Ngaøy 24 thaùng 03 naêm 2002

Chuùa Nhaät Leã Laù Naêm A

Ñoïc Tin Möøng Mt 21, 1-11

¹ Khi thaày troø Ñöùc Gieâsu ñeán gaàn thaønh Gieârusalem vaø tôùi laøng Beátphagheâ, phía nuùi OÂliu, Ñöùc Gieâsu sai hai moân ñeä vaø ² baûo: “Caùc anh ñi vaøo laøng tröôùc maët kia, vaø seõ thaáy ngay moät con löøa meï ñang coät saün ñoù, coù con löøa con beân caïnh.  Caùc anh côûi daây ra vaø daét veà cho Thaày. ³ Neáu coù ai noùi gì vôùi caùc anh, thì traû lôøi laø Chuùa caàn ñeán chuùng, Ngöôøi seõ gôûi laïi ngay.” ⁴ Söï vieäc ñoù xaûy ra nhö theá ñeå öùng nghieäm lôøi ngoân söù:  ⁵ Haõy baûo thieáu nöõ Xion: Kìa Ñöùc Vua cuûa ngöôi ñang ñeán vôùi ngöôi, hieàn haäu treân löng löøa, löng löøa con, laø con cuûa moät con vaät chôû ñoà.

⁶ Caùc moân ñeä ra ñi vaø laøm theo lôøi Ñöùc Gieâsu ñaõ truyeàn. ⁷ Caùc oâng daét löøa meï vaø löøa con veà, traûi aùo choaøng cuûa mình treân löng chuùng, vaø Ñöùc Gieâsu côõi leân. ⁸ Moät ñaùm ngöôøi raát ñoâng laáy aùo mình traûi xuoáng maët ñöôøng, moät soá khaùc laïi chaët nhaønh chaët laù maø raûi leân loái ñi. ⁹ Ñaùm ñoâng, ngöôøi ñi tröôùc, keû theo sau, reo hoø vang daäy: Hoan hoâ Con vua Ñavít! Chuùc tuïng Ñaáng ngöï ñeán nhaân danh Ñöùc Chuùa! Hoan hoâ treân caùc taàng trôøi.  ¹⁰ Khi Ñöùc Gieâsu vaøo Gieârusalem, caû thaønh naùo ñoäng, vaø thieân haï hoûi nhau: “OÂng naøy laø ai vaäy?” ¹¹ Ñaùm ñoâng traû lôøi: “Ngoân söù Gieâsu, ngöôøi Nadareùt, xöù Galileâ ñaáy!”

Gôïi yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng

Vinh quang cuûa toâi laø Thaùnh Giaù Ñöùc Kitoâ

Töø taøu chôû than, moät chieác xuoàng ñöa ngöôøi khaùch laï hoaéc leân baõi bieån xöù Bieân Töôøng (Bretagne) cuûa nöôùc Phaùp. Hai ngö daân ñòa phöông toø moø hoûi khaùch, lieàn ñöôïc cho bieát ñieàu öôùc ao cuûa oâng laø ñöôïc tham döï Thaùnh Leã ôû moät nhaø thôø gaàn ñaáy. Ñoù laø saùng sôùm leã Giaùng Sinh 1643.

Khaùch khoâng nhöõng ñöôïc daãn tôùi nhaø thôø maø coøn ñöôïc lo cho coù muõ ñoäi ñaàu, coù khaên aám quaøng coå. Vöøa tôùi thaùnh ñöôøng, oâng lieàn ñi xöng toäi ñeå chuaån bò möøng leã soát saéng. Trôû veà caên nhaø ôû baõi bieån ñaõ ñoùn tieáp oâng, khaùch ñöôïc moïi ngöôøi quí meán laéng nghe sau böõa aên. Khoâng ai daùm hoûi thaúng vaán ñeà lieân quan tôùi thaân hình khaùch, nhöng ai cuõng thaáy hai baøn tay oâng mang ñaày seïo vôùi moät soá ngoùn cuït tôùi phaân nöõa, moät soá ngoùn maát moùng, coøn ngoùn caùi tay traùi thì khoâng coøn. Hai goø maù nôi dung maïo oâng loõm vôùi laøn da nhaên nheo.

Cho daàu khaùch muoán aån danh nhöng cuoái cuøng cuõng phaûi cho chuû nhaø bieát mình laø linh muïc thöøa sai Doøng Teân vôùi danh xöng An Sang Giang (Isaac Jogues), ngöôøi thaønh phoá Orleans nöôùc Phaùp, ñi truyeàn giaùo ôû Baéc Myõ vaø bò ngöôøi Da Ñoû Uoâng Tinh (Iroquois) baét giöõ töø hôn moät naêm; nhôø ngöôøi Haø Lan giuùp môùi thoaùt caûnh noâ leä, ñeå veà thaêm queâ höông.

Nghe chuyeän caûm ñoäng, ai naáy ñeàu röôùm leä. Rieâng hai coâ beù chuû nhaø baøn tính vôùi nhau vaø ñaõ ñaäp con heo ñaát laáy soá tieàn nhoû kính taëng vò thöøa sai.

Theá laø töø caên nhaø tranh, tin ñeán tai nhaø buoân giaøu coù cuûa thaønh phoá Rennes, ñoù laø oâng Buøi Vaên Sôn (Berson). OÂng ñeán taän nôi gaëp cha An Sanh Giang vaø laáy ngöïa chôû ngaøi veà nhaø caùc cha Doøng Teân taïi Rennes saùng sôùm ngaøy 5 thaùng 1, naêm 1644.

Töø Rennes, cha An Sanh Giang veà Orleùans thaêm meï vaø gia ñình hai ngaøy. Sau ñoù cha tôùi Paris. Ñaâu ñaâu cha cuõng ñöôïc theo doõi vaø thaùn phuïc nhö moät vò töû ñaïo, ñeán noãi Hoaøng Haäu Anna nhieáp chính cai trò nöôùc Phaùp thay vua Luy XIV, con cuûa baø coøn nhoû tuoåi, cuõng muoán gaëp cha. Cha tìm moïi caùch ñeå traùnh neù nhöng khoâng thaønh coâng. Hoaøng haäu yeâu caàu cha vui loøng keå laïi nhöõng cöïc hình cha ñaõ chòu do ngöôøi Da Ñoû haønh haï, cuøng vôùi nhöõng cuoäc maïo hieåm, ñeå thoaùt khoûi tay hoï. Baø ñaõ ñaët hai baøn tay bò bieán daïng cuûa cha trong loøng baøn tay cuûa baø, ñeå nhìn cho kyõ daáu veát cuûa cuoäc khoå naïn cha ñaõ traûi qua. Nhaân cô hoäi, cha yeâu caàu vaø ñöôïc Hoaøng haäu kyù saéc leänh nhaân danh vua Luy XIV, gôûi moät ñaïi ñoäi Phaùp Quoác tôùi canh giöõ ñoàn binh ñang ñöôïc xaây döïng ñeå baûo veä Sainte-Marie laø tieàn thaân cuûa thaønh phoá Minh Sôn (Montreùal) cuûa Canada hieän nay.

Nôi Ngaøi ôn cöùu ñoä cuûa toâi

Theo giaùo luaät, cha An Sanh Giang khoâng ñöôïc daâng thaùnh leã, vì ngoùn tay cuûa tay traùi hoaøn toaøn bò maát, coøn ngoùn troû thì bò cuït nguûn neân cha khoâng theå caàm Mình Thaùnh Chuùa theo luaät phuïng vuï. Cha nhaân cô hoäi ôû Paris, ñaõ xin Ñöùc Urbanoâ VIII cho cha ñöôïc pheùp daâng thaùnh leã. Ñöùc Thaùnh Cha raát laáy laøm caûm ñoäng veà nhöõng ñau khoå cha ñaõ phaûi chòu neân ñaõ ñoàng yù ngay veà ôn cha xin vôùi lôøi Ñöùc Thaùnh Cha noùi: “Thaät seõ laø ñieàu xaáu hoå ñeå cho vò töû ñaïo cuûa Chuùa Kitoâ bò maát quyeàn uoáng Maùu Thaùnh Ngöôøi!”

Ñaàu thaùng 5 naêm 1644, cha An Sanh Giang leân ñöôøng trôû veà xöù truyeàn giaùo Canada vôùi chính ñaïi ñoäi lính treû maø cha ñaõ yeâu caàu chính phuû Phaùp gôûi sang Canada. Giöõa bieån caû, taøu gaëp baõo lôùn vôùi nhöõng löôõi soùng cao ngaát nhö muoán choân vuøi haønh khaùch xuoáng ñaùy bieån. Moïi ngöôøi ñeàu hoaûng sôï trong tuyeät voïng. Moät mình cha An Sanh Giang kieân trì caàu nguyeän giôø kinh phuïng vuï. Cha söû duïng ngay lôøi ngoân söù Isaia ñeå khuyeân moïi ngöôøi thoáng hoái aên naên vaø tin töôûng vaøo quyeàn naêng vaø tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, ñoaïn cha ban pheùp giaûi toäi chung. Laäp töùc, moïi ngöôøi ñeàu nhaän ra côn baõo ñaõ laéng xuoáng. Thoaùt khoûi hieåm nguy, ai naáy ñeàu ñöôïc khuyeán khích ñeå taï ôn Thieân Chuùa. Hoï cuõng toû loøng bieát ôn cha An Sanh Giang, ngöôøi maø hoï keå nhö moät vò thaùnh. Nhöõng ngaøy keá tieáp boïn lính treû ñeàu laàn löôït ñeán xöng toäi vaø nhaän bí tích hoaø giaûi.

Khi taøu caäp beán Canada, cha An Sanh Giang heát ñoãi vui möøng ñöôùc thaáy ngoaøi caùc baïn cuøng Doøng, coøn coù nhieàu ngöôøi daân toäc An Döông Kinh (Al Gonquins) ra ñoùn. Cha raát thöông haïi daân toäc An Döông Kinh vaø Höôùng Döông (Hurons) laø hai daân toäc ñang bò ñe doïa tuyeän chuûng vì naïn ñoùi vaø naïn dòch cuõng nhö vì daân toäc Uoâng Tinh saùt haïi hoï caùch taøn nhaãn. Do ñoù cha laïi xung phong ñeán vôùi daân toäc Uoâng Tinh laø daân toäc ñaõ töøng giam giöõ cha, vì cha mong trôû neân duïng cuï Chuùa duøng hoaùn caûi ngöôøi Uoâng Tinh, haàu mang laïi bình an giöõa caùc daân toäc ít ngöôøi.

Söùc soáng cuûa toâi

Vaøo muøa xuaân 1645, moät bieán coá xaûy ra, trôû neân cô hoäi quan troïng cho söù maïng cha An Sanh Giang. Ñoù laø hai ngöôøi Uoâng Tinh bò ngöôøi An Döông Kinh baét laøm tuø binh. Moät trong hai ngöôøi naøy laïi laø chaùu cuûa ngöôøi maø cha An Sanh Giang nhaän laøm baø coâ. Chao lieàn vaän ñoäng ñeå hai ngöôøi naøy ñöôïc traû töï do. Ngöôøi Phaùp nhaân cô hoäi toå chöùc cuoäc hoaø ñaøm ba phía, goàm ngöôøi Phaùp, ngöôøi An Döông Kinh vaø ngöôøi Uoâng Tinh. Cuoäc hoaø ñaøm dieãn ra töø thaùng 6 naêm 1645 ñeán thaùng 5 naêm 1646. Ba beân ñeàu nhaát trí traû tuø binh vaø khoâng taán coâng nhau. Sau hoäi nghò, moãi beân gôûi phaùi ñoaøn ñi thaêm hai beân kia. Cha An Sanh Giang töï nguyeän laøm ñaïi söù cho ngöôøi Phaùp sang thaêm ngöôøi Uoâng Tinh. Chuyeán ñi thaønh coâng toát ñeïp, mang laïi hy voïng lôùn cho coâng cuoäc truyeàn giaùo giöõa nhöõng daân toäc lieân heä.

Nhöng boùng toái haõy coøn bao phuû moái töông quan giöõa hai daân toäc Höôùng Döông vaø Uoâng Tinh. Cuøng vôùi moät soá thuû laõnh cuûa daân Höôùng Döông, cha An Sanh Giang töï nguyeän ñi ñeán vôùi daân Uoâng Tinh ñeå hoaø giaûi. Cuøng ñi vôùi cha, coøn coù hieán sinh giaùo daân ngöôøi Phaùp laø anh Gioan Laâm Ñieàn (Jean de la Lande) 25 tuoåi.

Ñieàu khoâng may xaûy ra laø taïi ñoù môùi coù côn dòch saùt haïi nhieàu ngöôøi. Lieàn sau ñoù laø naïn haïn haùnh khieán muøa baép thaát thu naëng. Caùc thaày phaùp caét nghóa cho thaáy lyù do cuûa caû hai tai naïn ñeàu do laù buøa cha An Sanh Giang coøn ñeå laïi trong chieác röông khi ngaøi chaïy thoaùt thaân nhôø söï giuùp ñôõ cuûa ngöôøi Haø Lan.

Cuoäc hoïp ñeå xeùt xöû cha An Sanh Giang ngaøy 17.9.1646 chöa ngaõ nguõ. Caùc tuø binh hieän bò giöõ laøm con tin. Cha An Sanh Giang vaø anh Laâm Ñieàn ñöôïc giao cho baø coâ giöõ. Nhöng chieàu hoâm aáy, cha ñöôïc môøi ñi aên côm toái, treân ñöôøng ngaøi bò moät nhaùt buùa rìu giaùng treân ñaàu neân cheát laäp töùc. Ñöôïc tin, anh Laâm Ñieàn ñang ñeâm ñi tìm xaùc cha, cuõng laõnh moät nhaùt buùa rìu keát thuùc cuoäc ñôøi. Caû hai vò ñeàu ñuôïc Giaùo Hoäi möøng kính cuøng vôùi caùc thaùnh Töû Ñaïo Baéc Myõ.

Nôi cha An Sanh Giang trong chuyeán thaêm queâ höông, ta thaáy thaáp thoaùng hình aûnh chính Ñöùc Gieâsu vaøo thaønh Gieârusalem nhö ñöôïc moâ taû trong Tin Möøng hoâm nay (Mt 21,1-11).

Taùc giaû Maùttheâu cho thaáy Ñöùc Gieâsu vaøo thaønh töø phía Ñoâng, töùc phía Vöôøn Daàu, lieân quan tôùi lôøi saám veà “ngaøy cuûa Chuùa” trong Dacaria 14,4. Bieán coá Ñöùc Gieâsu vaøo thaønh laø ñeå theå hieän Is 62,11 vaø Dcr 9,9. Caâu “Haõy noùi vôùi thieáu nöõ Sion” (Is 62,11) ñöôïc öùng nghieäm nôi c.8 trong Tin Möøng hoâm nay, cho thaáy ñaùm ñoâng ñoùn röôùc Ñöùc Gieâsu nhö con chaùu vua Ñavít theo Tv.118,25-26.

Caû thaønh ñeàu chuù yù vaø nhìn nhaän Ñöùc Gieâsu laø vò ngoân söù töø Galileâ (Mt 21,10-11). Nhöng Dcr 9,9 cho thaáy Ñöùc Gieâsu vaøo thaønh caùch khieâm haï treân löng löøa. Chính veà ñöùc khieâm nhöôøng ta thaáy cha An Sanh Giang ñaõ neân gioáng Ñöùc Gieâsu. Vaø cha ñaõ neân gioáng Ngöôøi cho tôùi noãi cheát vì nhöõng keû cha raát yeâu meán laø caùc daân toäc ít ngöôøi taïi Baéc Myõ.

Moät soá caâu hoûi gôïi yù

1. Baïn taâm ñaéc gì veà: vieäc cha An Sanh Giang öôùc ao tröôùc tieân laø ñöôïc döï thaùnh leã Sinh Nhaät?  Vieäc cha quì goái xöng toäi tröôùc khi döï leã?  Vieäc moïi ngöôøi toø moø veà nhöõng ngoùn tay bò maát moùng hoaëc bò caét cuït?  Nhaát laø veà caùi cheát töû ñaïo cuûa cha?

2. Baïn hieåu gì veà lôøi Ñöùc Gieâsu daïy ta laø “Haõy hoïc cuøng Thaày ôû khieâm nhöôøng vaø hieàn laønh thöïc trong loøng” ?  Lôøi ñoù coù aùp duïng vôùi baïn chaêng?  Baèng caùch naøo?

Back to Home Page