291. Laøm toâng ñoà laø "laøm nhö caùc thaùnh Toâng Ñoà". Neáu khoâng nghieàn ngaãm vaø thuoäc loøng Toâng Ñoà Coâng Vuï, thì con khoâng laøm toâng ñoà ñaéc löïc ñöôïc.
292. Giaùo daân thôøi sô khai dieãn taû caùch noâm na: Toâng ñoà laø ngöôøi coù Chuùa Kytoâ trong loøng, Chuùa Kytoâ treân maët, Chuùa Kytoâ trong meäng, Chuùa Kytoâ treân tay, Chuùa Kytoâ trong oùc, Chuùa Kytoâ treân vai... Toùm taét, laø moät ngöôøi ñaày traøn Chuùa Kytoâ vaø cho keû khaùc Chuùa Kytoâ.
293. Toâng ñoà laø thaùnh hoùa moâi tröôøng baèng moâi tröôøng, lao ñoäng laø toâng ñoà cuûa lao ñoäng, hoïc sinh laø toâng ñoà cuûa hoïc sinh, boä ñoäi laø toâng ñoà cuûa boä ñoäi...
294. "Ai beàn ñoã ñeán cuøng seõ ñöôïc cöùu roãi." Moät toâng ñoà sa ñoïa laøm hoûa nguïc vui möøng hôn caû moät ñoaøn luõ. Haõy caàu nguyeän vaø naâng ñôõ nhau.
295. Laøm vieäc thieän chöa phaûi laø toâng ñoà, laøm vì xem ñoù laø söù maïng Chuùa Kytoâ môùi laø toâng ñoà.
296. Thôøi ñaïi môùi, nhu caàu môùi, phöông phaùp môùi. "Thaày ôû vôùi caùc con moïi ngaøy cho ñeán taän theá", vaø Ngaøi ban cho Hoäi Thaùnh leã Hieän Xuoáng môùi.
297. Haêng say heát mình, nhöng bieát chia seû vôùi moïi ngöôøi, bieát coäng taùc vôùi keû thua mình. Ñöøng laøm ñaïi lyù taát caû, haàu nhö töø luùc con khôûi söï hoaït ñoäng môùi coù trôøi ñaát muoân vaät.
298. Nhöõng ñieàu con öôùc ao maø khoâng thöïc hieän ñöôïc, laém luùc ñeïp loøng Chuùa vaø coâng nghieäp hôn taát caû keát quaû maø con ñaéc chí.
299. Ñöøng thaáy khoù maø naûn loøng. Haõy töï hoûi mình: "Vieäc cuûa Chuùa hay vieäc cuûa toâi? Chuùa laøm hay toâi laøm?"
300. Tröôùc khi phaøn naøn ngöôøi noï ngöôøi kia, haõy töï hoûi mình: "Muoái cuûa toâi coøn maën khoâng? Ñeøn cuûa toâi coøn saùng khoâng?"
301. Caàn choïn loïc nhöng ñöøng chæ trích, baát tín nhieäm, khinh reû. Nhöõng toâng ñoà Chuùa Gieâsu choïn ñeå xaây döïng caû Hoäi Thaùnh cuõng ñaày khuyeát ñieåm. Ngaøi chæ caàn hoï ñôn sô, chaân thaønh theo Ngaøi.
302. Caùi "toâi" cuûa con caøng baønh tröôùng thì vieäc toâng ñoà caøng thaát baïi, caùi "toâi" cuûa con caøng tan bieán, vieäc toâng ñoà caøng keát quaû.
303. Saün saøng hy sinh nhöõng tieän nghi con thaáy khoâng hôïp cho moät toâng ñoà ñích thöïc. Ñöøng taïo neân nhöõng söï caàn thieát khoâng caàn.
304. Ñöøng noùi nhieàu, laøm ít, hoaït ñoäng daøi, caàu nguyeän vaén, nhaän roäng raõi, cho heïp hoøi, khoan dung cho mình, khaét khe vôùi ngöôøi.
305. AÙnh saùng toâng ñoà cuûa con phaûi chuyeån sang nhöõng lôùp toâng ñoà khaùc, cho ñeán luùc theá gian töø u toái traøn ngaäp haøo quang. Laøm toâng ñoà cho toâng ñoà.
306. Vieäc Chuùa, khoâng ai ñöôïc giöõ ñoäc quyeàn ñaïi lyù. Caùc toâng ñoà thöa Chuùa: "Coù ngöôøi khoâng theo chuùng con maø laáy danh Thaøy tröø quyû." Chuùa baûo: "Ai khoâng choáng Ta thì thuaän vôùi Ta."
307. Con ngaïc nhieân hay böïc töùc vì caùc toâng ñoà khaùc khoâng theo khuoân khoå nhö con. Phaûi hieäp nhaát maø ña dieän, thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi: "Ai dieãn giaûi cuõng ñöôïc, mieãn laø Chuùa Kytoâ ñöôïc rao giaûng."
308. Caùc Thaùnh khoâng ai gioáng ai, tinh tuù treân trôøi, khoâng coù caùi naøo gioáng caùi naøo. Nhöng caùc thaùnh ñeàu gioáng nhau moät ñieåm: caùc ngaøi dieãn taû laïi cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu.
309. Trong vieäc toâng ñoà, huaán luyeän vaø löïa choïn chieán só taâm huyeát toái quan troïng. Moät laõnh tuï loãi laïc ñaõ noùi: "Neáu coù ba traêm chieán só, toâi seõ cai trò ñeán cheát." Chuùa Gieâsu choïn 12 ngöôøi ñeå toàn taïi ñeán taän theá.
310. Khoâng caàn ñòa vò naøo môùi laøm toâng ñoà ñöôïc. Ñöøng thaéc maéc ñòa vò con hay ñòa vò ngöôøi khaùc; laøm vì Chuùa hay vì ñòa vò? "Vieäc ngoài beân taû hay beân höõu laø vieäc Ñöùc Chuùa Cha."
311. Nay ñòa vò naøy, mai ñòa vò kia, ngöôøi toâng ñoà khoâng caûm thaáy maát maùt gì caû, chæ bieát moät tieáng goïi: "Ñeán ñeå phuïc vuï, khoâng ñeå ñöôïc haàu haï." ÔÛ ñaâu cuõng neân thaùnh.
312. Con buoàn vì maát ñòa vò, vì khoâng ñöôïc "ñaët ñuùng choã", con ñi buoân sao maø buoàn vì loã laõ?
313. Laõnh nhaän moät traùch nhieäm toâng ñoà laø saün saøng chaáp nhaän chòu "töû ñaïo" bôûi moïi ngöôøi, ôû moïi nôi, baèng moïi caùch, vôùi taát caû yeâu thöông vaø beàn chí nhö Pheâroâ vaø Gioan: Hoï töø hoäi ñöôøng ra veà vui veû vì ñaõ ñöôïc xöùng ñaùng chòu sæ nhuïc vì danh Chuùa.
314. Keû thuø hieåm nhaát cuûa coâng vieäc toâng ñoà laø keû "noäi thuø", Giuña noäp Chuùa.
315. Keû thuø khoác haïi nhaát cuûa ñôøi toâng ñoà con khoâng phaûi laø keû ngoaïi thuø, ñoái laäp con, nhöng laø keû noäi thuø: chính baûn thaân con coù theå thaønh teân giaùn ñieäp laøm vieäc cho caû hai beân: Thieân Chuùa vaø ma quyû.
316. Taâm hoàn toâng ñoà kính troïng thöôïng caáp, keå caû khi trình baøy ngöôïc laïi chæ thò, vaø khoâng bao giôø voâ leã tröôùc maët keû khaùc. Khoâng theå tha thöù thaùi ñoä baát tuaân, hai loøng.
317. Gioïng töï maõn khieán moïi ngöôøi laùnh xa, khoâng ai tin con laøm taát caû thay Chuùa Thaùnh Thaàn.
318. Vaãy vuøng ngöôïc xuoâi, nhöng khoâng coù ñöùc AÙi cuõng voâ ích, khaùc naøo mua ñeøn nguõ saéc giaêng cuøng khaép laøng xoùm, nhöng khoâng coù maùy ñieän. Ñeâm ñeán toái om, caû laøng môùi vôõ leõ: ñeøn cuûa con ñeå trang ñieåm chöù soi saùng khoâng ñöôïc.
319. Bò nhuïc maï, baét bôù, ñuoåi töø thaønh naøy sang thaønh khaùc, laø daáu Chuùa thöông con, Chuùa choïn con laøm toâng ñoà thaät. "Toâi tôù khoâng hôn chuû, moân ñeä khoâng hôn Thaøy, hoï ñaõ xöû vôùi Thaøy theá naøo, cuõng seõ ñoái vôùi caùc con nhö vaäy. Haõy vui möøng hoan hæ... vì neáu chuùng con theo theá gian, thì theá gian khoâng gheùt chuùng con."
320. Vieäc toâng ñoà nhaèm ñöa ngöôøi ta vaøo Hoäi Thaùnh, khoâng phaûi ñeå laäp nhöõng Hoäi Thaùnh rieâng cuûa nhoùm naøy nhoùm noï, doøng naøy, doøng kia. Chöa roái ñaïo, nhöng roái vieäc ñaïo laém.
321. "Toâng ñoà baèng ñau khoå", khoâng giaûng giaûi, khoâng hoaït ñoäng, nhöng thinh laëng teá leã cöùu bao linh hoàn. Chuùa Gieâsu haáp hoái treân thaùnh giaù, Ñöùc Meï haáp hoái trong taâm hoàn döôùi chaân Thaùnh Giaù.
322. "Toâng ñoà
baèng hy sinh vaø thinh laëng" nhö haït
luùa choân vuøi, naùt thoái ñeå
sinh muoân ngaøn haït khaùc nuoâi nhaân
loaïi.
"Toâng ñoà baèng chöùng tích."
Lôøi quaû quyeát suoâng khoâng ñaùng
ngöôøi ta tin töôûng maáy, duø
ngoït ngaøo trau chuoát ñeán ñaâu.
Tang vaät ñaùng tin hôn.
Hình aûnh chuïp ñöôïc, tieáng
noùi ghi aâm ñöôïc, caøng deã
ñaùnh ñoäng ngöôøi ta hôn.
Nhöng chính con ngöôøi soáng ñoäng
baèng xöông thòt, neáu caû cuoäc
sinh hoaït, neáu caû moät lôùp ngöôøi,
moät gia ñình cuøng soáng moät lyù
töôûng, thì chöùng tích aáy
coù moät söùc maïnh thuyeát phuïc
lôùn lao bieát chöøng naøo!
323. "Toâng ñoà baèng tieáp xuùc": "Phaûi chaêng taâm hoàn chuùng toâi soát meán khi noùi chuyeän vôùi Ngöôøi doïc ñöôøng?" Con khoâng nghó raèng: moãi cuoäc tieáp xuùc laø moät coâng taùc toâng ñoà sao?
324. "Toâng ñoà baèng tö töôûng": naâng ñôõ moät ngöôøi baïn ñang lung laïc, môû chaân trôøi cho baïn thaáy khaû naêng vaø ôn goïi caùch saùng toû, ñem hy voïng cho moät cuoäc ñôøi saép tan vôõ. Baùo chí seõ bôùt ñaêng nhöõng tin uoáng thuoác nguû... ñoäc döôïc... neáu coù nhöõng ngöôøi nhö con.
326. "Toâng ñoà baèng böõa aên". Böõa côm laø chuyeän thöôøng tình, nhöng Chuùa aên ôû nhaø Mañeâleâna, ôû nhaø Simon, Giakeâu, khaùc xa chuùng ta: "Hoâm nay söï cöùu roãi ñaõ ñeán vôùi nhaø naøy!"
327. Toâng ñoà baèng "phuï nöõ" raát ñaéc löïc, töø baø Maria, baø Salomeù theo giuùp Chuùa Gieâsu, thaùnh Phaoloâ cuõng nhaéc ñeán nhieàu phuï nöõ toâng ñoà: "Xin göûi lôøi chaøo Trypheùna vaø Tryphosa, caùc baø ñaõ lieàu coâng lao nhoïc trong Chuùa." (Rom. 16:12).
328. Töø xöa, "thieáu nhi" ñaõ laøm toâng ñoà ñaày duõng caûm: Tarcisio ñaõ mang Chuùa ñeán bao nhieâu ngöôøi. Haõy ghi lôøi Chuùa: "Ñöøng khinh deå treû con."
329. Ñaâu phaûi ñôïi vaøi baø tranh ñaáu ngaøy nay phuï nöõ môùi coù choã ñöùng trong Hoäi Thaùnh. Caùc thaùnh Toâng Ñoà ñaõ tin duøng, sao ngaøy nay thoaùi boä? Thaùnh Phaoloâ vieát: "Toâi xin göûi gaám vôùi anh em: chò Pheâbeâ cuûa chuùng toâi, nöõ taù vieân cuûa Hoäi Thaùnh Kenkreâ, mong anh em ñoùn tieáp chò trong Chuùa... xin göûi lôøi chaøo Trisca vaø Aquila, nhöõng ngöôøi coäng söï cuûa toâi trong Ñöùc Kytoâ Gieâsu. Hoï ñaõ lieàu maát ñaàu ñeå cöu mang toâi." (Rom. 16: 13).
330. Con ñöøng do döï veà con vaø veà ngöôøi khaùc: chaøi löôùi nhö Pheâroâ, thu thueá nhö Mattheâu ñeàu laøm toâng ñoà ñöôïc. "Haõy theo Thaøy, Thaøy seõ laøm cho chuùng con chinh phuïc ngöôøi ta." Con laøm khoâng ñöôïc nhöng Thaøy laøm ñöôïc.
331. Quaû tim con phaûi roäng ñuû ñeå chöùa ñöïng vaø rung nhòp vôùi taát caû chöông trình Phuùc AÂm hoùa cuûa Hoäi Thaùnh.
332. Xöa ôû ñaâu
coù tieâu soï, coù moû vaøng, thieân
haï lieàu soáng cheát ñeán ñoù.
Ngaøy nay ôû ñaâu coù daàu
hoûa, coù saét, ñoàng, phoát phaùt,
uranium, caùc nöôùc gieát nhau maø
ñeán. Coøn ôû ñaâu "chæ
coù linh hoàn" ngöôøi ta, khoâng
ai theøm ñeán!
333. Neáu con baûo "giaùo
daân coù ôn ñaëc suûng cuûa
Chuùa Thaùnh Thaàn" coù ngöôøi
seõ cho raèng con nhaïo baùng hoï!
Neáu con baûo "giaùo daân laø tö
teá, tieân tri, vöông giaû", coù
ngöôøi seõ cho con laø theä phaûn!
Coù maáy giaùo daân yù thöùc
hoï ñöôïc Chuùa goïi? Chuùa
caàn hoï? Haõnh dieän vaø tri aân
vì ñöôïc laøm con Chuùa nhôø
pheùp Thaùnh Taåy? Laøm chieán só,
chöùng nhaân cho pheùp theâm söùc?
334. Thôøi ñaïi giaùo daân. Bao laâu chöa ñoäng vieân ñöôïc toaøn löïc daân Chuùa yù thöùc vaø haønh ñoäng, caùc taàng lôùp xaõ hoäi naøy chöa theå thaám nhuaàn Phuùc AÂm ñöôïc.
335. Bí quyeát coâng cuoäc toâng ñoà trong thôøi ñaïi ta: Toâng ñoà giaùo daân!
336. Khoâng coù linh muïc naøo khoâng xuaát thaân töø chuûng vieän, khoâng coù toâng ñoà giaùo daân naøo khoâng xuaát thaân töø caùc khoùa huaán luyeän, con haõy xaùc tín ñieàu ñoù.
337. Neáu moãi giaùo
xöù, con huaán luyeän ñöôïc
5 chieán só ñích thöïc thoâi,
nhöng ngöôøi ñeán sau con, seõ
xöû duïng, hôïp taùc vôùi
hoï, quyeát sinh, quyeát töû suoát
ba boán chuïc naêm.
Bao nhieâu tieàm löïc chuùng ta queân
khaùm phaù, khai thaùc trong nöôùc
Chuùa.
338. Ñöøng ham ñaïi chuùng, ñöøng vuï soá ñoâng, haõy xaùc tín vaán ñeà caùn boä; quaàn chuùng loän xoän rôøi raïc, chì caàn moät caùn boä ñuû khuaáy ñoäng, ñuû khôi daäy caû quaàn chuùng; caùn boä laø hoàn, laø boä oùc, laø xöông soáng cuûa quaàn chuùng.
339. Haõy nghieân cöùu caùc tu hoäi ñôøi: thôøi ñaïi môùi, giaûi phaùp môùi, ñoù laø aân ñaëc suûng cuûa thôøi ñaïi ta, seõ laøm thaêng tieán ñôøi soáng thieâng lieâng cuûa bao giaùo daân. caùc Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ nhaän thaáy daáu hieäu cuûa thôøi ñaïi tröôùc chuùng ta nhöõng maáy chuïc naèm.
340. Ñöôøng
loái cuûa toâng ñoà thôøi
ñaïi ta:
- ÔÛ giöõa traàn gian,
- Khoâng do traàn gian,
- Nhöng cho traàn gian,
- Vôùi phöông tieän cuûa traàn
gian.
341. Laø chi theå cuûa nhieäm theå, chuùng ta laø oùc ñeå suy tö, laø maét ñeå nhìn thöïc taïi traàn theá, laø tai ñeå nghe tieáng reân ræ, ñoøi hoûi, laø vai ñeå gaùnh vaùc, laø tay ñeå cöùu vôùt, laø chaân ñeå ñi ñeán vôùi ngöôøi khoå ñau, laø quaû tim ñeå khaéc khoaûi yeâu thöông, laø mieäng ñeå noùi nhöõng lôøi baùc aùi uûi an. Nhôø toâng ñoà maø Hoäi Thaùnh hieän dieän giöõa theá giôùi ngaøy nay.
342. Ngöôøi ta khoâng ñeå yù ñeán söï hieän dieän khieâm toán vaø hoaït ñoäng thaàm laëng cuûa toâng ñoà. Nhöng söï vaéng maët cuûa toâng ñoà laøm cho ngöôøi ta thaáy ngay moâi tröôøng troáng roãng vaø cheát laïnh. Khoâng ai chuù yù vaø quí troïng muoái, aùnh saùng, khí trôøi, nhöng thieáu chuùng laø vuõ truï cheát ngay. Khoâng ai ñeå yù quaû ñaát ñang hoaït ñoäng, xoay vaàn, nhöng neáu noù ñöùng laïi chuùng ta cuõng tieâu dieät.
(C) Copyright 1981. Taùc giaû giöõ baûn quyeàn.