Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Möôøi moät moân ñeä ñi tôùi mieàn Galileâ, ñeán ngoïn nuùi Ñöùc Gieâsu ñaõ truyeàn cho caùc oâng ñeán. Khi thaáy Ngöôøi, caùc oâng baùi laïy, nhöng coù maáy oâng laïi hoaøi nghi. Ñöùc Gieâsu ñeán gaàn, noùi vôùi caùc oâng: "Thaày ñaõ ñöôïc trao toaøn quyeàn treân trôøi döôùi ñaát. Vaäy anh em haõy ñi vaø laøm cho muoân daân trôû thaønh moân ñeä, laøm pheùp röûa cho hoï nhaân danh Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn, daïy baûo hoï tuaân giöõ nhöõng ñieàu Thaày ñaõ truyeàn cho anh em. Vaø ñaây, Thaày ôû cuøng anh em moïi ngaøy cho ñeán taän theá".
Khoán cho toâi neáu khoâng rao giaûng Tin Möøng
Baøi Tin Möøng hoâm nay laø moät leänh leân ñöôøng. Leänh ñoù ñöôïc truyeàn tröôùc tieân cho möôøi moät moân ñeä thaân caän cuûa Ñöùc Gieâsu. Chaúng bao laâu moät moân ñeä nöõa ñöôïc theâm cho ñuû soá möôøi hai: ñoù laø oâng Maùt-thi-a thay theá Giu-ña Ít-ca-ri-oùt (Cv1,26). Nhöng cuoäc baàu oâng Mat-thi-a vaøo nhoùm Möôøi Hai coøn ñöôïc noái tieáp baèng cuoäc trôû laïi cuûa Sao-loâ, con ngöôøi baét bôù caùc Kitoâ höõu, sau trôû neân vò Toâng ñoà Daân Ngoaïi (Cv 13,47). OÂng laø bieåu töôïng cuûa loøng nhieät thaønh truyeàn giaùo laây lan vôùi caâu noùi baát huû: "Khoán cho toâi neáu khoâng rao giaûng Tin Möøng!" (1C 9,16). Chính qua caùc cuoäc haønh trình truyeàn giaùo, toâng ñoà Phao-loâ ñaõ thieát laäp caùc giaùo ñoaøn vuøng Tieåu AÙ vaø Trung Ñoâng. Nhöõng ñòa danh Coâ-rin-toâ, Theâ-xa-loâ-ni-ca, Phi-líp-pheâ, EÂ-pheâ-xoâ trong cuoäc haønh trình thöù hai cuûa ngaøi ñaõ trôû neân thôøi danh vôùi nhöõng laù thö ngaøi vieát göûi caùc giaùo ñoaøn. Thö ngaøi vieát göûi giaùo ñoaøn Ga-laùt chaúng haïn, cho thaáy theá naøo laø ngöôøi moân ñeä cuûa Ñöùc Gieâsu theo beà saâu. Ngöôøi ñoù ñöôïc ñöa vaøo söï soáng cuûa chính Ñöùc Kitoâ ñeå coù theå noùi raèng "Toâi soáng, nhöng khoâng coøn phaûi laø toâi, maø laø Ñöùc Kitoâ soáng trong toâi" (Gal 2,20). Töùc moät caùch naøo ñoù, Ñöùc Kitoâ trôû neân chuû theå moïi sinh hoaït cuûa ngöôøi Kitoâ höõu. Cho neân töï baûn chaát, ngöôøi Kitoâ höõu khoâng theå khoâng laøm chöùng veà söï hieän dieän vaø haønh ñoäng cuûa Ñöùc Kitoâ. Ngöôøi ñoù töï nhieân thao thöùc muoán ñem Tin Möøng cuûa Ñöùc Kitoâ loan baùo vaø chia seû cho tha nhaân.
Hình aûnh soáng ñoäng veà truyeàn giaùo
Nhöng thöû hoûi caûm thöùc veà boån phaän truyeàn giaùo nôi caùc Kitoâ höõu ngaøy xöa, ngaøy nay ngöôøi trôû laïi ñaïo coøn nghieäm ñöôïc chaêng? Haõy coi hình aûnh soáng ñoäng cuûa nhöõng Kitoâ höõu soát saéng truyeàn giaùo nôi daân toäc ít ngöôøi. Moät soá hoï ñaõ ñöôïc giôùi thieäu hai naêm tröôùc ñaây cuõng dòp Chuùa Nhaät caàu nguyeän cho coâng cuoäcTin Möøng hoùa theá giôùi.
Anh BN naêm nay 27 tuoåi. Anh ñaõ hoïc ñaïo naêm 1993. Keå töø ñoù anh goùp phaàn ñaéc löïc vaøo vieäc truyeàn giaùo giöõa ñoàng baøo anh. Muøa möa baét ñaàu laø luùc thích hôïp nhaát ñeå anh ra ruoäng, ra raãy, nôi anh vöøa lao taùc vôùi ñoàng baøo, vöøa truyeàn ñaïo cho hoï. Anh noùi nhö moät nhaø thaàn bí raèng: "Chuùa ñoan chaéc Chuùa ôû vôùi con vaø con ñöôïc ôû vôùi Chuùa. Con thaáy Chuùa noùi vôùi con. Coù nhöõng thoân laøng muoán bieát Chuùa. Theá laø con thaáy roõ Chuùa ñeán nhaø keâu con ñi. Qua con, Chuùa noùi vôùi ngöôøi ta. Ngöôøi ta nhìn mieäng con. Ngöôøi ta nghe con noùi. Ñieàu laï luøng laø ngöôøi ta tin Chuùa! Vôï con saép sinh cuõng baûo con: "Thoâi anh cöù ñi ñi! Ñaõ coù Chuùa lo cho em ôû nhaø!" Laàn aáy con ñi truyeàn giaùo veà gaàn ñeán laøng thì ñöôïc tin vôï con ñaõ sinh moät beù gaùi. Con quyø xuoáng taï ôn Chuùa. Beù gaùi sinh ra laø gia ñình con coù cô may ñöôïc theâm moät ngöôøi ñaøn oâng lo vieäc ruoäng raãy trong töông lai." Anh BN coù yù noùi veà phong tuïc maãu heä cuûa ñoàng baøo anh. Beù gaùi lôùn leân maø laáy choàng thì choàng ñeán ôû nhaø boá meï vôï thay vì vôï ñeán ôû nhaø boá meï choàng. Gia ñình anh hy voïng seõ coù con reå lo vieäc ruoäng raãy vaø anh seõ coù theâm cô hoäi lo vieäc truyeàn giaùo.
Anh CÑ hoâm aáy ñi truyeàn giaùo theo höôùng soâng Ñoàng Nai. Nöûa ñeân anh ñang ñi thì xe ñaïp cuûa anh bò truïc traëc. Khi aáy coù tieáng coïp gaøo. Anh phaûi chui vaøo hoác ñaù khieán coïp ñoùi ngoài rình anh suoát ñeâm! Anh thöa vôùi Chuùa: "Chuùa ôi! Con ñi truyeàn giaùo neân Xa-tan noù chaën ñöôøng con!" Ban saùng khi maët trôøi moïc, con thaáy maát an toaøn neân lænh vaøo röøng saâu. Anh CÑ khi aáy thöa vôùi Chuùa: "Chuùa ôi, Xa-tan noù ñi roài, theá laø con laïi leân ñöôøng ñeán ñieåm truyeàn giaùo nhö con ñaõ heïn vôùi ngöôøi ta."
Anh X tìm ñeán vôùi ñoàng baøo anh nôi röøng thaúm vaøo giöõa muøa ñoùi. Hoï thieáu thoán caû cuûa aên laãn aùo maëc. Anh thöông hoï quaù ñeán noãi anh ñaõ ñeå laïi cho hoï taát caû quaàn aùo anh mang theo. Anh veà nhaø, chæ coøn duy nhaát chieác aùo gioù vaø quaàn xaø loûn treân ngöôøi!
Hoäi nhaäp vaên hoùa
Anh BX khaùc haún nhöõng anh em noùi treân veà giaùo duïc vaø veà ñòa baøn hoaït ñoäng. Chính anh ñaõ coù coâng dòch ra tieáng M'noâng taát caû caùc kinh ñoïc, caùc baøi haùt hieän ñang ñöôïc duøng. Anh cuõng dòch ra tieáng M'noâng cuoán giaùo lyù caên baûn vaø saùch Tin Möøng theo thaùnh Mattheâu. Coøn saùch Tin Möøng theo thaùnh Maùccoâ hieän anh dòch xong ñöôïc 10 chöông. Vaäy phaàn ñoùng goùp ñaëc saéc cuûa anh trong vieäc truyeàn giaùo cho daân toäc anh laø hoäi nhaäp vaên hoùa.
Theo nghóa toång quaùt, vaên hoùa chæ taát caû nhöõng gì con ngöôøi duøng ñeå trau doài vaø phaùt trieån caùc naêng khieáu ña dieän cuûa taâm hoàn vaø theå xaùc; coá gaéng cheá ngöï caû traùi ñaát baèng trí thöùc vaø lao ñoäng; laøm cho ñôøi soáng xaõ hoäi, ñôøi soáng gia ñình cuõng nhö ñôøi soáng chính trò trôû neân nhaân ñaïo hôn, nhôø tieán boä trong caùc taäp tuïc vaø ñònh cheá,… dieãn taû, truyeàn thoâng vaø baûo toàn trong caùc coâng trình cuûa mình, nhöõng kinh nghieäm tinh thaàn vaø hoaøi baõo lôùn cuûa caùc thôøi ñaïi, ñeå giuùp cho nhieàu ngöôøi vaø toaøn theå nhaân loaïi tieán boä hôn (Giaùo Hoäi trong theá giôùi ngaøy nay, soá 53). Anh BX ñang laøm coâng vieäc truyeàn thoâng naøy veà toân giaùo cho daân toäc anh. Thöû hoûi moät ngöôøi daân toäc nhö anh BX môû maét chaøo ñôøi nôi röøng saâu, laøm sao ñaït ñöôïc trình ñoä ñeå laøm vieäc vaên hoùa nhö hieän anh ñang laøm? Quan troïng hôn nöõa laø yù nghóa truyeàn giaùo cuûa coâng vieäc anh ñang laøm, yù nghóa aáy loùe leân trong ñaàu oùc anh töø bao giôø? Coù daáu naøo cho thaáy anh ñaõ choïn coâng cuoäc truyeàn giaùo moät caùch töï do do aân suûng cuûa Thieân Chuùa? Haõy nghe anh BX töï thuaät, coù khi ta seõ phaàn naøo thoûa maõn ñöôïc nhöõng thaéc maéc noùi treân.
Ñeïp thay böôùc chaân ngöôøi ñi loan Tin Möøng
"Toâi sinh ra naêm 1940 khi daân toäc toâi coøn trong tình traïng du canh du cö chöa ñöôïc ñaët döôùi quyeàn moät Nhaø Nöôùc naøo. Tôùi naêm 1946, chi toäc tröôûng cuûa chuùng toâi môùi ñöôïc ñaët laøm tröôûng laøng thuoäc xaõ Ñaéc Tích goàm 16 buoân trong quaän Dak Soâng, tænh Darlac. Rieâng toâi leân 8 tuoåi môùi caép saùch ñi hoïc taïi tröôøng ngaõ ba bieân giôùi, vaø leân 11 tuoåi thì ñöôïc gôûi ñi hoïc tröôøng tieåu hoïc Nguyeãn Du taïi Ban Meâ Thuoät; leân 16 tuoåi ñöôïc nhaän vaøo tröôøng trung hoïc tröôùc khi goïi laø Colleøge Sabatier. Trong hai naêm ôû ñaây toâi töï ñoäng ñi hoïc giaùo lyù Coâng Giaùo moãi tuaàn hai laàn vaøo buoåi toái. Ngaøy ñaùng ghi nhôù laø 12 thaùng 5, 1958, khi toâi ñöôïc Chuùa môøi goïi ñi gaëp vò linh muïc thöøa sai Mai Hoä (Elie Maillot). Ngaøi nhaän toâi vaøo hoïc lôùp giaùo lyù taïi nhaø thôø Bu Praêng cuøng vôùi hai anh em ngöôøi Seâ Ñaêng, Kontum. Nhôø ñoù ngaøy 12 thaùng 5, 1960, toâi ñöôïc nhaän vaøo noäi truù tröôøng ñaøo taïo giaûng vieân giaùo lyù mang teân Chaân Phöôùc Cueùnot, laø nôi toâi ñöôïc hoïc tieáng Bana, tieáng Phaùp cuõng nhö hoïc Kinh Thaùnh Taân Öôùc vaø Cöïu Öôùc. Ngaøy 14 thaùng 11, 1960, toâi ñöôïc chòu pheùp Röûa Toäi, Theâm Söùc vaø bí tích Thaùnh Theå. Ngaøy 27 thaùng 12, 1960, toâi ñaõ thi ñaäu baèng toát nghieäp khoùa giaùo lyù caên baûn sô caáp ñeå trôû neân giaùo phu, töùc Thaøy giaûng ñaïo.
Theá laø toâi baét ñaàu daán thaân truyeàn giaùo döôùi söï höôùng daãn cuûa linh muïc thöøa sai Mai-Ñình -Söû (Jean Moriceau), vöøa ñi truyeàn giaùo vöøa hoïc theâm.
Thôøi gian 1960-1964: 6 thoân ñöôïc nghe toâi trình baøy giaùo lyù vaø hai gia ñình chòu pheùp Röûa toäi.
Thôøi gian 1965-1975, toâi cuøng vôùi 4 giaùo phu khaùc goùp phaàn giuùp cho treân ba ngaøn ngöôøi hoïc ñaïo trong soá ñoù coù treân 1,500 ngöôøi ñaõ chòu pheùp Röûa toäi vaø Theâm söùc qua ba ñôït do Ñöùc Cha Mai.
Keå töø ñaàu naêm 1976 tình hình toân giaùo ra khaùc. Chính toâi phaûi ñi caûi taïo 6 thaùng taïi Ñaùc Noâng. Trong suoát maáy naêm keá tieáp, teä naïn xaõ hoäi xaûy ra trong hoï ñaïo, nhö aên troäm aên caép, röôïu cheø, phaït vaï nhau, coù moät vuï choàng gieát vôï, moät vuï anh gieát em. Trong boái caûnh khoâng maáy saùng suûa aáy, toâi ñaõ caàu nguyeän nhieàu xin Chuùa soi saùng cho toâi bieát phaûi laøm gì ñeå phuïc vuï Ngöôøi. Toâi ñöôïc an uûi nhieàu nhôø gaëp ñöôïc Ñöùc Cha Pheâroâ Mai dòp ñi hoïp Maët Traän tænh ngaøy 30 thaùng 12, 1980.
Thôøi gian 1986-1990, toâi ñaõ hoaït ñoäng trôû laïi daäy giaùo lyù cho gaàn 300 gia ñình taïi Quaûng Tín; chöøng 100 gia ñình taïi Quaûng Taân; chöøng 50 gia ñình taïi Ñaïc Rung; 18 gia ñình taïi Buø Do; 49 gia ñình taïi Quaûng Röïc; 300 gia ñình taïi Ñaùc Nhau. Toâi hy voïng coù nhieàu thôøi giôø hôn ñeå giuùp nhöõng gia ñình taân toøng noùi treân sau khi dòch xong Tin Möøng theo thaùnh Maùc-coâ ra tieáng M'noâng"
Anh BX thöïc söï ñaõ ñöôïc Chuùa an baøi ñeå trôû neân moân ñeä cuûa Chuùa Gieâsu, coäng söï vieân ñaéc löïc cuûa nhöõng vò keá nghieäp caùc thaùnh toâng ñoà. Cho neân anh cuõng ñöôïc vinh döï tích cöïc tham gia vieäc thi haønh leänh leân ñöôøng ñeå laøm cho muoân daân trôû neân moân ñeä cuûa Ñöùc Gieâsu.
1. Baïn nghó gì veà tinh thaàn truyeàn giaùo cuûa anh em daân toäc nhö BN? X vaø BX? Rieâng veà hoaït ñoäng truyeàn giaùo cuûa anh BX coù nhöõng gì ñaùng keå ñoái vôùi baïn?
2. Theo baïn coù gì khaùc nhau giöõa truyeàn giaùo vaø Phuùc Aâm hoùa? Chính ñôøi soáng cuûa gia ñình baïn, cuûa giaùo xöù baïn, cuûa coâng vieäc laøm aên baïn ñang thöïc hieän, coù caàn ñöôïc Phuùc AÂm hoùa chaêng? Baèng caùch naøo?
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page