Ngaøy
27 thaùng 01 naêm 2002
Chuùa Nhaät Thöôøng Nieân 3 Naêm A
Ñoïc Tin Möøng
Mt 4,12-23
12 Khi Ñöùc Gieâsu nghe tin oâng Gioan ñaõ bò noäp, Ngöôøi laùnh qua mieàn Galileâ. 13 Roài Ngöôøi boû Nadareùt, ñeán ôû Caphaùcnaum, moät thaønh ven bieån hoà Galileâ, thuoäc ñòa haït Dôvunlun vaø Naùptali, 14 ñeå öùng nghieäm lôøi ngoân söù Isaia noùi:
15
Naøy ñaát Dôvunlun, vaø ñaát Naùptali, hôõi con ñöôøng ven bieån,
vaø vuøng taû ngaïn soâng Gioñan, hôõi Galileâ, mieàn ñaát cuûa daân
ngoaïi! 16
Ñoaøn daân ñang ngoài trong caûnh toái taêm ñaõ thaáy moät aùnh saùng
huy hoaøng, nhöõng keû ñang ngoài trong vuøng boùng toái cuûa töû
thaàn nay ñöôïc aùnh saùng böøng leân chieáu roïi.
17 Töø luùc ñoù, Ñöùc Gieâsu baét ñaàu rao giaûng vaø noùi raèng: "Anh em haõy saùm hoái, vì Nöôùc Trôøi ñaõ ñeán gaàn".
18
Ngöôøi ñang ñi doïc theo bieån hoà Galileâ, thì thaáy hai anh em kia,
laø Simon, cuõng goïi laø Pheâroâ, vaø ngöôøi anh laø oâng Anreâ,
ñang quaêng chaøi xuoáng bieån, vì caùc oâng laøm ngheà ñaùnh caù. 19
Ngöôøi baûo caùc oâng: "Caùc anh haõy theo toâi, toâi seõ laøm
cho caùc anh thaønh nhöõng keû löôùi ngöôøi nhö löôùi caù".
20 Laäp töùc hai oâng boû chaøi löôùi maø ñi theo Ngöôøi.
21 Ñi moät quaõng nöõa, Ngöôøi thaáy hai anh em khaùc con oâng Deâbeâñeâ, laø oâng Giacoâbeâ vaø ngöôøi em laø oâng Gioan. Hai oâng naøy ñang cuøng vôùi cha laø oâng Deâbeâñeâ vaù löôùi ôû trong thuyeàn. Ngöôøi goïi caùc oâng. 22 Laäp töùc, caùc oâng boû thuyeàn, boû cha laïi maø theo Ngöôøi.
23
Theá roài Ñöùc Gieâsu ñi khaép mieàn Galileâ, giaûng daïy trong caùc
hoäi ñöôøng cuûa hoï, rao giaûng Tin Möøng Nöôùc Trôøi, vaø chöõa
heát caùc beänh hoaïn taät nguyeàn cuûa daân.
Gôïi yù ñeå
soáng vaø chia seû Tin Möøng
Haõy saùm hoái vaø tin vaøo Tin Möøng
Baøi Tin Möøng hoâm nay giôùi thieäu hai vieäc laøm quan troïng cuûa Ñöùc Gieâsu, ñoù laø: rao giaûng veà Nöôùc Thieân Chuùa (cc.12-17) vaø keát naïp nhöõng moân ñeä ñaàu tieân (cc.18-22)
Rao giaûng veà Nöôùc Thieân Chuùa. - Tin Möøng Mattheâu cho thaáy Ñöùc Gieâsu ñöôïc coâng khai giôùi thieäu laø Con Thieân Chuùa veà cuoái trình thuaät Ngöôøi chòu pheùp röûa (3,13-17). Keá ñeán, Ngöôøi ñaõ toû ra hoaøn toaøn gaén boù vôùi yù cuûa Thieân Chuùa qua caùc côn caùm doã nôi sa maïc (4,1-11). Chính qua thöû thaùch Ñöùc Gieâsu toû roõ Ngöôøi maät thieát vôùi Thieân Chuùa nhö theá naøo trong tö caùch laø Con Thieân Chuùa.
Töø
Giuñeâ, Ñöùc Gieâsu xuoáng Galileâ ñeå thi haønh thöøa taùc vuï
cuûa mình caùch coâng khai (4,12-17). Söï kieän oâng Gioan Taåy Giaû bò
tieåu vöông Heâroâñeâ baét boû tuø chöa phaûi laø lyù do chính yeáu
ñeå Ñöùc Gieâsu thi haønh söù vuï taïi Galileâ thay vì taïi Giuñeâ.
Lyù do chính yeáu laø yù cuûa Thieân Chuùa, nhö ñöôïc loan baùo
trong saùch ngoân söù Isaia 9,1-2.
Coát loõi cuûa lôøi Ñöùc Gieâsu rao giaûng veà Nöôùc Thieân
Chuùa ñöôïc toùm goïn trong caâu 17: “Anh em haõy saùm hoái vì Nöôùc
Thieân Chuùa ñaõ ñeán gaàn.” Gioan Taåy giaû ñaõ töøng rao giaûng
nguyeân vaên cuõng lôøi ñoù (3,2).
Saùm hoái (metanoia trong Hy ngöõ) laø thay ñoåi naõo traïng. Khoâng chæ döùt boû haønh ñoäng toäi loãi nhöng döùt boû taâm traïng höôùng ta tôùi haønh ñoäng ñoù. Caàn thoáng hoái ñeå trôû veà ñöôøng thieän, töùc laø trôû laïi (epistrephein trong Hy ngöõ).
Nhöng taïi sao caàn phaûi saùm hoái? Lyù do vì Nöôùc Thieân Chuùa ñaõ ñeán gaàn. Nöôùc Thieân Chuùa chæ veà quyeàn löïc vaø cuoäc phaùn xeùt do Ngaøi, cuõng nhö chæ veà quyeàn thoáng trò cuûa Ngaøi treân moïi thoï taïo. Ta seõ thaáy cuoäc chieán thaéng toái haäu cuûa Thieân Chuùa ñöôïc khai tröông nôi taùc vuï cuûa Ñöùc Gieâsu laø Con Thieân Chuùa.
Chính Thaày ñaõ choïn anh em
ñeå anh em ñi vaø mang laïi nhieàu hoa traùi
Keát naïp nhöõng moân ñeä ñaàu tieân. - Trình thuaät cuûa Mattheâu veà cuoäc keát naïp naøy cuõng gioáng nhö trong Mc 1,16-20. Theo keá hoach toång quaùt, Mattheâu giôùi thieäu ba moân ñeä trôû thaønh boä ba thaân caän nhaát trong nhoùm Möôøi Hai, ñoù laø Pheâroâ, Giacoâbeâ vaø Gioan. Boä ba naøy seõ coù maët khi Ñöùc Gieâsu cho moät ngöôøi ñaõ cheát soáng laïi (Mc 5,37), khi Ngöôøi bieán hình treân nuùi (Mt 17,1) vaø khi Ngöôøi caàu nguyeän taïi vöôøn Gheát-seâ-ma-ni (Mt 26,37).
Caùc moân ñeä seõ laø nhöõng ngöôøi ñeán gaàn Ñöùc Gieâsu khi Ngöôøi giaûng baøi giaûng treân nuùi, baøi giaûng naøy ñöôïc keå nhö hieán chöông veà Nöôùc Thieân Chuùa (Mt 5,1). Chính töø nhöõng ngöôøi ñöôïc goïi laø moân ñeä, Ñöùc Gieâsu seõ thieát laäp nhoùm Möôøi Hai (Mt 10,1-4). Vaø nhoùm Möôøi Hai naøy seõ laø nhoùm ñöôïc giao söù maïng ñi ñeán vôùi muoân daân vaø laøm cho muoân daân trôû neân moân ñeä cuûa Ñöùc Gieâsu (Mt 28,19).
Giöõa nhoùm Möôøi Hai, noåi baät nhaát laø oâng Simon, ñöôïc Ñöùc Gieâsu goïi baèng danh xöng môùi laø Pheâroâ. Khi oâng Simon tuyeân xöng Ñöùc Gieâsu laø “Ñaáng Kitoâ, Con Thieân Chuùa haèng soáng.” Ñöùc Gieâsu lieàn noùi vôùi Simon: “Anh laø Pheâroâ, nghóa laø Taûng Ñaù, treân taûng ñaù naøy, Thaày seõ xaây Hoäi Thaùnh cuûa Thaày vaø quyeàn löïc töû thaàn seõ khoâng thaéng noåi.” (Mt 16,16-18).
Vaäy moïi Kitoâ höõu ñeàu phaûi trôû neân moân ñeä cuûa Ñöùc Gieâsu, moân ñeä theo nghóa hoï phaûi tuaân giöõ moïi ñieàu Ñöùc Gieâsu ñaõ daïy. Nhöõng ñieàu aáy nhoùm Möôøi Hai coù nhieäm vuï truyeàn laïi cho muoân daân (Mt 28,20). Chính nhôø göông saùng cuûa caùc toâng ñoà, laø caùc moân ñeä ñaàu tieân, ngöôøi Kitoâ höõu nhaän ra mình ñöôïc môøi goïi ñeå tieán trieån nhö theá naøo trong ôn goïi laøm moân ñeä Chuùa Gieâsu.
Cöïu Öôùc haàu nhö khoâng coù yù nieäm veà ngöôøi moân ñeä theo caùi nhìn cuûa Chuùa Gieâsu. Tröôùc thôøi löu ñaøy Babylon (597-538 B.C), daân Ít-ra-en coøn coù moät soá ngoân söù vôùi ñoà ñeä thaùp tuøng, nhö ngoân söù EÂlia coù EÂliseâu laø moân ñeä. Sau thôøi löu ñaøy, taïi Ít-ra-en, ngöôøi ta thaáy xuaát hieän caùc thaày Raùpbi thay theá caùc ngoân söù. Caùc thaày naøy daïy ngöôøi ta caùc luaät phaûi giöõ trong Do thaùi giaùo döïa theo caùc truyeàn thoáng khaùc nhau. Caùc thaày raùpbi khoâng choïn hoïc troø ñeå truyeàn kieán thöùc; chính caùc hoïc troø choïn ñeán vôùi thaày raùpbi naøo hoï muoán.
Chính Thaày ñaõ choïn anh em (Ga 15,16). - Baøi Tin Möøng hoâm nay cho thaáy chính Ñöùc Gieâsu ñaõ choïn caùc moan ñeä ñaàu tieân (cc.19.21). Sau naøy, Ngöôøi coøn goïi oâng Leâvi (Mt 9,9). Ngöôøi cuõng goïi oâng Philippheâ (Ga 1,43). Toùm laïi, “Ngöôøi goïi ñeán vôùi Ngöôøi nhöõng keû Ngöôøi muoán” (Mc 3,13). Trong Tin Möøng Gioan, ñieàu ñoù ñöôïc Ñöùc Gieâsu khaúng ñònh raát roõ: “Khoâng phaûi anh em ñaõ choïn Thaày, nhöng chính Thaày ñaõ choïn anh em, vaø caét cöû anh em ñeå anh em ra ñi, sinh ñöôïc hoa traùi vaø hoa traùi anh em toàn taïi” (Ga 15,16).
Vôùi
xaõ hoäi Do thaùi, choïn hoïc vôùi moät thaày raùpbi laø xaây döïng
cho mình moät ngheà, ngheà ñoù baûo ñaûm cho hoïc vieân choã ñöùng
ñaùng öôùc ao trong xaõ hoäi. Vôùi Ñöùc Gieâsu, ñieàu höùa heïn
khaùc haún. Trôû neân moân ñeä cuûa Ñöùc Gieâsu laø ñeå ôû laïi
vôùi Ngöôøi ñeå chia seû cuoäc soáng vaø söù maïng cuûa Ngöôøi.
Coát loõi cuûa ôn goïi laøm moân ñeä Chuùa Gieâsu laø cuoäc daán
thaân vaøo söï soáng vaø vaøo söù maïng cuûa Ngöôøi.
Böôùc theo Ñöùc Gieâsu laø
böôùc treân ñöôøng Thaäp Giaù ñöa tôùi vinh quang
Ñoù chính laø ñieàu Chuùa Gieâsu phuïc sinh noùi vôùi hai moân ñeä ñi Emmau: “Naøo Ñaáng Kitoâ chaúng phaûi chòu ñau khoå roài môùi vaøo trong vinh quang cuûa Ngöôøi sao? (Lc 24,26). Ai ñeán hoïc vôùi moät thaøy raùpbi ñaïo Do thaùi, khoâng bao giôø chaáp nhaän ñieàu kieän nhö vaäy. Ngöôøi ñoù khoâng buoäc phaûi töø boû ñieàu gì thuoäc veà ngheà nghieäp vaø choã ñöùng cuûa mình trong xaõ hoäi.
Ngöôïc laïi, ngöôøi moân ñeä Ñöùc Gieâsu phaûi nhaän laáy caùi nhìn cuûa Ñöùc Gieâsu laøm caùi nhìn cuûa mình veà moïi söï. Lyù do vì Ñöùc Gieâsu laø Con Thieân Chuùa ñeán thieát laäp Nöôùc cuûa Ngaøi treân moïi thoï taïo. Toaøn theå taïo thaønh phaûi ñöôïc ñieàu khieån theo yù Ngaøi vaø yù ñoù chính Ñöùc Kitoâ laø Con Thieân Chuùa, bieát raát roõ: “Cha toâi ñaõ giao phoù moïi söï cho toâi. Vaø khoâng ai bieát roõ Ngöôøi Con, tröø Chuùa Cha; cuõng nhö khoâng ai bieát roõ Chuùa Cha, tröø ngöôøi Con vaø keû maø ngöôøi Con muoán maïc khaûi cho.” (Mt 11,27).
Ñöùc Kitoâ maïc khaûi cho caùc moân ñeä yù cuûa Thieân Chuùa khoâng qua moät baøi baùo hoaëc moät cuoán saùch. Taát caû caùc saùch Taân Öôùc sau naøy môùi ñöôïc vieát ra. Ñoù laø khi troïn yù cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc chu toaøn qua lôøi noùi vaø vieäc laøm cuûa Ñöùc Gieâsu laø Con Thieân Chuùa. Nhôø Chuùa Thaùnh Linh soi saùng, caùc moân ñeä laø nhöõng ngöôøi ñöôïc goïi ñeå ôû laïi vôùi Ñöùc Gieâsu töø khi Ngöôøi coâng khai rao giaûng veà Nöôùc Thieân Chuùa cho tôùi khi Ngöôøi taét thôû vaø ñöôïc phuïc sinh, khi aáy môùi roõ yù Thieân Chuùa ñaõ trôû neân soáng ñoäng nôi cuoäc ñôøi cuûa Ñöùc Gieâsu laø Con Thieân Chuùa.
Neàn giaùo duïc maø caùc moân ñeä cuûa Ñöùc Gieâsu ñöôïc haáp thuï laø moät neàn giaùo duïc thieát thaân vôùi söï soáng, noãi cheát vaø söï soáng laïi cuûa Ñöùc Gieâsu. Caùc oâng ñöôïc khuyeán caùo ñaûm nhaän laáy neàn giaùo duïc ñoù: “Anh em haõy mang laáy aùch cuûa toâi, vaø haõy hoïc vôùi toâi, vì toâi coù loøng nhaân haäu vaø khieâm nhöôøng. Taâm hoàn anh em seõ ñöôïc nghæ ngôi boài döôõng. Vì aùch cuûa toâi eâm aùi, vaø gaùnh toâi nheï nhaøng” (Mt 11,28-29).
Luaät
Cöïu Öôùc xöa trôû neân aùch naëng neà cho daân Thieân Chuùa. Nay
Ñöùc Gieâsu laø hieän thaân cuûa Tình Yeâu Thieân Chuùa, ñeán laøm
cho moïi söï trôû neân nheï nhaøng nhôø söùc maïnh cuûa yeâu thöông.
Chính Ngaøi hy sinh ñeå muoân daân ñöôïc haïnh phuùc. Ngaøi môøi
goïi hoï trôû neân moân ñeä Ngaøi vaø ñi treân cuõng moät con
ñöôøng yeâu thöông chính Ngaøi laõnh ñaïo.
Moät soá caâu
hoûi gôïi yù
1.
Baïn hieåu theá naøo veà saùm hoái khi noùi: Saùm hoái ñoøi ta khoâng
chæ döùt boû haønh ñoäng toäi loãi maø coøn phaûi döùt boû naõo
traïng höôùng ta tôùi nhöõng haønh ñoäng ñoù?
2. Baïn hieåu theá naøo khi noùi: Böôùc theo Ñöùc Gieâsu laø böôùc treân ñöôøng thaäp giaù ñöa tôùi vinh quang?