Ngaøy
28 thaùng 07 naêm 2002
Chuùa Nhaät 17 Thöôøng Nieân Naêm A
Ñoïc
Tin Möøng Mt 13,44-52
Khi
aáy, Ñöùc Gieâsu noùi vôùi caùc moân ñeä: 44 “Nöôùc
Trôøi gioáng nhö chuyeän kho baùu choân giaáu trong ruoäng. Coù ngöôøi
kia gaëp ñöôïc thì lieàn choân giaáu laïi, roài vui möøng ñi baùn
taát caû nhöõng gì mình coù maø mua thöûa ruoäng aáy.
45
Nöôùc Trôøi laïi cuõng gioáng nhö chuyeän moät thöông gia ñi tìm
ngoïc ñeïp. 46 Tìm ñöôïc moät vieân ngoïc quyù, oâng ta
ra ñi, baùn taát caû nhöõng gì mình coù maø mua vieân ngoïc aáy.
47
Nöôùc Trôøi laïi coøn gioáng nhö chuyeän chieác löôùi thaû xuoáng
bieån, gom ñöôïc ñuû thöù caù. 48 Khi löôùi ñaày, ngöôøi
ta keùo leân baõi, roài ngoài nhaët caù toát cho vaøo gioû, coøn caù
xaáu thì vöùt ra ngoaøi. 49 Ñeán ngaøy taän theá cuõng seõ
xaûy ra nhö vaäy. Caùc thieân thaàn seõ xuaát hieän vaø taùch bieät
keû xaáu ra khoûi haøng nguõ ngöôøi coâng chính, 50 roài
quaêng chuùng vaøo loø löûa. ÔÛ ñoù, chuùng seõ phaûi khoùc loùc
nghieán raêng.
51 “Anh em coù hieåu taát caû nhöõng ñieàu aáy khoâng?” Hoï
ñaùp: “Thöa hieåu.” 52 Ngöôøi baûo hoï: “Bôûi vaäy,
baát cöù kinh sö naøo ñaõ ñöôïc hoïc hoûi veà Nöôùc Trôøi thì
cuõng gioáng nhö chuû nhaø kia laáy ra töø trong kho taøng cuûa mình
caû caùi môùi laãn caùi cuõ.”
Gôïi
yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng
Maùu caùc thaùnh töû ñaïo laø
haït gioáng phaùt sinh caùc Kitoâ höõu
Laàn
ñaàu tieân nghi leã phong thaùnh dieãn ra ngoaøi thaønh Roâma do Ñöùc
Gioan Phaoloâ II cöû haønh ngaøy 6 thaùng 5, 1984, taïi thuû ñoâ Ñaøi
Haøn. Caùc vò ñöôïc toân leân baäc hieån thaùnh goàm 103 vò, trong
ñoù coù 10 vò thuoäc quoác tòch Phaùp, coøn laïi ñeàu laø ngöôøi
Ñaïi Haøn.
Haøn
quoác hieän nay daân soá goàm 45,314,000 ngöôøi, trong ñoù coù hôn 3,000,000
ngöôøi Coâng Giaùo, töùc 7,56%, vôùi 1 Hoàng y, 3 Toång Giaùm muïc,
17 Giaùm muïc, 2,358 Linh muïc maø 2,115 trieàu; 243 doøng trong ñoù 93
laø thöøa sai ngoaïi quoác.
Thöû
hoûi Giaùo Hoäi ñaõ coù maët ôû Haøn quoác töø bao laâu vaø ai laø
ngöôøi coù coâng loan baùo Tin Möøng cho daân toäc Trieàu Tieân naøy?
Neùt
ñoäc ñaùo cuûa lòch söû Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Haøn quoác laø chính
daân toäc naøy töï ñoäng ñi tìm kieám Tin Möøng thay vì chôø
ñôïi caùc thöøa sai ñeán loan Tin Möøng cho hoï.
Ñoù
laø vaøo ñaàu theá kyû 17, moät nhoùm hoïc giaû Ñaïi Haøn laàn ñaàu
tieân tieáp xuùc vôùi nhöõng taùc phaåm khoa hoïc vaø toân giaùo do
caùc thöøa sai AÂu Chaâu mang tôùi Baéc Kinh, thuû ñoâ Trung Quoác.
Nhoùm trí thöùc Ñaïi Haøn naøy laàn ñaàu tieân nghe bieát veà Kitoâ
giaùo. Hoï ñaõ thöïc hieän nhöõng cuoäc thaûo luaän vaø so saùnh
Kitoâ giaùo vôùi caùc truyeàn thoáng Phaät Giaùo vaø Khoång Giaùo nhö
hoï ñöôïc bieát. Vöôït ngoaøi quaù trình nghieân cöùu coù tính
vaên hoaù, nhoùm tri thöùc Ñaïi Haøn naøy coøn muoán thöïc thi nhöõng
ñieàu Ñöùc Gieâsu daïy. Vaäy naêm 1779 coäng ñoaøn Kitoâ giaùo ñaàu
tieân ñöôïc thieát laäp döôùi söï laõnh ñaïo cuûa moät ngöôøi
trong nhoùm, laø oâng Vuõ Baønh Öôùc (Yi Byok). Hoï ñaõ soát saéng
chay tònh, caàu nguyeän vaø giöõ luaät ngaøy Chuùa Nhaät. Nhöng nhoùm
thaáy roõ hoï caàn chòu pheùp röûa toäi ñeå trôû neân Kitoâ höõu
thöïc thuï. Dòp may ñeán vaøo muøa ñoâng naêm 1783. Khi aáy thaân
sinh cuûa Vuõ Sanh Huøng (Yi Sung Hun), moät thaønh vieân trong nhoùm, caàn
ñi Baéc Kinh lo coâng taùc ngoaïi giao. Vaäy nhoùm ñaõ yeâu caàu thaønh
vieân Vuõ Sanh Huøng cuøng ñi Baéc Kinh vôùi boá. Khi tôùi nôi, laäp
töùc Vuõ Sanh Huøng ñaõ tìm ñeán vôùi caùc thöøa sai ngöôøi
ngoaïi quoác ñeå xin chòu pheùp röûa toäi. Vò thöøa sai maø oâng
tieáp tuïc gaëp nhieàu laàn trong 40 ngaøy taïi Baéc Kinh, laø linh muïc
Giang Minh (Louis Grammont). Vò naøy ñaõ caån thaän neâu nhöõng caâu
hoûi veà giaùo lyù ñeå oâng Vuõ Sanh Huøng vieát traû lôøi. Cuoái
cuøng oâng Huøng ñaõ laõnh bí tích röûa toäi vaø nhaän thaùnh Pheâroâ
laøm boån maïng, ñieàu ñöôïc haøm yù laø oâng Huøng phaûi noi göông
thaùnh Pheâroâ ñeå trôû neân ñaù taûng treân ñoù Chuùa Gieâsu xaây
döïng Giaùo Hoäi cuûa Ngöôøi taïi Haøn Quoác.
Toâi coi taát caû moïi söï laø
thieät thoøi so vôùi moái lôïi tuyeät vôøi...
OÂng
Vuõ Sanh Huøng trôû veà Haøn Quoác thaùng 2 naêm 1784 vaø ñaõ röûa
toäi cho anh em trong nhoùm. Ñoù laø nhoùm Kitoâ höõu ñaàu tieân cuûa
Giaùo Hoäi Haøn Quoác. Khoâng ñaày moät naêm sau ñoù, cuoäc caám ñaïo
buøng noå naêm 1785. Chính quyeàn ñaõ khaùm phaù ra coäng ñoaøn Kitoâ
höõu Haøn Quoác ñaàu tieân naøy maø hoï buoäc phaûi giaûi taùn, ñoàng
thôøi baét giöõ chuû nhaø ñaõ chöùa chaáp caùc tín höõu tôùi
laøm vieäc thôø phöôïng. OÂng Kim Boàng Höùa (Kim Bom-U) ñaõ bò
tra taán vaø bò baét ñi ñaøy, vaø ñaõ qua ñôøi sau ñoù hai naêm
sau. Nhaø thôø Chính Toøa taïi Seoul hieän nay naèm treân thöûa ñaát
cuûa oâng Kim Boàng Höùa. Nhieàu cuoäc caám ñaïo ñaãm maùu tieáp
theo maø gay gaét nhaát vaøo nhöõng naêm 1791, 1801, 1839, 1886. Lôøi
buoäc toäi chính yeáu choáng laïi Kitoâ giaùo, laø caùc Kitoâ höõu
khoâng chòu daâng leã vaät cho oâng baø toå tieân.
Trong
caùc cuoäc caám ñaïo, caùc Kitoâ höõu bò baét boû tuø, bò ñieàu
tra xeùt hoûi vaø bò haønh haï. Nhaø tuø chaät heïp maø tuø nhaân
laïi quaù ñoâng vaø thieáu cuûa aên. Trong hoaøn caûnh ñoùi aên, hoï
buoäc phaûi aên thòt chuoät vaø ruoài nhaëng. Nhieàu ngöôøi cheát
trong caûnh ñoùi khaùt vaø tuùng quaãn. Moái lo aâu duy nhaát cuûa
phaàn ñoâng caùc Kitoâ höõu bò giam, laø hoï sôï cheát sôùm vaø
khoâng laõnh ñöôïc phuùc töû ñaïo bò haønh hình vì Chuùa.
Trong
soá caùc thaùnh töû ñaïo Haøn Quoác, ngöôøi ñöôïc caùc tín höõu
Ñaïi Haøn yeâu meán hôn caû laø Anreâ Kim Theá Giang (Kim Taegon), ngöôøi
linh muïc ñaàu tieân cuûa Haøn Quoác.
“Vì Ngöôøi toâi ñaønh maát heát”
(Ph 3,8)
Caäu
Anreâ sinh naêm 1821 taïi Saàm Möông (Samoe) thuoäc moät gia ñình töøng
coù nhöõng ngöôøi töï nguyeän cheát vì ñaïo. Thaân sinh ra oâng
noäi cuûa caäu cheát vì ñaïo sau 10 naêm bò giam giöõ! Chính ngöôøi
boá cuûa caäu laø Inhaxioâ Kim Chí Dung cheát vì ñaïo naêm 1839.
Trong moät cuoäc caám ñaïo, caäu Anreâ ñöôïc choïn göûi ñi hoïc
chuûng vieän ôû nöôùc ngoaøi cuøng vôùi hai chuûng sinh Ñaïi Haøn
khaùc. Hoïc thaàn hoïc xong, thaày Anreâ boû Macao naêm 1842 vaø
ñöôïc Ñöùc Cha Phan Vaên Uoâng (Ferreol) phong chöùc phoù teá taïi
Trung Quoác. Keá ñeán ngaøy 15 thaùng 1, 1845, thaày trôû veà Seoul.
Khi aáy côn caám ñaïo döõ doäi ñeán noãi thaày khoâng caùch naøo
thaêm vieáng ngöôøi meï thaân yeâu cuûa thaày ñöôïc. Hôn nöõa
thaày coøn bò ñau lieät giöôøng. Khoûi beänh, thaày lieàn ñöôïc
hai vò thöøa sai ñöa leân moät chieác thuyeàn nhoû ñi Thöôïng Haûi
ñeå ñöôïc thuï phong linh muïc ngaøy 17 thaùng 8, 1845. Lieàn sau ñoù,
Cha Anreâ trôû veà Seoul cuøng vôùi Ñöùc cha Phan Vaên Uoâng vaø moät
vò thöøa sai khaùc nöõa. Nhöng ngaøy 5 thaùng 6, 1846 cha bò phaùt
hieän laø linh muïc neân laäp töùc bò baét. Sau ba thaùng ngoài tuø,
Cha Anreâ bò traûm quyeát ngaøy 16 thaùng 9, 1846, khi aáy cha môùi 26
tuoåi.
Giaùo
Hoäi Haøn Quoác, maëc daàu ñöôïc thieát laäp vaø phaùt trieån ban
ñaàu hoaøn toaøn do caùc Kitoâ höõu giaùo daân, nhöng Giaùo Hoäi aáy
raát haõnh dieän veà vò linh muïc tieân khôûi cuûa mình. Cha Anreâ töû
ñaïo ñöôïc theá giôùi coâng giaùo möøng kính ngaøy 20 thaùng 9
haøng naêm. Ngaøi cuøng vôùi caùc baïn töû ñaïo ñöôïc Ñöùc
Gioan Phaoloâ II toân phong hieån thaùnh naêm 1984.
Maáy
doøng lòch söû cuûa Giaùo Hoäi Haøn Quoác giuùp ta hieåu hai duï ngoân
trong baøi Tin Möøng hoâm nay, töùc laø duï ngoân kho baùu (c.44) vaø
duï ngoân ngoïc quí (cc.45-46). Caû hai ñeàu cho thaáy Nöôùc Thieân
Chuùa laø moät thöïc taïi cao quí khoâng coù gì coù theå saùnh baèng.
Toâng ñoà Phaoloâ xem ra cuõng coù yù noùi veà ñieàu ñoù khi vieát
cho daân thaønh Philippheâ raèng: “Nhöõng gì xöa kia toâi cho laø coù
lôïi, thì nay, vì Ñöùc Kitoâ, toâi cho laø thieät thoøi. Hôn nöõa,
toâi coi taát caû moïi söï laø thieät thoøi so vôùi moái lôïi tuyeät
vôøi, laø ñöôïc bieát Ñöùc Kitoâ Gieâsu, Chuùa cuûa toâi, vì Ngöôøi
toâi ñaønh maát heát, vaø toâi coi taát caû nhö ñoà boû, ñeå
ñöôïc Ñöùc Kitoâ vaø ñöôïc keát hôïp vôùi Ngöôøi.” (Ph
3,7-9). Taùc giaû cuûa thö gôûi cho daân thaønh Philippheâ cuõng nhö
taùc giaû cuûa Tin Möøng Maùttheâu, ñeàu muoán noùi vôùi ngöôøi
Do thaùi raèng ho khoâng neân ngaàn ngaïi töø boû lôøi chuù giaûi
rieâng cuûa hoï veà Leà Luaät cuõng nhö phong tuïc Do Thaùi, ñeå nhaän
ñöôïc trong nieàm vui (Mt 2,10) cuoäc ñoåi môùi do Ñöùc Kitoâ mang
laïi.
Hai
duï ngoân khôûi ñi töø hai hoaøn caûnh khaùc nhau. Moät ñaøng, ngöôøi
ta thaáy ai ñoù baát ngôø phaùt hieän ra moät kho baùu. Ñaøng khaùc,
ngöôøi ta laïi thaáy moät nhaø buoân coù yù ñi luøng kieám ngoïc
ñeïp. Caû hai hoaøn caûnh vöøa noùi ñeàu nhaán maïnh ñieåm chung
laø laøm theá naøo taäu laáy cho kyø ñöôïc ñieàu ñöôïc phaùt
hieän laø voâ cuøng giaù trò. Ngöôøi ta seõ phaûi baùn taát caû nhöõng
taøi saûn mình coù ñeå sôû höõu ñöôïc ñieàu voâ cuøng giaù trò
ñoù.
AÙp
duïng vôùi lòch söû cuûa Giaùo Hoäi Haøn Quoác, ban ñaàu nhoùm trí
thöùc chæ môùi nghieân cöùu Kitoâ giaùo giöõa caùc toân giaùo khaùc
cuûa AÙ Chaâu. Theá roài döôùi söï laõnh ñaïo cuûa oâng Vuõ Baønh
Öôùc, nhoùm trí thöùc baét ñaàu traû giaù cho ñieàu hoï thaáy laø
cao quí nôi ñaïo Chuùa Kitoâ ñeán noãi hoï cuøng nhau thöïc thi nhöõng
ñieàu Chuùa daïy. Quyeát lieät hôn caû laø vieäc caû nhoùm xin chòu
pheùp röûa toäi ñeå trôû thaønh Kitoâ höõu thöïc thuï. Vaø roài
nhöõng cuoäc caám ñaïo gay gaét ñaõ sôùm laø cô hoäi ñeå hoï laøm
chöùng cho nieàm tin cuûa mình. Soá 103 vò hieån thaùnh töû ñaïo Haøn
Quoác chæ môùi laø con soá töôïng tröng. Ñuùng hôn, treân 10,000
Kitoâ höõu Haøn Quoác ñaõ hy sinh maïng soáng mình vì loøng yeâu meán
Chuùa Kitoâ. Chính vì Ngöôøi maø hoï ñaønh maát heát ñeå ñöôïc
Ñöùc Kitoâ vaø ñöôïc keát hôïp vôùi Ngöôøi (x. Ph 3,7-9)
Moät
soá caâu hoûi gôïi yù
1.
Baïn thaùn phuïc ñieàu gì veà Giaùo Hoäi Haøn Quoác: söï thaønh taâm
thieän chí cuûa nhoùm trí thöùc döôùi söï laõnh ñaïo cuûa oâng
Vuõ Baønh Öôùc? Loøng nhieät thaønh cuûa oâng Vuõ Sanh Huøng? Söï
hy sinh lôùn lao cuûa hôn 10,000 Kitoâ höõu töû ñaïo?
2. Hai duï ngoân kho baùu (c.44) vaø ngoïc quí (cc.45-46) khaùc nhau ôû ñieåm naøo vaø gioáng nhau ôû ñieåm naøo?