh löïc cuûa nguyeân töû, vì coâng duïng cuûa daàu hoaû, vì söùc taøn phaù cuûa hoaû tieãn, vì phi thuyeàn leân taän caùc haønh tinh: thôøi ñaïi cuûa "khaû naêng voâ bieân"!
Haõnh dieän aáy coù theå laøm cho theá gian ra buïi tro, neáu boû muïc tieâu phaùt trieån vaø queân Thieân Chuùa, "Ñaáng taïo thaønh trôøi ñaát, muoân vaät höõu hình vaø voâ hình".
@ 1Ga 2,17: Theá gian ñang qua ñi, cuøng vôùi duïc voïng cuûa noù. Coøn ai thi haønh yù muoán cuûa Thieân Chuùa thì toàn taïi maõi maõi.
@ MV 36c: Neáu "söï ñoäc laäp cuûa thöïc taïi traàn theá" coù nghóa laø: caùc taïo vaät khoâng leä thuoäc Thieân Chuùa vaø con ngöôøi coù theå söû duïng chuùng maø khoâng caàn quy höôùng veà Ñaáng Taïo Hoaù, thì khoâng moät ai nhìn nhaän Thieân Chuùa laïi khoâng thaáy raèng laäp tröôøng ñoù heát söùc sai laàm. Thöïc vaäy, khoâng coù Taïo hoaù, taïo vaät ñeàu tieâu tan. Ngoaøi ra moïi tín höõu, duø thuoäc toân giaùo naøo ñi nöõa, cuõng luoân nghe tieáng Thieân Chuùa vaø thaáy Ngaøi hieän dieän qua tieáng noùi cuûa taïo vaät. Laïi nöõa, queân maát Thieân Chuùa, moïi taïo vaät ñeàu trôû neân môø toái.
(Xem theâm: GH 36b; GM 12b; TÑ 4c, 7bc).
(599) Ñaïi hoïa khoâng phaûi chæ laø ñoùi khaùt, khoán khoå cuûa caùc daân toäc ngheøo khoù.
Ñaïi hoïa chính laø söï voâ yù thöùc cuûa caùc daân toäc no neâ vaø boùc loät.
@ MV 88a: Phaûi traùnh göông muø cuûa moät soá quoác gia maø ña soá daân chuùng thöôøng mang danh Kitoâ höõu, ñang thaûn nhieân höôûng thuï quaù nhieàu cuûa caûi trong luùc nhieàu quoác gia khaùc soáng thieáu thoán cuøng cöïc, bò ñoùi khaùt beänh taät vaø ñuû moïi thöù baát haïnh daøy voø. Tinh thaàn khoù ngheøo vaø baùc aùi môùi laø vinh döï vaø daáu chöùng cuûa Giaùo hoäi Chuùa Kitoâ.
(Xem theâm: MV 9b, 66a, 85c).
(600) "Phaùt trieån laø danh hieäu môùi cuûa hoaø bình" (Phaoloâ VI).
@ MV 78a: Hoaø bình khoâng haún laø vaéng boùng chieán tranh, cuõng khoâng chæ ñöôïc giaûn löôïc vaøo söï quaân bình giöõa caùc löïc löôïng ñoái phöông, cuõng khoâng phaùt xuaát do moät neàn cai trò ñoäc taøi, nhöng theo ñuùng ñònh nghóa thì hoaø bình laø "coâng trình cuûa coâng baèng" (Is 32,7). Hoaø bình laø keát quûa cuûa moät traät töï ñaõ ñöôïc chính Thieân Chuùa, Ñaáng Saùng laäp, ghi khaéc vaøo xaõ hoäi loaøi ngöôøi vaø phaûi nhôø nhöõng ngöôøi luoân luoân khao khaùt moät neàn coâng baèng hoaøn haûo hôn theå hieän ra trong haønh ñoäng.
(Xem theâm: MV 77a, 78b, 82b, 83).
(601) Bao laâu caùc quoác gia môû mang chöa boû moät phaàn traêm lôïi töùc giuùp caùc daân ngheøo phaùt trieån;
Bao laâu hai möôi phaàn traêm daân giaøu treân theá giôùi coøn chieám heát taùm möôi phaàn traêm taøi nguyeân cuûa nhaân loaïi,
Thì hieåm hoïa theá chieán nguyeân töû khoâng theå traùnh ñöôïc.
@ MV 85b: Caùc quoác gia tieán boä phaûi giuùp caùc quoác gia ñang phaùt trieån nhöõng vieän trôï khaùc nhau döôùi hình thöùc taëng phaåm, cho vay hoaëc ñaàu tö taøi chaùnh. Moät beân phaûi vieän trôï caùch quaûng ñaïi chöù khoâng vì tham lam, cuõng nhö beân kia phaûi nhaän vôùi taát caû coâng minh.
(Xem theâm: MV 69a, 83, 86c).
(602) Vaïch keá hoaïch vaø thöïc hieän vieän trôï phaùt trieån baát vuï lôïi coù trieån voïng mang laïi hoaø bình hôn laø caùc cuoäc hoäi nghò cheá vuõ khí haïch taâm, thöôïng ñænh kinh teá... Phí giôø, phí cuûa, chaúng ai tin ai!
(603) Con phaûi laø "Toâng ñoà phaùt trieån" nhö Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ keâu goïi. Chính ngaøi ñaõ laø vò "Giaùo Hoaøng löõ haønh vì phaùt trieån vaø hoaø bình".
@ MV 65c: Ngöôøi coâng daân neân nhôù raèng, boån phaän vaø quyeàn lôïi cuûa mình laø tuøy khaû naêng maø ñoùng goùp vaøo vieäc phaùt trieån thöïc söï coäng ñoaøn mình.
(Xem theâm: MV 82c; TG 12b).
(604) Noùi caùch cuï theå, phaùt trieån laø thöïc hieän Chuùc Thö cuûa Chuùa Gieâsu treân traùi ñaát: moïi ngöôøi yeâu thöông nhau, giuùp ñôõ nhau, san seû vôùi nhau trong tình huynh ñeä phoå caäp.
@ Ga 13,34: Thaày ban cho anh em moät ñieàu raên môùi laø anh em haõy yeâu thöông nhau; anh em haõy yeâu thöông nhau nhö Thaày ñaõ yeâu thöông anh em.
(Xem theâm: Cv 2,44; 4,32.34).
@ MV 78cd: Phaùt sinh töø tình yeâu tha nhaân, hoaø bình traàn gian laø hình aûnh vaø laø keát quûa cuûa hoaø bình Chuùa Kitoâ, hoaø bình do Ñöùc Chuùa Cha maø ñeán. Vì chính Chuùa Con Nhaäp Theå laø thaùi töû hoaø bình ñaõ duøng thaäp giaù Ngöôøi ñeå giaûi hoaø moïi ngöôøi vôùi Thieân Chuùa; Ngöôøi ñaõ taùi laäp söï hieäp nhaát moïi ngöôøi thaønh moät daân toäc vaø moät thaân theå. Ngöôøi ñaõ huûy dieät haän thuø trong chính xaùc theå Ngöôøi, vaø sau khi ñaõ khaûi hoaøn phuïc sinh, Ngöôøi ñaõ ñoå traøn Thaùnh Thaàn tình yeâu ñaày loøng con ngöôøi.
Do ñoù, trong khi "thöïc thi chaân lyù trong baùc aùi" (Ep 4,15), moïi Kitoâ höõu ñöôïc khaån thieát keâu môøi haõy keát hieäp vôùi nhöõng ngöôøi thöïc söï yeâu chuoäng hoaø bình ñeå caàu khaån vaø thieát laäp hoaø bình.
(Xem theâm: MV 21b).