Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Thaàn Khí lieàn ñaåy Ngöôøi vaøo hoang ñòa. Ngöôøi ôû trong hoang ñòa boán möôi ngaøy, chòu Xatan caùm doã, soáng giöõa loaøi daõ thuù, vaø coù caùc thieân söù haàu haï Ngöôøi.
Sau khi oâng Gioan bò noäp, Ñöùc Gieâsu ñeán mieàn Galileâ rao giaûng Tin Möøng cuûa Thieân Chuùa. Ngöôøi noùi: "Thôøi kyø ñaõ maõn, vaø Trieàu Ñaïi Thieân Chuùa ñaõ ñeán gaàn. Anh em haõy saùm hoái vaø tin vaøo Tin Möøng.
Thaày Giaûng Phanxicoâ
Ngaøy 20 thaùng 11,1837, thaøy giaûng Phanxicoâ Nguyeãn Caàn (1803-1837) bò ñieäu ra phaùp tröôøng Cöûa OÂ Caàu Giaáy, Haø Noäi. Naêm vieân quan cöôõi voi ñi tröôùc, möôøi cai ñoäi daãn ngöïa theo sau, keá ñeán laø 300 lính maëc binh phuïc ñoû, tay caàm kieám. Moät ngöôøi lính giöông cao baûn aùn ñeå moïi ngöôøi thaáy: "Can phaïm theo ñaïo Gia Toâ, khoâng chòu böôùc qua thaäp giaù, aùn xöû giaûo."
Khi baûn aùn ñöôïc vua Minh Maïng chaâu pheâ ra tôùi Haø Noäi, quan toång traán khuyeân Thaày Caàn nhaém maét böôùc ñaïi qua thaäp gía ñeå ñöôïc tha. Thaày noùi: "Maét thì nhaém ñöôïc, chöù loøng vaø trí khoân khoâng theå nhaém ñöôïc, neân toâi chaúng laøm." Quan coøn cho xeáp cheùo hai khuùc goã vaø noùi: "Ñaây khoâng phaûi laø aûnh Chuùa, goã naøy cuõng chöa ñöôïc laøm pheùp, cöù böôùc qua thì seõ thoaùt cheát." Thaày khoâng böôùc qua vì bieát ñoù laø daáu hieäu choái ñaïo.
Phanxicoâ Nguyeãn Caàn sinh naêm 1803 taïi xaõ Sôn Mieâng, huyeän Phuù Xuyeân, phuû Tröôøng Tín, tænh Haø Ñoâng. Töø nieân thieáu, caäu Caàn ñaõ öôùc ao daâng mình trong nhaø Chuùa, nhöng meï caäu töø choái vì khoâng muoán xa con. Caäu phaûi noùi vôùi meï: "Neáu meï khoâng baèng loøng cho con ôû vôùi cha xöù nhaø, con seõ troán ñi, ôû vôùi cha xöù khaùc." Theá laø meï caäu buoäc loøng cho pheùp caäu ñeán ôû vôùi cha Nghi, chaùnh xöù Sôn Mieâng.
Ñôøi soáng ôn goïi cuûa caàu Caàn luoân roõ neùt qua göông saùng vaø lôøi noùi coù söùc thuyeát phuïc. Caäu ñöôïc nhaän vaøo chuûng vieän, trôû neân thaày giaûng vaø ñöôïc phaùi ñi giuùp Ñöùc Cha Havard Du, roài cha Retord Lieâu.
Ngaøy 19 thaùng 4,1836, cha Lieâu nhôø thaày Caàn ñi môøi cha Tuaán xöù keû Chuoâng tôùi giaûng ñeå chuaån bò möøng leã Phuïc Sinh. Thaày ñeán xöù Keû Vaïc nôi cha Tuaán ñang ôû, thì bò baét.
Tröôùc coâng ñöôøng
Tröôùc coâng ñöôøng, quan khuyeân thaày ñöøng tin vaøo caùc ñaïo tröôûng vaø haõy ñaïp leân aûnh ñaïo ñeå ñöôïc tha veà nuoâi meï giaø. Thaày traû lôøi: "Thöa quan, toâi chöa thaáy caùc ñaïo tröôûng löøa doái ai bao giôø; coøn meï giaø toâi khoâng lo, toâi xa nhaø ñaõ laâu chaúng giuùp gì cho baø." Nghe vaäy, quan lieàn pheâ bình ñaïo vôùi nhöõng lôøi khieám nhaõ. Thaày Caàn bình tónh giaûi thích laïi, roài trình baøy cho quan nghe noäi dung möôøi ñieàu raên Thieân Chuùa vaø saùu ñieàu luaät Hoäi Thaùnh. Thaày keát thuùc baèng moät lôøi nguyeän töï phaùt raát caûm ñoäng. Moïi ngöôøi coù maët ñeàu caûm phuïc. Quan tuyeân boá keát thuùc phieân toaø vaø cho giaûi thaày Caàn veà traïi giam. Nhöng quan noùi nhoû vôùi nhöõng ngöôøi ñöùng beân: "Anh naøy noùi cuõng coù lyù. Nhöõng giôùi raên vaø kinh nghieäm cuûa anh ta chöùa ñöïng nhieàu ñieàu toát laønh, coù leõ coøn deã hieåu hôn "thaäp ñieàu" cuûa nhaø vua nöõa."
Khi bò giam thaày Caàn vieát cho cha Lieâu: "Con bò tra taán ba laàn, hai laàn ñaàu, moãi laàn 60 roi, laàn sau 50 roi. Nhaø giam chaät heïp hoâi haùm, laïi coù hôn chuïc anh ñaàu troäm ñuoâi cöôùp, aên noùi loã maõng ban ngaøy say söa, ban ñeâm côø baïc, luùc naøo cuõng oàn aøo laøm con khoù caàu nguyeän quaù!"
Nôi nhaø tuø
Nhöng ngay nôi nhaø tuø chaät heïp hoâi haùm aáy, thaày Caàn vaãn kieân trì laø thaày giaûng, luoân lôïi duïng moïi cô hoäi ñeå rao giaûng cho nhöõng ai saün saøng nghe. Thaày vieát cho cha Lieâu:
"Con xin baùo ñeå cha an taâm. ÔÛ ñaâu con cuõng ñöôïc moïi ngöôøi thöông meán, duø quan hay daân vaø caùc baïn tuø ñeàu kính troïng goïi con baèng thaày, coù ngöôøi coøn taëng con danh hieäu khaùc nöõa. Haàu heát hoï caûm thöông con bò ñau khoå, hoaëc khen con vöõng chí. Con hay baøn luaän vôùi hoï vaø bieát nhieàu ñieàu meâ tín cuûa hoï, nhöng chöa bieát khuyeân baûo hoï sao baây giôø. Coù moät oâng chaùnh toång cuõng bò giam ôû ñaây, höùa vôùi con khi ra tuø seõ theo ñaïo vaø soáng theo nhöõng ñieàu con giaûng… Thöa cha, con thaáy ngöôøi ñôøi saün saøng chòu nhieàu khoå sôû ñeå ñöôïc giaàu sang hoaëc danh voïng choùng qua, leõ naøo con khoâng nhaãn naïi, chòu nhöõng söï khoù mau qua naøy, ñeå ñöôïc vinh quang ñôøi ñôøi."
Taïi phaùp tröôøng
Taïi phaùp tröôøng, khi daây thöøng ñaõ cuoán voøng quanh coå, thaày Caàn vaãn bình tónh caûm ôn moïi ngöôøi, noùi vôùi hoï veà caùi cheát theo ñöùc tin Coâng giaùo, veà haïnh phuùc ñôøi sau vaø höùa seõ nhôù ñeán hoï khi veà beân Chuùa. Vieân quan coá thuyeát phuïc toäi nhaân laàn choùt: "Anh coù theå cöùu maïng mình. Anh khoâng troäm cöôùp, cuõng khoâng laøm loaïn, baûn aùn cuûa anh coøn coù theå ruùt laïi ñöôïc, chæ caàn anh böôùc moät böôùc qua thaäp töï." Nhöng thaày Caàn traû lôøi: "Toâi trung khoâng thôø hai chuû, xin quan cöù aùn maø thi haønh." Quan ra leänh, töùc khaéc quaân lính keùo maïnh hai ñaàu daây. Ngöôøi moân ñeä Chuùa Kitoâ guïc ñaàu taét thôû, cöûa hoïng vöøa thoát leân nhöõng lôøi chính Thaày chí thaùnh ñaõ daïy caùc moân ñeä veà loøng thaønh tín ñoái vôùi Thieân Chuùa.
Thaày Caàn quaû thaät ñaõ rao giaûng Tin Möøng cuûa Ñöùc Gieâsu khoâng nhöõng baèng lôøi noùi nhöng baèng caû tính maïng.
Ñöùc Gieâsu vaø Tin Möøng
Caâu ñaàu tieân cuûa Tin Möøng thaùnh Maùccoâ khoâng chæ laø nhan ñeà cuûa saùch. Noù giôùi thieäu nhaân vaät trung taâm cuûa Tin Möøng laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Con Thieân Chuùa (Mc 1,1). Nôi nhaân vaät Con Thieân Chuùa naøy, ta ñöôïc cung caáp chìa khoaù ñeå hieåu toaøn boä 16 chöông saùch cuûa Maùccoâ. Nhöng ngöôøi duy nhaát trong Tin Möøng cuûa Maùccoâ tuyeân xöng Ñöùc Gieâsu Con Thieân Chuùa laø vieân só quan La Maõ ñaõ thi haønh aùn töû cho Ngöôøi (15,39). Ñoäc giaû cuûa Maùccoâ ñöôïc chuaån bò ñeå duyeät laïi nieàm tin cuûa mình veà Ñöùc Gieâsu laøng Nadareùt. Bôûi leõ khoâng moät ai ñaõ töøng soáng vôùi Ngöôøi, nghe Ngöôøi giaûng vaø chöùng kieán caùc pheùp laï Ngöôøi laøm, maø töï nhieân ñaõ tin vaøo Ngöôøi laø Con Thieân Chuùa. Cho neân caâu ñaàu tieân cuûa Tin Möøng Maùccoâ cho thaáy ñaàu moái cuûa muïc ñích maø taùc giaû nhaém tôùi laø ñeå bieát Ñöùc Gieâsu Con Thieân Chuùa, töùc laø tin vaøo Ngöôøi laø vò Cöùu Tinh chòu ñau khoå, chòu cheát treân thaäp giaù nhöng ñaõ choãi daäy khoûi söï cheát. Ñoäc giaû ñöôïc môøi böôùc theo Ngöôøi ñeå ñaït ñöôïc söï soáng nhôø doõi böôùc theo Ngöôøi treân con ñöôøng Ngöôøi ñaõ ñi, ñoù laø con ñöôøng phuïc vuï cho ñeán cheát.
Con ñöôøng aáy bao goàm caû nhöõng chöôùc caùm doã maø Ngöôøi chòu döôùi quyeàn löïc cuûa Thaàn Khí (Mc 1,12). Ngöôøi ñaõ chòu Satan caùm doã vaø thöû thaùch nôi hoang ñòa boán möôi ngaøy nhö daân Ít-ra-en xöa, nhöng Ngöôøi ñöôïc caùc thieân thaàn cuûa Thieân Chuùa gìn giöõ.
Trong Tin Möøng cuûa Maùccoâ, oâng Gioan Taåy Giaû coù chöùc naêng duy nhaát laø vaïch cho ngöôøi ta thaáy Ñöùc Gieâsu chính laø vò Cöùu Tinh daân chuùng ñang chôø mong. Ngay veà vieäc oâng Gioan Taåy Giaû bò noäp (c.14) cuõng baùo tröôùc vieäc Ñöùc Gieâsu baét ñaàu rao giaûng Tin Möøng ñöa Ngöôøi tôùi hoaøn caûnh bò noäp vaø bò gieát cheát.
Khi Ñöùc Gieâsu leân tieáng noùi "Thôøi kyø ñaõ maõn vaø trieàu ñaïi Thieân Chuùa ñaõ ñeán gaàn" (c.15). Ngöôøi coù yù cho thaáy vöông quyeàn ñaày uy löïc cuûa Thieân Chuùa ñaõ khôûi söï nôi baûn thaân Ngöôøi. Chính Ngöôøi laø hieän thaân cuûa Tin Möøng. Ñieàu ñoù haún phaûi laøm nöùc loøng ngöôøi Do Thaùi ñöông thôøi. Nhöng gaén lieàn vôùi Tin Möøng ñoù laø lôøi keâu goïi khoâng keùm taàm quan troïng, ñoù laø: "Anh em haõy saùm hoái vaø ñaët troïn nieàm tin cuûa anh em vaøo Tin Möøng toâi mang ñeán cho anh em!" Vôùi nhöõng lôøi khai tröông toùm taét söù vuï cuûa Ñöùc Gieâsu, taùc giaû Maùccoâ coù yù bao goàm söù ñieäp Tin Möøng maø Ñöùc Gieâsu ñeán rao giaûng ñoù laø: Thieân Chuùa saün saøng ban söùc maïnh cuûa Ngöôøi cho nhöõng ai bieát môû roäng baûn thaân mình ñeå Ñöùc Gieâsu haønh ñoäng vaø ñoùn nhaän Tin Möøng veà con ñöôøng phuïc vuï trong yeâu thöông chính Ngöôøi mang tôùi.
Baèng chöùng veà quyeàn löïc voâ song cuûa Thieân Chuùa ñöôïc thaáy roõ nôi Ñöùc Gieâsu khi Ngöôøi ngoû lôøi vôùi hai anh em thuyeàn chaøi laø Simon cuøng vôùi ngöôøi anh Anreâ, keá ñeán vôùi hai anh em con oâng baø Deâbeâñeâ, laø Giacoâbeâ vaø Gioan. Taát caû nhöõng ngöôøi aáy ñeàu laäp töùc boû chaøi löôùi vaø ngöôøi thaân maø böôùc theo Ngöôøi (xem Mc 1,16-20). Quyeàn löïc cuûa Thieân Chuùa seõ coøn tieáp tuïc bieåu loä ra trong suoát cuoäc ñôøi cuûa nhöõng ngöôøi moân ñeä vöøa noùi. Hoï vaø taát caû nhoùm 12 ñeàu chaáp nhaän cheát caùi cheát töû ñaïo ñeå ñöôïc gaén boù vôùi Thaày mình nhö lòch söû cuûa Giaùo Hoäi sau naøy cho thaáy.
Thaày Caàn ñaõ böôùc theo cuøng moät con ñöôøng ôn goïi ñoù. Caäu Caàn ñaõ döùt khoaùt xin vôùi meï cho caäu ñöôïc vaøo nhaø Chuùa. Caäu ñaõ trôû neân thaày giaûng vaø ñaõ trung kieân vôùi ôn goïi ñoù tôùi cuøng. Taïi phaùp tröôøng, khi thaày Caàn bò xöû giaûo vôùi daây thöøng ñaõ voøng quanh coå roài maø thaày coøn tieáp tuïc giaûng! Thöïc ra caùi cheát töû ñaïo cuûa thaày laø moät baøi giaûng huøng hoàn nhaát vaãn coøn tieáp tuïc vang leân trong Giaùo Hoäi.
1. Baïn thaùn phuïc nhö theá naøo veà thaày Phanxicoâ Nguyeãn Caàn: Caäu Caàn ñaõ döùt khoaùt xin vôùi meï ñeå ñöôïc vaøo nhaø Chuùa? Quan noùi vôùi ngöôøi beân caïnh "Nhöõng giôùi raên vaø kinh nghieäm cuûa anh ta chöùa ñöïng nhieàu ñieàu toát laønh, coù leõ coøn deã hieåu hôn "thaäp ñieàu" cuûa nhaø vua"? "ÔÛ ñaâu con cuõng ñöôïc moïi ngöôøi thöông meán, duø quan hay daân hay caùc baïn tuø"? "Coù moät oâng chaùnh toång cuõng bò giam ôû ñaây, höùa vôùi con khi ra tuø seõ theo ñaïo vaø soáng theo nhöõng ñieàu con giaûng"? Taïi phaùp tröôøng khi daây thöøng ñaõ cuoán voøng quanh coå, thaày Caàn vaãn bình tónh caûm ôn moïi ngöôøi, noùi vôùi hoï veà caùi cheát theo ñöùc tin Coâng giaùo, veà haïnh phuùc ñôøi sau vaø höùa seõ nhôù ñeán hoï khi veà ôû beân Chuùa?
2. Baïn coù theå noùi toùm taét veà cuoäc ñôøi cuûa Ñöùc Gieâsu Con Thieân Chuùa, Ñaáng ñeán rao giaûng veà Nöôùc Thieân Chuùa chaêng? Ngöôøi bieåu loä quyeàn löïc nhö theá naøo khi môøi goïi ngöôøi ta böôùc theo Ngöôøi? Baïn nghó ngaøy nay coøn coù ai böôùc theo Ñöùc Gieâsu nöõa chaêng? Hoï phaûi traû giaù nhö theá naøo ñeå böôùc theo Ngöôøi?
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page