Ngaøy 22 thaùng 09 naêm 2002

Chuùa Nhaät 25 Thöôøng Nieân Naêm A

Ñoïc Tin Möøng  Mt 20,1-16a

Khi aáy Ñöùc Gieâsu noùi: ¹ "Nöôùc Trôøi gioáng nhö chuyeän gia chuû kia, vöøa taûng saùng ñaõ ra möôùn thôï vaøo laøm vieäc trong vöôøn nho cuûa mình. ² Sau khi ñaõ thoûa thuaän vôùi thôï laø moãi ngaøy moät quan tieàn, oâng sai hoï vaøo vöôøn nho laøm vieäc. ³ Khoaûng giôø thöù ba, oâng laïi trôû ra, thaáy coù nhöõng ngöôøi khaùc ôû khoâng, ñang ñöùng ngoaøi chôï. ⁴ OÂng cuõng baûo hoï: "Caû caùc anh nöõa, haõy ñi vaøo vöôøn nho, toâi seõ traû cho caùc anh hôïp leõ coâng baèng". ⁵ Hoï lieàn ñi. Khoaûng giôø thöù saùu, roài giôø thöù chín, oâng laïi trôû ra vaø cuõng laøm y nhö vaäy. ⁶ Khoaûng giôø möôøi moät, oâng trôû ra vaø thaáy coøn coù nhöõng ngöôøi khaùc ñöùng ñoù, oâng noùi vôùi hoï: "Sao caùc anh ñöùng ñaây suoát ngaøy khoâng laøm gì heát?" ⁷ Hoï ñaùp: "Vì khoâng ai möôùn chuùng toâi". OÂng baûo hoï: "Caû caùc anh nöõa, haõy ñi vaøo vöôøn nho!" ⁸ Chieàu ñeán, oâng chuû vöôøn nho baûo ngöôøi quaûn lyù: "Anh goïi thôï laïi maø traû coâng cho hoï, baét ñaàu töø nhöõng ngöôøi vaøo laøm sau choùt tôùi nhöõng ngöôøi vaøo laøm tröôùc nhaát". ⁹ Vaäy nhöõng ngöôøi môùi vaøo laøm luùc giôø möôøi moät tieán laïi, vaø laõnh ñöôïc moãi ngöôøi moät quan tieàn. ¹⁰ Khi ñeán löôït nhöõng ngöôøi vaøo laøm tröôùc nhaát, hoï töôûng seõ ñöôïc laõnh nhieàu hôn, theá nhöng cuõng chæ laõnh ñöôïc moãi ngöôøi moät quan tieàn. ¹¹ Hoï vöøa laõnh vöøa caèn nhaèn gia chuû: ¹² "Maáy ngöôøi sau choùt naøy chæ laøm coù moät giôø, theá maø oâng laïi coi hoï ngang haøng vôùi chuùng toâi laø nhöõng ngöôøi ñaõ phaûi laøm vieäc naëng nhoïc caû ngaøy, laïi coøn bò naéng noâi thieâu ñoát". ¹³ OÂng chuû traû lôøi cho moät ngöôøi trong boïn hoï: "Naøy baïn, toâi ñaâu coù xöû baát coâng vôùi baïn. Baïn ñaõ chaúng thoûa thuaän vôùi toâi laø moät quan tieàn sao? ¹⁴ Caàm laáy phaàn cuûa baïn maø ñi ñi. Coøn toâi, toâi muoán cho ngöôøi vaøo laøm sau choùt naøy cuõng ñöôïc baèng baïn ñoù. ¹⁵ Chaúng leõ toâi laïi khoâng coù quyeàn tuøy yù ñònh ñoaït veà nhöõng gì laø cuûa toâi sao? Hay vì thaáy toâi toát buïng, maø baïn ñaâm ra ghen töùc?" ¹⁶ Theá laø nhöõng keû ñöùng choùt seõ ñöôïc leân haøng ñaàu, coøn nhöõng keû ñöùng ñaàu seõ phaûi xuoáng haøng choùt.

Gôïi yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng

Ñöùc aùi khoâng coù bieân giôùi

Sinh naêm 1929 trong moät gia ñình trung löu Nhaät Baûn, töông lai cuûa coâ Satoâcoâ nhö ñaõ ñöôïc saép ñaët saün. Laø moät ngöôøi nhaát möïc baûo thuû vôùi caùc truyeàn thoáng trong gia ñình Nhaät, cha cuûa Satoâcoâ, cuõng laø moät tieán só noâng hoïc, ñaõ muoán giaùo duïc coâ theo tieâu chuaån cuûa caùc thieáu nöõ con nhaø thöôïng löu thôøi aáy: trung thaønh vôùi Nhaät hoaøng; toøng phuïc cha meï; hoïc nhöõng phong caùch vaø leã nghi quyù phaùi ñeå sau naøy phuïc dòch moät ñöùc lang quaân do cha meï saép xeáp. Theá nhöng cha coâ coù ngôø ñaâu raèng, moät ngaøy kia, con gaùi oâng seõ vöôït ra khoûi khuoân khoå gia ñình aáy.

Naêm 1941, Nhaät khai chieán vôùi Myõ. Cha cuûa Satoâcoâ bò ñoäng vieân vaøo quaân ñoäi; coøn coâ vaø em trai bò eùp buoäc vaøo laøm vieäc ôû moät haõnh cheá taïo maùy bay. Naêm 1945, khi chieán tranh keát thuùc, coâ ngaõ beänh lao vì kieät löïc; coøn em trai coâ ñaõ cheát tröôùc ñoù cuõng vì lao löïc. Naêm 1946, coâ vaøo hoïc tröôøng Döôïc ôû Toâkyoâ. Moät ngaøy noï, ñang luùc ñi daïo ngoaøi baõi bieån, Satoâcoâ bò cuoán huùt chuù yù ñeán hai Nöõ Tu Thöøa Sai Bæ. Tuy khoâng laø ngöôøi coâng giaùo, nhöng moät ñoäng cô naøo ñoù ñaõ thuùc ñaåy coâ theo chaân hai nöõ tu vaøo trong moät nhaø thôø. Veû ñeïp cuûa göông maët böùc töôïng Ñöùc Nöõ Ñoàng Trinh nhö xoaùy vaøo tim coâ. Trôû veà nhaø, coâ ñaõ hoïc ñaïo vôùi caùc Nöõ Tu Thöøa Sai vaø ñöôïc röûa toäi naêm 1949. Ñoù cuõng laø naêm coâ ñaäu baèng döôïc só.

Thôøi aáy, coù moät thöøa sai Phanxicoâ ngöôøi Ba Lan teân laø Thaày Ñoâ (Deno Sebroski), hoaït ñoäng noåi tieáng cho ngöôøi ngheøo ôû khu oå chuoät Anneâ, ngoaïi oâ Toâkyoâ. Cuøng vôùi moät nhoùm tu só Ba Lan do thaùnh Maximilianoâ Koâlbeâ (sau töû ñaïo trong traïi taäp trung Ñöùc quoác xaõ) höôùng daãn, Thaày Ñoâ ñaõ ñeán Nagasaki töø naêm 1930. Vì nhöõng hoaït ñoäng nhaân ñaïo noåi tieáng cuûa Thaày, Thaày laø ngöôøi ngoaïi quoác duy nhaát khoâng bò baét giöõ trong chieán tranh, maø coøn ñöôïc chính Nhaät hoaøng ban thö giôùi thieäu, keâu goïi moïi ngöôøi haõy giuùp ñôõ Thaày. Khi nghe bieát veà Thaày Ñoâ, Satoâcoâ ñaõ noùi vôùi cha coâ: “Neáu nhöõng ngöôøi Ba Lan töø xa xoâi ñeán Nhaät ñeå taän hieán cuoäc ñôøi phuïc vuï ngöôøi ngheøo, taïi sao caùc tín höõu Nhaät khoâng theå laøm nhö theá?” Theá laø Satoâcoâ ñaõ ñeán gaëp Thaày Ñoâ vaø xin ñi thaêm khu Anneâ. Ñeâm hoâm ñoù, coâ khoâng sao chôïp maét vì ñaàu oùc mieân man vôùi hình aûnh nhöõng con ngöôøi baát haïnh coâ gaëp ôû Anneâ. Hôn nöõa, göông maët cuõa vò tu só giaø, luùc naøo cuõng aùnh leân loøng thöông xoùt vaø yù chí saét ñaù phuïc vuï ngöôøi ngheøo, trôû neân moät thaùch thöùc ñoái vôùi coâ.

Soáng cheát vôùi ngöôøi ngheøo

Khi thöùc giaác saùng hoâm sau, Satoâcoâ ñi ñeán moät quyeát ñònh taùo baïo laø phuïc vuï ngöôøi ngheøo maø khoâng caàn bieát haäu quaû seõ ra sao. Coâng vieäc ñaàu tay cuûa coâ ôû Anneâ laø toå chöùc leã Giaùng Sinh naêm 1950 cho treû em. Sau ñoù coâ vaãn tieáp tuïc sinh hoaït ñeàu ñaën vôùi caùc em: daïy hoïc, chaêm soùc, nghe caùc em taâm söï veà hoaøn caûnh gia ñình. Tuy theá, ngöôøi daân Anneâ chöa tin töôûng coâ. Hoï nghó raèng coâ tieåu thö nhaø giaøu aáy khoâng soáng cho hoï, nhöng chæ vì Chuùa; coâ yeâu Chuùa chöù thöông yeâu gì hoï. Hôn nöõa, ngöôøi daân Anneâ tuy ngheøo nhöng luoân haõnh dieän veà khaû naêng sinh soáng nhôø thu löôïm ñoà pheá lieäu chöù khoâng muoán nhaän cuûa boá thí. Ñeå chöùng toû loøng thaønh thaät cuûa mình, Satoâcoâ baét ñaàu ñi löôïm ve chai vaø ñoà pheá lieäu, ñeå kieám quó toå chöùc caùc sinh hoaït cho treû. Daàn daàn, coâ ñaõ caûm hoùa ñöôïc nhöõng ngöôøi lôùn nhôø söï ñôn sô, vui veû vaø nhôø tình thöông chaân thaønh coâ daønh cho con em hoï. Chính ngöôøi laõnh ñaïo coäng ñoaøn Anneâ taëng coâ chieác xe ñaåy ñeå coâng vieäc thu löôïm pheá lieäu cuûa coâ ñöôïc deã daøng hôn. Moãi laàn caàn moùn tieàn lôùn ñeå toå chöùc nhöõng sinh hoaït ñaëc bieät nhö ñi nghæ heø, Satoâcoâ thöôøng caàu khaån Meï Maria vaø luoân kieám ñöôïc soá tieàn caàn thieát. Nhöõng hoaït ñoäng töø thieän cuûa coâ ñaõ gaây tieáng vang, ñeán ñoä teân tuoåi coâ xuaát hieän caû treân baùo chí vaø truyeàn hình.

Moät laàn noï, coäng ñoaøn Anneâ muoán mua laïi cuûa thaønh phoá moät thöûa ñaát lôùn ñeå qui hoaïch laïi khu phoá vôùi moät trung taâm höôùng nghieäp, moät nhaø thôø vaø moät coâng vieân. Tuy nhieân soá tieàn 25 trieäu yeân vöôït quaù söùc cuûa coäng ñoàng. Nhaân cuoäc hoïp thöông löôïng laàn cuoái cuûa laõnh ñaïo coäng ñoàng vôùi chính quyeàn thaønh phoá, Satoâcoâ ñaõ trao cho phía chính phuû cuoán saùch “Nhöõng treû em ôû khu oå chuoät Anneâ” maø coâ vieát 4 naêm tröôùc ñoù; ñoàng thôøi coâ caàu nguyeän caät löïc cho döï aùn naøy. Sau naøy khi caân nhaéc laïi, chính quyeàn ñaõ ñoàng yù nhöôïng khu ñaát vôùi giaù 15 trieäu, traû goùp trong 5 naêm.

Vì laøm vieäc quaù söùc, laïi aên nguû thaát thöôøng, neân chöùng beänh lao mang luùc 15 tuoåi nay quay laïi ñoøi maïng Satoâcoâ. Coâ ñaõ daâng caên beänh cho Chuùa ñeå caàu nguyeän cho ngöôøi daân Anneâ coù ñöôïc cuoäc soáng töôi ñeïp hôn. Ngaøy 20.1.1958, khu phoá môùi Anneâ ñöôïc khaùnh thaønh. Ba ngaøy sau, “Satoâcoâ cuûa khu oå chuoät Anneâ” qua ñôøi ôû tuoåi 29. Trong nhöõng ngaøy cuoái ñôøi, cha meï coâ ñaõ ñem coâ trôû laïi Anneâ, ñeå coâ qua ñôøi taïi nôi coâ haèng yeâu meán (vieát theo Maãu Göông Thaùnh Thieän, trang 131-142)

Thieân Chuùa giaøu loøng thöông xoùt

Taám göông cuûa coâ Satoâcoâ vaø Thaày Ñoâ haún laøm chuùng ta phaûi caûm phuïc. Ñeå coù theå laøm nhöõng cöû chæ baùc aùi nhö theá, aét caùc vò phaûi coù moät loøng thöông caûm con ngöôøi saâu xa vaø moät ñöùc tin maïnh meõ vaøo Chuùa. Thaät ra, chính Thieân Chuùa ñaõ ñi böôùc tröôùc vaø laø maãu göông cho nhaân loaïi veà loøng thöông xoùt vöôït qua moïi raøo caûn; Ñaáng ban Thaùnh Thaàn trong con tim moïi ngöôøi, ñaõ khôi daäy nôi hoï loøng yeâu thöông, xaû kyû, höôùng ñeán tha nhaân. Duï ngoân oâng chuû vöôøn nho hoâm nay laø moät maïc khaûi cuûa Ñöùc Gieâsu veà Thieân Chuùa Cha giaøu loøng thöông xoùt.

Thaät vaäy, oâng chuû vöôøn nho aáy ñaõ cö xöû vôùi loøng thöông xoùt chöù khoâng theo loái “coâng baèng soøng phaúng” nhö ngöôøi ñôøi. Vôùi loøng thöông xoùt, oâng ñaõ ñi tìm nhöõng con ngöôøi khoán khoå ñeå giuùp hoï coù ñöôïc nhöõng thöù caàn thieát cho cuoäc soáng. Trong duï ngoân, nhöõng ngöôøi khoán khoå ñoù laø nhöõng ngöôøi thôï khoâng kieám ñöôïc vieäc laøm. Khoâng nhö nhöõng chuû vöôøn khaùc chæ ra keâu ñuû soá thôï moät laàn vaøo saùng sôùm, oâng ñaõ ra ngoaøi kieám hoï nhöõng 5 laàn. Ñieàu khoù hieåu laø maõi ñeán giôø thöù 11 oâng coøn ra keâu thôï vaøo laøm chæ moät giôø; trong khi duï ngoân khoâng coù daáu chæ naøo cho thaáy coù coâng vieäc ñoät xuaát caàn theâm thôï. Ñieàu ñoù chæ coù theå ñöôïc caét nghóa nhö sau: ñích nhaém cuûa oâng chuû khoâng laø nhöõng coâng vieäc, nhöng laø, nhöõng con ngöôøi khoán khoå caàn baùn söùc lao ñoäng ñeå kieám soáng haøng ngaøy. Chính vì vaäy maø oâng baän taâm nhieàu ñeán nhöõng ngöôøi thôï maø maõi ñeán giôø thöù 6, 9, 11 haõy coøn thô thaån ngoaøi chôï, chöa ñöôïc ai tuyeån duïng; vaø oâng ñaõ ra ngoaøi nhöõng 5 laàn.

Hôn theá, vieäc oâng traû löông ñoàng ñeàu: moät quan tieàn cho moïi ngöôøi thôï [soá tieàn caàn thieát ñeå nuoâi soáng moät gia ñình trong moät ngaøy], caøng cho thaáy roõ neùt hôn raèng vieäc tuyeån duïng chæ laø “caùi côù” ñeå oâng chuû nhaân haäu giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi thôï ít mau maén. Tuy nhieân, loái cö xöû ñaày thöông xoùt cuûa oâng ñaõ vaáp phaûi nhöõng lôøi dò nghò cuûa nhöõng con ngöôøi voán chæ quen vôùi thöù coâng baèng gaét gao ñaày vò kyû. Thöù coâng baèng naøy thaúng tay gaït ra ngoaøi nhöõng keû yeáu theá, khoâng ñaït ñieàu kieän cuûa luaät chôi “tieàn coù trao, chaùo môùi muùc”. Trong khi ñoù, loøng thöông xoùt thì vöôït xa leõ coâng baèng: noù khoâng chieát tính söï töông xöùng giöõa “caùi cho” vaø “caùi nhaän”, cuõng khoâng nghó ñeán chuyeän thieät hôn; nhöng nhìn thaúng vaøo söï khoán cuøng cuûa con ngöôøi, roài lao mình cöùu giuùp hoï moät caùch nhöng khoâng, hoaøn toaøn voâ ñieàu kieän, baát chaáp lôøi ñaøm tieáu, baát chaáp moïi raøo caûn. Toùm laïi, loøng thöông xoùt laø hình thöùc coâng baèng thöôïng ñaúng, vì noù nhaèm ñem ñeán cho moïi ngöôøi, töø nhöõng ngöôøi beù moïn nhaát, moät cuoäc soáng xöùng ñaùng vôùi nhaân phaåm con caùi Thieân Chuùa.

Ñoù chính laø caùch thöùc maø Thieân Chuùa ñaõ haønh xöû vôùi toaøn theå nhaân loaïi, khi Ngöôøi ban Con Moät ñeán chòu cheát ñeå cöùu ñoä moïi ngöôøi, baát keå hoï laø Do Thaùi hay daân ngoaïi; ñaïo ñöùc hay toäi loãi; baát keå hoï trôû laïi vôùi Chuùa vaøo thôøi ñieåm naøo cuûa cuoäc ñôøi hoï: duø laø “raát sôùm” nhö moät soá vò thaùnh, hay chæ vaøo giôø phuùt cuoái cuøng; giôø thöù 11, nhö tröôøng hôïp ngöôøi troäm laønh.

Nöôùc Trôøi gioáng nhö gia chuû kia, ... ñaõ cö xöû vôùi loøng thöông xoùt ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi, töø ngöôøi sau heát ñeán ngöôøi tröôùc heát. Ñeå ñöôïc thuoäc veà Nöôùc Trôøi ñoù, moãi ngöôøi chuùng ta cuõng ñöôïc môøi goïi theo göông oâng chuû, vaø nhöõng ngöôøi ñi tröôùc nhö Thaày Ñoâ vaø coâ Satoâcoâ, cö xöû vôùi moïi ngöôøi baèng moät loøng nhaân töø thöông xoùt, vöôït treân moïi raøo caûn saéc toäc, toân giaùo, chính kieán, giai caáp xaõ hoäi... vaø ñoâi luùc, phaûi vöôït xa caû nhöõng nguyeân taéc luaân lyù thoâng thöôøng.

Moät soá caâu hoûi gôïi yù

1. Theo baïn, oâng chuû vöôøn nho coù baát coâng hay thieân vò khoâng? Baïn coù theå baøo chöõa cho oâng nhö theá naøo?

2. Taïi sao soáng coâng baèng laø caàn thieát, nhöng chöa ñuû? Taïi sao caàn phaûi coù caû loøng thöông xoùt?

3. Baïn coù bieát maãu göông naøo veà loøng thöông xoùt taïi Vieät Nam, töông töï maãu göông cuûa Thaày Ñoâ vaø coâ Satoâcoâ khoâng?

Back to Home Page