Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
"Haõy coi chöøng ngöôøi ñôøi. Hoï seõ noäp anh em cho caùc hoäi ñoàng, vaø seõ ñaùnh ñaäp anh em trong caùc hoäi ñöôøng cuûa hoï. Vaø anh em seõ bò ñieäu ra tröôùc maët vua chuùa quan quyeàn vì Thaày ñeå laøm chöùng cho hoï vaø caùc daân ngoaïi ñöôïc bieát. Khi ngöôøi ta noäp anh em, thì anh em ñöøng lo phaûi noùi laøm sao hay phaûi noùi gì: thaät vaäy, khoâng phaûi chính anh em noùi, maø laø Thaàn Khí cuûa Chuùa Cha noùi trong anh em.
"Anh seõ noäp em, em seõ noäp anh cho ngöôøi ta gieát; cha seõ noäp con, con caùi seõ ñöùng leân choáng laïi cha meï vaø laøm cho cha meï phaûi cheát. Vì danh Thaày, anh em seõ bò moïi ngöôøi thuø gheùt. Nhöng keû naøo beàn chí ñeán cuøng, keû aáy seõ ñöôïc cöùu thoaùt.
Laøm chöùng cho Ñöùc Tin
Ñoaïn Tin Möøng treân ñaây raát phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh cuûa caùc thaùnh töû ñaïo Vieät Nam. Caùc ngaøi ñeàu ñaõ traûi qua kinh nghieäm bò baét, bò noäp, bò haïch hoûi tröôùc quan quyeàn vaø vua chuùa, bò tra taán, ñaùnh ñoøn, bò gheùt boû vaø cuoái cuøng laø bò gieát. Taát caû nhöõng ñau ñôùn ñoù, caùc ngaøi ñeàu chòu vì Ñöùc Gieâsu Kitoâ (c.18), vì Danh cuûa Ngaøi (c.22).
Thöû thaùch quan troïng nhaát maø caùc ngaøi phaûi traûi qua, ñoù laø böôùc hay khoâng böôùc qua thaùnh giaù. Böôùc qua laø ñöôïc tieáp tuïc soáng ôû ñôøi naøy, ñöôïc traû laïi taát caû nhöõng gì ñaõ maát, ñöôïc taëng theâm bao phuù quí vinh hoa. Khoâng böôùc qua laø chaáp nhaän tuø ñaøy, maát taát caû vaø maát chính maïng soáng. Chæ caàn moät quyeát ñònh laø moïi chuyeän seõ thay ñoåi. Chæ caàn moät böôùc chaân…
Ñaõ coù ngöôøi böôùc qua, vaø ñaõ coù nhieàu ngöôøi khoâng böôùc qua, khoâng quaù khoaù. Ñaõ coù ngöôøi ñöôïc khieâng qua thaùnh giaù, nhöng ñaõ co chaân leân nhö thaùnh Antoân Nguyeãn Ñích. Ñaõ coù ngöôøi böôùc qua thaùnh giaù, nhöng sau laïi hoái haän: ñoù laø tröôøng hôïp cuûa ba vò thaùnh AÂu tinh Phan Vieát Huy, Nicoâla Buøi Ñöùc Theå, vaø Ña minh Ñinh Ñaït. Vua quan ñaõ baøy ra tröôùc maët caùc oâng möôøi neùn vaøng, moät töôïng Chòu Naïn vaø moät thanh göôm roài noùi: "Cho bay töï yù choïn, böôùc qua töôïng thì ñöôïc vaøng, baèng khoâng thì göôm seõ chaët ñoâi ngöôøi bay ra, xaùc seõ bò boû troâi ngoaøi bieån." Ñuùng ñaây laø moät choïn löïa nghieâm chænh, choïn löïa naøy ñuïng ñeán töông lai vaø sinh maïng cuûa toâi. Choïn löïa naøy baøy toû thaùi ñoä cuûa toâi ñoái vôùi Ñöùc Gieâsu. Toâi choïn Ngaøi hay toâi choïn toâi. Thaùnh Anreâ Kim Thoâng noùi vôùi quan tænh: "Thaùnh giaù toâi kính thôø, toâi giaãm leân sao ñöôïc." Thaùnh Teâ oâ phanoâ Ven noùi: "Toâi ñaõ suoát ñôøi thuyeát giaûng veà ñaïo thaäp giaù, nay toâi laïi ñaïp leân thaäp giaù theá naøo ñöôïc? Toâi thieát nghó söï soáng ñôøi naøy ñaâu quí hoaù ñeán ñoä toâi phaûi boû ñaïo maø mua!"
Nhieàu vò töû ñaïo ñaõ ñöôïc môøi giaû vôø böôùc qua thaùnh giaù, ñeå quan coù côù maø tha, coøn ñöùc tin beân trong thì quan khoâng ñuïng ñeán. Ñaây laø moät caùm doã khaù tinh vi vaø haáp daãn, coù veû nhö ñöôïc caû hai, ñôøi naøy vaø ñôøi sau. Nhöng lieäu toâi coù theå beân ngoaøi chaø ñaïp moät Ñaáng maø beân trong toâi toân thôø khoâng? Ñöùng tröôùc thaùnh giaù laø ñöùng tröôùc moät choïn löïa döùt khoaùt, khoâng coù giaûi phaùp dung hoaø hay laäp lôø. Khoâng ai coù theå laøm toâi hai chuû, ñieàu naøy vaãn ñuùng cho nhöõng choïn löïa moãi ngaøy cuûa caùc Kitoâ höõu qua moïi thôøi ñaïi.
Khoâng böôùc qua thaùnh giaù laø laøm chöùng veà nieàm tin vaøo Ñöùc Kitoâ. Duø chæ laø hai caây goã xeáp cheùo nhau, nhöng ñoù vaãn laø moät bieåu töôïng cho Thaøy chí thaùnh, Ñaáng ñaõ chòu cheát treân thaùnh giaù. Caùc vò töû ñaïo ñaõ khoâng böôùc qua thaùnh giaù, vì hoï tin Ñöùc Gieâsu laø Con Thieân Chuùa. Nhöng caùc ngaøi khoâng phaûi chæ laø nhöõng chöùng nhaân ñöùc tin, maø coøn laø chöùng nhaân ñöùc meán. Ñöùc Gieâsu khoâng phaûi chæ laø Ñaáng caùc ngaøi tin, maø coøn laø Ñaáng caùc ngaøi yeâu baèng moät tình yeâu lôùn nhaát: "Khoâng coù tình thöông naøo lôùn hôn tình thöông cuûa ngöôøi hy sinh tính maïng vì baïn höõu cuûa mình" (Ga 15,13). Cuoái cuøng caùc vò töû ñaïo coøn laø nhöõng chöùng nhaân cho moät nieàm hy voïng maõnh lieät vaøo söï soáng ñôøi sau. Caùi cheát khuûng khieáp ñang chôø hoï, nhöng hoï nhö nhìn thaáy theá giôùi ôû ñaèng sau caùi cheát taïm thôøi. Hoï thaáy thieân ñaøng, thaáy söï soáng vónh cöûu vaø haïnh phuùc tröôøng toàn. Chính vì theá caùi cheát töû ñaïo khoâng bao giôø mang neùt bi ñaùt cuûa söï tuyeät voïng. Traùi laïi, noù aån chöùa moät söï bình an, vui töôi cuûa ngöôøi ñöôïc haïnh phuùc gaëp Ñaáng mình môùi tin maø chöa giaùp maët. Tröôùc khi ñöa ñaàu cho lyù hình, thaùnh Micae Hoà Ñình Hy, moät vò quan to cuûa trieàu ñình, ñaõ thong thaû röûa chaân tay, roài ngoài xeáp baèng treân chieáu, bình tónh huùt heát moät ñieáu thuoác. Sau ñoù oâng ñöùng leân thaät bình thaûn söûa soaïn laïi ñaàu toùc, y phuïc cho chænh teà, roài soát saéng quyø xuoáng caàu nguyeän… Chính caùch cheát cuûa caùc vò töû ñaïo noùi vôùi chuùng ta nhieàu ñieàu. Noù veùn môû cho chuùng ta thaáy ñôøi soáng thieâng lieâng saâu xa cuûa caùc ngaøi, ñôøi soáng tin - caäy - meán ôû möùc ñoä troåi vöôït.
Coù nhöõng thôøi ñieåm quan troïng trong ñôøi vò töû ñaïo: luùc quyeát ñònh khoâng böôùc qua thaùnh giaù, luùc nghe baûn aùn töû cuûa mình hay luùc göôm keà coå. Trong nhöõng luùc aáy chuùng ta thöôøng thaáy caùc ngaøi can ñaûm, vöõng vaøng, kieân quyeát. Nhöng chuùng ta coù khi khoâng thaáy heát ñöôïc nhöõng cuoäc chieán noäi taâm, nhöõng giaèng co ñau ñôùn dieãn ra tröôùc ñoù trong nguïc thaát. Chính Ñöùc Gieâsu cuõng ñaõ neám traûi kinh nghieäm naøy trong Vöôøn Daàu, khi Ngaøi ñöùng tröôùc caùi cheát gaàn keà. Thôøi gian töø khi bò baét ñeán khi bò tra hoûi, vaø baét böôùc qua thaùnh giaù, laø thôøi gian loøng tin - caäy - meán chín muøi vaø tröôûng thaønh. Nhöõng ñau ñôùn do tra taán, nhöõng lôøi môøi moïc kheùo leùo, nhöõng ñeâm toái cuûa ñöùc tin, nhöõng khao khaùt muoán keùo daøi cuoäc soáng: taát caû ñeàu goùp phaàn thanh luyeän con ngöôøi vò töû ñaïo. Ñôøi soáng caàu nguyeän trong nguïc thaát, vieäc xöng toäi röôùc leã, lôøi caàu nguyeän vaø söï naâng ñôõ tinh thaàn cuûa nhöõng ngöôøi beân ngoaøi, ñaõ giuùp cho caùc vò chöùng nhaân daàn daàn döùt khoaùt trong löïa choïn cuûa mình. Hoï trôû neân bình taâm, chaúng coøn muoán ñieàu gì ngoaøi Chuùa, chaúng coøn sôï nhöõng gì ñe doaï mình. Ôn Chuùa thaám vaøo con ngöôøi vò töû ñaïo ñeán ñoä hoï ñöôïc mang moät söùc maïnh kyø dieäu töø treân. Nhôø ôn Chuùa, moät taïo vaät nhoû beù, yeáu ñuoái, ñaõ laøm ñöôïc ñieàu phi thöôøng naøy, ñoù laø ñaët Chuùa leân treân maïng soáng cuûa mình, yeâu Chuùa treân heát moïi söï.
Laøm chöùng cho tình yeâu
Khi noùi ñeán caùc thaùnh töû ñaïo, chuùng ta thöôøng nghó ñeán nhöõng ngöôøi cheát vì tuyeân xöng nieàm tin vaøo Ñöùc Kitoâ Gieâsu. Ñoù laø tröôøng hôïp cuûa 117 vò thaùnh töû ñaïo taïi Vieät Nam. Nhöng Hoäi thaùnh Coâng Giaùo cuõng coi thaùnh Gioan Taåy Giaû vaø thaùnh nöõ Goâretti laø caùc vò töû ñaïo, duø hai vò naøy cheát vì daùm noùi leân moät söï thaät hay vì muoán baûo veä nhaân ñöùc trinh khieát. Nhö theá khaùi nieäm veà töû ñaïo caàn ñöôïc hieåu roäng raõi hôn nöõa. Vò töû ñaïo laø ngöôøi cheát vì Ñaïo, cheát vì muoán soáng theo con Ñöôøng Tin Möøng cuûa Chuùa Gieâsu, soáng cho chaân lyù Phuùc AÂm. Tröôøng hôïp cuûa cha Maùc-xi-mi-li-a-noâ Koân-beâ laø moät thí duï môùi meû. Khi phong chaân phöôùc cho cha Koân-beâ vaøo naêm 1971, Ñöùc Phaoloâ VI khoâng coi ngaøi laø vò töû ñaïo, chæ coi ngaøi laø moät ngöôøi chòu ñau khoå vì ñöùc tin thoâi (confessor). Nhöng khi phong thaùnh cho ngaøi vaøo naêm 1982, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ coi ngaøi laø vò töû ñaïo (martyr). Chuùng ta ai cuõng bieát cha Koân-beâ ñaõ bò quaân Ñöùc baét giam trong traïi taäp trung, vaø ôû ñaây ngaøi ñaõ töï nguyeän cheát thay cho moät ngöôøi tuø khaùc coù gia ñình. Trong baøi giaûng leã phong thaùnh cho cha Koân-beâ, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi nhö sau: "Caùi cheát ñöôïc ngaøi hoàn nhieân ñoùn nhaän vì yeâu ngöôøi ñoàng loaïi, caùi cheát aáy laïi khoâng laøm troïn nhöõng lôøi cuûa Ñöùc Kitoâ sao? Caùi cheát aáy laïi khoâng laøm cho cha Koân-beâ ñaëc bieät gioáng Ñöùc Kitoâ sao, Ñöùc Kitoâ laø maãu möïc cuûa moïi vò töû ñaïo, laø Ñaáng hieán maïng soáng mình cho anh em?"
Caùc vò töû ñaïo laø nhöõng chöùng nhaân daùm cheát cho nieàm tin, cho tình yeâu, cho chaân lyù cuûa Tin Möøng. Coù theå chuùng ta khoâng ñöôïc ôn töû ñaïo, nhöng chaéc chaén chuùng ta phaûi trôû neân chöùng nhaân cho Chuùa (Lc 24,48). Laøm chöùng cho Chuùa, neáu khoâng phaûi ñoå maùu thì cuõng phaûi chaáp nhaän maát maùt, thieät thoøi, bò coi reû. Laøm chöùng ñoøi traû giaù. Giaù caøng cao thì lôøi chöùng caøng ñaùng tin. Moãi thôøi ñaïi nhaïy caûm vôùi moät loái laøm chöùng. Loái laøm chöùng cuûa cha Koân-beâ, cuûa meï Teâreâsa ôû Calcutta, cuûa coäng ñoaøn Taizeù beân Phaùp, raát haáp daãn con ngöôøi hoâm nay. Caàn tìm ñöôïc nhöõng loái soáng Tin Möøng phuø hôïp khieán ngöôøi ta deã tin coù Chuùa, coù linh hoàn, coù ñôøi sau. Giöõa moät theá giôùi chaïy theo tieän nghi vaät chaát vaø khoâng caàn ñeán Thieân Chuùa, phaûi chaêng ngöôøi Kitoâ höõu ñöôïc môøi goïi soáng moät ñôøi soáng ñôn sô, chia seû vaø phuïc vuï trong vui töôi? Khi con ngöôøi hoâm nay nhö bò cuoán vaøo côn loác höôûng thuï, khoaùi laïc, quyeàn löïc, phaûi chaêng ngöôøi Kitoâ höõu ñöôïc môøi goïi laøm chöùng baèng thaùi ñoä thanh thoaùt, trong saùng vaø voâ caàu?
Laøm chöùng cho Chuùa bao giôø cuõng laø loäi ngöôïc doøng vôùi theá gian. Neáu khoâng gaén boù vôùi Chuùa, chuùng ta khoâng coù can ñaûm laøm chöùng cho Ngaøi. Caùc thaùnh töû ñaïo toå tieân chuùng ta ñaõ laøm chöùng trong thôøi bò baùch haïi. Laø con chaùu caùc ngaøi, chuùng ta ñöôïc môøi goïi laøm chöùng trong thôøi ñaát nöôùc chuyeån mình theo kòp theá giôùi. Thôøi naøo, ngöôøi Kitoâ höõu cuõng ñöôïc ñaët tröôùc thaùnh giaù, daáu hieäu cuûa moät tình yeâu hieán thaân, moät söï töø boû taän caên, moät söï khieâm haï ñeán cuøng. Chuùng ta coù böôùc qua thaùnh giaù khoâng?
1. Neáu caùc Kitoâ höõu soáng ñuùng theo Lôøi Chuùa daïy, thì xaõ hoäi seõ trôû neân toát hôn nhieàu. Baïn thaáy ñaát nöôùc Vieät Nam chôø ñôïi gì nôi ngöôøi Kitoâ höõu Vieät Nam? Chuùng ta coù theå ñoùng goùp gì ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi toát ñeïp hôn?
2. Theo yù baïn, soáng yeâu thöông, tha thöù, phuïc vuï, coù phaûi laø caùch laøm chöùng hieäu quaû cho Ñöùc Kitoâ treân queâ höông Vieät Nam khoâng?
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page