Naêm 1940 moät thanh nieân Tin Laønh ngöôøi Thuïy Só döøng xe ñaïp tröôùc moät ngoâi laøng heûo laùnh trong caûnh hoang taøn. Moät baø cuï khaån khoaûn noùi vôùi ngöôøi thanh nieân aáy: "Xin ôû laïi ñaây vôùi chuùng toâi vì anh thaáy roõ chuùng toâi soáng trong caûnh coâ laäp." Ngöôøi thanh nieân aáy nay ñöôïc caû theá giôùi bieát ñeán vôùi danh xöng thaân thöông laø Thaày Roger. Ñoái vôùi thaày Roger, lôøi môøi cuûa baø cuï noùi leân yù Chuùa daønh cho thaày. Khi aáy nöôùc Phaùp ñang trong tình traïng chieán tranh, ñaát nöôùc bò chia ñoâi, ranh giôùi giöõa khu chieám ñoùng vaø khu töï do xuyeân qua laøng Taân Giang (Taizeù). Thaày Roger ñaõ kieám cho mình moät nôi ôû vaø baét ñaàu moät ñôøi soáng caàu nguyeän vaø suy nieäm. Nhöng hoaøn caûnh ñaët thaày tröôùc nhöõng con ngöôøi cuï theå bò Ñöùc Quoác Xaõ truy luøng ñeå tieâu dieät. Thaày ñaõ ñoùn tieáp vaø che giaáu nhöõng ngöôøi Do Thaùi ñaùng thöông aáy. Moät mình thaày ñöùng ra saên soùc an uûi nhöõng ngöôøi nam vaø nöõ chaïy troán quaân ñoäi Hít-le. Nhöng vì quaân Ñöùc Quoác Xaõ truy luøng ñoái töôïng gaét gao neân thaày buoäc phaûi trôû veà queâ höông Thuïy Só. Naêm 1944, thaày Roger trôû laïi Taân Giang, laàn naày vôùi 3 ñoàng chí quyeát taâm gaày döïng neân coäng ñoaøn tu só ñaïi keát roäng môû. Muïc tieâu maø coäng ñoaøn naøy nhaém theå hieän laø trôû neân nhö "baøi duï ngoân soáng ñoäng veà moät ñôøi soáng chung hieäp". Coäng ñoaøn chuû taâm daâng lôøi caàu nguyeän ñeå goùp phaàn laøm cho caùc Giaùo Hoäi Kitoâ ñöôïc hoøa giaûi. Hai chuû ñích ôû taâm ñieåm cuûa söù maïng theo thaày Roger laø: Phaûi daùm lieàu thaân daán mình vaøo vieäc giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát vaø hoaø giaûi vôùi ñöùc tin coâng giaùo. Ngay töø ban ñaàu thaày Roger ñaõ noái keát vôùi Roma baèng nhöõng moái daây cuûa nieàm tin töôûng. Thaày ñaõ keát thaân vôùi 3 vò Giaùo Hoaøng laø Ñöùc Gioan XXIII, Ñöùc Phaoloâ VI vaø Ñöùc Gioan Phaoloâ II. Thaày noùi: "Ñöùc Gioan XXIII ñaõ laø cha linh höôùng ñích thöïc cho chuùng toâi. Chính ngaøi ñaõ uûng hoä ñeå coäng ñoaøn Taân Giang maø ngaøi goïi laø muøa xuaân, ñöôïc chaøo ñôøi."
Ngaøy nay coäng ñoaøn Taân Giang coù caû traêm thaønh vieân Coâng Giaùo cuõng nhö Tin Laønh thuoäc nhieàu truyeàn thoáng khaùc nhau, ñeán töø hôn 25 quoác gia treân theá giôùi. Hoï khoâng nhaän quaø taëng nhöng töï mình lao ñoäng ñeå goùp phaàn nuoâi soáng coäng ñoaøn vaø chia seû vôùi ngöôøi khaùc. Hoï cuõng khoâng nhaän cho mình taøi saûn keá thöøa nhöng chæ nhaän laøm quaø taëng cho ngöôì ngheøo maø thoâi. Keå töø nhöõng naêm 50, coäng ñoaøn Taân Giang ñaõ phaùi thaønh vieân cuûa mình ñeán soáng nôi nhöõng moâi tröôøng ngheøo treân theá giôùi. Rieâng veà nöõ tu, coù hoäi doøng thaùnh Anreâ töøng ñöôïc thieát laäp trong Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaõ 7 theá kyû nay. Keå töø 1966, hoäi doøng naøy ñaõ phaùi ngöôøi ñeán ôû moät laøng keá caän Taân Giang ñeå tham gia vieäc ñoùn tieáp khaùch töø thaäp phöông.
Chung hieäp vôùi moïi theá heä treân toaøn theá giôùi
AÛnh höôûng cuûa Taân Giang veà ñaïi keát nhaát laø vôùi ngöôøi treû ôû AÂu Chaâu, thaät laø roõ neùt. Ñeå naâng ñôõ ngöôøi treû, coäng ñoaøn naøy ñaõ khôi ñoäng moät cuoäc haønh trình veà tin töôûng laãn nhau treân toaøn caàu. Taân Giang khoâng toå chöùc ngöôøi treû thaønh phong traøo qui veà Taân Giang, nhöng khuyeán khích hoï mang laïi bình an, hoaø giaûi, nieàm tin töôûng laãn nhau ngay nôi nhöõng thaønh phoá, nhöõng ñaïi hoïc, nhöõng sôû laøm vieäc, nhöõng giaùo xöù. Vaø nhö vaäy, ngöôøi treû ñöôïc khuyeán khích soáng chung hieäp vôùi moïi theá heä. Veà cuoái moãi naêm döông lòch, Taân Giang coù toå chöùc moät cuoäc taäp hoïp ngöôøi treû töông ñoái lôùn trong 5 ngaøy. Cuoäc hoïp giôùi treû ñaïi keát vaøo cuoái naêm 1994, thu huùt hôn moät traêm ngaøn ngöôøi treû töø nhieàu nöôùc tôùi hoïp taïi Paris cuûa nöôùc Phaùp.
Moãi dòp taäp hoïp nhö vaäy, thaày Roger göûi ñeán tay ngöôøi treû moät böùc thö ñöôïc dòch ra treân 50 thöù tieáng. Noäi dung thö ñoù bao goàm Lôøi Chuùa nhö chaát lieäu ñeå suy nieäm suoát naêm cho tôùi cuoäc hoïp cuoái naêm tôùi. Thö ñoù vò saùng laäp coäng ñoaøn Taân Giang thöôøng vieát töø moät nôi noåi tieáng veà möùc soáng ngheøo cuûa ngöôøi daân nhö Calcutta, Chili, Haiti, Eâtioâpi, Phi Luaät Taân, Phi Chaâu….
Bôûi ñaâu thaày Roger thöïc hieän ñöôïc nhöõng vieäc coù yù nghóa thieâng lieâng nhö vaäy? Coù laàn thaày caét nghóa cho thaáy thaày ñaõ nhaän söù maïng goùp phaàn hoaø giaûi giöõa caùc Kitoâ höõu töø nôi baø ngoaïi thaày. Ngoaïi cuûa thaày ñaõ töøng traûi qua hai cuoäc chieán (1870 vaø 1914-1918) vaø ñaõ töøng daën doø chaùu Roger Schultz khi coøn taám beù raèng: "Chaùu ñöøng traûi qua nhöõng ñieàu baø ñaõ phaûi traûi qua! Ñöøng chaáp nhaän nhìn caùch baøng quan nhöõng ñieàu baø ñaõ maét thaáy tai nghe! Haõy goùp phaàn chuaån bò ñeå Aâu Chaâu ñöôïc bình an nhôø bieát soáng hoaø giaûi giöõa caùc Kitoâ höõu." Tuy laø tín höõu Tin Laønh, ngoaïi ñaõ choïn ñeán nhaø thôø Coâng Giaùo ñeå kín muùc laáy söùc maïnh hoaø giaûi töø bí tích Thaùnh Theå. Thöïc ra ngoaïi khoâng chæ noùi cuõng khoâng chæ caàu nguyeän, nhöng ñaõ neâu göông soáng ñoäng nhôø bieát daán thaân tieáp ñoùn nhöõng ngöôøi giaø, phuï nöõ vaø treû em, phaûi chaïy giaëc döôùi laøn bom ñaïn. Ngoaïi ñaõ kieân trì laøm vieäc thöông ngöôøi ñoù haàu nhö tôùi phuùt cuoái cuøng cuûa ñôøi ngoaïi.
Caàn chöõa trò traùi tim con ngöôøi
Bieán coá quyeát ñònh cho vieäc thaày Roger hieán daâng ñôøi mình cho coâng cuoäc hoaø giaûi xaûy ra khi thaày leân 17. Khi aáy thaày maéc beänh lao phoåi vaø nghieäm thaáy caùi cheát khoâng xa. Thaày ñoái dieän vôùi yù nghóa cuoäc ñôøi vaø töï hoûi do ñaâu xaûy ra ñau khoå, haèn thuø khieán caùc daân toäc saùt haïi nhau. Hoûi raèng coù con ñöôøng naøo giuùp ngöôøi naøy hieåu ngöôøi kia ñeå cuøng nhau xaây döïng hoaø bình chaêng? Ñieàu trôû neân minh nhieân nôi noäi taâm thaày Roger laø caàn phaûi chöõa trò traùi tim con ngöôøi. Thaày nghe tieáng noùi thuùc giuïc thaày raèng: "Neáu quaû thaät coù con ñöôøng hoaø giaûi ñoù thì toâi haõy baét ñaàu daán thaân böôùc theo con ñöôøng ñoù ñi." Keå töø ngaøy thaày Roger nghe thaáy lôøi thuùc giuïc ñoù, thaày quyeát taâm taän hieán caû cuoäc ñôøi ñeå ñaït cho ñöôïc muïc ñích lyù töôûng naày ñ36 coù ñöôïc söï hoaø giaûi vaø ñaïi keát trong coäng ñoàng nhaân loaïi. Nay thaày ñaõ 84 tuoåi vaø quyeát ñònh aáy caøng theâm khôûi saéc.
Hoûi raèng tinh thaàn hoaø giaûi vaø ñaïi keát maø thaày Roger khôi daäy nôi caùc Kitoâ höõu Aâu Chaâu vaø treân theá giôùi, nhaát laø nôi ngöôøi treû, coù lieân quan gì ñeán baøi Tin Möøng hoâm nay noùi veà daân laøng Nadareùt töø khöôùc Ñöùc Kitoâ?
Khôûi söï ta neân cuøng vôùi Ñöùc Gioan Phaoloâ II, nhìn toaøn boä lòch söû Kitoâ gioáng nhö moät con soâng duy nhaát coù nhieàu nhaùnh soâng mang nöôùc veà. Naêm 2000 môøi goïi chuùng ta gaëp gôõ nhau vôùi moät söï trung thaønh môùi vaø baèng moät söï hieäp thoâng saâu xa treân bôø soâng cuûa con soâng lôùn naøy, con soâng Maïc Khaûi, con soâng Kitoâ giaùo vaø con soâng Giaùo Hoäi chaûy qua lòch söû nhaân loaïi, baét ñaàu baèng bieán coá xaûy ra ôû Nadareùt, roài ôû Beâlem, caùch ñaây 2000 naêm. Ñuùng ñaây laø con soâng vôùi nhöõng chi nhaùnh cuûa mình, theo caùch noùi cuûa Thaùnh Vònh, "ñem nieàm vui cho thaønh ñoâ cuûa Nöôùc Trôøi" (45/46,5) - Tieán Tôùi Thieân Nieân Kyû thöù 3, soá 25.
Ta löu yù veà söï hieäp thoâng treân bôø soâng thay vì trong con soâng Kitoâ giaùo vaø con soâng Giaùo Hoäi. Ñöùc Thaùnh Cha coù yù noùi tôùi moät söï hieäp thoâng trong tình thaàn coù theå ñöôïc thöïc hieän ngay treân bôø soâng, khoâng phaûi chôø cho tôùi khi coù moät söï hieäp thoâng hoaøn toaøn.
Ñoái dieän vôùi Ñöùc Gieâsu Ñaáng Thieân Sai, ngay töø ban ñaàu ñaõ coù söï baát ñoàng yù kieán trong vieäc chaáp nhaän Ngöôøi. Ñöùc Gieâsu ñaõ toû ra laø Ñaáng coù uy quyeàn trong lôøi noùi (Mc 4) vaø trong haønh ñoäng (Mc 5). Theá nhöng daân laøng Nadareùt töøng soáng vôùi Ngöôøi ba möôi maáy naêm laïi khoâng tin vaøo Ngöôøi! (Mc 6,6) Vaán ñeà muoân thuôû seõ laø: Nhöõng ai ñaõ coù ñònh kieán veà Ñöùc Gieâsu phaûi laø ngöôøi nhö theá naøy theá kia, gioáng nhö ngöôøi naøy ngöôøi kia maø thoâi, nhöõng ngöôøi aáy khoâng theå naøo laõnh hoäi ñöôïc ñieàu ñöôïc maïc khaûi veà caên tính cuûa Ñöùc Gieâsu.
Vöôït khoûi thaønh kieán vaø oùc ñòa phöông ñeå coù theå chung hieäp
Vaäy khi Ñöùc Gieâsu caát tieáng giaûng nôi hoäi ñöôøng veà Nöôùc Thieân Chuùa ñaõ ñeán gaàn (Mc 1,15), thì daân laøng Nadareùt khôûi söï thaùn phuïc (Mc 6,2) nhöng roài trôû neân nghi ngôø vaø choáng ñoái (cc 2b vaø3a). Cuoái cuøng hoï khoâng tin, töùc laø khöôùc töø hoaøn toaøn. Pheùp laï maø Ñöùc Gieâsu thöïc hieän chính laø caùch Ngaøi ñaùp öùng laïi nieàm tin cuûa con ngöôøi ñöôïc ôn pheùp laï. Vì theá Ngöôøi noùi vôùi beänh nhaân ñöôïc chöõa laønh: "Loøng tin cuûa con ñaõ cöùu chöõa con" (Mc 5,34). Ngöôïc laïi, Ñöùc Gieâsu töø khöôùc laøm pheùp laï theo lôøi yeâu caàu cuûa ngöôøi Phariseâu bôûi vì hoï khoâng tin (8,11-12). Cuõng neân noùi theâm raèng baøi Tin Möøng hoâm nay noùi tôùi "anh em" vaø "chò em" cuûa Ñöùc Gieâsu thì nguyeân vaên Hy Laïp laø adelphos, chæ veà hoï haøng baø con noùi chung, khoâng coù yù noùi veà anh chò em ruoät thòt.
Coâng vieäc hoaø giaûi
vaø ñaïi keát cuûa thaày Roger thaät
ñaùng thaùn phuïc. Coâng cuoäc aáy,
quaû thaät ngöôïc haún vôùi
thaønh kieán ñòa phöông cuûa
daân laøng Nadareùt. Böôùc tôùi
thieân nieân kyû thöù ba moïi ngöôøi
Kitoâ thaønh taâm thieän chí ñeàu
öôùc ao coù nhieàu vò ngoân
söù nhö thaày Roger.
2. Baïn nghó gì veà
thaùi ñoä cuûa daân laøng Nadareùt
? Nghe Ñöùc Gieâsu giaûng, ban ñaàu
hoï thaùn phuïc, keá ñeán hoï
nghi ngôø vaø choáng ñoái, cuoái
cuøng hoï töø khöôùc vaø
hoaøn toaøn khoâng tin.