Trong Toâng Thö Tieán Tôùi Thieân Nieân Kyû Thöù Ba, Ñöùc Gioan Phaoloâ nhaän thaáy tröôùc khi tieán vaøo Theá Kyû 21, Giaùo Hoäi ñaõ tieáp nhaän bieät aân maø Chuùa Thaùnh Linh daønh cho vieäc thaêng tieán ngöôøi giaùo daân, ñuùng laø ôn ñaëc bieät vì nhôø ñoù hoï goùp phaàn vaøo coâng cuoäc hieäp nhaát moïi Kitoâ höõu vaø ñoái thoaïi vôùi caùc toân giaùo vaø neàn vaên hoaù hieän ñaïi (soá 46).
Coù theå neâu moät soá tröôøng hôïp ñieån hình veà hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu vaø veà ñoái thoaïi vôùi caùc toân giaùo chaêng?
Tröôùc ñaây, chuùng ta ñaõ coù dòp neâu tröôøng hôïp moät chò giaùo daân ñoùng vai con thoi giöõa Ñöùc Coá Thöôïng Phuï Anathenagoras I cuûa Chính Thoáng Giaùo vaø Ñöùc Coá Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Ngöôøi ta thaáy Chuùa Thaùnh Linh vaãn khôi daäy moät ñöùc aùi thaém thieát giöõa hai vò laõnh ñaïo toân giaùo naøy baát chaáp söï chia reõ giöõa hai Giaùo Hoäi coøn ñoù chöa ñöôïc haøn gaén. Nhöng ñieàu ñaëc bieät laø ngöôøi giaùo daân ñöôïc tham döï vaøo moái töông quan thaân aùi aáy giöõa hai vò, höôùng tôùi tình hieäp nhaát ñaïi keát.
Chuùng ta cuõng neân ghi nhaän nôi ñaây thaønh quaû roõ neùt veà yeâu thöông ñöôïc thaáy nôi cuoäc hoïp ba ngaøy 25 - 27.6.1997 cuûa caùc vò ñaïi dieän 1,600 ngöôøi Do Thaùi thuoäc phong traøo Hieäp Nhaát Theá Giôùi maø ai cuõng bieát döôùi söï laõnh ñaïo cuûa chò giaùo daân Chiara Löu Bích. Ngay vieäc hieäp nhaát giöõa nhöõng khuynh höôùng Do Thaùi Giaùo bao goàm chính thoáng, canh caûi, baûo thuû, theo höôùng tuïc hoaù, ñaõ laø chuyeän khoù. Nhöng ñeà taøi tình yeâu Thieân Chuùa vaø tha nhaân trong linh ñaïo Do Thaùi giaùo vaø phong traøo Toå Aám ñaõ laø ñeà taøi truùng tuû, ñeán noãi moät döï vieân Do Thaùi ñaõ thuù thaät "Böôùc vaøo hoäi nghò maø thaáy nhöõng khaùc bieät giöõa Do Thaùi chuùng toâi, toâi ñaõ sôï vaø ñaõ coù pheâ phaùn tieâu cöïc. Nhöng roài toâi nhaän ra söï kieän moãi ngöôøi chuùng toâi coù maët ôû hoäi nghò ñaõ laø moät haønh vi yeâu thöông. Ñoù chính laø ñieàu hieän thöïc nhaát toâi nhaän ra ôû giöõa chuùng toâi, nhöõng ngöôøi tôùi döï."
Chò giaùo daân Löu Bích noùi veà kinh nghieäm cuûa mình trong gaëp gôõ vôùi Chuùa cho hôn 10,000 ngöôøi Nhaät ôû Toâkyoâ nghe. Ngöôøi ñöùng ra toå chöùc cuoäc noùi chuyeän laø ngöôøi ñaõ töøng tham döï Coâng Ñoàng Vaticanoâ II vôùi tö caùch laø döï thính vieân ngoaøi Coâng Giaùo. Ñoù laø oâng Ninh Kyø Oanh (Nikkyo Niwano), vò saùng laäp Phong Traøo Phaät Töû Vì Theá Giôùi Hieäp Nhaát vôùi 6 trieäu thaønh vieân. Caùc thaønh vieân naøy ñaõ töøng coù töông quan toát vôùi anh chò em giaùo daân thuoäc Phong Traøo Focolare ôû nhieàu quoác gia neân muoán chính chò Löu Bích ñeán noùi cho hoï nghe veà goác gaùc cuûa Focolare. Do ñoù maø chò ñöôïc töï do moâ taû kinh nghieäm thaân maät cuûa chò vôùi Thieân Chuùa nhieàu naêm tröôùc khi khôûi xöôùng Phong Traøo. Oâng Ninh Kyø Oanh raát ñaéc yù veà kinh nghieäm thieâng lieâng cuûa chò Löu Bích ñeán noãi oâng noùi: "Vaäy theo thaùnh yù Thieân Chuùa vaø loøng töø bi cuûa Ñöùc Phaät laø chuùng ta phaûi lao taùc cho theá giôùi ñöôïc hieäp nhaát."
Boán naêm sau (1985) nhaân dòp möøng thöôïng thoï cuûa oâng Ninh Kyø Oanh, oâng coøn môøi chò Löu Bích tôùi Toâkyoâ. Laàn naøy baøi noùi chuyeän cuûa chò nhaém tôùi haøng ngaøn ngöôøi Nhaät ñaïi dieän giôùi toân giaùo, vaên hoaù vaø chính trò cuûa Nhaät Baûn. Chieàu hoâm ñoù, chò Löu Bích vaø nhöõng ngöôøi baïn Coâng giaùo thaùp tuøng chò, ñaõ heát söùc xuùc ñoäng khi nghe oâng Ninh Kyø Oanh môøi goïi ñaùm ñoâng giôùi treû Phaät Töû ñang nghe oâng, haõy trôû laïi ñaïo Coâng Giaùo neáu ñoù laø ñieàu löông taâm hoï gôïi yù, bôûi leõ oâng raát quí chuoäng vaø yeâu meán Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø ñaïo Coâng Giaùo!
Hai naêm sau, moät nhaân vaät khaùc nöõa cuûa Phaät Giaùo Nhaät Baûn laø Ñöùc Minh Ñaêng (Etai Yamada) sau ñöôïc baàu laøm chuû tòch Hieäp Hoäi Phaät Töû Nhaät Baûn goàm tôùi 60 giaùo phaùi. Vò naøy ñaõ ñöôïc Ñöùc Gioan Phaoloâ II môøi tham döï ngaøy Caàu Nguyeän Cho Hoaø Bình taïi A-si-di naêm 1986. Sau khi quan saùt caùc baïn treû Focolare sinh hoaït, Ñöùc Minh Ñaêng noùi: "Toâi raát caûm ñoäng tröôùc söï daán thaân cuûa giôùi treû Focolare. Toâi nghó caùc tu só Phaät Giaùo Nhaät Baûn chuùng toâi cuõng phaûi soáng nhö vaäy."
Leã Hieän Xuoáng môùi.
Taát caû nhöõng ñieàu vöøa keå laø moät daáu chæ cuûa moät leã Hieän Xuoáng môùi. Nhö xöa taïi Gieârusalem trong ngaøy Leã Nguõ Tuaàn, caùc moân ñeä Ñöùc Gieâsu khoâng coøn laø naïn nhaân cuûa söï sôï haõi nöõa. Hoï ñaõ böôùc ra khoûi caên phoøng ñoùng kín treân laàu ñeå xuaát hieän laøm chöùng veà Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh. Vaø hoâm ñoù ñaõ coù theâm khoaûng 3.000 ngöôøi theo ñaïo (Cv 2,41). Nay cuõng vaäy, ñaõ ñeán luùc caùc Kitoâ höõu theå hieän lôøi Ñöùc Gieâsu daïy hoï: "Chính anh em laø muoái cho ñôøi. Nhöng muoái maø nhaït ñi thì laáy gì muoái cho noù maën laïi? Noù ñaõ thaønh voâ duïng, thì chæ coøn vieäc quaêng ra ngoaøi cho ngöôøi ta chaø ñaïp. Chính anh em laø aùnh saùng cho traàn gian. Moät thaønh xaây treân nuùi khoâng taøi naøo che giaáu ñöôïc… Cuõng vaäy, aùnh saùng cuûa anh em phaûi chieáu giaõi tröôùc maët thieân haï ñeå hoï thaáy nhöõng coâng vieäc toát ñeïp anh em laøm, maø toân vinh Cha cuûa anh em, Ñaáng ngöï treân trôøi" (Mt 5,13-16).
Khoâng nhöõng phaûi laøm chöùng, Giaùo Hoäi töï baûn chaát coøn phaûi truyeàn giaùo. Dòp leã Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng 1995, giaùo phaän Roâma do Ñöùc Thaùnh Cha ñöùng ñaàu, ñaõ neâu göông cho caùc giaùo phaän treân theá giôùi, baèng caùch huy ñoäng toaøn Giaùo Hoäi trong laõnh thoå vaøo söù maïng truyeàn giaùo chung, vôùi 12,000 nhaø truyeàn giaùo laø giaùo daân, 2,000 nhaø truyeàn giaùo laø nöõ tu, chöa keå 781 linh muïc trieàu vaø caùc phoù teá vónh vieãn. Dòp naøy Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñaët linh muïc vaøo taâm ñieåm döôùi söùc thuùc ñaåy cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn khi noùi "Moãi linh muïc mang trong traùi tim mình nhöõng giaùo daân ñaõ vaø ñang ñöôïc giao cho mình chaên daét", Ñöùc Thaùnh Cha coøn noùi tieáp: "Chính giaùo daân seõ giuùp cho linh muïc hieåu roõ ôn goïi cuûa mình hôn, giuùp cho caùc linh muïc soáng ôn goïi cuûa mình ñaày ñuû hôn. Bôûi vì linh muïc hoïc hoûi ñöôïc raát nhieàu ôû treû em, ôû ngöôøi tröôûng thaønh vaø thanh nieân, ôû caùc ngöôøi giaø, caùc baø meï gia ñình, caùc coâng nhaân, caùc ngöôøi laøm ngheä thuaät hay vaên hoaù cuõng nhö caùc ngöôøi queâ muøa chaát phaùc". Lôøi cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II vöøa trích gôïi yù veà höôùng theo ñoù neân hieåu Lôøi Chuùa Gieâsu noùi trong baøi Tin Möøng hoâm nay raèng "Khi naøo Thaàn Khí Söï Thaät ñeán, Ngöôøi seõ daãn anh em ñeán söï thaät toaøn veïn." (c.13)
Sau khi nhìn nhaän noãi buoàn do söï ra ñi cuûa Ñöùc Gieâsu gaây neân (Ga 16,5-7), Ngöôøi baét ñaàu an uûi caùc moân ñeä baèng vieäc loan baùo Ñaáng Baûo Trôï seõ ñeán vôùi caùc oâng. Ñaáng aáy seõ ñöùng ra baûo veä chính nghóa cuûa Ngöôøi, vaïch traàn toäi loãi cuûa theá gian vaø cho thaáy roõ Satan thuû laõnh cuûa theá gian ñaõ bò xeùt xöû (cc. 8-11). Ñaáng aáy seõ höôùng daãn caùc moân ñeä tôùi söï thaät toaøn veïn (cc.12-15).
Cöïu Öôùc ñaõ loan baùo "Thaàn Khí toát laønh cuûa Chuùa daãn con ñi treân mieàn ñaát phaúng phiu" (Tv 142,10). "Laïy Chuùa, neûo ñöôøng Ngaøi, xin daïy cho con bieát, loái ñi cuûa Ngaøi, xin chæ baûo con - Xin daãn con ñi theo ñöôøng chaân lyù cuûa Ngaøi vaø baûo ban daïy doã (Tv 24,4-5).
Dó nhieân yù nieäm "Thaàn Khí", "ñöôøng neûo" hoaëc "chaân lyù cuûa Ngaøi" maø taùc giaû Gioan söû duïng vöôït ngoaøi noäi dung cuûa nhöõng töø töông ñöông trong Cöïu Öôùc. Nhöng quan troïng hôn chính laø söï höôùng daãn cuûa Ñaáng Baûo Trôï khoâng chæ baûo goàm vieäc hieåu saâu hôn veà nhöõng ñieàu Ñöùc Gieâsu ñaõ daïy. Söï höôùng daãn cuûa Chuùa Thaùnh Linh thöïc ra phaûi ñöôïc hieåu veà loái soáng aên khít vôùi lôøi daïy doã vaø cuoäc ñôøi traàn theá cuûa Ñöùc Gieâsu. Nhö vaäy khi Ñöùc Gieâsu noùi vôùi caùc moân ñeä "Khi naøo Thaàn Khí söï thaät ñeán, Ngöôøi seõ daãn anh em treân neûo ñöôøng cuûa söï thaät toaøn veïn" (c.13) coù nghóa laø Ngöôøi seõ höôùng daãn caùc moân ñeä hoaøn toaøn theo lôøi daïy doã vaø göông laønh cuûa Ñöùc Gieâsu, tuyeät ñoái khoâng theo söï oâ nhieãm cuûa theá gian, xaùc thòt vaø tinh thaàn taêm toái. Do ñoù Ñöùc Gieâsu nhaéc ñi nhaéc laïi raèng Chuùa Thaùnh Thaàn laø Ñaáng Baûo Trôï "seõ laáy nhöõng gì cuûa Thaày maø loan baùo cho anh em" (cc.14-15)
Caùch toát nhaát ñeå ñoùn nhaän ôn cöùu ñoä
Vaäy vieäc laøm thích
hôïp nhaát ngöôøi Kitoâ höõu
coù theå baét ñaàu thöïc hieän
dòp leã Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän
Xuoáng naøy laø ñaët mình ñeå
Chuùa Thaùnh Thaàn daãn daét nhaèm
aùp duïng lôøi Tin Möøng cuûa
Chuùa Gieâsu vaøo cuoäc soáng. Ñoù
seõ laø caùch toát nhaát ñeå
ñoùn nhaän ôn cöùu ñoä
do Chuùa Gieâsu mang laïi.
2. Baïn nghó lôøi
Tin Möøng naøo cuûa Chuùa Gieâsu
maø baïn laáy laøm taâm ñaéc?
Baïn seõ caàu cuøng Chuùa Thaùnh
Thaàn nhö theá naøo ñeå Ngaøi
giuùp baïn aùp duïng lôøi ñoù
vaøo cuoäc soáng?