Caùc oâng gaït boû
ñieàu raên cuûa Thieân Chuùa, maø
duy trì truyeàn thoáng cuûa ngöôøi
phaøm".
Cha Ñoã Ñình Boä (Dourisboure) thuoäc hoäi Thöøa Sai Ba Leâ keå caâu chuyeän oâng Hoà Mua (Hmur) laø ngöôøi daân toäc Bana ñaàu tieân trôû laïi ñaïo Coâng Giaùo naêm 1853.
OÂng Mua ñöôïc cha Cung (Combes) daäy ñaïo. Cha naøy nhìn nhaän oâng laø ngöôøi "raát trung thöïc, raát coâng baèng, raát thuø gheùt ñieàu gian doái". Ñaëc bieät veà giôùi raên thöù saùu, oâng toû ra laø ngöôøi beùn nhaïy caùch laï thöôøng. Moät hoâm cha Cung daïy oâng hôi nhieàu veà giôùi raên ñoù. Phaûn öùng cuûa oâng Mua laø: "OÀ, thöa oâng coá, veà ñieàu naøy, töø laâu toâi ñaõ bieát ñieàu gì ñöôïc pheùp laøm hay khoâng ñöôïc pheùp, keå caû trong suy nghó. Xöa kia, khi coøn laø moät thanh nieân, vaø treân ñöôøng ñi ñaâu ñoù, neáu toâi gaëp moät ngöôøi con gaùi thì toâi quay maët laïi ñeå khoûi nhìn coâ aáy, vaø khoûi coù nhöõng öôùc muoán xaáu."
Ôn Cöùu Chuoäc
Nhöng khoâng theå noùi nhö vaäy veà vaán ñeà meâ tín dò ñoan. Taát caû nhöõng taäp tuïc cuûa daân Bana ñeàu coù meâ tín dò ñoan thaám nhuaàn. Vaø oâng Hoà Mua mang naëng sö thaám nhuaàn ñoù. Khi oâng Mua nghe cha Cung trình baøy chi tieát ñaïo thaùnh Chuùa, oâng lieàn toû loøng khaâm phuïc vaø muoán theo lieàn. Nhöng khi bieát raèng taát caû nhöõng taäp tuïc daân toäc Bana khoâng theå ñi ñoâi vôùi vieäc oâng gia nhaäp ñaïo coâng giaùo, oâng toû ra sôï haõi. OÂng ñaõ tin vaø vaãn coøn tin vaøo taát caû ñaïo giaùo cuûa daân toäc oâng. OÂng xaùc quyeát, oâng khoâng theå boû moät soá luaät ñaïo aáy maø laïi khoâng töï chuoác laáy caùi cheát chaéc chaén seõ xaûy ñeán cho oâng. Cha Cung giuùp oâng caàu nguyeän xin ôn löôùt thaéng nhöõng caùm doã veà meâ tín dò ñoan. OÂng toû ra laø ngöôøi anh huøng khi phaûi noùi leân nieàm tin maø oâng ñaët nôi Thieân Chuùa vaø veà nhöõng söï sau heát cuûa ñôøi ngöôøi. Nhöng nôi thaâm taâm oâng vaãn coøn aâm æ moät söï sôï haõi, vaãn coøn nöûa tin nöûa ngôø moät tai öông lôùn naøo ñoù, hoaëc coù khi chính caùi cheát, coù theå xaûy ñeán neáu oâng boû moät soá taäp tuïc meâ tín. Nhöng Chuùa nhaân laønh vaãn cho oâng cô hoäi ñeå thaéng söï sôï haõi ñoù nhôø nhöõng thöïc taïi khaùch quan.
Ñuùng vaøo naêm oâng Mua trôû laïi ñaïo Coâng Giaùo thì coù naïn ñoùi xaûy ra cho laøng oâng vaø nhöõng laøng laân caän. Bình thöôøng phöông phaùp toát nhaát ñeå cöùu ñoùi laø gieo baép vaøo luùc muøa möa tôùi, ñeå sôùm coù caùi boû mieäng trong khi chôø ñôïi muøa luùa ñeán. Nhöng theo taäp tuïc xöù naøy, ngöôøi ta khoâng theå muoán troàng baép luùc naøo thì troàng, maø phaûi ñôïi heát ñieàm baùo naøy ñeán ñieàm baùo khaùc. Coù khi vì theá maø phaûi cheát ñoùi trong khi thôøi tieát laïi raát thuaän lôïi cho vieäc troàng tæa ngay! OÂng Mua, vaøo dòp ñoù, ñaõ theo lôøi khuyeân cuûa cha Cung, ñaõ coi thöôøng nhöõng taäp tuïc xöa. OÂng cöù gieo baép tröôùc thôøi gian, chaúng chôø ñieàm baùo. Nhieàu baø con cuûa oâng töø laøng laân caän ñeán khuyeân oâng: "OÂ kìa, Hoà Mua, maøy saép laøm gì vaäy? Taïi sao troàng baép thaùng naøy? OÀ, ñöøng ñöøng! Ai seõ aên baép maøy troàng? Chaéc chaén laø noù khoâng moïc ñaâu! Maø nhö neáu noù coù moïc, coù sinh nhieàu traùi, thì maøy cuõng chaúng ñöôïc aên. Maøy seõ cheát tröôùc cho maø coi! Ñöøng coù nghe lôøi khuyeân cuûa maáy ngöôøi ngoaïi quoác. Hoï chaúng bieát gì taäp tuïc cuûa chuùng ta. Hoï seõ laøm maøy cheát ñaáy. Chuùng tao thöông haïi maøy laém! Caùi cheát luoân ñeán khaù sôùm, thì taïi sao laïi hoái thuùc noù!"
Nhöng oâng Mua ñaõ höùa vôùi cha Cung laø baèng moïi giaù oâng seõ haønh xöû theo lôøi daïy cuûa ñöùc tin. Vaäy oâng ñaõ tæa baép trong khi moïi ngöôøi coøn chôø ñieàm baùo. Beà ngoaøi oâng toû ra raát vöõng tin, nhöng beân trong oâng thuù thaät laø vaãn coøn nôm nôùp sôï.
Chuùa thöông cho oâng Mua ñöôïc muøa baép trong khi moïi ngöôøi chung quanh môùi baét ñaàu gieo haït. Baø con laàn naøy ñeán khoâng phaûi ñeå traùch oâng, nhöng ñeå nhaän phaàn baép maø oâng ñaõ quaûng ñaïi chia seû cho hoï nhö aân loäc Chuùa ban.
Oâng Mua caùch naøo ñoù töôïng tröng cho chính Chuùa Gieâsu laø Ñaáng môû ra moät con ñöôøng töï do cho moïi ngöôøi. Coøn nhöõng ngöôøi baø con cuûa oâng töôïng tröng nhoùm Phariseâu vaø Kinh sö trong baøi Tin Möøng hoâm nay.
Ñöùc Gieâsu traû giaù ñeå loaøi ngöôøi ñöôïc töï do
Nhöng oâng Mua töôïng tröng Ñöùc Gieâsu theo nghóa naøo? Thöïc ra, chính nhôø Ñöùc Gieâsu ta môùi coù theå nhaän ra con ngöôøi oâng Mua hieän nhö theá naøo vaø leõ ra phaûi nhö theá naøo, töùc laø nhaän ra oâng nhö ñöôïc Thieân Chuùa döïng neân vaø cöùu chuoäc nhö theá naøo.
Ngay ôû caâu ñaàu cuûa saùch Tin Möøng Maùccoâ ñaõ cho ta thaáy nhaân vaät chính cuûa saùch Tin Möøng laø Ñöùc Gieâsu, Con Thieân Chuùa. YÙ nghóa cuûa danh xöng Con Thieân Chuùa ñöôïc chaát chöùa raát phong phuù nôi bieán coá Ñöùc Gieâsu chòu pheùp röûa taïi soâng Gioñan. Khi aáy caùc taàng trôøi xeù ra vaø Ñöùc Gieâsu thaáy Thaàn Khí töïa chim boà caâu ngöï xuoáng treân mình. Laïi coù tieáng phaùn töø trôøi cao raèng: Con laø Con yeâu daáu cuûa Cha. Cha haøi loøng veà Con. Thaùnh Thaàn xuoáng treân Ñöùc Gieâsu laø ñeå taán phong vaø xaùc nhaän Ñöùc Gieâsu laø Ñaáng Cöùu Ñoä Thieân Chuùa ñaõ höùa (x. Is 11,2; 42,1; 63,11). Ñöùc Gieâsu coøn ñöôïc xaùc nhaän laø Con Moät yeâu daáu cuûa Chuùa Cha ñöôïc daâng laøm leã vaät trong hy leã.
Ñoù laø maïc khaûi cô baûn veà Ñöùc Gieâsu Con Thieân Chuùa. Taát caû lôøi noùi vaø vieäc laøm cuûa Ñöùc Gieâsu maø saùch Tin Möøng moâ taû cuõng laø ñeå laøm saùng toû maïc khaûi ñoù maø thoâi.
Cho neân khi moät ngöôøi bò quæ aùm nhìn nhaän Ñöùc Gieâsu laø "Ñaáng Thaùnh cuûa Thieân Chuùa" (Mc 3,24) cuõng laø ñeå noùi raèng chæ moät mình Thieân Chuùa laø Ñaáng chí thaùnh vaø Ñöùc Gieâsu laø Ñaáng ñöôïc thaùnh hieán cho Ngaøi.
Cuõng vaäy khi Ñöùc Gieâsu khaúng ñònh Ngaøi coù quyeàn tha toäi (x.Mc 2,10) thì ñoù laø vì Ngaøi döïa vaøo thieân tính laø Con Thieân Chuùa ñeå tha toäi.
Rieâng trong baøi Tin Möøng hoâm nay Ñöùc Gieâsu thöïc toû ra kheùo leùo ñeå vöôït leân treân nhöõng taäp tuïc khoâng maáy thieâng lieâng (vì chæ lieân quan tôùi chuyeän röûa baùt, röûa tay v.v… tröôùc khi aên) ñeå höôùng ngöôøi nghe veà vôùi Thieân Chuùa. Ngöôøi trích ngoân söù Isaia noùi raèng "Daân naøy toân kính ta baèng moâi baèng mieäng, coøn loøng chuùng thì laïi xa ta. Chuùng coù thôø phöôïng Ta thì cuõng voâ ích, vì giaùo lyù chuùng giaûng daïy chæ laø luaät phaøm nhaân (Is 29,13)… Caùc oâng gaït boû ñieàu raên cuûa Thieân Chuùa, maø duy trì truyeàn thoáng cuûa ngöôøi phaøm (Mc 7,8).
Moïi söï phaûi khôûi ñi töø Thieân Chuùa. Ñoù laø ôn taïo döïng. Neáu oâng Hoà Mua ñöôïc nhìn nhaän laø con ngöôøi coù nhieàu caùi heát söùc tích cöïc, nhö trung thöïc, coâng baèng, thuø gheùt ñieàu gian doái, laïi coøn trong saïch trong caû suy nghó, töø thôøi coøn thanh nieân, thì ñoù laø vì oâng ñöôïc döïng neân theo hình aûnh cuûa Thieân Chuùa.
Nhöng neáu töø
cô sôû ñoù cuûa ôn taïo
döïng maø ñaõ coù söï suy
thoaùi, söï bieán chaát do meâ tín
dò ñoan laø coâng trình cuûa quyû
döõ, thì oâng Mua phaûi ñöôïc
giaûi phoùng ñeå ñöôïc
töï do. Ñöùc Gieâsu laø Con Thieân
Chuùa xuoáng theá laøm ngöôøi
laø ñeå thöïc hieän coâng trình
giaûi phoùng ñoù. Chính oâng Mua
phaûi tham döï vaøo coâng trình naøy,
nhaän laáy coâng trình ñoù cuûa
Chuùa Gieâsu laøm cuûa mình. Nhöõng
ngöôøi nhö cha Cung vaø thöïc ra,
caû Giaùo Hoäi, luoân giuùp ñôõ
oâng, nhöng khoâng ai thay theá ñöôïc
oâng ñeå vöôït treân sôï
haõi, haàu soáng söï soáng môùi
laøm Con Thieân Chuùa nhôø Chuùa
Gieâsu. Nhöng Ñöùc Gieâsu ñaõ
traû giaù cho coâng trình giaûi phoùng
loaøi ngöôøi khoûi aùch toäi
loãi. Söï hy sinh ñoù coù thöïc
do toäi loãi loaøi ngöôøi gaây
neân, chöù khoâng phaûi laø ñieàu
giaû taïo ñöôïc aùp ñaët
vaøo cuoäc ñôøi cuûa Ñöùc
Gieâsu. Maùccoâ noùi roõ ñieàu
ñoù khi moâ taû naêm cuoäc tranh luaän
vôùi ngöôøi Phariseâu, maø
vuï chöõa ngöôøi baïi tay ñaõ
ñöa ñeán vieäc baøn tính caùch
höõu hieäu nhaát ñeå gieát
Ñöùc Gieâsu (x. 2,1-3,6). Thaéc maéc
maø ngöôøi Phariseâu neâu trong Tin
Möøng hoâm nay lieân quan tôùi chuyeän
röûa baùt ñóa vaø tay tröôùc
khi aên, cuõng phaùt sinh do söï xung khaéc
coù aâm möu noùi treân.
2. Baïn coù kinh nghieäm gì veà nhöõng ñieàu toát laønh do ôn taïo döïng, nhö öôùc ao soáng lyù töôûng baùc aùi vaø coâng baèng?
3. Baïn coù kinh nghieäm
gì veà ôn cöùu chuoäc qua nhöõng
laàn xöng toäi, chòu leã?