Deâ Con Naáu Trong Söõa Meï
Timothy A. Lenchak, S.V.D.
Lm. Nguyeãn Huøng Cöôøng, M.M. chuyeån dòch ra Vieät Ngöõ
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
"Ngöôi khoâng ñöôïc laáy söõa deâ meï maø naáu thòt deâ con". (Xuaát Haønh - Exodus 23:19)
Taïi sao laïi coù moät meänh leänh laï luøng nhö vaäy xuaát hieän trong Kinh Thaùnh? Caâu naøy khoâng nhöõng chæ ñöôïc nhaéc ñeán moät laàn nhöng laø ba laàn, ngöôøi ta coøn tìm thaáy noù ôû saùch Xuaát Haønh ñoaïn 34:26 vaø trong saùch Ñeä Nhò Luaät ñoaïn 14:21. Noù xuaát hieän ôû hai boái caûnh khaùc nhau.
Trong saùch Xuaát Haønh ñoaïn 23:19 vaø 34:26, caâu naøy ñeán ngay sau moät loaït nhöõng luaät noùi veà vieäc phuïng töï. Nhöõng ñoaïn tröôùc ñoù ra leänh söï tuaân haønh ba cuoäc ñaïi hoäi haønh höông vaø quy ñònh nhöõng hieán leã khaùc bieät daâng tieán tröôùc ñeàn thôø. Vì theá, chuyeän caám ñoaùn laáy söõa deâ meï maø naáu thòt deâ con laøm cho ñoäc giaû nghó raèng noù naèm khoâng ñuùng choã. Trong saùch Ñeä Nhò Luaät ñoaïn 14:21, caâu naøy cuõng naèm sau moät chuoãi nhöõng luaät leä, nhöng nhöõng luaät naøy noùi veà thöùc aên maø daân Do Thaùi ñöôïc pheùp aên hoaëc khoâng ñöôïc pheùp aên. Vì vaäy, vieäc caám chuyeän naáu thòt deâ con vôùi söõa meï xem ra khoâng traät choã laém. Daân Do Thaùi coøn bò caám aên nhöõng con vaät oâ ueá (chaúng haïn nhö thòt heo) hoaëc nhöõng con vaät ñaõ bò cheát töï nhieân.
Nhöng taïi sao daân Chuùa laïi phaûi tuaân giöõ nhöõng luaät veà aên uoáng naøy? Ñoäng cô thuùc ñaåy coù theå tìm thaáy trong saùch Ñeä Nhò Luaät ôû ñoaïn 14:2 "Vì anh chò em laø moät daân thaùnh hieán cho Thieân Chuùa, Thieân Chuùa cuûa anh chò em, Ngöôøi ñaõ choïn anh chò em töø giöõa muoân daân treân maët ñaát, laøm moät daân thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa Ngöôøi". Nhö vaäy, laø daân toäc ñöôïc thaùnh hieán, Israel phaûi ñöôïc phaân bieät khoûi caùc daân toäc khaùc. Nhöõng thöïc haønh veà nghi leã vaø phong tuïc aên uoáng coù theå nhaéc nhôù daân chuùng nhôù raèng hoï laø daân tuyeån choïn baèng caùch ñaùnh daáu hoï baèng söï khaùc bieät.
Nhöng coù baát cöù söï ñaùng keå ñaëc bieät naøo trong vieäc naáu deâ con trong söõa meï khoâng? Nhöõng giaùo só thuôû sô khai giaûi thích luaät naøy raèng thòt vaø nhöõng saûn phaåm töø söõa khoâng ñöôïc aên chung vôùi nhau. Ngay caû hieän nay nhöõng ngöôøi Do Thaùi traùnh vieäc aên thòt chung vôùi söõa (hay nhöõng saûn phaåm töông töï nhö cheese hay yagurt) trong caùc böõa aên cuûa hoï.
Ñeán theá kyû thöù 12, nhaø hoïc giaû noåi tieáng cuûa Do Thaùi Maimonides ñeà nghò raèng meänh leänh naøy ñaõ ñöôïc laäp ra ñeå giöõ daân Do Thaùi xa traùnh moät vaøi tuïc leä suøng baùi ngaãu töôïng cuûa nhöõng daân toäc laân caän. Cho maõi ñeán theá kyû naøy giaû thuyeát cuûa oâng môùi ñöôïc khaúng ñònh. Nhöõng taám bia tìm thaáy ôû Ugarit, moät thaønh phoá naèm phía baéc cuûa Syria, cho thaáy raèng vieäc naáu thòt deâ con trong söõa meï cuûa noù laø nghi thöùc lieân heä ñeán vieäc sinh saûn maøu môõ phì nhieâu. Caû söõa laãn deâ con vöøa sinh laø nhöõng bieåu töôïng cuûa söï phong phuù cuûa thieân nhieân. Söï keát hôïp giöõa söõa meï vaø deâ con vöøa sinh ñöôïc coi nhö laø moät loaïi phuø pheùp kyø dieäu coù theå ñöôïc duøng ñeå baûo ñaûm cho moät muøa gaët thaät phong phuù. Thöïc haønh moät nghi thöùc nhö theá coù theå laø moät ñieàu maø daân Do Thaùi raát caêm gheùt, bôûi daân Do Thaùi tin töôûng raèng chæ coù Thieân Chuùa laø nguoàn cuûa moïi söï phong phuù, maøu môõ vaø chuùc laønh. Khoâng ai coù theå, moät caùch naøo ñoù, "baét buoäc" Thieân Chuùa chuùc laønh cho ruoäng ñaát cuûa hoï. Vì theá, söï thöïc haønh nghi thöùc naøy cuûa daân Canaanite ñaõ bò caám ñoaùn moät caùch thaät nghieâm khaéc.
Trích töø Nguyeät San The Bible Today,
Thaùng 9 naêm 1996