Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Sau khi Ñöùc Gieâsu hoaù baùnh ra nhieàu vaø cho hôn naêm ngaøn ngöôøi aên no, Ngöôøi lieàn baét caùc moân ñeä xuoáng thuyeàn qua bôø beân kia tröôùc, trong luùc Ngöôøi giaûi taùn ñaùm ñoâng. Sau khi giaûi taùn ñaùm ñoâng, Ngöôøi ñi rieâng leân nuùi maø caàu nguyeän. Chieàu ñeán, Ngöôøi vaãn ôû ñoù moät mình, coøn chieác thuyeàn thì ñaõ ra xa bôø nhieàu daëm, bò soùng ñaùnh vì ngöôïc gioù. Vaøo khoaûng canh tö, Ngöôøi ñi treân maët bieån maø ñeán vôùi caùc moân ñeä. Thaáy Ngöôøi ñi treân maët bieån, caùc oâng hoaûng hoát baûo nhau: "Ma ñaáy!", vaø sôï haõi la leân. Ñöùc Gieâsu lieàn baûo caùc oâng: "Cöù yeân taâm, chính Thaày ñaây, ñöøng sôï!" OÂng Pheâroâ lieàn thöa vôùi Ngöôøi: "Thöa Ngaøi, neáu quaû laø Ngaøi, thì xin truyeàn cho con ñi treân maët nöôùc maø ñeán vôùi Ngaøi". Ñöùc Gieâsu baûo oâng: "Cöù ñeán!" OÂng Pheâroâ töø thuyeàn böôùc xuoáng, ñi treân maët nöôùc, vaø ñeán vôùi Ñöùc Gieâsu. Nhöng thaáy gioù thoåi thì oâng ñaâm sôï, vaø baét ñaàu chìm, oâng la leân: "Thöa Ngaøi, xin cöùu con vôùi!" Ñöùc Gieâsu lieàn ñöa tay naém laáy oâng vaø noùi: "Ngöôøi ñaâu maø keùm tin vaäy! Sao laïi hoaøi nghi?" Khi thaày troø ñaõ leân thuyeàn, thì gioù laëng ngay. Nhöõng keû ôû trong thuyeàn baùi laïy Ngöôøi vaø noùi: "Quaû thaät Ngaøi laø Con Thieân Chuùa!"
Ñöùc Cha Theå, nhaø truyeàn giaùo loãi laïc
Khi Ñöùc Cha Theå (Thaùnh Teâphanoâ Theùodore Cuenot Theå 1802-1861) phaùi moät soá thöøa sai ñi truyeàn giaùo vuøng Cao Nguyeân, ngaøi nhaém khoâng nhöõng laø Phuùc AÂm hoùa caùc daân toäc ít ngöôøi nhöng coøn thieát laäp chuûng vieän ñeå ñaøo taïo linh muïc cho Giaùo Hoäi Vieät Nam ñang bò caám caùch. YÙ ñònh laäp chuûng vieän khoâng thaønh nhöng coâng cuoäc truyeàn giaùo do ngaøi khôûi xöôùng ñaõ ñaët neàn moùng ñaàu tieân cho Giaùo Phaän nay laø Kontum, vôùi dieän tích 25,536 km2 vaø soá giaùo daân 120,000 ngöôøi treân toång soá 900,000 daân cö.
Huaán luyeän thöøa sai qua thöû thaùch
Ñöùc Cha Theå ñaõ chæ thò cho nhoùm thöøa sai phaûi tìm cho ra moät ñoàng baèng traûi roäng veà cuoái nhöõng con soâng Dak Bla, Pô Koâ vaø Pô Noâng, tröôùc khi chuùng ñoå vaøo soâng Meâkong. Ngay veà vieäc khaùm phaù ra ñoàng baèng aáy caùc thöøa sai ñaõ phaûi vaát vaû raát nhieàu. Caû nhöõng ngöôøi daân toäc gaàn guõi nhaát vôùi hoï nhö oâng Hoà Mua cuõng töø choái khoâng muoán daãn hoï tôùi caùnh ñoàng maàu môõ ñoù. Tình côø coù maáy ngöôøi daân laøng Kon Rô Bang ñeán taän nôi ôû cuûa caùc thöøa sai ñeå baùn gaïo. Vì chieàu loøng khaùch haøng, maáy ngöôøi naøy ñaõ baèng loøng ñeå caùc vò thöøa sai ñi ñeán laøng hoï. Cuoäc haønh trình baèng soûng xuoâi doøng Dak Bla ñaõ ñöa caùc vò aáy ñeán ñoàng baèng Rô Ngao, ñaùp öùng nguyeän voïng cuûa Ñöùc Cha Theå khi phaùi hoï leân vuøng Cao Nguyeân. Sau nhieàu chuyeán ñi veà, caùc thöøa sai ñaõ mua ñöôïc caên nhaø vôùi trò giaù 5 ñoàng phaät laêng Phaùp vaø ñaõ cho thaày saùu Do vaø moät ít ngöôøi Kinh ôû ñoù.
Nhöng ích gì neáu caùc thöøa sai chæ ñeán kieám nhaø ôû maø khoâng tieáp xuùc ñöôïc vôùi daân ñòa phöông! Ít ngaøy sau khi taäu ñöôïc caên nhaø, cha Cung (Combes), thaày saùu Do vaø cha Boä (Dourisboure) theo gioøng soâng Dak Bla môû cuoäc thaùm saùt. Hoï baûo nhau: "Nöôùc soâng laø chung cho moïi ngöôøi. Neáu nhöõng laøng ôû hai beân bôø soâng khoâng ñoàng yù môû cöûa cho chuùng ta thì chuùng ta laïi leân soûng, coù sao ñaâu!" Hoï mang ñuû gaïo aên roài ñaët soûng boàng beành treân soâng nöôùc. Sau chöøng hai tieáng ñoàng hoà, hoï gaëp moät ngöôøi ñaøn oâng töï xöng laø chuû laøng vaø môøi caû ba ngöôøi khaùch tôùi nhaø oâng. Ñoù laø laøng Tô Baàu caùch soâng chöøng 15 phuùt ñi boä.
Sau khi coät soûng vaøo bôø vaø ñi theo chuû nhaø chöøng 5 phuùt, thì caû boán ngöôøi phaûi döøng chaân laïi, do moät cuoäc gaëp gôõ khoâng maáy deã chòu. Caùch hoï chöøng naêm möôi böôùc vaø theo moät loái moøn khaùc, moät coïp meï vôùi coïp con ñaõ lôùn baèng moät cöøu ñöïc, ñöùng laïi vaøi giaây ñeå nhìn nhoùm ngöôøi laï maët treân ñöôøng. Cha Boä thuù thöïc tim cha khi aáy nhaûy loaïn xaï vì ñoù laø laàn ñaàu tieân cha ñoái dieän vôùi moät coïp hoang. Cha Boä cuõng nhö cha Cung, tieán saùt laïi moät goác caây ñeå coù theå laäp töùc treøo leân neáu xaûy ra con thuù döõ toû daáu hieäu thuø ñòch. Nhöng Chuùa ñaõ an baøi ñeå bieán coá ñoù qua ñi.
Hai meï con con coïp vöøa khuaát vaøo röøng raäm thì moät vaät laï khaùc xuaát hieän khieán cho nhoùm thöøa sai phaûi troá maét nhìn! Ñoù laø moät pho töôïng ñaøn oâng khoâng bieát laøm baèng kim loaïi naøo nhöng cao ñoä moät meùt vaø töù chi ñöôïc ñuùc raát myõ thuaät. Pho töôïng ñöùng döôùi goác moät thaân caây, chung quanh caùch ñoä möôøi laêm böôùc, coù moät caùi möông baûo veä vaø beân ngoaøi laø moät haøng caây lôùn ñöùng doïc suoát chu vi. Pho töôïng naøy vaø moät vaøi vaät khaùc ñöôïc hình thaønh do nhöõng baøn tay kheùo leùo hôn baøn tay anh em daân toäc Bana raát nhieàu, coù theå laøm ta tin raèng tröôùc kia xöù naøy ñaõ coù moät gioáng daân khaùc ôû, vaên minh hôn daân toäc thieåu soá hieän nay ñang ôû.
Ngöôøi coù coâng daãn caùc thöøa sai ñeán nhaø oâng ôû laøng Tô Baàu, teân laø Phi Huøng (Piunch). OÂng ñaõ tieáp ñaõi khaùch raát töû teá. Saùng hoâm sau oâng coøn tình nguyeän cheøo soûng ñöa caùc thöøa sai ñeán moät laøng lôùn naèm ôû ngaõ ba soâng Dak Bla vaø soâng Pô Koâ. Soâng Pô Koâ cuõng lôùn baèng soâng Dak Bla nhöng tröôùc khi noù nhaäp vaøo gioøng soâng naøy thì ñaõ chaûy töø Baéc xuoáng Nam. Caû hai con soâng nhaäp thaønh moät gioøng soâng khaù lôùn vaø chaûy theo höôùng Taây Nam vaø sau khi ñöôïc soâng Bô Noâng taêng cöôøng theâm thì ñoå vaøo soâng lôùn Meâkoâng. Laøng lôùn noùi treân chính laø Peley Kroâng, ñòa ñieåm cuoái cuøng cuûa ñoàng baèng Rô Ngao.
Thöøa sai cuûa Chuùa phaûi luoân tin töôûng vaøo Ngöôøi
Khi caùc thöøa sai nguû ñeâm taïi laøng Tô Baàu, cha Boä traûi qua moät côn soát naëng khieán cha khoâng theå tham gia cuoäc khaûo saùt tieáp theo vôùi caùc baïn vaø cha ñaønh phaûi naèm taïi nhaø anh Phi AÙi (Piaâi), ngöôøi em cuûa Phi Huøng. Chính ôû ñaây cha Boä ñaõ traûi qua moät ñeâm chaúng bình an chuùt naøo, khieán cha heát muoán ôû laïi laâu hôn nöõa. Soá laø sau moät ngaøy meät moûi vaø chaùn ngaáy côm chaùo vì côn soát ñaõ ñeán thaêm vieáng ñeâm hoâm tröôùc, cha Boä naèm nghæ treân moät chieác chieáu, caïnh beáp löûa. Gaàn beân laø caùi guøi cha thöoøng mang theo, trong ñoù laàn naøy chæ coù moät quaàn, moät aùo, vaøi giaây chuoãi haït thuûy tinh vaø ít ñoàng thieác. Hai thöù vöøa noùi duøng laøm tieàn trao ñoåi gaïo aên haøng ngaøy. Luùc aáy coù vaøi thanh nieân vaø moät ngöôøi lôùn tuoåi ngoài choåm hoåm beân beáp löûa huùt thuoác vaø noùi chuyeän rì raàm. Cha Boä nhaém maét ñeå doã giaác nguû maø khoâng sao nguû ñöôïc, nhöng boïn hoï cöù töôûng cha ñaõ nguû neân noùi vôùi nhau baèng nhöõng lôøi sau ñaây maø cha hieåu ñöôïc: "Coù gì trong guøi höû? Neáu laø vaät quyù giaù thì chuùng mình deã daøng tröø khöû ngöôøi laï naøy. Noù nguû, noù khoâng thaáy chuùng ta ñaâu. Ñeå coi xem." Laäp töùc moät thanh nieân leùn ñeán gaàn cha Boä laáy caùi guøi vaø löôïm töøng moùn ñoà ra tröôùc maët caû boïn. Xem ra chuùng khoâng ñöôïc haøi loøng neân ngöôøi ñaøn oâng lôùn tuoåi noùi: "Ñeå taát caû vaøo guøi, khoâng coù gì ñaùng ñeå laøm haïi moät maïng ngöôøi. Vaû laïi ai bieát ñöôïc ngöôøi laï naøy laø ngöôøi theá naøo, coù uy löïc ra sao?" Theá laø phaùn quyeát tha boång cho cha Boä ñaõ ñöôïc tuyeân boá! Hôi thôû doàn daäp cuûa cha ñaõ trôû laïi bình thöôøng. Saùng ngaøy hoâm sau, maëc daàu e ngaïi meï con nhaø coïp hoâm qua coù theå trôû laïi vaø maëc daàu chöa chaéc coù ai chòu cheøo soûng ngöôïc chieàu cho mình, cha Boä vaãn döùt khoaùt ra veà. Vaø cha caùm ôn Chuùa ñaõ cho cha veà nhaø bình an, taâm nieäm raèng thöøa sai cuûa Chuùa phaûi luoân tin caäy vaøo Ngöôøi, bôûi leõ Chuùa bieát roõ soá toùc treân ñaàu ta. Ngaøi seõ khoâng ñeå moät sôïi naøo ruïng xuoáng maø Ngaøi khoâng bieát.
Chuùa Gieâsu huaán luyeän nhoùm ñaëc nhieäm
Caâu chuyeän vöøa keå laø moät trang söû nhoû cuûa thôøi khôûi coâng truyeàn giaùo vuøng Cao Nguyeân nay laø giaùo phaän Kontum. Caâu chuyeän aáy phaàn naøo töông töï trang Tin Möøng Chuùa Nhaät hoâm nay. Chính Ñöùc Gieâsu laø Ñaáng ñöùng ra thieát laäp Nöôùc Thieân Chuùa nôi baûn thaân Ngöôøi vôùi nhöõng con ngöôøi moûng doøn maø Ngöôøi huaán luyeän neân nhoùm ñaëc nhieäm cuûa coâng trình. Ñoù chính laø coâng trình cuûa loøng thöông xoùt nhö Mattheâu ghi nhaän: "Ra khoûi thuyeàn, Ñöùc Gieâsu troâng thaáy moät ñoaøn ngöôøi ñoâng ñaûo thì chaïnh loøng thöông" (14,14).
Vì thöông nhaân loaïi neân khi veà trôøi Ñöùc Gieâsu ñaõ sai moân ñeä ñi ñeán vôùi muoân daân vaø laøm cho muoân daân trôû thaønh moân ñeä (28,19). Ngöôøi coøn höùa vôùi hoï "Thaày ôû cuøng anh em moïi ngaøy cho ñeán taän theá" (c.20). Do ñoù môùi coù ngöôøi moân ñeä cuûa Chuùa teân laø Teâphanoâ Theùodore Cueùnot töø Phaùp tôùi coáng hieán 32 naêm truyeàn giaùo taïi Vieät Nam. Ñöôïc phong Giaùm Muïc 1835, Ñöùc Cha Theå raát yù thöùc mình laø ngöôøi thöøa keá nhoùm ñaëc nhieäm 12 Toâng Ñoà cuûa Chuùa.
Chuùa Gieâsu, nhö Tin Möøng Chuùa Nhaät hoâm nay cho thaáy, luoân lôïi duïng moïi cô hoäi ñeå huaán luyeän caùc moân ñeä. Sau pheùp laï hoùa baùnh ra nhieàu khieán naêm ngaøn ngöôøi aên no, chaéc hoï khoâng ngôùt lôøi ca ngôïi thaày troø. Nhöng Ñöùc Gieâsu baét caùc moân ñeä xuoáng thuyeàn sang bôø beân kia (Mt 14,22). Roài Ngöôøi ñi rieâng leân nuùi caàu nguyeän (c.23). Göông caàu nguyeän cuûa Thaày phaûi laøm cho troø xeùt laïi ñôøi soáng caàu nguyeän cuûa mình. Trong thöïc teá, caùc moân ñeä taùch rôøi khoûi Thaày seõ thaáy roõ baûn thaân mình laø con ngöôøi theá naøo. Caùc oâng thaáy thuyeàn caùc oâng giöõa canh tö roài maø chæ nhö daäm chaân taïi choã treân bieån hoà (c.24). Teä hôn nöõa, khoâng caàu nguyeän, caùc oâng seõ chaúng nhaän ra Thaày mình. Ngöôïc laïi caùc oâng coøn trôû neân naïn nhaân cuûa hoaûng hoát vaø sôï haõi (c.26). Pheâroâ ñöôïc Ñöùc Gieâsu huaán luyeän ñeå böôùc ra khoûi tình traïng ñaùng thöông ñoù baèng caùch thöa chuyeän vôùi Thaày. OÂng nhaän ñöôïc chæ daãn ñeå cuøng vôùi caùc moân ñeä khaùc nhaän bieát Thaày Gieâsu laø ai (c.33).
Chuùa cuõng ban ôn ñaëc bieät giuùp Ñöùc Cha Theå lôïi duïng moïi cô hoäi ñeå huaán luyeän ñoaøn chieân. Hoï ñöôïc chæ daãn ñeå soáng vaø loan Tin Möøng trong hoaøn caûnh caám ñaïo khoác lieät nhaát. Quaû thaät suoát 32 naêm truyeàn giaùo ôû Vieät Nam, khoâng moät ngaøy naøo Ñöùc Cha Theå ñöôïc bình an khoâng bò caám caùch. Theá maø döôùi thôøi ngaøi, ñaïo Chuùa ñöôïc loan truyeàn maõnh lieät. ÔÛ vuøng Cao Nguyeân, ngaøi sai caùc thöøa sai ñeán vôùi nhöõng daân toäc thieåu soá vaø luoân saép ñaët hoï vaøo ñuùng vò trí vaø huaán luyeän hoï. ÔÛ Vieät Nam, giöõa nhöõng côn caám ñaïo, caùc linh muïc vaãn phaûi vieát vaø noäp cho Ñöùc Cha baøi veà tín lyù vaø luaân lyù moãi kyø tónh taâm naêm. Vôùi giaùo daân, Ñöùc Cha Theå chuû tröông "Phöông phaùp toát nhaát ñeå ñöùc tin cuûa giaùo höõu vöõng vaøng laø ñaøo taïo hoï thaønh nhöõng toâng ñoà truyeàn giaùo". Caû vôùi nhöõng tín höõu vì sôï haõi maø xuaát giaùo, ngaøi cuõng saün loøng thay maët Chuùa tha thöù. Nhöng ngaøi xin hoï nhaän ñieàu kieän laø höùa giuùp cho moät löông daân theo ñaïo coâng giaùo. Ngaøi thöïc söï laøm cho caùc tín höõu yù thöùc Giaùo Hoäi töï baûn chaát phaûi laø Giaùo Hoäi Truyeàn Giaùo.
1. Baïn nghó gì veà caùch Ñöùc Cha Theå lôïi duïng moïi cô hoäi ñeå huaán luyeän ñoaøn chieân bieát soáng vaø loan Tin Möøng? Baïn nghó phöông phaùp aáy ngaøy nay coøn coù giaù trò nöõa chaêng? Baïn nghó ngaøy nay phaûi huaán luyeän con em theá naøo veà tinh thaàn truyeàn giaùo?
2. Nhöng baïn nghó chính Ñöùc Gieâsu ñaõ huaán luyeän caùc moân ñeä nhö theá naøo theo baøi Tin Möøng hoâm nay? Baïn taâm ñaéc caâu naøo nhaát: c.22? c.23? c. 24? C.25? c.26? c.27? c.28? c.30? c.31? c.33?
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page