Ngaøy 16 thaùng 07 naêm 2000
Chuùa Nhaät 15 Quanh Naêm B

Ñoïc Tin Möøng Mc 6,7-13

Ñöùc Gieâsu goïi Nhoùm Möôøi Hai laïi vaø baét ñaàu sai ñi töøng hai ngöôøi moät. Ngöôøi ban cho caùc oâng quyeàn tröø quyû. Ngöôøi chæ thò cho caùc oâng khoâng ñöôïc mang gì ñi ñöôøng, chæ tröø caây gaäy; khoâng ñöôïc mang löông thöïc, bao bò, tieàn giaét löng; ñöôïc ñi deùp, nhöng khoâng ñöôïc maëc hai aùo. Ngöôøi baûo caùc oâng: "Baát cöù ôû ñaâu, khi anh em ñaõ vaøo nhaø naøo, thì cöù ôû laïi ñoù cho ñeán luùc ra ñi. Coøn nôi naøo ngöôøi ta khoâng ñoùn tieáp vaø nghe lôøi anh em, thì khi ra khoûi ñoù, haõy giuõ buïi chaân ñeå toû yù phaûn ñoái hoï." Caùc oâng ñi rao giaûng, keâu goïi ngöôøi ta aên naên saùm hoái. Caùc oâng tröø ñöôïc nhieàu quyû, xöùc daàu cho nhieàu ngöôøi ñau oám vaø chöõa hoï khoûi beänh.
 
 

Gôïi yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng

 Moät toäi nhaân ñöôïc giong ñi phaùp tröôøng. Ñeán nôi haønh quyeát lính vaây quanh thaønh ba voøng: voøng trong caàm göôm, voøng giöõa caàm giaùo, voøng ngoaøi caàm côø, só quan oai veä cöôõi ngöïa cöôõi voi. Boãng toäi nhaân leân tieáng noùi ñoâi lôøi vôùi nhöõng ngöôøi coù maët, sau ñoù noùi rieâng vôùi vieân chæ huy. Vôùi vieân chæ huy toäi nhaân noùi:

 "Toâi xin göûi quan 30 ñoàng tieàn ñeå xin quan moät aân hueä: xin ñöøng cheùm toâi moät nhaùt, nhöng cheùm ba nhaùt. Nhaùt thöù nhaát, toâi taï ôn Chuùa ñaõ döïng neân toâi, vaø ñöa toâi ñeán ñaát Vieät Nam giaûng ñaïo. Nhaùt thöù hai ñeå nhôù ôn cha meï sinh thaønh neân toâi. Coøn nhaùt thöù ba nhö lôøi di chuùc cho caùc boån ñaïo cuûa toâi, ñeå hoï beàn chí trong ñöùc tin, theo göông vò chuû chaên cuûa mình. Vaø nhö theá hoï ñaùng laõnh phaàn phuùc cuøng caùc thaùnh treân trôøi."

 Toäi nhaân laø Ñöùc Cha An vöøa döùt lôøi, lính lieàn troùi ngaøi vaøo caây coïc hình thaäp giaù. Daân coâng giaùo coù maët oaø leân khoùc. Lính cheùm Ñöùc Cha ba nhaùt nhö ngaøi ñaõ yeâu caàu. Ñaàu vaø mình cuûa vò töû ñaïo bò neùm xuoáng soâng. Coù hai ngöôøi lính thaám maùu vò töû ñaïo lieàn bò toáng giam. Ñoà ñaïc saùch vôû cuûa Ñöùc Cha ñeàu bò ñoát.

 Ñoù laø ngaøy 20 thaùng 7, 1857. Tröôùc ñoù hai thaùng, Ñöùc Cha ñaõ vieát thö taïm bieät Ñöùc Giaùm Muïc vaø caùc linh muïc trong Giaùo Phaän. Töø nhaø nguïc tænh Nam Ñònh ngaøy 28 thaùng 5,1857, Ñöùc Cha An vieát:

 "Tuø nhaân trong Chuùa göûi lôøi taïm bieät Ñöùc Cha vaø caùc cha cho tôùi ngaøy gaëp nhau treân trôøi. Xin taát caû anh em tha thöù cho nhöõng ñieàu laàm loãi vaø göông xaáu toâi ñaõ laøm… Goâng xieàng toâi ñang mang ñöôïc coi laø nhöõng baùu vaät Chuùa Gieâsu göûi cho toâi. Toâi vui möøng laém vaø chæ öôùc ao ñoå maùu vì Chuùa, ñeå maùu toâi hoaø vôùi maùu cöïc thaùnh Chuùa Gieâsu röûa linh hoàn toâi ñöôïc saïch moïi toäi loãi. Xin anh em caàu cho toâi vöõng tin ñeán cuøng…"

 Giuse Diaz Sanjurjo caát tieáng chaøo ñôøi ngaøy 26 thaùng 10, 1818 taïi tænh Lugo nöôùc Taây Ban Nha. Caäu laø con caû trong gia ñình coù naêm anh em maø moät ngöôøi sau laø nöõ tu Antonia. Lôùn leân caäu theo hoïc chuûng vieän Lugo. Chieán tranh khieán vieäc hoïc cuûa caäu bò giaùn ñoaïn ba naêm nhöng sau ñöôïc vaøo ñaïi hoïc, caäu ñaõ tìm ñeán vôùi tænh doøng Ña Minh Raát Thaùnh Maân Coâi laø tænh doøng ñaëc traùch lo vieäc truyeàn giaùo taïi Vieãn Ñoâng. ÔÛ ñaây caäu ñaõ laàn löôït ñöôïc nhaän vaøo Taäp Vieän ngaøy 23 thaùng 9, 1842; ñöôïc tuyeân khaán 24.9.1843. Cha Giuse Diaz Sanjurjo ñeán ñòa phaän Ñoâng Ñaøng Ngoaøi ngaøy 19.9.1845 vôùi teân Vieät Nam laø An. Sau thôøi gian hoïc tieáng Vieät, cha An ñöôïc giao nhieäm vuï coi soùc chuûng vieän taïi Nam An.

 Nheï nhaøng ñeå deã di chuyeån

 Döôùi thôøi vua Töï Ñöùc caám ñaïo gaét gao naêm 1848, cha An ñaõ phaûi ñau loøng gaáp ruùt giaûi taùn chuûng sinh, choân giaáu caùc ñoà thôø phöôïng vaø nhìn chuûng vieän bò taøn phaù. Trong thö gôûi moät baïn ôû Taây Ban Nha, cha An vieát: "Chuùng toâi chaúng coøn nhaø, chaúng coøn saùch vôû vaø aùo quaàn, chaúng coøn gì nöõa… nhöng chuùng toâi vaãn an taâm vì nhôù lôøi Thaày Chí Thaùnh noùi "Con Ngöôøi khoâng coù choã goái ñaàu…"

 Nhieät thaønh vôùi töông lai giaùo phaän, cha An taùi laäp chuûng vieän taïi Cao Xaù. Thôøi gian naøy cha bieân soaïn cuoán vaên phaïm La ngöõ baèng tieáng Vieät.

 Qua toâng thö ñeà ngaøy 05.09.1848, Ñöùc Pioâ IX thieát laäp giaùo phaän Trung taùch khoûi giaùo phaän Ñoâng Ñaøng Ngoaøi. Giaùo phaän Trung goàm caû Buøi Chu vaø Thaùi Bình hieän nay, vôùi daân soá khi aáy laø 140.000 giaùo höõu raûi raùc treân 624 giaùo xöù.

 Ngöôøi coù coâng thuyeát phuïc linh muïc Marti Gia nhaän chöùc vuï giaùm muïc giaùo phaän môùi thaønh laäp chính laø cha An. Trong baàu khí trao ñoåi thaân tình, cha An ñaõ phaân tích caùc maët cuûa nhieäm vuï giaùm muïc vôùi nhöõng khoù khaên trong thôøi caám ñaïo. Keá ñeán cha neâu nhöõng nhu caàu cuûa coäng ñoaøn daân Chuùa maø vai troø phuïc vuï ñöôïc giao caàn phaûi ñaùp öùng. Cha An khoâng ngôø saéc leänh boå nhieäm Ñöùc Cha Marti Gia laøm giaùm muïc giaùo phaän Trung Ñaøng Ngoaøi, coù ban quyeàn choïn giaùm muïc phoù. Ñöùc Cha Gia lieàn choïn ngöôøi ñaõ thuyeát phuïc mình nhaän chuùc giaùm muïc baûn quyeàn, laø cha An, laøm giaùm muïc phoù.

 Ñaët mình döôùi söï saên soùc cuûa Thieân Chuùa

 Sau khi thuï phong giaùm muïc, cha An laïi trôû veà Cao Xaù tieáp tuïc coi soùc chuûng vieän. Trong thö gôûi gia ñình, ñöùc taân giaùm muïc vieát: "ÔÛ ñaây thì chöùc vuï cao chæ theâm coâng vieäc, con thöôøng phaûi ñi boä, coù khi phaûi ñi chaân khoâng, nhieàu laàn phaûi loäi buøn ñeán ñaàu goái, ñeå troán traùnh nhöõng ngöôøi luøng baét."

 Thaùng 3, 1850, Ñöùc Cha An giao chuûng vieän cho cha Sampedro Xuyeân coi soùc roài ñi kinh lyù toaøn tænh Höng Yeân. Cuoäc kinh lyù bò boû dôû. Hai linh muïc Vieät Nam cuøng ñi vôùi Ñöùc Cha bò baét. Ñöùc Cha thoaùt naïn nhöng veà bò soát reùt naëng moät thôøi gian. Hai naêm sau, Ñöùc Cha Marti Gia laâm beänh naëng vaø qua ñôøi taïi Höông Caûng ngaøy 26.4.1852. Theá laø Ñöùc Cha An phaûi ñeán ôû toaø giaùm muïc Buøi Chu ñeå ñieàu khieån coâng vieäc giaùo phaän maø muõi nhoïn laø coâng cuoäc truyeàn giaùo. Soá ngöôøi ñöôïc chòu pheùp röûa toäi naêm 1852 leân tôùi 28.355 ngöôøi. Ñöùc Cha An vieát: "Ñoù quaû laø phaàn thöôûng ñaày khích leä ñeå caùc nhaø truyeàn giaùo tieáp tuïc traùch nhieäm toâng ñoà baát chaáp aâm möu cuûa thaàn döõ. Khoâng naûn loøng tröôùc nhöõng cô cöïc thieáu thoán, tröôùc nguy hieåm vaây quanh vaø nhöõng nghòch caûnh coù theå xaûy ñeán…"

 Xaûy ra laø töø naêm 1854, taïi mieàn Baéc coù giaëc chaâu chaáu cuûa Leâ Duy Cöï vaø Cao Baù Quaùt. Hoï keâu goïi ngöôøi coâng giaùo tham gia nhöng Ñöùc Cha An leân tieáng caám boån ñaïo khoâng ñöôïc choáng laïi chính quyeàn hôïp phaùp. Do ñoù caùc quan chöùc ñòa phöông cuõng nôùi tay trong vieäc thi haønh saéc leänh caám ñaïo cuûa nhaø vua. Toång ñoác Nguyeãn Ñình Tuaân bieát chính xaùc truï sôû toaø giaùm muïc Buøi Chu nhöng vaãn laøm ngô. OÂng coøn höùa neáu baát ñaéc dó phaûi sai quaân truy naõ thì oâng sai ngöôøi baùo tröôùc.

 Khoâng may khi aáy coù quan thöôïng thö töø kinh ñoâ veà Nam Ñònh nhaèm luùc coù ngöôøi laøng Thoaïi Mieân laø Chaùnh Meïo, leân tænh toá caùo raèng coù ñaïo tröôûng Taây teân An ôû Buøi Chu. Quan Toång ñoác buoäc loøng phaûi ra leänh truy baét nhöng cuõng cho ngöôøi ñi baùo tin cho toaø giaùm muïc. Tieác raèng tin ñeán nôi thì Ñöùc Cha An ñaõ bò baét. Khi lính ñeán bao vaây, Ñöùc Cha chaïy ñi aån naùu lieân tieáp ôû boán nôi. Nôi cuoái cuøng ôû giöõa buïi tre khaù kín. Nhöng ñuùng luùc Ñöùc Cha ngoù ñaàu ra ñeå xem lính ñaõ ñi chöa thì bò phaùt hieän vaø bò baét.

 Ñöùc Cha An bò giaûi veà Nam Ñònh vaø bò bieät giam hai thaùng tröôùc khi coù aùn töû hình töø kinh ñoâ truyeàn cheùm ñaàu Taây döông ñaïo tröôûng teân An. Nhöng Ñöùc Cha An ñaõ khoâng bò cöôõng böùc chòu töû hình. Ngaøi ñaõ vui möøng ñoùn nhaän caùi cheát töû ñaïo vì yeâu meán Ñöùc Gieâsu vò Muïc Töû nhaân laønh. Do ñoù ngaøi ñaõ xin ñöôïc cheùm ba nhaùt maø nhaùt thöù ba nhö lôøi di chuùc cho caùc boån ñaïo cuûa ngaøi ñeå hoï beàn chí trong ñöùc tin, theo göông vò chuû chaên cuûa mình.

 Cuoäc ñôøi toâng ñoà vaø caùi cheát töû ñaïo cuûa Ñöùc Cha An ñöôïc keå vì gaén lieàn vôùi ñôøi toâng ñoà vaø caùi cheát töû ñaïo cuûa Möôøi Hai Toâng Ñoà xöa. Moãi giaùm muïc ñeàu laø ngöôøi keá vò caùc toâng ñoà cuûa Ñöùc Gieâsu. Chính Ngöôøi goïi töøng ngöôøi moân ñeä (Mc 1,16-20). Töø soá caùc moân ñeä aáy, Ngöôøi tuyeån choïn Nhoùm Möôøi Hai (3,13-19) ñeå Nhoùm naøy ôû laïi beân Ngöôøi haàu ñöôïc huaán luyeän. Muïc tieâu cuûa huaán luyeän laø ñeå hoï trôû neân nhöõng ngöôøi ñöôïc Ñöùc Gieâsu sai ñi nhö ta thaáy trong baøi Tin Möøng hoâm nay (6,7-13). Hoï coù söù maïng khöû tröø caùc thaàn oâ ueá (c.7), ñoù laø ñieàu chính yeáu. Nhöng hoï coøn ñöôïc höôùng daãn veà caùch aên vaän, veà ñoà vaät naøo ñöôïc mang theo, veà nôi naøo neân ôû laïi, veà caùch xöû trí khi bò khöôùc töø… Ñieàu quan troïng laø hoï phaûi trôû neân nheï nhaøng cho vieäc di chuyeån vaø phaûi ñaët mình döôùi söï saên soùc cuûa Thieân Chuùa.

 Ñieàu maø Tin Möøng Maùccoâ gôïi yù ñoái vôùi caùc Kitoâ höõu xöa cuõng nhö nay laø chính hoï cuõng caàn ôû laïi beân Ñöùc Gieâsu ñeå ñöôïc Ngöôøi huaán luyeän. Ñöùc Gieâsu hoâm qua cuõng nhö hoâm nay vaø maõi maõi vaãn laø moät (Dt 13,8). Chính Ngöôøi ñöùng ñaàu Giaùo Hoäi. Ngöôøi ñieàu khieån moïi ngöôøi nhôø Chuùa Thaùnh Linh. Chuùa Thaùnh Linh laø Ñaáng laøm vang leân tieáng goïi cuûa Chuùa Gieâsu nôi nhöõng taâm hoàn quaûng ñaïi. Chuùa Thaùnh Linh cuõng laø Ñaáng laøm cho cuoäc huaán luyeän caùc moân ñeä vaãn coøn tieáp tuïc trong Giaùo Hoäi. Thö Do Thaùi noùi roõ tính chaát cuûa cuoäc huaán luyeän ñoù khi noùi "Anh em haõy nhôù ñeán nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo cuûa anh em, hoï laø nhöõng ngöôøi laøm cho anh em ñöôïc nghe lôøi cuûa Thieân Chuùa vaø haõy xem cuoäc ñôøi cuûa hoï keát thuùc nhö theá naøo, ñeå noi theo loøng tin cuûa hoï" (Dt 13,7).

 Vaäy baøi Tin Möøng hoâm nay ñi ñoâi vôùi caùi cheát töû ñaïo cuûa caùc thaùnh toâng ñoà cuõng nhö cuûa caùc vò keá nghieäp Nhoùm Möôøi Hai nhö tröôøng hôïp Ñöùc Cha An, phaûi trôû neân söùc maïnh cuûng coá ta trong ñöùc tin vaø thaêng tieán ta trong ñöùc aùi nhaèm vinh danh Chuùa hôn.
 
 

Moät soá caâu hoûi gôïi yù

 2. Baïn thaáy cuoäc ñôøi vaø caùi cheát töû ñaïo cuûa Ñöùc Cha An voïng laïi nhöõng ñieåm naøo do baøi Tin Möøng hoâm nay, nhö veà ngheøo khoù ñeå deã di chuyeån? Veà tinh thaàn phoù thaùc cho Chuaù saên soùc? Veà nhieät thaønh phuïc vuï Giaùo Hoäi?
 
 

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page